Defence & Space

EDGE zbuduje patrolowce oceaniczne Falaj 3 dla Kuwejtu

Ministerstwo Obrony Kuwejtu podpisało wielomiliardową umowę z emiracką grupą przemysłową EDGE na dostawy nieujawnionej liczby patrolowców oceanicznych typu Falaj 3.

2025-06-06 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Produkcja kadłubów Rafale w Indiach

Francuska spółka Dassault Aviation i indyjska Tata Advanced Systems Limited porozumiały się w sprawie uruchomienia produkcji kadłubów samolotów wielozadaniowych Rafale w Indiach.

2025-06-06 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Ukraińskie specoperacje w Rosji lekcją dla NATO

Ukraińcy nie mają szwadronu likwidatorów Kidon. Nie używają wybuchających krótkofalówek ani pułapek wbudowanych w telefony komórkowe. Ale od dwóch lat pokazują, że w planowaniu i przeprowadzaniu operacji specjalnych…

2025-06-06 | Sławek Zagórski | 6 minut

Na Mi-2 pilotów Apache nie wyszkolimy…

Modernizacja Sił Zbrojnych ładnie wygląda na prezentacjach i konferencjach. Gdy się przyjrzeć bliżej, to okazuje się w wielu aspektach robiona jest chaotycznie i bez szerszego spojrzenia na cały…

2025-05-30 | Sławek Zagórski | 7 minut

Szef MON na kongresie Impact’25

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz uczestniczył w kongresie Impact’25 i wziął udział w fireside chat – Nowe zagrożenia, nowe odpowiedzi: Polska strategia…

2025-05-14 | Redakcja | 6 minut

Rohde & Schwarz prezentuje najnowsze innowacje w walce radioelektronicznej na targach AOC Europe

Niemiecka spółka Rohde & Schwarz zaprezentowała nową generację systemów zwiadu/walki radioelektronicznej (SIGINT/WRE), rozwiązań do łączenia czujników i analizy sygnałów, zaprojektowanych tak, aby…

2025-05-12 | Redakcja | 2 minuty

ZM Tarnów na obchodach w Dąbrowie Tarnowskiej

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz wziął udział w Dąbrowie Tarnowskiej w obchodach 140. rocznicy urodzin generała Mariana Kukiela. Na wydarzeniu nie zabrakło też…

2025-06-02 | Redakcja | 4 minuty

Chrobry, Kraków i Drużyna Krak – video odcinek specjalny

Kraków, to od wieków jedno z najważniejszych miast w Polsce. Ale nie zawsze znajdował się w kręgu wpływów polskich władców. O tym jak to się zmieniało i co – poza…

2025-05-20 | Tomasz Świątkowski | 4 minuty

Czeska URC Systems dostarczy system zakłócania nawigacji satelitarnej Heliotrop

Agencja Uzbrojenia wybrała ofertę czeskiej spółki URC Systems na dostawę zestawów do zakłócania systemów nawigacji satelitarnej o kryptonimie Heliotrop.

2025-06-05 | Rafał Muczyński | 3 minuty

ICEYE i IHI zbudują japońską konstelację satelitów SAR

Polsko-fińska spółka ICEYE oraz japońska IHI Corporation rozpoczynają współpracę w zakresie budowy konstelacji maksymalnie 24 satelitów radarowych z syntetyczną aperturą SAR na potrzeby wojska,…

2025-05-22 | Redakcja | 3 minuty

Ukraińskie specoperacje w Rosji lekcją dla NATO

Ukraińcy nie mają szwadronu likwidatorów Kidon. Nie używają wybuchających krótkofalówek ani pułapek wbudowanych w telefony komórkowe. Ale od dwóch lat pokazują, że w planowaniu i przeprowadzaniu operacji specjalnych…

2025-06-06 | Sławek Zagórski | 6 minut

Ukraina zniszczyła rosyjski system rakiet balistycznych Iskander-M

Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy poinformował o zniszczeniu jednej i uszkodzeniu dwóch kolejnych transporterów-wyrzutni pocisków balistycznych krótkiego zasięgu 9K720 Iskander-M w obwodzie briańskim.

2025-06-05 | Rafał Muczyński | 4 minuty

EDGE zbuduje patrolowce oceaniczne Falaj 3 dla Kuwejtu

Ministerstwo Obrony Kuwejtu podpisało wielomiliardową umowę z emiracką grupą przemysłową EDGE na dostawy nieujawnionej liczby patrolowców oceanicznych typu Falaj 3.

2025-06-06 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Produkcja kadłubów Rafale w Indiach

Francuska spółka Dassault Aviation i indyjska Tata Advanced Systems Limited porozumiały się w sprawie uruchomienia produkcji kadłubów samolotów wielozadaniowych Rafale w Indiach.

2025-06-06 | Rafał Muczyński | 4 minuty

IDET & PYROS 2025: Amfibia gąsienicowa KALAN jako następca PTS

Podczas Międzynarodowych Targów Techniki i Usług Pożarowych PYROS (towarzyszących targom IDET 2025 w Brnie), czeska spółka New Space Technologies zaprezentowała amfibię gąsienicową KALAN.

2025-05-30 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Policja Peru odebrała kolejne śmigłowce UH-60A+ Black Hawk

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Peru poinformowało, że Policja Narodowa odebrała kolejne trzy śmigłowce wielozadaniowe UH-60A+ Black Hawk, które dołączyły do już trzech posiadanych,…

2025-05-23 | Rafał Muczyński | 4 minuty

EDGE zbuduje patrolowce oceaniczne Falaj 3 dla Kuwejtu

Ministerstwo Obrony Kuwejtu podpisało wielomiliardową umowę z emiracką grupą przemysłową EDGE na dostawy nieujawnionej liczby patrolowców oceanicznych typu Falaj 3.

2025-06-06 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Produkcja kadłubów Rafale w Indiach

Francuska spółka Dassault Aviation i indyjska Tata Advanced Systems Limited porozumiały się w sprawie uruchomienia produkcji kadłubów samolotów wielozadaniowych Rafale w Indiach.

2025-06-06 | Rafał Muczyński | 4 minuty

EDGE zbuduje patrolowce oceaniczne Falaj 3 dla Kuwejtu

Ministerstwo Obrony Kuwejtu podpisało wielomiliardową umowę z emiracką grupą przemysłową EDGE na dostawy nieujawnionej liczby patrolowców oceanicznych typu Falaj 3.

2025-06-06 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Produkcja kadłubów Rafale w Indiach

Francuska spółka Dassault Aviation i indyjska Tata Advanced Systems Limited porozumiały się w sprawie uruchomienia produkcji kadłubów samolotów wielozadaniowych Rafale w Indiach.

2025-06-06 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Rowerem ku pamięci – II Rajd Rowerowy Weteranów

Blisko 600 kilometrów, pięć dni, dziesiątki uczestników i jeden wspólny cel: uczcić pamięć żołnierzy poległych w misjach poza granicami kraju. 9 czerwca w Międzyrzeczu…

2025-06-06 | Redakcja | 3 minuty

Rosja: Międzynarodowy Salon Lotniczo-Kosmiczny MAKS znowu odwołany

Dyrektor generalny rosyjskiej państwowej korporacji Rostiech Siergiej Czemiezow poinformował, że 16. Międzynarodowy Salon Lotniczo-Kosmiczny MAKS-2025 w podmoskiewskim Żukowskim na lotnisku Ramienskoje został odwołany.

2025-06-04 | Rafał Muczyński | 2 minuty
Shooting

UF PRO wprowadza do oferty pasy Waist/Flex

UF PRO, słoweński producent odzieży dla profesjonalistów wchodzący w skład Mehler Systems, wprowadza do oferty nowe akcesorium – minimalistyczny pas Waist/Flex, który dzięki…

2025-06-06 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Recenzja systemu oświetlania Wisport Sunfibre

Widoczność na drodze jest motywem przewodnim niezliczonych kampanii informacyjnych. Zwłaszcza kiedy napotkamy niespodziewane trudności, takie jak mgła, śnieżyca czy deszcz, ryzyko wypadków…

2025-06-06 | Natalia Kozłowska | 1 minut

Naftochem – polskie preparaty do broni wchodzą na rynek

Spółka Naftochem świętuje jubileusz 60 lat działalności na rynku wprowadzeniem do dystrybucji linii preparatów do broni: Akorinall NX, Antykall N oraz Cleanall. Preparaty powstały…

2025-06-05 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Mactronic M-Fire Guardian – nowa latarka dla profesjonalistów

Mactronic wprowadza do oferty nową latarkę kątową M-Fire Guardian. Jak podaje producent, jest to pierwsza latarka kątowa z światłem czerwonym z certyfikatem ATEX, oznaczającym…

2025-06-04 | Michał Ihnatów | 7 minut

Czerwcowa dostawa w RP Arms – nowości dużego kalibru

W połowie czerwca do RP Arms dotrze kolejna dostawa broni. Oprócz marek Ruger oraz Marlin, w dostawie znajdą się również liczne modele pistoletów Desert…

2025-06-05 | Michał Ihnatów | 14 minut

Karabiny Anschütz limitowanej edycji dostępne w Incorsa

Incorsa, oficjalny dystrybutor Anschütz, wprowadza do oferty dwa karabiny powtarzalne linii APR (Anschütz Precision Rifle) limitowanej edycji – 1782 APR  (.308…

2025-06-05 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Strzelectwo od podstaw cz. 3 – Od egzaminu po WPA

Egzamin na patent strzelecki mamy już za sobą? Świetnie, ale droga do pozwolenia na broń jest długa. Biorąc pod uwagę czas, wysiłek i poniesione koszty, nie jesteśmy jeszcze…

2025-04-30 | Tomasz Karasiński | 21 minut

Wszystko o gwizdkach — Urządzenia wylotowe w broni palnej

A co by było, gdyby gazy wylotowe mogły jeszcze wykonać dla nas jakąś robotę? Niosą przecież sporą energię, która marnuje się, a nawet działa na niekorzyść…

2025-04-21 | Tomasz Karasiński | 32 minuty

UF PRO wprowadza do oferty pasy Waist/Flex

UF PRO, słoweński producent odzieży dla profesjonalistów wchodzący w skład Mehler Systems, wprowadza do oferty nowe akcesorium – minimalistyczny pas Waist/Flex, który dzięki…

2025-06-06 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Recenzja systemu oświetlania Wisport Sunfibre

Widoczność na drodze jest motywem przewodnim niezliczonych kampanii informacyjnych. Zwłaszcza kiedy napotkamy niespodziewane trudności, takie jak mgła, śnieżyca czy deszcz, ryzyko wypadków…

2025-06-06 | Natalia Kozłowska | 1 minut

Minister Sportu i Turystyki uchyla uchwałę PZSS

Minister Sportu i Turystyki Sławomir Nitras uchylił uchwałę Zarządu Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego 27/2025 z dnia 26 marca 2025 roku w sprawie wprowadzenia…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Strzelectwo od podstaw cz. 3 – Od egzaminu po WPA

Egzamin na patent strzelecki mamy już za sobą? Świetnie, ale droga do pozwolenia na broń jest długa. Biorąc pod uwagę czas, wysiłek i poniesione koszty, nie jesteśmy jeszcze…

2025-04-30 | Tomasz Karasiński | 21 minut

Czasowy zakaz noszenia broni w Warszawie w dniu 25 maja

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało rozporządzenie w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu noszenia broni lub przemieszczania jej w stanie rozładowanym na obszarze miasta stołecznego…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 4 minuty

SprawdzaMY za zaświadczeniem do nabycia broni w mObywatel

Zespół SprawdzaMY, założony przez Rafała Brzoskę, zgłosił kolejny pomysł w najnowszym pakiecie usprawnień – wprowadzenie zaświadczenia upoważniajacego do nabycia broni do aplikacji mObywatel.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Kamizelka ratownika, która chroni – BC Arms Archangel

Kamizelka ratownika Archangel to efekt współpracy firm Currahee oraz BC Arms. Powstała w odpowiedzi na zapotrzebowanie rynku w zakresie ochrony osobistej zespołów ratownictwa medycznego. Na papierze…

2025-05-16 | Mariusz Rams | 7 minut

System Direct Action Spitfire Plate Carrier cz.1 – Sprawdźmy noszak

W dniu dzisiejszym na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań w kategorii oporządzenia. Podstawowym, i raczej niezbędnym  elementem naszego wyposażenia są noszaki osłon balistycznych, których kilka…

2025-05-08 | Michał Gaweł | 15 minut

Relacja z Kaliber Shooting Festival 2025

W dniach 17-18 maja na strzelnicy Bellona w Maryninie odbyła się impreza Kaliber Shooting Festival 2025. Dla amatorów broni palnej i osób mocno wkręconych…

2025-06-03 | Tomasz Karasiński | 15 minut

Delta Long Range Weekend 2025 za nami

10 i 11 maja br. na poligonie Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia w podwarszawskiej Zielonce odbyła się kolejna edycja Delta Long Range Weekend. To impreza, która zyskała…

2025-05-15 | Grzegorz Sobczak | 5 minut
Adventure

Recenzja systemu oświetlania Wisport Sunfibre

Widoczność na drodze jest motywem przewodnim niezliczonych kampanii informacyjnych. Zwłaszcza kiedy napotkamy niespodziewane trudności, takie jak mgła, śnieżyca czy deszcz, ryzyko wypadków…

2025-06-06 | Natalia Kozłowska | 1 minut

Recenzja Ruike LD51-B – Scyzoryk prawie idealny

W branży kieszonkowych narzędzi największy udział należy się nożom składanym czołowych marek, wykonanych z kosmicznie drogiej stali. Klasyczne scyzoryki, narzędzia wielofunkcyjne, znak…

2025-05-26 | Michał Ihnatów | 1 minut

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk,…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe.…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Lynx Custom Knives – masywny taktyk z polskiej stajni

Czasem trafia w ręce coś, co od razu zdradza, że nie powstało na taśmie produkcyjnej. Nie przez przypadek, nie bo się sprzeda, tylko dlatego, że ktoś po drugiej stronie blachy i szlifierki…

2025-05-13 | Mateusz Sułek | 1 minut

Torba Helikon-Tex Field Tote już dostępna!

Nowości z Enforce Tac 2025 stopniowo pojawią się w ofercie Helikon-Tex. Field Tote to torba z linii Urban, która łączy cywilny styl z militarnym zacięciem.

2025-05-08 | Michał Ihnatów | 1 minut

Koszula hawajska od Helikon-Tex już w sklepach

Do dystrybucji trafia kolejna nowość Helikon-Tex z Enforce Tac 2025. Koszule hawajskie łączą klasyczny, tropikalny styl z militarnymi akcentami wplecionymi we wzór.

2025-05-15 | Michał Ihnatów | 1 minut

Helikon-Tex Tracer — anorak zamiast bluzy mundurowej?

Kurtka Tracer to kolejny anorak (czy też kangurka) od Helikon-Tex. Od pozostałych różni się tym, że należy do linii Patrol i zaprojektowany został do użytku wojskowego — dlatego też…

2025-04-11 | Michał Ihnatów | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Swarovski BP24: plecak do podglądania natury

„– Stary, mam plecak Swarovskiego! – Z diamentów? – Nie no, naprawdę Swarovskiego. Taki na optykę! – Ale jak to? Tego od pierścionków i kolczyków?”. Tak w większości…

2024-07-03 | Konrad Busza | 1 minut

„Zabić Ukrainę. Alfabet rosyjskiej agresji” – wojna oczami reportera

Marcin Ogdowski to jeden z najbardziej cenionych polskich korespondentów wojennych, znany z bezkompromisowych, rzetelnych i często brutalnie szczerych relacji z frontów wojennych. Jego najnowsza książka,…

2025-02-18 | Mateusz Sułek | 1 minut

Między historią a fikcją – czy warto przeczytać „Wojnę Wschodnią. Kroniki”?

Co by było, gdyby zimna wojna przerodziła się w otwarty konflikt zbrojny?
Piotr Langenfeld w swojej książce „Wojna Wschodnia. Kroniki” zabiera nas do alternatywnej wersji historii…

2025-02-14 | Mateusz Sułek | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Krakowski Festiwal Górski 2024 – najważniejsze informacje

Krakowski Festiwal Górski odbędzie się w dniach 7-8 grudnia 2024 roku w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Jak co roku w programie wiele atrakcji,…

2024-11-07 | Redakcja | 1 minut
Kalendarium

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

Ostatni Krzyż Wiktorii w XX wieku; sierżant Ian McKay – Falklandy, 1982

Krzyż Wiktorii, najwyższe brytyjskie odznaczenie wojskowe, nie ma odpowiednika w polskim systemie odznaczeń… Artykuł autorstwa Tomasza Basarabowicza o sierżancie Ianie McKay’u, bohaterze wojny o Falklandy.

Krzyż Wiktorii, najwyższe brytyjskie odznaczenie wojskowe, nie ma odpowiednika w polskim systemie odznaczeń. Melchior Wańkowicz – można się naturalnie spierać co do Jego przeszłości – w swoim Monte Cassino, w rozdziale Wellington czy Mierosławski, pisał słusznie naszym zdaniem, że pomiędzy Krzyżem Walecznych a tchórzostwem jest w sumie niewielka przestrzeń, podczas gdy u Brytyjczyków, mocno osadzonych od wieków w tradycji armii zawodowej, tę przestrzeń wypełnia coś, co nazywa się duty, czyli obowiązek. Dlatego najprawdopodobniej noszą oni na mundurach o wiele mniej odznaczeń, niż jakakolwiek inna armia tego świata.

Krzyż Wiktorii

Krzyż ustanowiła, a jakże, królowa Wiktoria, która wręczyła go po raz pierwszy 26 czerwca 1857 roku. A historia jego powstania wygląda w skrócie tak oto. Wojna Krymska była pierwszym brytyjskim konfliktem, który mogli obserwować z bliska reporterzy i fotografowie. To, co widzieli na wzgórzach nad rzeką Almą, czy wokół Bałakławy, i co przekazywali opinii publicznej, stało w jaskrawej sprzeczności z dotychczasowym powszechnym wyobrażeniem, jakie miała ona o swojej armii. Oto na czele wywodzących się przecież z biedoty, źle ubranych i wyekwipowanych, ale bardzo walecznych żołnierzy, stali często zupełnie niekompetentni i brutalni oficerowie. A tylko im przysługiwały wysokie odznaczenia, z których najwyższym był Order of the Bath (Order Łaźni). Nawet młodsi oficerowie czy też starsi podoficerowie zadowolić się musieli nagrodami w postaci tymczasowych awansów (brevet ranks), a już szeregowi żołnierze liczyć mogli tylko na medal za kampanię, otrzymywany przez każdego, niezależnie od jego postawy w boju. W tym stanie rzeczy, dwór królewski nie miał innego wyjścia, jak tylko zupełnie zmienić obowiązujące przepisy. I trzeba przyznać, że zarówno królowa jak i jej mąż, książę Albert, zabrali się do sprawy bardzo energicznie, wnikliwie ingerując nawet w projekt plastyczny nowego odznaczenia.

Po bitwie…

Argentyńscy jeńcy. Po prawej widoczny fragment pojazdu Bv-202

W większości przypadków, Victoria Cross przyznawano i nadal przyznaje się pośmiertnie… Ogółem wręczono Krzyż 1357 razy, przy czym od zakończenia Drugiej Wojny Światowej zaledwie dziesięciokrotnie. Sierżant Ian McKay jest na tej liście numerem ósmym. Po nim otrzymali VC jeszcze dwaj żołnierze za walki w Afganistanie. Także pośmiertnie…

Sierżant Ian McKay, luty roku 1982

Mount Longdon

Spadochroniarze przygarnęli opuszczony przez miejscowego farmera ciągnik

W 1970 roku siedemnastoletni Ian McKay przeszedł wstępne szkolenie unitarne w Centrum Wyszkolenia Wojsk Powietrznodesantowych, a w roku następnym wcielony został do pierwszego batalionu Pułku Spadochronowego, czyli 1 PARA. I tu dygresja, czytamy to, jako one para, podobnie jak two para oraz three para. Służył z nim w Niemczech i w Irlandii Północnej. Brał więc prawdopodobnie udział w tragicznych wydarzeniach Krwawej Niedzieli w Bogside, Derry… W latach 1976-78 szkolił rekrutów we wspomnianym wyżej Centrum, by zostać przeniesionym do 3 PARA już w stopniu sierżanta. Ostatecznie, w lutym 1982, czyli na kilka miesięcy przed wybuchem wojny falklandzkiej, znalazł się w ewidencji 3 PARA jako zastępca dowódcy 4 plutonu kompanii B. I to z tego właśnie okresu pochodzi jedno z towarzyszących artykułowi zdjęć.

Nie czas i miejsce na rozpatrywanie wszystkich aspektów konfliktu o Falklandy. Każdy Czytelnik ma na pewno jakąś wiedzę na ten temat oraz wyrobioną opinię co do racji obydwu stron. Dość powiedzieć, że po zajęciu archipelagu przez Argentyńczyków, nastąpiła zdecydowana reakcja Brytyjczyków. Naprzeciw 8500 umocnionym już na wyspach Argentyńczykom, na pokładach brytyjskiej floty płynęło 4800 brytyjskich żołnierzy, osiem batalionów. Wśród nich także 3 PARA.

Archipelag składa się z dwóch głównych wysp – West oraz East Falkland. Ta druga posiada jeszcze południową odnogę zwaną Lafonia. Broniona była jedynie wschodnia wyspa. Argentyńczycy usadowili się mocno w stolicy archipelagu, Port Stanley, leżącym na wschodnim skraju East Falkland. Obsadzili także łańcuch wzgórz, będących naturalną barierą, oddzielającą stolicę od reszty wyspy, leżących na zachód od Port Stanley. Były to Mount Kent, Mount Challenger oraz Mount Longdon. Wszystkie wysokości około 450 m.n.p.m. Trzymali także mocno przesmyk łączący East Falkland z Lafonią, pod Goose Green. Zachodnia część wyspy była słabo obsadzona. Wykorzystując wiedzę na temat rozmieszczenia sił argentyńskich, pochodzącą zarówno od własnych sił specjalnych (SAS i SBS), jak też z amerykańskiego wywiadu satelitarnego, Brytyjczycy wpłynęli w cieśninę pomiędzy obydwiema wyspami w rejonie porciku o nazwie San Carlos. Royal Navy zbierała tam srogie cięgi ze strony licznych i odważnych argentyńskich lotników, jednak skromnym siłom inwazyjnym udało się bez przeszkód wylądować.

Początkowy plan spalił jednak na panewce. Śmigłowce, którymi miano etapami przerzucać żołnierzy na wschód, znajdowały się na pokładzie kontenerowca Atlantic Conveyor, wcielonego na czas wojny do służby i zaadoptowanego do transportu śmigłowców. Został on jednak trafiony dwoma rakietami Exocet. Wraz z nim na dno poszły cztery śmigłowce Chinook oraz pięć Westland Wessex. Nie było więc innego wyjścia aniżeli maszerować ponad sto kilometrów ku łańcuchowi wzgórz na wschodzie.

Ranni spadochroniarze spod Mount Longdon

3 PARA przypadło do zdobycia kluczowe wzgórze spośród trzech oddzielających Brytyjczyków od Port Stanley – Mount Longdon. Paradoksalnie jednak, do dziś w powszechnej świadomości lepiej funkcjonuje bitwa o Goose Green, czyli o przesmyk do Lafonii, stoczona przez bratni 2 PARA. Na pewno dlatego, że podczas tej ciężkiej bitwy zginął dowódca batalionu oraz z powodu spektakularnie wysokiej liczby wziętych do niewoli żołnierzy argentyńskich, niewspółmiernej wobec niespełna siedmiuset nacierających Brytyjczyków. Jednak to Mount Longdon był kluczową pozycją obrony. Kto panował nad tym wzgórzem, panował nad Port Stanley. Kto miał w ręku Port Stanley – trzymał Falklandy. Szturm 3 PARA na Mount Longdon miał mieć miejsce podczas mroźnej i wietrznej nocy 12 czerwca. Na półkuli południowej zima w pełni. Tego wieczora poprzedzającego szturm McKay miał podobno odezwać się do jednego z kolegów w ten sposób: Pamiętasz, co ci mówiłem? Nie wrócę z tego. Ruszyli parę minut po ósmej wieczorem. W pierwszym impecie natarcia, Brytyjczycy wzięli z zaskoczenia południową część wzgórza. Pozostawała jeszcze część północna, gdzie czekali już zaalarmowani Argentyńczycy. Było to zadanie 4 plutonu. Jego dowódca, porucznik Andrew Bickerdike, padł ranny w nogę. Sierżancie McKay, jestem ranny! Bierzecie pluton!. Dwudziestodziewięcioletni McKay od tej chwili dowodził. Żołnierze zalegli pod ogniem Argentyńczyków. Szczególnie dawał się we znaki ostrzał z Browninga 0.50 cal. Sytuacja była patowa. Co chwilę rozlegał się krzyk któregoś z trafionych żołnierzy. Należało natychmiast przerwać ten impas. Jak wspomina kapral Ian Bailey, McKay krzyknął wtedy do niego coś w rodzaju: Ty, ty i ty! Walimy na tę pięćdziesiątkę! Za długo nas trzyma!. Poderwał się, pociągając za sobą kaprala Baileya i jeszcze dwóch spadochroniarzy, z których jeden niemal natychmiast padł zabity, a drugi ranny. Kapral Bailey doskonale pamięta – Za chwilę dostałem trzy kule. W szyję, w nogę i w rękę. I wtedy ostatni raz go widziałem, jak wpadał z granatem do ich okopu. Potem zobaczyłem wybuch. I jeszcze następny. I cisza. Pomyślałem, że dorwał tę pięćdziesiątkę. Pierwszym, który wpadł do okopu był dobry kolega McKaya, starszy sierżant Sammy Dougherty. O tym, co zobaczył, opowiadał tak: Jego prawa ręka właściwie zniknęła. Musiał w niej trzymać granat. Dostał i nie zdążył rzucić. Teraz myślę, że Ian wiedział, że to jedyny sposób. Wpaść do tego ich okopu z granatem w ręku. Cały czas do niego potem mówiłem. Spokojnie, Ian, chłopie… Tak jakby wciąż żył. Zdjąłem mu ostrożnie ekwipunek, wziąłem nieśmiertelnik. Potem zawinęliśmy go z chłopakami w jakieś argentyńskie ponczo i znieśliśmy w dół.

Mount Longdon – brytyjscy spadochroniarze na przewciwstoku

Prowizoryczne groby argentyńskich i brytyjskich poległych na Mount Longdon

Argentyńscy jeńcy w Port Stanley. Jest 17 czerwca 1982 roku

Porzucona broń Argentyńczyków, Port Stanley, 16 czerwca 1982 roku

Stalowe hełmy pozostawione przez argentyńskie siły zbrojne

W domu została żona Marica, córka Melanie oraz syn Don. Marica McKay pamięta, że kilka dni później usłyszała pukanie do drzwi. Była to żona dowódcy batalionu z butelką brandy w ręku. Zapytała tylko: Ranny czy zabity?. Zabity – usłyszała.

Informacja o przyznaniu sierżantowi Ianowi McKay Krzyża Wiktorii ukazała się w London Gazette (odpowiednik Monitora Polskiego) No. 49134 z 8 października 1982. Opisuje się jego czyny bardziej oficjalnie. Mówi się na przykład o nie zważaniu na własne bezpieczeństwo oraz o tym, iż McKay uratował pluton z bardzo niebezpiecznej sytuacji, a wreszcie o tym, że jego działanie musiało być przezeń na zimno przemyślane, a całe ryzyko było dla niego od samego początku oczywiste.

„I never blamed soldiers who shot Ian…” (nigdy nie winiłam żołnierzy, którzy strzelali do Iana) Freda McKay, matka

Zdjęcia pochodzą z archiwów The Daily Mirror, The Daily Telegraph, The Sun, BBC oraz ze zbiorów autora.

X