Defence & Space

Chrzest i wodowanie okrętu rozpoznawczego Jerzy Różycki – pierwszej jednostki proj. 107 Delfin

Dziś, 1 lipca 2025 roku, w gdańskiej stoczni Remontowa Shipbuilding S.A miała miejsce uroczystość chrztu oraz wodowania pierwszego okrętu rozpoznania radioelektronicznego projektu 107…

2025-07-01 | Przemysław Gurgurewicz | 7 minut

Rosja traci cenny bombowiec Su-34 w wypadku lotniczym

Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej poinformowało o wypadku bombowca taktycznego Su-34. Wcześniej pojawiły się błędne doniesienia o wypadku dwumiejscowego, ciężkiego myśliwca Su-27UB.

2025-07-01 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Perskie szachy: Gra ajatollaha o utrzymanie się na planszy

Śmierć ajatollaha Alego Chameneiego nie nastąpiła – ale trwa. I choć oficjalnie nikt tego nie powie, w Teheranie wszyscy już wiedzą, że era Najwyższego Przywódcy zbliża…

2025-06-27 | Sławek Zagórski | 8 minut

Ewakuacja Polaków z Izraela: Kolejna wielka improwizacja

Kolejna kryzysowa sytuacja na Bliskim Wschodzie pokazała, że mijają lata, zmieniają się premierzy i ministrowie obrony, a Polska jak nie była przygotowana do ewakuacji swoich obywateli…

2025-06-20 | Sławek Zagórski | 5 minut

Współpraca Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni z Google Cloud

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz spotkał się z Marcusem D. Jadotte, wiceprezesem ds. Relacji z Rządem i Polityki Publicznej w Google Cloud.

2025-06-27 | Rafał Muczyński | 2 minuty

Sprzęt łączności specjalnej do naprawy

2. Regionalna Baza Logistyczna opublikowała informację o uruchomieniu postępowania przetargowego na naprawy, konserwację, przeglądy oraz pozostałe usługi utrzymujące w sprawności technicznej sprzęt łączności specjalnej…

2025-06-18 | Rafał Muczyński | 10 minut

Wielka Brytania uhonorowała gen. bryg. Stanisława Sosabowskiego

W Warszawie odbyła się uroczystość uhonorowania gen. bryg. Stanisława Sosabowskiego oraz 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej przez Rząd Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

2025-06-18 | Redakcja | 4 minuty

ZM Tarnów na obchodach w Dąbrowie Tarnowskiej

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz wziął udział w Dąbrowie Tarnowskiej w obchodach 140. rocznicy urodzin generała Mariana Kukiela. Na wydarzeniu nie zabrakło też…

2025-06-02 | Redakcja | 4 minuty

Thales Alenia Space zbuduje dla CNES satelitę łączności laserowej SOLiS

Francusko-włoska spółka Thales Alenia Space podpisała umowę z Francuską Agencją Kosmiczną (CNES) na budowę prototypowego satelity łączności laserowej w ramach projektu SOLiS.

2025-07-01 | Rafał Muczyński | 5 minut

Ministerstwo Obrony Finlandii wybrało ICEYE do zapewnienia wywiadu kosmicznego

Polsko-fińska spółka ICEYE oraz Ministerstwo Obrony Finlandii podpisały list intencyjny, który umożliwi fińskim siłom zbrojnym zakup satelitów SAR.

2025-06-27 | Redakcja | 4 minuty

Ukraina przedstawiła projekty przemysłu obronnego do finansowania w ramach inicjatywy SAFE

Pierwszy wiceminister obrony Ukrainy Serhij Bojew wziął udział w posiedzeniu Grupy Zadaniowej ds. Gotowości Obronnej na szczeblu Dyrektorów ds. polityki obronnej państw Unii Europejskiej,…

2025-07-01 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Najważniejsze osiągnięcia prezydencji RP w Radzie UE w kluczowych obszarach w MON

Ministerstwo Obrony Narodowej podsumowało osiągnięcia polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej pomiędzy 1 stycznia a 30 czerwca 2025 w obszarach związanych z bezpieczeństwem.

2025-06-30 | Redakcja | 5 minut

Chrzest i wodowanie okrętu rozpoznawczego Jerzy Różycki – pierwszej jednostki proj. 107 Delfin

Dziś, 1 lipca 2025 roku, w gdańskiej stoczni Remontowa Shipbuilding S.A miała miejsce uroczystość chrztu oraz wodowania pierwszego okrętu rozpoznania radioelektronicznego projektu 107…

2025-07-01 | Przemysław Gurgurewicz | 7 minut

Thales Alenia Space zbuduje dla CNES satelitę łączności laserowej SOLiS

Francusko-włoska spółka Thales Alenia Space podpisała umowę z Francuską Agencją Kosmiczną (CNES) na budowę prototypowego satelity łączności laserowej w ramach projektu SOLiS.

2025-07-01 | Rafał Muczyński | 5 minut

Rozporządzenie porządkowe wojewody małopolskiego z dnia 29 czerwca 2025 r.

W związku z niebezpieczną sytuacją dotyczącą poszukiwań w okolicy Starej Wsi podejrzewanego o podwójne zabójstwo Tadeusza Dudy, wojewoda małopolski wydał poniższe rozporządzenie porządkowe dotyczące…

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Bezzałogowce Bayraktar TB2 i FlyEye wesprą obławę Policji na zabójcę spod Limanowej

Na wniosek wojewody małopolskiego bezzałogowiec Bayraktar TB2 oraz zestawy FlyEye wesprą działania Policji związane z poszukiwaniem podejrzanego o podwójne zabójstwo, 57-letniego Tadeusza Dudy.

2025-06-30 | Rafał Muczyński | 5 minut

Rosja traci cenny bombowiec Su-34 w wypadku lotniczym

Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej poinformowało o wypadku bombowca taktycznego Su-34. Wcześniej pojawiły się błędne doniesienia o wypadku dwumiejscowego, ciężkiego myśliwca Su-27UB.

2025-07-01 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Paragwaj odbiera samoloty szturmowe Embraer A-29 Super Tucano

Brazylijska spółka Embraer przekazała Ministerstwu Obrony Paragwaju 4 z 6 zamówionych lekkich samolotów szturmowych A-29 Super Tucano o napędzie turbośmigłowym.

2025-07-01 | Rafał Muczyński | 5 minut

Chrzest i wodowanie okrętu rozpoznawczego Jerzy Różycki – pierwszej jednostki proj. 107 Delfin

Dziś, 1 lipca 2025 roku, w gdańskiej stoczni Remontowa Shipbuilding S.A miała miejsce uroczystość chrztu oraz wodowania pierwszego okrętu rozpoznania radioelektronicznego projektu 107…

2025-07-01 | Przemysław Gurgurewicz | 7 minut

Rosja traci cenny bombowiec Su-34 w wypadku lotniczym

Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej poinformowało o wypadku bombowca taktycznego Su-34. Wcześniej pojawiły się błędne doniesienia o wypadku dwumiejscowego, ciężkiego myśliwca Su-27UB.

2025-07-01 | Rafał Muczyński | 3 minuty

BC Arms na targach „GRANICE”

Spółka BC Arms zaprezentowała swoje i partnerów wyroby podczas VIII edycji Terenowych Targów Ochrony Granic – Tarcza Wschód „GRANICE”, które odbyły…

2025-06-30 | Redakcja | 1 minut

Autonomiczne i bezzałogowe systemy Łukasiewicz – PIAP na poligonie OPEX 2025 we Włoszech

Podczas kampanii eksperymentalnej HEDI OPEX 2025 na włoskim poligonie CEPOLISPE, Sieć Badawcza Łukasiewicz – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP testuje rozwiązanie PIAP…

2025-06-28 | Redakcja | 4 minuty
Shooting

Nowe latarki od Streamlight

Firma Streamlight, Inc., wiodący dostawca wysokowydajnego oświetlenia, ogłasza wprowadzenie na rynek rewolucyjnej serii innowacyjnych systemów oświetleniowych SL-SideSaddle zaprojektowanych do bezproblemowego montażu w szerokiej…

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Akcesoria KRUK do polskich karabinków WBP Rogów już dostępne!

Polski producent cieszących się dobrą opinią karabinków typu AK Wytwórnia Broni Jacek Popiński (WBP Rogów) informuje o wprowadzeniu do swojej oferty akcesoriów…

2025-06-30 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Nowe latarki od Streamlight

Firma Streamlight, Inc., wiodący dostawca wysokowydajnego oświetlenia, ogłasza wprowadzenie na rynek rewolucyjnej serii innowacyjnych systemów oświetleniowych SL-SideSaddle zaprojektowanych do bezproblemowego montażu w szerokiej…

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Akcesoria KRUK do polskich karabinków WBP Rogów już dostępne!

Polski producent cieszących się dobrą opinią karabinków typu AK Wytwórnia Broni Jacek Popiński (WBP Rogów) informuje o wprowadzeniu do swojej oferty akcesoriów…

2025-06-30 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Meprolight MMX3 i MMX4 – lekkie powiększalniki z dobrą optyką

Mepro MMX3 oraz MMX4, czyli nowa rodzina kompaktowych powiększalników od izraelskiego producenta. Jak wypadają w praktyce i w porównaniu do konkurencji?

2025-06-27 | Krzysztof Ptak | 8 minut

Savage Revel DLX – gdzie tradycja łączy się z nowoczesnością

„Is that you, John Wayne? Is this me?” Bierzesz do rąk lewara – a zasadniczo karabinek dźwigniowy (obrzydliwa nazwa, czasem jej użyję…

2025-06-24 | Anna Mielczarek | 11 minut

Paris Air Show 2025: Premiera Baykar TB3

55. Edycja Międzynarodowego Salonu Lotniczego i Kosmicznego, który odbywa się w stolicy Francji, stała się okazją dla firmy Baykar Technolgies do zaprezentowania pokładowego bojowego…

2025-06-19 | Radosław Niesobski | 3 minuty

Strzelectwo od podstaw, cz. 4 – Wniosek o pozwolenie i plan B

W poprzedniej części cyklu „Strzelectwo od podstaw” skupiłem się na gromadzeniu dokumentów potrzebnych do złożenia wniosku o pozwolenie na broń, więc teraz pora na kolejny etap – wizytę…

2025-06-09 | Tomasz Karasiński | 23 minuty

IFRE 2025: Maskpol z kombinezonami i maskami przeciwgazowymi

Wchodząca w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej spółka Maskpol zaprezentowała na V Międzynarodowych Targów Sprzętu i Wyposażenia Straży Pożarnej i Służb Ratowniczych KIELCE IFRE-EXPO część…

2025-06-17 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Strzelnica Hubertus Chodzież zaprasza strzelców

Hubertus Chodzież, dystrybutor marki CZ w Polsce, zaprasza na swój obiekt położony w spokojnej, leśnej okolicy. Obiekt to kompleks łączący nie tylko zróżnicowane osie strzeleckie, ale również…

2025-06-11 | Michał Ihnatów | 6 minut

Strzelectwo od podstaw, cz. 4 – Wniosek o pozwolenie i plan B

W poprzedniej części cyklu „Strzelectwo od podstaw” skupiłem się na gromadzeniu dokumentów potrzebnych do złożenia wniosku o pozwolenie na broń, więc teraz pora na kolejny etap – wizytę…

2025-06-09 | Tomasz Karasiński | 23 minuty

Minister Sportu i Turystyki uchyla uchwałę PZSS

Minister Sportu i Turystyki Sławomir Nitras uchylił uchwałę Zarządu Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego 27/2025 z dnia 26 marca 2025 roku w sprawie wprowadzenia…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Czasowy zakaz noszenia broni w Warszawie w dniu 25 maja

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało rozporządzenie w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu noszenia broni lub przemieszczania jej w stanie rozładowanym na obszarze miasta stołecznego…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 4 minuty

SprawdzaMY za zaświadczeniem do nabycia broni w mObywatel

Zespół SprawdzaMY, założony przez Rafała Brzoskę, zgłosił kolejny pomysł w najnowszym pakiecie usprawnień – wprowadzenie zaświadczenia upoważniajacego do nabycia broni do aplikacji mObywatel.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Meprolight MMX3 i MMX4 – lekkie powiększalniki z dobrą optyką

Mepro MMX3 oraz MMX4, czyli nowa rodzina kompaktowych powiększalników od izraelskiego producenta. Jak wypadają w praktyce i w porównaniu do konkurencji?

2025-06-27 | Krzysztof Ptak | 8 minut

Savage Revel DLX – gdzie tradycja łączy się z nowoczesnością

„Is that you, John Wayne? Is this me?” Bierzesz do rąk lewara – a zasadniczo karabinek dźwigniowy (obrzydliwa nazwa, czasem jej użyję…

2025-06-24 | Anna Mielczarek | 11 minut

Relacja z Aimpoint Product Familiarization Course

Na początku czerwca na strzelnicy CWKS Legia Warszawa w Rembertowie odbyło się szkolenie zorganizowane przez firmę Hubertus Pro Hunting, dystrybutora celowników optycznych marki Aimpoint.…

2025-06-26 | Tomasz Karasiński | 16 minut

21. urodziny sklepu Kolba już 28 czerwca!

Dnia 28 czerwca sklep Kolba obchodzi swoje 21. urodziny. I z tej okazji odbędzie się specjalne wydarzenie w ich salonie sprzedaży w Czeladzi i weekendowe promocje…

2025-06-18 | Michał Ihnatów | 1 minut
Adventure

Helikon-Tex przedstawia: zestawy dla strzelców szyte na miarę

Wraz z nabierającym rozpędu sezonem strzeleckim Helikon-Tex postanowił pomóc strzelcom w wyborze niezbędnego sprzętu i akcesoriów w zależności od rodzaju sportu, który uprawiają.

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 5 minut

Nowa jakość odzieży EDC od Kreatora – innowacje przetestowane w terenie

Polski producent Kreator zakończył projekt B+R, w ramach którego powstała nowa generacja odzieży EDC – trwała, funkcjonalna i przetestowana przez użytkowników w warunkach terenowych. Sprawdź,…

2025-06-26 | Redakcja | 2 minuty

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk,…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe.…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Helikon-Tex przedstawia: zestawy dla strzelców szyte na miarę

Wraz z nabierającym rozpędu sezonem strzeleckim Helikon-Tex postanowił pomóc strzelcom w wyborze niezbędnego sprzętu i akcesoriów w zależności od rodzaju sportu, który uprawiają.

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 5 minut

Lynx Custom Knives – masywny taktyk z polskiej stajni

Czasem trafia w ręce coś, co od razu zdradza, że nie powstało na taśmie produkcyjnej. Nie przez przypadek, nie bo się sprzeda, tylko dlatego, że ktoś po drugiej stronie blachy i szlifierki…

2025-05-13 | Mateusz Sułek | 1 minut

Helikon-Tex przedstawia: zestawy dla strzelców szyte na miarę

Wraz z nabierającym rozpędu sezonem strzeleckim Helikon-Tex postanowił pomóc strzelcom w wyborze niezbędnego sprzętu i akcesoriów w zależności od rodzaju sportu, który uprawiają.

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 5 minut

Nowa jakość odzieży EDC od Kreatora – innowacje przetestowane w terenie

Polski producent Kreator zakończył projekt B+R, w ramach którego powstała nowa generacja odzieży EDC – trwała, funkcjonalna i przetestowana przez użytkowników w warunkach terenowych. Sprawdź,…

2025-06-26 | Redakcja | 2 minuty

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Swarovski BP24: plecak do podglądania natury

„– Stary, mam plecak Swarovskiego! – Z diamentów? – Nie no, naprawdę Swarovskiego. Taki na optykę! – Ale jak to? Tego od pierścionków i kolczyków?”. Tak w większości…

2024-07-03 | Konrad Busza | 1 minut

„Gracz” z cyklu „Vesper” Magdaleny Kozak w sprzedaży

Wydawnictwo WarBook poinformowało o premierze powieści Gracz – najnowszego, niepublikowanego do tej pory, piątego tomu kultowego cyklu Vesper Magdaleny Kozak.

2025-06-18 | Redakcja | 3 minuty

„Zabić Ukrainę. Alfabet rosyjskiej agresji” – wojna oczami reportera

Marcin Ogdowski to jeden z najbardziej cenionych polskich korespondentów wojennych, znany z bezkompromisowych, rzetelnych i często brutalnie szczerych relacji z frontów wojennych. Jego najnowsza książka,…

2025-02-18 | Mateusz Sułek | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Krakowski Festiwal Górski 2024 – najważniejsze informacje

Krakowski Festiwal Górski odbędzie się w dniach 7-8 grudnia 2024 roku w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Jak co roku w programie wiele atrakcji,…

2024-11-07 | Redakcja | 1 minut
Kalendarium

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

Ochrona podwodnej infrastruktury na Bałtyku

W ostatnich trzech miesiącach na Bałtyku mnożą się incydenty związane z uszkodzeniem podwodnej infrastruktury przesyłowej. Od końca listopada ubiegłego roku, mniej więcej co miesiąc, dochodzi do kolejnego wypadku przerwania któregoś z podmorskich kabli światłowodowych. Takie nagromadzenie wydarzeń w naturalny sposób nasuwa podejrzenia, że nie jest to przypadkowy zbieg okoliczności, a celowe działanie. Z oczywistych względów podejrzenia te kierowane są w stronę Rosji, która w ramach konfliktu z szeroko rozumianym Zachodem, wykorzystuje wszelkie dostępne środki, w celu destabilizowania sytuacji w uważanych za wrogie krajach.

Przerwanie podmorskich kabli samo w sobie nie jest żadnym nadzwyczajnym wydarzeniem. Rokrocznie na świecie dochodzi średnio do ok. 150-200 tego typu wydarzeń, których głównymi sprawcami są jednostki rybackie. Rzadsze są przypadki uszkodzeń dokonanych za pomocą kotwic, ale także w tym przypadku można mówić o liczbie sięgającej nawet kilkudziesięciu rocznie.

Na Bałtyku w ostatnim czasie mamy natomiast niejaką epidemię awarii kabli spowodowanych kotwicami statków handlowych. Zdarzenie z niedzieli 26 stycznia, w wyniku którego nastąpiło przerwanie łączności na kablu światłowodowym łączącym Szwecję z Łotwą, to już trzeci taki wypadek w ciągu niecałych 2,5 miesiąca. Nawet biorąc pod uwagę, że Bałtyk należy do grupy akwenów z największym ruchem na świecie, a także to że jest morzem płytkim, co powoduje że na większości obszaru podmorskie kable są narażone na oddziaływanie ze strony żeglugi, to z każdym kolejnym wypadkiem coraz trudniej było przypisywać go zwyczajnym wypadkom czy nieszczęśliwemu zbiegowi okoliczności (Niemcy: Uszkodzenie podmorskich kabli na Bałtyku aktem sabotażu).

Na Bałtyk rokrocznie wpływają tysiące statków dostarczających towary do lokalnych portów

Zeszłoroczne incydenty z kablami

Pierwsze wydarzenie z tej, jak ją już można nazwać serii, miało miejsce 17 listopada 2024 roku. Został wówczas przecięty kabel światłowodowy BCS East-West Interlink łączący Szwecję z Litwą. Przebiegające pomiędzy Gotlandią i litewskim Sventoji połączenie, stanowiące własność dużego szwedzkiego operatora telekomunikacyjnego Arelion, przestało działać w godzinach porannych. Nie minęły 24 godziny, a 18 listopada poinformowano również o uszkodzeniu kolejnego kabla światłowodowego C-Lion1 zapewniającego łączność pomiędzy Finlandią a Niemcami (łączący Helsinki z Rostockiem). Jak poinformował jego operator – fińska firma telekomunikacyjna Cinia – nastąpiło fizyczne przerwanie kabla na południe od szwedzkiej wyspy Olandia (ok. 700 km od Helsinek).

Minister obrony Niemiec Boris Pistorius komentując oba wydarzenia powiedział, że dopóki brak jest szczegółowych informacji trzeba założyć, iż oba uszkodzenia były wynikiem aktu sabotażu. Jako prawdopodobnego sprawcę obu uszkodzeń wskazano chiński masowiec Yi Peng 3. Został on 19 listopada, podczas przechodzenia przez cieśniny duńskie, wezwany przez duńską administrację do zatrzymania się. Statek zakotwiczył w Kattegacie, a ponieważ pozostawał na wodach międzynarodowych, poza jurysdykcją państw nadbrzeżnych, nie było możliwości wejścia na jego pokład bez uzyskania zgody ze strony chińskiej. Dopiero po blisko miesiącu – 19 grudnia – statek został poddany 5-godzinnej inspekcji, której dokonało 14 chińskich urzędników, zaś w roli obserwatorów zaproszono również 9 przedstawicieli Niemiec, 6 Szwecji, 3 Finlandii oraz jednego Duńczyka. Nie zgodzono się jednak na podjęcie na pokładzie czynności przez szwedzką prokuraturę. Po zakończeniu kontroli, statek podniósł kotwicę i 21 grudnia wyruszył w dalszą drogę do egipskiego Port Saidu.

Marynarka Wojenna RP dysponuje nowoczesnymi niszczycielami min projektu 258 klasy Kormoran II. Okręty posiadają wyposażenie umożliwiające inspekcję instalacji na dnie Bałtyku i dokumentację szkód

Naprawa uszkodzonego połączenia C-Lion1 zajęła mniej niż dwa tygodnie i już 29 listopada przywrócono mu pełną sprawność. Nie minął jednak nawet miesiąc i 25 grudnia ponownie uległ on awarii (w tym wypadku naprawa potrwała do 6 stycznia bieżącego roku). Tym razem uszkodzenie wystąpiło na odcinku leżącym w Zatoce Fińskiej, a sprawcą był zbiornikowiec Eagle S, który ciągnąc kotwicę na dystansie około 54 mil morskich (100 km) najpierw dokonał przerwania kabla energetycznego Estlink 2, a następnie rzeczonego kabla światłowodowego. W tym wypadku, ponieważ zdarzenie nastąpiło w pobliżu fińskiego wybrzeża, reakcja fińskich służb była natychmiastowa. Po ustaleniu podejrzanej jednostki, została ona rankiem 26 grudnia zatrzymana przez fińską straż graniczną we współpracy z policją i skierowana na wody terytorialne Finlandii. Tam zakotwiczyła w asyście jednostek patrolowych fińskiej straży granicznej UiskoTurva, a następnie fiński sąd wydał nakaz jej aresztowania.

Łącznie tego dnia pomiędzy Estonią i Finlandią doszło do zerwania trzech podmorskich kabli komunikacyjnych, zaś czwarty został uszkodzony. Sprawcą wszystkich zniszczeń był najprawdopodobniej właśnie zbiornikowiec Eagle S.

Pierwsze kable uszkodzone na Bałtyku w 2025

Od grudniowego incydentu minął miesiąc i w niedzielę 26 stycznia ok. 2.45 nastąpiła kolejna awaria podmorskiego połączenia. Tym razem dotyczyła ona kabla światłowodowego pomiędzy Szwecją a Łotwą należącego do łotewskiego państwowego radia i telewizji: Latvia State Radio and Television Centre. Uszkodzenie nastąpiło w pobliżu Gotlandii, choć szczegóły będą znane dopiero po dokonaniu dokładnych oględzin uszkodzonego kabla, a w momencie pisania tych słów informacja taka jeszcze się nie pojawiła. Także tym razem, podobnie jak w przypadku zbiornikowca Eagle S, miało miejsce sprawna reakcja odpowiedzialnych organów. Służby operacyjne marynarki łotewskiej wytypowały podejrzane o sprawstwo jednostki, ponieważ zaś zdarzenie nastąpiło w szwedzkiej wyłącznej strefie ekonomicznej to szwedzkie służby rozpoczęły ich zatrzymywanie. Pierwszą podejrzaną jednostką był masowiec Michalis San, pływający pod banderą Malty. Po wezwaniu zatrzymał się on na wodach międzynarodowych na północny wschód od Gotlandii, gdzie znajduje się do tej pory. Jak dotychczas brak jest informacji o podjętych wobec niego dalszych środkach prawnych. Można przypuszczać, że prawdopodobnie trwają rozmowy z armatorem, w sprawie możliwości wejścia na jego pokład przedstawicieli prokuratury w celu przesłuchania załogi i dokonania oględzin.

Drugim wytypowanym statkiem był, będący własnością bułgarskiej spółki Navigation Maritime Bulgare, masowiec Vezhen, także pływający pod banderą Malty. Ponieważ w momencie podjęcia działań znajdował się on na wodach terytorialnych Szwecji, sytuacja była znacznie prostsza. Został on zatrzymany i skierowany na kotwicowisko w pobliżu Karlskrony, gdzie przebywa w asyście jednostki patrolowej KBV 034 należącej do szwedzkiej straży przybrzeżnej – Kustbevakningen. Tam na jego pokład weszli szwedzcy śledczy mający wyjaśnić ewentualny udział masowca w awarii linii przesyłowej. Z dotychczas udostępnionych informacji załoga statku przyznała, że nastąpiło opuszczenie jednej z kotwic, co miało być spowodowano awarią urządzeń oraz bardzo złą pogodą. Zaprzeczają jakoby ich działanie było celowe.

Sprawcą najnowszego przypadku uszkodzenia infrastruktury podmorskiej na Bałtyku jest bułgarski masowiec Vezhen pływający pod banderą Malty / Zdjęcie: Navigation Maritime Bulgare (https://www.navbul.com)

Przypadek czy celowe działanie?

Jak zaznaczono na początku, uszkodzenia podmorskiej infrastruktury zdarzają się na świecie dość regularnie. Na Bałtyku zapewne najczęściej spotykało to połączenie elektroenergetyczne pomiędzy Szwecją a Bornholmem, które w ostatnim ćwierćwieczu ulegało uszkodzeniom czterokrotnie: w 2004, 2010, 2013 i 2022 roku. Także w Zatoce Fińskiej w 2012 uszkodzeniu przez kotwicę niemieckiego statku uległ kabel elektroenergetyczny Fenno-Skan 2.

Bałtyckie porty są kluczowe dla dystrybucji towarów oraz surowców energetycznych w tej części Europy / Zdjęcia: Jakub Link-Lenczowski, MILMAG

Do tej listy należy również dodać zdarzenie sprzed ponad roku, które w kontekście późniejszych wydarzeń, stało się pierwszym spośród podejrzewanych o celowe działanie. 8 października 2023 roku zarejestrowany w Hong-Kongu kontenerowiec Newnew Polar Bear płynąc z Królewca do Petersburga, podobnie jak to było w późniejszych wypadkach, opuścił kotwicę i ciągnął ją po dnie zahaczając i uszkadzając rurociąg gazowy Balticconnector łączący Finlandię z Estonią. Prawdopodobnie również on był odpowiedzialny za wcześniejsze uszkodzenie pobliskiego kabla telekomunikacyjnego Sweden-Estonia 1 (EE-S 1). Zerwana kotwica została później odnaleziona w pobliżu uszkodzonego rurociągu. W tym wypadku statek wypłynął bez przeszkód z Bałtyku, a działania administracyjne wobec niego podjęte zostały bez niezależnych oględzin i śledztwa lokalnego wymiaru sprawiedliwości. Odpowiednie czynności podjęła zawiadomiona o podejrzeniach administracja chińska. Po przeprowadzeniu dochodzenia – 12 sierpnia 2024 roku – władze chińskie przyznały, że to ich statek był sprawcą uszkodzenia, zaś sam fakt opuszczenia kotwicy miał być ich zdaniem nieintencjonalny i spowodowany trwającym wówczas na Bałtyku silnym sztormem.

Jak widać w przeszłości zdarzenia takie miały miejsce niejednokrotnie, jednak zdecydowanie ich częstotliwość była inna. Oczywiście bez szczegółowego śledztwa nie można przesądzić, że każdy z ostatnich przypadków był intencjonalny. Któryś, albo w skrajnym przypadku każdy z nich, mógł równie dobrze być wynikiem niefortunnego zbiegu okoliczności, awarii, czy też niekompetencji załóg. Na taką wersję wydarzeń wskazywali autorzy artykułu w The Washington Post opublikowanego 19 stycznia, którzy powołując się na źródła w kręgach wywiadowczych, napisali, iż dotychczasowe wyniki śledztwa wskazują na to, że zdarzenia nie miały charakteru intencjonalnego. Tego typu doniesienia pojawiły się też w innych mediach, choć z drugiej strony prokuratury państw zaangażowanych w śledztwa podkreślają, że śledztwo nadal trwa i nawet jeśli dotychczas nie ma dowodów na celowe działanie to, dopóki nie zostanie zakończone dochodzenie, nie można wyciągać przedwczesnych wniosków.

Statki-sprawcy uszkodzeń kabli

Do końca zeszłego roku sytuacja wydawała się w miarę przejrzysta. Sprawcami uszkodzeń były dwa statki należące do chińskich właścicieli – kontenerowiec Newnew Polar Bear oraz masowiec Yi Peng 3, zaś trzeci statek czyli zbiornikowiec Eagle S pływający pod banderą Wysp Cooke’a należy do grupy jednostek zaliczanych do tak zwanej rosyjskiej floty cieni. Są to stare statki skupowane przez rosyjskie firmy naftowe lub też należące do innych właścicieli, ale eksploatowane w interesie Rosji. Przy ich pomocy dokonywany jest eksport produktów naftowych obłożonych embargiem Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych. Całą trójkę łączył także fakt, że wszystkie płynęły z rosyjskich portów oraz były jednostkami dość starymi: Yi Peng 3 wszedł do eksploatacji w 2001, Newnew Polar Bear w 2005, a Eagle S w 2006 roku.

Schemat ten złamały statki podejrzewane o sprawstwo uszkodzenia kabla, które nastąpiło 26 stycznia tego roku. Oba pływają pod banderą Malty, czyli państwa należącego do Unii Europejskiej, nie należą też do statków podejrzewanych o łamanie embarga. Do tego Vezhen jest jednostką nową, zbudowaną w 2022 roku oraz należy do bułgarskiego armatora. Także Michalis San, mimo że starszy, bo z 2013 roku, to nadal nie można go zaliczyć do jednostek starych. W efekcie jedyne co łącze je z poprzednią trójką, to że płynęły z/do rosyjskich portów.

Możliwości przeciwdziałania – skomplikowana sytuacja prawna

Sam fakt celowego uszkodzenia infrastruktury jest oczywiście karalny, zarówno na wodach znajdujących się w jurysdykcji państwa przybrzeżnego, jak i w odniesieniu do morza pełnego, czyli wód międzynarodowych, co zapisano w art. 113 Konwencji o prawie morza. Sprecyzowano tam, że każde państwo wydaje niezbędne przepisy prawne przewidujące odpowiedzialność statków pod swoją banderą lub osoby podlegające ich jurysdykcji za zerwanie lub uszkodzenie, zarówno umyślnie jak i w skutek zawinionego niedbalstwa, kabla elektrycznego wysokiego napięcia, podmorskiego rurociągu, podmorskiego kabla telegraficznego lub telefonicznego.

Standardowo w przypadkach uszkodzenia podmorskiej infrastruktury, po ustaleniu sprawcy do odpowiedniego sądu kierowany jest wniosek o zabezpieczenie roszczeń, czyli najczęściej o aresztowanie statku-sprawcy. Ze względu na związane z tym dodatkowe koszty dla armatora, najczęściej ubezpieczyciel statku wystawia odpowiednią pisemną gwarancję pokrycia roszczenia. Jednym z problemów w wypadku transportu morskiego jest jednak fakt, iż poziom odpowiedzialności armatorów jest ograniczony do określonej wartości na podstawie Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialności za roszczenia morskie z 1976 roku. Może to spowodować, że wartość strat znacznie przekroczy ewentualne odszkodowanie. Sytuacja ta dotyczy jednak jedynie odpowiedzialności za straty nieumyślne, w innym przypadku, cyt.: Osoba odpowiedzialna nie będzie uprawniona do ograniczenia swojej odpowiedzialności, jeżeli zostanie udowodnione, że szkoda wynikła z jej własnego działania lub zaniedbania, popełnionych z zamiarem wyrządzenia szkody lub lekkomyślnie i ze świadomością, że szkoda może prawdopodobnie nastąpić. Stąd w przypadku działania celowego tak ważnym elementem jest jego udowodnienie. Poza pełną odpowiedzialnością finansową za straty, otwiera to również drogę do postępowania karnego wobec załogi.

Opisana procedura dotyczy jednak sytuacji już po dokonaniu uszkodzeń. Czy w takim razie istnieje możliwość działania prewencyjnego i zapobiegania wystąpieniu takich zdarzeń? Niestety międzynarodowe przepisy dotyczące prawa morza zdecydowanie utrudniają działania, które mogłyby służyć zapobieżeniu podobnym zdarzeniom w przyszłości. Wszystkie państwa będące stronami umów dotyczących korzystania z mórz, zgodziły się na respektowanie zasady wolności morza otwartego, pochodzącego jeszcze (jako norma zwyczajowa) z XVII wieku. Po raz pierwszy skodyfikowana została w Konwencji o morzu pełnym z 1958 roku, gdzie wymieniono cztery zasadnicze wolności: wolność żeglugi, wolność rybołówstwa, wolność układania podmorskich kabli i rurociągów oraz wolność przelotu. Potwierdzono je w Konwencji o prawie morza przyjętej na III konferencji ONZ w 1982 roku. Również na wodach terytorialnych istnieje prawo do nieszkodliwego przejścia. Każdy statek ma więc prawo przemieszczania się po każdym akwenie i nie można mu w tym przeszkodzić. Nie ma więc możliwości prawnego wprowadzenia żadnych prewencyjnych ograniczeń w ruchu statków w pobliżu infrastruktury podmorskiej.

Dodatkowym utrudnieniem jest fakt, że prawo morskie nie zezwala na wodach międzynarodowych, czyli poza jurysdykcją krajową, na wejście na pokład statku pływającego pod obcą banderą. Tak zwane prawo wizyty precyzuje, że obcy statek można poddać rewizji tylko w ściśle określonych przypadkach, a konkretnie kiedy istnieje uzasadnione podejrzenie, że zajmuje się on: piractwem, handlem niewolnikami, nadaje nielegalne audycje radiowe, nie posiada przynależności państwowej, czy też pomimo podnoszenia innej bandery posiada w rzeczywistości tę samą przynależność państwową co kontrolująca jednostka państwowa (do których zalicza się: okręt wojenny, inne statki morskie lub powietrzne pozostające w służbie rządowej). Jeśli więc podejrzewany statek nie znajdzie się na wodach terytorialnych pobliskiego państwa, możliwość prowadzenia postępowania karnego wobec niego jest mocno utrudniona.

W gruncie rzeczy do momentu rozpoczęcia działania nakierowanego na uszkodzenie infrastruktury podwodnej nie ma możliwości zapobieżenia zagrożeniu. Jedyne co mogą robić państwa nadmorskie to baczne obserwowanie podejrzanych jednostek i jak najszybsze reagowanie w momencie zauważenia zachowania, potencjalnie grożącego uszkodzeniem infrastruktury podwodnej, czyli choćby nieuzasadnionego opuszczenia kotwicy. Wymaga to jednak stałej obecności w zagrożonych rejonach. Właśnie z tego powodu państwa NATO zdecydowały o zwiększeniu swojej obecności na Bałtyku w ramach operacji Baltic Sentry, o początku której zakomunikował 14 stycznia sekretarz generalny sojuszu Mark Rutte. Nie zmienia to naturalnie faktu, że wszelkie tego typu inicjatywy mają charakter prewencyjny jedynie w tym sensie, że zwiększona obecność jednostek pływających, samolotów czy śmigłowców zwiększa możliwość złapania sprawcy na gorącym uczynku, albo szybkiej reakcji na już dokonany czyn.

Zagrożona infrastruktura bałtycka

Bałtyk jako niewielkie i płytkie morze śródlądowe jest szeroko wykorzystywany do prowadzenia po dnie różnych instalacji – rurociągów, kabli energetycznych, czy kabli łącznościowych. Samych tylko kabli energetycznych znajduje się na Bałtyku właściwym (czyli nie licząc cieśnin duńskich) 11, zaś połączeń światłowodowych aż 29 (a licząc oddzielnie poszczególne odcinki w ramach większych sieci to liczba ta sięga 38). Wiele z nich łączy państwa leżące po przeciwległych stronach Bałtyku przebiegając tym samym pod najbardziej uczęszczanymi szlakami morskimi.

Najwięcej połączeń przebiega dnem Zatoki Fińskiej. Duże skupisko kabli położonych w poprzek zatoki, łączących Estonię z Finlandią, znajduje się na wysokości Tallina i Helsinek. Na odcinku niespełna 40 mil morskich znajduje się tam 6 kabli światłowodowych oraz 2 kable energetyczne (Estlink 1Estlink 2). Kolejnych 6 odcinków światłowodowych łączy Estonię i Finlandię ze Szwecją. Drugim newralgicznym obszarem jest rejon Gotlandii, gdzie przebiegają 3 połączenia Szwecji z Łotwą i Litwą, nie licząc wewnątrzszwedzkich połączeń z samą Gotlandią. Trzeci rejon większego nagromadzenia podmorskich połączeń znajduje się pomiędzy południową Szwecją, Bornholmem oraz Polską i Niemcami. Łącznie jest tam 8 odcinków kabli światłowodowych, a także kabel energetyczny z Polski do Szwecji. Ostatnim gęsto usianym podmorskimi połączeniami rejonem są cieśniny duńskie, ale tam sytuacja jest o tyle lepsza, że ze względu na ścisły nadzór nad ruchem statków w wąskich cieśninach, każda nieprawidłowość ma szansę być od razu zauważona.

Natężenie ruchu morskiego na Bałtyku w 2022 roku. Wyraźnie widać najbardziej uczęszczane szlaki, w tym prowadzący przez Zatokę Fińską do głównych bałtyckich portów Rosji. Na takich szlakach zagrożenie uszkodzeniem podwodnej infrastruktury jest oczywiście największe / Grafika: Komisja Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku (HELCOM) (https://maps.helcom.fi)

Bałtyk należy do jednych z najbardziej zatłoczonych akwenów morskich na świecie i ruch w rejonach gdzie znajduje się podmorska infrastruktura jest bardzo duży. Wystarczy podać dane Komisji Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku (HELCOM), według których ruch z i na Bałtyk właściwy w 2020 roku wyniósł 82 766 statków. Dwie trzecie z nich – 54 399 przeszło trasą południową pomiędzy przylądkiem Gedser i Rostockiem, którędy prowadzi droga do kanału kilońskiego oraz cieśnin Mały i Wielki Bełt. Pozostała jedna trzecia ruchu prowadzi przez Sund, którędy przeszło w 2020 r. 28 377 statków. Duża ich część kieruje się naturalnie do portów niemieckich, polskich, czy południowej Szwecji, jednak trasy prowadzące do Zatoki Fińskiej, na której doszło do wszystkich dotychczasowych przypadków uszkodzenia infrastruktury, nadal przemierzają rocznie dziesiątki tysięcy statków.

We wspomnianym roku 2020 pomiędzy Gotlandią a Łotwą zarejestrowano przejście 28 530 statków, zaś ruch z i na Zatokę Fińską wyniósł jeszcze więcej bo 34 182 jednostki. Daje to odpowiednio 78 i 93 statki dziennie, co pokazuje że fizyczne nadzorowanie tego ruchu w obszarze infrastruktury podwodnej jest niezmiernie trudne i wymagałoby zaangażowania nieproporcjonalnych do zagrożenia środków. Tworzy to bardzo dogodne warunki do występowania wszelkiego rodzaju „wypadków”, zapobieżenie którym jest mało realne.

Do zdarzeń dochodzi często w nocy, w złych warunkach atmosferycznych, kiedy możliwości obserwowania faktu opuszczenia przez statek kotwicy są mocno utrudnione. Jedyną możliwością, która już jest realizowana, jest zatrzymanie sprawcy uszkodzenia w celu przeprowadzenia dalszego postępowania. Tyle tylko, że jak już było napisane wcześniej, w pełni można z tego skorzystać na wodach terytorialnych. Poza nimi możliwość prowadzenia dochodzenia na pokładzie obcego statku zależy od innych czynników, jak jego bandera, czy rzeczywisty właściciel.

Oczywiście skuteczne działanie służb porządkowych na pewno ostudzi zapał do takich działań, co jest związane z odpowiedzialnością cywilną, czyli koniecznością poniesienia przez armatora kosztów naprawy dokonanych uszkodzeń, jak też kosztów związanych z ewentualnym dłuższym przestojem. Znacznie trudniejsze będzie wyciągnięcie konsekwencji w postępowaniu karnym, które mogłoby skutkować karami więzienia dla członków załogi. Jak dotychczas w przypadku udowodnienia im samego faktu opuszczenia kotwicy, przyznają się oni do tego, tłumacząc się jednak że byli do tego zmuszeni, np. trudnymi warunkami atmosferycznymi. Udowodnienie działania rozmyślnego, czy też świadomego zaniedbania, z pewnością nie jest sprawą łatwą. Co prawda jak wspomniano, już samo aresztowanie statku i konieczność pokrycia strat naraża armatora na wysokie koszty, to jednak w przypadku wykorzystania starych statków o niewielkiej wartości oraz podstawionych firm, tego typu ryzyko może być z góry wkalkulowane.

Jak widać z powyższego, jeśli tego typu działania będą intencjonalne, to bardzo trudno jest im zapobiegać. Wydaje się, że największa rola w takim wypadku będzie należeć do działań operacyjnych służb policyjnych i agencji wywiadowczych, które byłyby w stanie zawczasu zidentyfikować zagrożenie. Wtedy podejrzane statki można nadzorować nie pozwalając im na dokonanie aktu dywersji. W pozostałych przypadkach pozostaje próba zatrzymania sprawcy i skierowanie sprawy na drogę sądową, co jednak trudno uznać za zapobieganie.

X