Narodowy system łączności radiowej pola walki od Grupy WB

31 października odbyło się kolejne spotkanie przedstawicieli kierownictwa Grupy WB z dziennikarzami w ramach formuły śniadania prasowego. Tym razem omawiane były możliwości dostarczenia naszym Siłom Zbrojnym niezależnego systemu łączności opartego o krajowe rozwiązania spełniające światowe standardy, a czasem wręcz takie standardy wyznaczające.

Jak zauważył Adam Bartosiewicz, wiceprezes zarządu Grupy WB, po raz pierwszy w swojej historii Wojsko Polskie będzie dysponowało własnymi rozwiązaniami kryptograficznymi poziomu NATO RESTRICTED/Zastrzeżone.

Narodowa sieć radiokomunikacji obejmuje radiostację osobistą Perad, radiostację doręczną/pojazdową Comp@n-Z i radiostację krótkofalową RRC-HF-Z.

Wspominając o doświadczeniach z wojny na Ukrainie, Adam Bartosiewicz podkreślił, że konflikt ten zweryfikował negatywnie wiele założeń dotyczących łączności radiowej. Jak zauważył, wprowadzenie jednego typu radiostacji powoduje, że przeciwnikowi łatwiej taką łączność śledzić i zakłócać. Daje się również zaobserwować trend do maskowania łączności radiowej w innych emisjach radiowych.

Radiostacja pojazdowa Comp@n-Z opracowana na podstawie radiostacji Comp@n Grupy WB

Jednym z rozwiązań Radmoru, wchodzącego w skład Grupy WB, jest radiostacja osobista Perad umożliwiająca trudną do wykrycia łączność radiową. Może ona zmienić częstotliwość nadawania sygnału 700 razy w ciągu jednej sekundy. W takim samym przedziale czasu może realizować 100 radiowych połączeń głosowych – wszystko dzięki kompresji sygnału i systemowi hoppingu (zmian częstotliwości). Perad jest wyposażony we wbudowane algorytmy szyfrujące. Do tego moc wykorzystywana do nadawania jest niewielka, co znacznie utrudnia wykrycie emisji – Perad wykorzystuje kilkukrotnie mniejszą niż moc nadawania radiostacji pojazdowych. Całkowita emisja elektromagnetyczna dla pododdziału wyposażonego w radiostację Perad nie przekracza 1 W. Dodatkową korzyścią z małej mocy emisji jest oszczędność baterii. Dzięki temu w trybie czuwania radiostacja może bez ładowania pracować kilkadziesiąt godzin.

Radiostacja Perad to także węzeł sieci, zminiaturyzowana stacja bazowa, wspierająca inne współpracujące z nią węzły. Ta sieć sprawia, że wszystkie, nawet najbardziej odległe elementy systemu otrzymują niezawodny dostęp do przesyłanych w systemie danych, taki jaki jest wymagany od nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej, w warunkach gdzie korzystanie z sieci standardowych nie jest możliwe. Dzięki temu, radiostacje Perad są w stanie stworzyć samodzielnie ad hoc kratową sieć łączności i transmisji danych – MESH. Sieć tego typu sprawia, że wszystkie, nawet najbardziej odległe elementy systemu otrzymują niezawodny dostęp do przesyłanych w systemie danych, taki jaki jest wymagany od nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej, w warunkach gdzie korzystanie z sieci standardowych nie jest możliwe.

Zastosowanie systemu Silent Network wykorzystującego bezzałogowiec FlyEye jako retranslator powoduje, że Perad o małej mocy nadawania zyskuje zasięg jakiego żadna podobna radiostacja nie jest w stanie uzyskać. Ma to znaczenie np. podczas działań w środowisku zurbanizowanym, które bardzo ogranicza zasięg łączności radiowej. Przy użyciu latającego przekaźnika zasięg radiostacji osobistych Perad zwiększa się do 10 km w szerokim paśmie i do 40 km w przesyle wąskopasmowym (AUSA 2022: Debiut Silent Network od Grupy WB).

Dzięki aktywnemu udziałowi w programie ESSOR (European Secure Software Defined Radio), Radmor może rozwijać własne nowoczesne rozwiązania jeśli chodzi o opracowanie własnego waveformu. Może także adaptować istniejące w łączności NATO standardy waveformów w taki sposób aby opracowywane przez niego systemy łączności radiowej mogły współpracować z sieciami sojuszniczymi. Na jednej platformie sprzętowej można lokować różne waveformy, zmieniając w ten sposób charakter działania i funkcjonalność radiostacji. W tej technologii radiostacje są swego rodzaju komputerami z interfejsem radiowym.

Opracowany jest wąskopasmowy waveform BMS IP WF, pracujący w sieci typu MANET (Mobile Ad-Hoc Network) do zastosowań BMS w charakterze mobilnej, samokonfigurującej się i samoorganizującej się sieci. Pozwala on na jednoczesną transmisję danych i mowy. Jego synchronizacja może się odbywać z wykorzystaniem systemu nawigacji satelitarnej (GNSS/GPS) lub bez niego.

Kolejnym rozwiązaniem jest wąskopasmowy waveform W2FH klasy EPM (Electronic Protective Measures), umożliwiający bezpieczną realizację jednoczesnej transmisji mowy i danych, mogący pracować na stałej częstotliwości w trybie hoppingowym z szybkością 300 zmian częstotliwości na sekundę. Pozwala on na jednoczesną transmisję głosu, danych i informacji SA/GPS, przy czym dane SA (Situation Awareness) i dane GPS mogą być dołączane do każdej transmisji głosu i danych. Tu również możliwa jest synchronizacja z wykorzystaniem systemu nawigacji satelitarnej lub bez (Radmor zdaje testy interoperacyjności).

Radiostacja pokładowa RCC 9310

Jak zauważają przedstawiciele Grupy WB – obecnie radiostacje wojskowe nie służą już wyłącznie do komunikacji głosowej, ale służą przede wszystkim do wymiany szerokiego spektrum danych pomiędzy różnorodnymi systemami wojskowymi, np. systemami artyleryjskimi, rakietowymi i systemami łączności wojsk pancernych, a tym samym do efektywnego zarządzania polem walki.

W ramach Programu Guarana w Radmorze opracowywany jest kompletny Mobilny Taktyczny System Łączności Bezprzewodowej w skład, którego wchodzi narodowa, wielokanałowa, szerokozakresowa, szerokopasmowa Przewoźna Radiostacja Definiowana Programowo (PRDP) wykonana w technologii SDR (Software Defined Radio) wraz z zaimplementowaną architekturą programową ESSOR SCA (zgodną z SCA 2.2.2), waveformem typu MANET: ESSOR HDR WF (wynik ESSOR), narodowym waveformem GBWF (Guarana Base WF) a także standardami (STANAG) z zakresu KF.

W skład Mobilnego Taktycznego Systemu Łączności Bezprzewodowej wchodzi system zarządzania i generacji danych kryptograficznych obejmujący Platformę Sprzętową Modułu Kryptograficznego Przewoźnej Radiostacji Definiowanej Programowo (Mkp), Centrum Zarządzani Kryptografią (CZK), Dystrybutor Danych Kryptograficznych (DDK) i Nośnik Danych Kryptograficznych (NDK). Kolejnym elementem Mobilnego Taktycznego Systemu Łączności Bezprzewodowej jest także System Zarządzania Radiostacjami SDR.
System łączności Guarana pozwoli na zwiększenie świadomości sytuacyjnej Sił Zbrojnych RP, zwiększy nasycenie wojska sprzętem autonomicznym, umożliwi sterowanie uzbrojeniem na odległość, a także zdalne wskazywanie celów, zwiększy szybkość dotarcia do odbiorcy i przede wszystkim zapewni bezpieczeństwo przesyłanych informacji.

Radiostacja Guarana w konfiguracji czterokanałowej z blokiem kryptograficznym

Guarana zapewnia interoperacyjność w zakresie łączności z systemami sojuszniczymi. Dzięki swojej elastyczności pozwala zaimplementować dowolny standard łączności. Możliwe jest współdziałanie z innymi środkami łączności stosowanymi w Siłach Zbrojnych RP w tym radiostacjami Comp@n-Z (stosowane w programach Wisła, Narew i Pilica) wykorzystującymi waveformy BMSIP WF, W2FH WF i AM/FM; radiostacjami Tytan obsługującymi waveform Tytan WF oraz radiostacjami Perad 6010 obsługującymi waveform Silent Network WF.

Radiostacja systemu Guarana składa się standardowo z czterech bloków nadawczo-odbiorczych (kanałów) oraz bloku kryptograficznego. Możliwe są również konfiguracje radiostacji pojazdowej dwukanałowej, radiostacji jednokanałowej, radiostacji okrętowej oraz stacjonarnej. Możliwe jest także zbudowanie radiostacji plecakowej (w różnych konfiguracjach) spełniającej wszystkie wymagania określone w Formularzu Wymagań Technicznych Agencji Uzbrojenia (Grupa WB zaprezentowała system Guarana).

Jak podkreśla prezes Radmoru Bartłomiej Zając, przedsiębiorstwo to skupiało się dotychczas w dużej mierze na pracach rozwojowych. Obecnie jednak mamy do czynienia z etapem wymagającym zwiększenia możliwości produkcyjnych. W ostatnich latach Radmor wyprodukował ok. 20 tys. radiostacji wojskowych. W celu zaspokojenia potrzeb Sił Zbrojnych RP konieczne jest zapewnienie wielkości produkcji na poziomie kilku tysięcy radiostacji rocznie.

Bartłomiej Zając podkreślił, że Radmor podjął działania zwiększające możliwości produkcyjne spółki. W nowym parku technologicznym znajdą się nowe powierzchnie biurowe przeznaczone pod prace badawczo-rozwojowe, nowe, specjalistyczne powierzchnie produkcyjne i miejsce rozwoju dla start-upów.

Przedstawiciele Grupy WB podkreślają, że prawa własności do całości technologii opracowanej w ramach programu Guarana ma Państwo Polskie, reprezentowane przez Ministerstwo Obrony Narodowej. Umożliwia to Polsce pierwszą w historii naszej obronności szansę na stworzenie bardzo nowoczesnego, ale całkowicie polskiego, niezależnego od dostawców zagranicznych, w pełni bezpiecznego i kontrolowanego przez polskie służby systemu łączności radiowej pola walki.

Rodzina radiostacji opracowana przez Radmor, należący do Grupy WB / Zdjęcia: Grzegorz Sobczak

Systemy od początku do końca są opracowane przez podmiot krajowy. Zapewnia to pełną podatność na przyszły rozwój, modyfikację i modernizację oraz niezależność od podmiotów zagranicznych w obszarze serwisowania i utrzymania. Polskie opracowanie zapewnia pełne bezpieczeństwo systemu poprzez implementację narodowych rozwiązań z zakresu ochrony kryptograficznej, w pełni transparentnych dla jednostek certyfikujących oraz kontrolę nad dokumentacją tych rozwiązań.