W czwartek, 21 września, amerykańskie Biura Rozliczeń Rządu (Government Accountability Office, GAO) opublikowało 96-stronicowy raport dla Kongresu dotyczący dotychczasowej eksploatacji przez siły zbrojne USA rodziny samolotów wielozadaniowych Lockheed Martin F-35 Lightning II.
Zdjęcie: Jakub Link-Lenczowski, MILMAG
Jak podkreśla GAO, w nadchodzących dziesięcioleciach Departament Obrony USA planuje wydać około 1,7 bln USD na prawie 2500 F-35 (dotychczas dostarczono około 450 z łącznie ponad 965 wszystkich użytkowników). Większość z tych środków, bo 1,3 bln USD, zostanie przeznaczona na eksploatację, utrzymanie i naprawy samolotów. Departament Obrony napotyka kosztowne problemy z utrzymaniem floty F-35, takie jak:
- opóźnione oddawanie do użytku obiektów naprawczo-magazynowych, umożliwiających wykonywanie najbardziej złożonych napraw;
- niewystarczająca ilość sprzętu naziemnego do utrzymania gotowości samolotów do działań operacyjnych;
- opóźnienia w zakresie napraw i utrzymania, co wpływa na ogólną gotowość operacyjną (w marcu 2023 gotowość operacyjna amerykańskich F-35 wynosiła tylko ok. 55%, czyli znacznie poniżej celów programu, jak i wymogów NATO).
Ponadto, chociaż Departament Obrony zamierza przenieść więcej obowiązków związanych z utrzymaniem z kontrahentów prywatnych na rząd, nie ma nadal planu jak to zrobić. Obecnie, kontrahenci odpowiadają za wsparcie systemów teleinformatycznych, zarządzanie i planowanie pracami konserwacyjnymi, wsparcie częściami zamiennymi i wyposażeniem wsparcia, wsparcie inżynieryjne i techniczne, a także szkolenia i wsparcie szkoleniowe. Z kolei rząd odpowiada za wymogi operacyjne, infrastrukturę, transport i przechowywanie, magazynowanie, personel latający i naziemny oraz wsparcie zarządzania programem.
Grafika: GAO
Problemem jest brak wymaganej ilości części zamiennych do przeprowadzania napraw samolotów, przez co w czasie gdy GAO przeprowadzało kontrole, na naprawy czekało ponad 10 tys. podzespołów, a więc znacznie więcej niż wynosi maksymalny pułap określony przez Departament Obrony.
Raport GAO został sporządzony na podstawie przeglądu dokumentacji programu F-35, dokonania przeglądu danych dotyczących gotowości i wydajności, inspekcji dwóch miejsc magazynowania F-35 i trzy baz operacyjnych oraz przeprowadzenia badanie wszystkich 15 baz operacyjnych z F-35 i przeprowadzenia rozmów z wojskowymi.
Ostatecznie wydano siedem zaleceń/rekomendacji adresowanych do Departamentu Obrony. Wymagana jest:
- Ponowna analiza programu podtrzymywania gotowości systemów teleinformatycznych.
- Ponowna analiza programu wsparcia eksploatacji i utrzymania samolotów.
- Ponowna ocena czy rząd powinien przejąć od kontrahentów odpowiedzialność za powyższe.
- Ponowna ocena podejścia do kwestii sprzętu pomocniczego.
- Ponowna ocena podejścia do kwestii inżynierii F-35.
- Ponowna ocena podejścia do kwestii szkolenia i wsparcia szkoleniowego.
- Ponowna ocena podejścia do kwestii wsparcia technicznego.
Pełny raport GAO dostępny jest TUTAJ.