Jak widać z napływających informacji de facto mamy do czynienia z pełnoskalową zbrojną agresją Rosji na Ukrainę, a sytuacja w Donbasie, co oczywiste, stanowi jedynie pretekst i jest to argument ewidentnie kierowany do własnych obywateli. Z wystąpienie prezydenta Putina można wnioskować, że w obecnym kształcie Ukraina nie ma jego zdaniem racji bytu, istniejące władze należy osądzić, a ludność rosyjskojęzyczna ma prawo do samostanowienia i, podobnie jak Krym, wejścia w skład Rosji ( Atak Rosji na Ukrainę [Dzień pierwszy]).
Pierwsza fala ataku
Ze spływających informacji wynika, że atak rozpoczął się jednocześnie ostrzałem artyleryjskimi na lądzie oraz atakami rakietowymi i nalotami z powietrza. W tym krótkim podsumowaniu przedstawimy uderzenia powietrzne dokonane przez rosyjskie siły powietrzne w pierwszych godzinach wojny.
Z opublikowanych o godz. 7.11 (czasu polskiego) przez doradcę ministra spraw wewnętrznych Antona Gieraszczenkę informacji wiadomo, że ataki wojsk rosyjskich miały miejsce w co najmniej 30 miejscach (choć należy założyć, że lista ta była daleko niepełna).
Podane zostały informacje o następujących zdarzeniach:
- Obwód charkowski, Charków: ostrzał jednostki wojskowej (jednostki obrony przeciwlotniczej)
- Obwód chersoński: Kałanczak: ostrzał pograniczników
- Obwód chersoński: Kałanczak: ostrzał jednostki wojskowej
- Obwód chersoński: Czongar: ostrzał jednostki wojskowej
- Obwód chersoński, Gieniczesk: ruch wojsk z Krymu w kierunku na Melitopol
- Obwód chmielnicki, Starokonstantinow: ostrzał lotniska wojskowego
- Obwód czernihowski, lotnisko: trafiona stacja radiolokacyjna
- Obwód czernihowski, wieś Mikołaiwka: ruch wojsk z terytorium Rosji
- Obwód doniecki, Mariupol: ranni cywile
- Obwód iwanofrankowski: ostrzał jednostki wojskowej
- Obwód kijowski, rejon wasilkowski: informacje o wybuchach
- Obwód kijowski, rejon borispolskiji: informacje o wybuchach
- Obwód kijowski, rejon browarski: informacje o wybuchach
- Obwód kijowski, rejon podolski: informacje o wybuchach
- Obwód lwowski, wieś Nowyj Kaliniw: ostrzał magazynu paliw i smarów
- Obwód kijowski, Riewnoje: ostrzał jednostki wojskowej
- Obwód kijowski, rejon browarski, osiedle wojskowe nr 161 (dosł. miasteczko – військове містечко № 161)
- Obwód kirowogradzki: Znamianka: ostrzał jednostki wojskowej
- Obwód lwowski: wieś Batiatycze: słychać wybuchy
- Obwód lwowski, miasto Brody: trzy wybuchy w 2 jednostkach wojskowych
- Obwód odeski, Odessa: zniszczona stacja radiolokacyjna przy lotnisku
- Obwód odeski Podolsk, nalot dwóch samolotów z kierunku Naddniestrza
- Obwód połtawski: miasto Mirgorod: wybuch 2 rakiet
- Obwód winnicki, Bochoniki: ostrzał jednostki wojskowej
- Obwód winnicki, Tulczyn: wybuchy w jednostce wojskowej
- Obwód winnicki, Tieplik: wybuchy w jednostce wojskowej
- Obwód wołyński, Łuck: informacje o wybuchach
- Obwód zaporoski, Zaporoże: na skraju miasta ostrzał jednostki wojskowej
- Obwód zaporoski, Zaporoże: wybuch w okolicach lotniska cywilnego
- Obwód żytomierski, Ozerny: ostrzał rakietowy, zniszczony jeden samolot
Spośród wymienionych zdarzeń niewielka część dotyczyła ruchu wojsk bezpośrednio na granicy z Rosją, czy anektowanym Krymem, a znacząca większość to działania w głębi kraju, które były atakami rakietowymi bądź lotniczymi. Wśród celów ataków znajdowały się także te położone w zachodniej części kraju, również niedaleko granicy z Polską.
Jeśli dokładnie przyjrzeć się podanym lokalizacjom, widać że praktycznie we wszystkich przypadkach znajdowały się tam lotniska bądź obiekty obrony powietrznej. W szczególności, wśród wymienionych przez Antona Gieraszczenkę obiektów jest 6 lotnisk wojskowych:
Ad. 6 Starokonstantinow – lotnisko wojskowe stanowiące bazę 7 Brygady Lotnictwa Taktycznego uzbrojonej w samoloty Su-24 oraz 34 Eskadry Bezpilotowych Statków Powietrznych z maszynami Bayraktar TB2. Stacjonuje tam również 15 Samodzielna Kompania Radiolokacyjna.
Ad. 11 Wasilkow – lotnisko wojskowe stanowiące bazę 40 Brygady Lotnictwa Taktycznego uzbrojonej w samoloty MiG-29. W rejonie Wasilkowa znajduje się także stanowisko dowodzenia ukraińskiej obrony powietrznej, 1822 Batalion Radiotechniczny oraz dywizjon S-300PT
Ad. 15 Nowyj Kaliniw – lotnisko wojskowe stanowiące bazę 12 Samodzielnej Brygady Lotnictwa Armijnego ze śmigłowcami Mi-8 i Mi-24
Ad. 23 Mirgorod – lotnisko wojskowe stanowiące bazę 831 Brygady Lotnictwa Taktycznego uzbrojonej w samoloty Su-27. Stacjonuje tam również 69 Batalion Radiotechniczny.
Ad. 27 Łuck – lotnisko wojskowe stanowiące bazę 204 Brygady Lotnictwa Taktycznego uzbrojonej w samoloty MiG-29. Oprócz tego w Łucku od marca 2021 r. stacjonuje także jeden z dywizjonów S-300PT należących do 540 Pułku Rakiet Przeciwlotniczych ze Lwowa.
Ad. 30 Ozerny – lotnisko wojskowe stanowiące bazę 39 Brygady Lotnictwa Taktycznego uzbrojonej w samoloty Su-27. W pobliżu stacjonuje również 133 Batalion Radiotechniczny
W podanych lokalizacjach znajdowało się także co najmniej 5 dywizjonów rakiet przeciwlotniczych S-300PT i S-300PS. Poza dwoma wymienionymi powyżej są to jeszcze:
Ad. 1 Charków – atak na 302 Pułk Rakiet Przeciwlotniczych (dysponuje 3 dywizjonami S-300PT).
Ad. 13 Browary – dywizjon S-300PS należący do 96 Brygady Rakiet Przeciwlotniczych
Ad. 16 Riewnoje – dywizjon S-300PT należący do 96 Brygady Rakiet Przeciwlotniczych
W co najmniej 10 przypadkachw wymienionych miejscowościach zlokalizowane były posterunki radiotechniczne sił obrony przeciwlotniczej Ukrainy. Poza wymienionymi wcześniej są to:
Ad. 7 Lotnisko w Czernichowie. Na jego terenie stacjonuje 550 Samodzielna Kompania Radiolokacyjna.
Ad. 19 Batiatycze – w pobliżu znajduje się 1580 Batalion Radiotechniczny.
Ad. 22 Podolsk – nalot na 141 Samodzielną Kompanię Radiolokacyjną.
Ad. 24 Bochoniki – 748 Samodzielna Kompania Radiolokacyjna.
Ad. 25 Tulczyn – 750 Samodzielna Kompania Radiolokacyjna
Ad. 28 Zaporoże – wspomniana jednostka wojskowa na skraju miasta to najpewniej 2316 Batalion Radiotechniczny.
Kluczowe cele
Jak widać z powyższych wykazów, gros celów najpewniej stanowiły obiekty obrony przeciwlotniczej. W kilku przypadkach zostało to potwierdzone wprost. W przypadku 141 Samodzielnej Kompanii Radiolokacyjnej poinformowano o godz. 9.06 o 6 zabitych, 7 rannych i 19 zaginionych. Do sieci trafił także film z terenu jednostki pokazujący zniszczone garaże parku samochodowego, pożar na jej terenie, a także najwyraźniej nietknięty radiowysokościomierz PRW-16.
Także wprost wymieniono atak na pozycję bojową jednego z dywizjonów S-300 138 Brygady Rakiet Przeciwlotniczych broniącej miasta Dnipr. W tym przypadku atak miał zostać dokonany za pomocą bezzałogowego statku powietrznego.
Strona ukraińska poinformowała o zestrzeleniu w trakcie pierwszej fali ataku 5 rosyjskich samolotów oraz 1 śmigłowca. Nie są znane żadne szczegóły, poza tym że jednym z samolotów miał być samolot bombowy Su-24.
Z tych wyrywkowych danych należy wnosić, że nocny/poranny atak został skierowany przeciwko wszystkim obiektom obrony powietrznej i miał na celu jej zniszczenie, a co najmniej obezwładnienie. Bez wątpienia w jego trakcie szeroko użyto pocisków przeciwradiolokacyjnych (pojawiły się zdjęcia leżącej na ulicy tylnej części pocisku Ch-31P), są także doniesienia o wykorzystaniu pocisków manewrujących 3M14 systemu Kalibr. Nie jest także wykluczone, że użyte były lotnicze Ch-101.
O kolejnych atakach za pomocą rakiet manewrujących na stanowiska obrony powietrznej poinformowano po godz. 11. Atak dokonany został dwoma rakietami na jednostkę w Browarach, czyli pozycję dywizjonu S-300PS. Można przypuszczać, że takich ataków było znacznie więcej, co pośrednio świadczy że pierwsze poranne uderzenia nie wyeliminowało ukraińskiej obrony, choć bez wątpienia zadała jej znaczące straty, zwłaszcza w odniesieniu do stacjonarnych posterunków radiolokacyjnych.
Można zakładać, że osiągnięcie panowania, a przynajmniej przewagi w powietrzu miał zapewnić odpowiednie warunki z jednej strony do w miarę swobodnego operowania własnego lotnictwa uderzeniowego nad terytorium Ukrainy, z drugiej do możliwości przeprowadzenia desantu powietrznego, takiego jaki dokonany został około południa na należące do firmy Antonow lotnisko Gostomel. Desant przy wykorzystaniu śmigłowców miał zapewne na celu uchwycenie lotniska, co przy zneutralizowaniu obrony powietrznej i lotnictwa Ukrainy pozwoliłoby na przerzut drogą powietrzną oddziałów Wojsk Powietrznodesantowych na tyły obrony stolicy.
Docierające informacją mówią o ataku przeprowadzonym z wykorzystaniem około 20 śmigłowców, z czego dwa zostały przez ukraińską obronę zestrzelone. Rosjanie utracili także co najmniej jednego Ka-52, który uszkodzony lądował na terenie Ukrainy.
Po aktualnym przebiegu działań wojennych na Ukrainie można spodziewać się dalszych uderzeń powietrznych na wojska i infrastrukturę militarną. Prawdopodobnie celem operacji zbrojnej Rosji jest aby błyskawicznym atakiem opanować stolicę, gdzie będzie można powołać sprzyjający rząd tymczasowy, który wezwie ukraińskie wojsko do przerwania walk. W tym celu siły rosyjskie muszą wykorzystać maksimum sił, aby związać i przynajmniej czasowo obezwładnić obronę ukraińską, co oznacza dalsze ataki powietrzne i rakietowe.