W sobotę, 2 września, irańska agencja prasowa Tasnim poinformowała, że pod koniec sierpnia w międzynarodowym porcie lotniczym Szahid Beheszti w Isfahanie wylądował rosyjski samolot transportowy An-124 Rusłan z 224. Pułku Lotnictwa Transportowego, który przywiózł na swoim pokładzie dwa lekkie samoloty szkolno-bojowe Jak-130 (w kodzie NATO: Mitten).
Zdjęcie: IRIAF
W 2021 władze w Teheranie zamówiły dla wojsk lotniczych Islamskiej Republiki Iranu (IRIAF) 24 egzemplarze samolotów Jak-130. Pierwsze dwa z nich, dostarczone właśnie na pokładzie Rusłana, noszą numery seryjne 7-9700 i 7-9701. Obecnie oba przechodzą próby odbiorcze w 8. taktycznej bazie lotniczej Chatami, leżącej na północny-wschód od Isfahanu.
Obecnie, w Rosji ma przebywać sześciu pilotów-instruktorów, dlatego dostarczone samoloty zostały oblatane w kraju przez pilotów-oblatywaczy rosyjskich.
Jak dotąd na zakup opracowanych w Biurze Konstrukcyjnym im. A.S. Jakowlewa i produkowanych w zakładach Korporacji Irkut w Irkucku i Zakładach Lotniczych Sokół w Niżnym Nowogrodzie, samolotów Jak-130 zdecydowały się Siły Powietrzno-Kosmiczne (WKS) Rosji (ponad 117 egzemplarzy), wojska lotnicze Algierii (16), Białorusi (12), Bangladeszu (16), Laosu (dostarczono 4 z 10), Mjanmy (18), Syrii (zamówiono 36, ale dostawy wstrzymano ze względu na wojnę domową) i Wietnamu (12).
Video of IRIAF new Yak-130 jet trainers. Two Mittens are being tested in Iran's 8th Tactical Air Force Base near Isfahan. pic.twitter.com/67ERYIZcYO
— Mehdi H. (@mhmiranusa) September 2, 2023
Jak-130 będą prawdopodobnie służyć do szkolenia na 24 samoloty wielozadaniowe Su-35SE, którym niedoszłym użytkownikiem miał być Egipt, a wokół których wybuchło zamieszanie. Według dostępnych nagrań w Internecie, pierwsze trzy Su-35SE dostarczono do Iranu 18 kwietnia.
Informacje o negocjacjach w sprawie zakupu przez Iran samolotów Jak-130 i Su-35 (lub Su-30), a także okrętów nawodnych i podwodnych, pojawiły się po raz pierwszy w sierpniu 2015.
Tymczasem, 11 marca 2023 rozpoczęła się produkcja seryjna rodzimego samolotu szkolenia zaawansowanego HESA Yasin (wcześniej znanego jako Kowsar, ale nazwę przeniesiono na lekki samolot bojowy). Wcześniej dostarczono dwa prototypy na testy. W 2019 rozważano opracowanie wersji szturmowej do realizacji zadań bliskiego wsparcia powietrznego sił lądowych.
Jeśli chodzi o lotnictwo bojowe, to obecnie IRIAF dysponują 64 myśliwskimi F-4D/E/RF-4E Phanton II, 35 F-5E Tiger II, 17 Chengdu F-7, 41 F-14A Tomcat, 19 MiG-29, 12 Mirage F1EQ i 24 bombowymi Su-24M.