Imperator Aleksander III testuje Buławę

W niedzielę, 5 listopada, Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej poinformowało, że najnowszy strategiczny okręt podwodny K-554 Imperator Aleksander III projektu 955A Boriej-A o napędzie jądrowym po raz pierwszy wystrzelił morski rakietowy pocisk balistyczny R-30 Buława (RSM-56; w kodzie DIA/NATO: SS-NX-32; indeks GRAU: 3M30) w celach testowych.

Zdjęcie: Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej

W ramach ostatniego etapu państwowego programu testowego K-554 Imperator Aleksander III, z powodzeniem wystrzelił pojedynczy międzykontynentalny pocisk balistyczny R-30 Buława z głowicą ćwiczebną z rejonu Morza Białego na poligon rakietowy Kura na Kamczatce. Pocisk wystrzelono, gdy okręt pozostawał w zanurzeniu. Był to ostatni element testów państwowych, po których zostanie podjęta decyzja o przyjęciu okrętu do służby operacyjnej w 25. Dywizji Okrętów Podwodnych Floty Oceanu Spokojnego w Kraju Kamczackim, co ma nastąpić jeszcze w tym roku.

Stępkę okrętu położono 18 grudnia 2015 w stoczni OAO PO Siewmasz (Zjednoczenie Produkcyjne Północne Zakłady Budowy Maszyn) w Siewierodwinsku. Wodowanie miało miejsce 29 grudnia 2022. Okręt otrzymał imię po carze Aleksandrze III Aleksandrowiczu (1845-1894) (Budowa nowego doku pływającego w rosyjskiej stoczni Siewmasz).

Okręty Boriej-A, w stosunku do prototypowego i seryjnych Boriej, są wyposażane w zmodernizowane systemy łączności i charakteryzują się niższą sygnaturą akustyczną (dzięki ulepszonym śrubom i modyfikacjom strukturalnym kadłubów, w tym nowym ruchomym sterom). Pierwotne informacje o modyfikacji mówiły także o czterech dodatkowych kontenerach startowych dla pocisków balistycznych, jednak ostatecznie nie potwierdziły się.

Okręty Boriej-A mają po 170 m długości, 13,5 m szerokości, 14 720 t wyporności nawodnej i 24 000 t wyporności podwodnej. Napęd stanowi pojedynczy reaktor wodny ciśnieniowy OK-650W o mocy 190 MW. Główne uzbrojenie stanowi 16 wyrzutni pocisków balistycznych R-30 Buława/RSM-56. Każdy z pocisków ma 12,1m długości, 2 m średnicy i masę 36,8 t. Maksymalny, szacowany zasięg to 9300 km. Może przenosić sześć głowic jądrowych o mocy 150 kT każda plus nieokreśloną liczbę wabi.

Obecnie, Marynarka Wojenna Rosji (WMF) jest wyposażona w trzy okręty projektu 955 Boriej: prototypowy K-535 Jurij Dołgoruki (w służbie od 2012), seryjne K-550 Aleksander Newski (2013) i K-551 Władimir Monomach (2014) oraz trzy zmodernizowane projektu 955A Boriej-A: K-549 Kniaź Władimir (2020), K-552 Kniaź Oleg (2021) i K-552 Generalissimus Suworow (2022). Trzy kolejne pozostają w budowie: Kniaź Pożarski, Kniaź Potiomkin i Dymitr Doński, które mają wejść do służby, kolejno, w 2024, 2026 i 2028. Planowane są jeszcze dwa okręty, które wejdą do służby w latach 2030 i 2031 (Nowe atomowe okręty rosyjskiej marynarki wojennej, Armia-2021: Stępki pod budowę sześciu okrętów, Kniaź Oleg zwodowany, K-549 Kniaź Władimir w służbie).

Łącznie będzie to zatem 12 okrętów projektu 955/955A (w 2018 zrezygnowano z kolejnej modernizacji Boriej-B, a resort obrony była zainteresowany dwoma wariantu Boriej-K, zmodyfikowanych do przenoszenia pocisków manewrujących dalekiego zasięgu). W budowie są dwa okręty podwodne specjalnego przeznaczenia projektu 09851 Chabarowsk, bazujące na 955 Boriej (Chabarowsk i Uljanowsk), a dwa kolejne zostały zamówione. Będą to nosiciele sześciu torped (bądź podwodnych bezzałogowców) o napędzie nuklearnym 2M39 Posejdon (wcześniej znanych jako Status-6; w kodzie NATO: Kanyon) (K-329 Biełgorod w rosyjskiej służbie).

Jednak już teraz przemysł rosyjski proponuje następcę nosicieli pocisków balistycznych Boriej/Boriej-A. Podczas 8. Międzynarodowego Forum Wojskowo-Technicznego Armia-2022 w Kubince pod Moskwą, biuro projektowe CKB Rubin z St. Petersburga zaprezentowało koncepcję nowego strategicznego okrętu podwodnego typu Arktur. Miałby mieć zbliżony nieco wizualnie kadłub do budowanych w Wielkiej Brytanii okrętów tej samej klasy, czyli typu Dreadnought.

Okręty typu Arktur miałyby zostać uzbrojenie w 12 pocisków balistycznych i bezzałogowce podwodne Surrogat-W, przeznczone do zwalczania innych jednostek podwodnych. Miałby też charakteryzować mniejszą o 20% wypornością w porównaniu z Boriej/Boriej-A, załogą liczącą ok. 100 oficerów i marynarzy oraz długością kadłuba 134 m.  21 czerwca br. CKB Rubin ogłosiło, że okręty typu Arktur mogłyby zastępować Boriej/Boriej-A począwszy od 2037, jeśli oczywiście resort obrony złoży zamówienie.

Wizualizacja strategicznego okrętu podwodnego Arktur / Grafika: CKB Rubin