Defence & Space

Francuski okręt rozpoznawczy w Gdyni

W dniach od 2 do 7 czerwca w Porcie Wojennym w Gdyni przebywał francuski okręt rozpoznawczy Dupuy de Lôme (A759). Wizyta miała charakter techniczny i była związana z natowską…

2025-06-08 | Michał Szafran | 2 minuty

MON o programie Orka: Przebiega zgodnie z planem i bez opóźnień

Ministerstwo Obrony Narodowej odpowiedziało na list otwarty członków załogi okrętu podwodnego eks-ORP Sokół dotyczący pozyskania nowych okrętów podwodnych dla Marynarki Wojennej…

2025-06-07 | Redakcja | 3 minuty

Ukraińskie specoperacje w Rosji lekcją dla NATO

Ukraińcy nie mają szwadronu likwidatorów Kidon. Nie używają wybuchających krótkofalówek ani pułapek wbudowanych w telefony komórkowe. Ale od dwóch lat pokazują, że w planowaniu i przeprowadzaniu operacji specjalnych…

2025-06-06 | Sławek Zagórski | 6 minut

Na Mi-2 pilotów Apache nie wyszkolimy…

Modernizacja Sił Zbrojnych ładnie wygląda na prezentacjach i konferencjach. Gdy się przyjrzeć bliżej, to okazuje się w wielu aspektach robiona jest chaotycznie i bez szerszego spojrzenia na cały…

2025-05-30 | Sławek Zagórski | 7 minut

Szef MON na kongresie Impact’25

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz uczestniczył w kongresie Impact’25 i wziął udział w fireside chat – Nowe zagrożenia, nowe odpowiedzi: Polska strategia…

2025-05-14 | Redakcja | 6 minut

Rohde & Schwarz prezentuje najnowsze innowacje w walce radioelektronicznej na targach AOC Europe

Niemiecka spółka Rohde & Schwarz zaprezentowała nową generację systemów zwiadu/walki radioelektronicznej (SIGINT/WRE), rozwiązań do łączenia czujników i analizy sygnałów, zaprojektowanych tak, aby…

2025-05-12 | Redakcja | 2 minuty

ZM Tarnów na obchodach w Dąbrowie Tarnowskiej

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz wziął udział w Dąbrowie Tarnowskiej w obchodach 140. rocznicy urodzin generała Mariana Kukiela. Na wydarzeniu nie zabrakło też…

2025-06-02 | Redakcja | 4 minuty

Chrobry, Kraków i Drużyna Krak – video odcinek specjalny

Kraków, to od wieków jedno z najważniejszych miast w Polsce. Ale nie zawsze znajdował się w kręgu wpływów polskich władców. O tym jak to się zmieniało i co – poza…

2025-05-20 | Tomasz Świątkowski | 4 minuty

Czeska URC Systems dostarczy system zakłócania nawigacji satelitarnej Heliotrop

Agencja Uzbrojenia wybrała ofertę czeskiej spółki URC Systems na dostawę zestawów do zakłócania systemów nawigacji satelitarnej o kryptonimie Heliotrop.

2025-06-05 | Rafał Muczyński | 3 minuty

ICEYE i IHI zbudują japońską konstelację satelitów SAR

Polsko-fińska spółka ICEYE oraz japońska IHI Corporation rozpoczynają współpracę w zakresie budowy konstelacji maksymalnie 24 satelitów radarowych z syntetyczną aperturą SAR na potrzeby wojska,…

2025-05-22 | Redakcja | 3 minuty

Rosyjski Su-35S zestrzelony nad obwodem kurskim

Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy poinformował o zestrzeleniu rosyjskiego samolotu wielozadaniowego Su-35S nad obwodem kurskim w Rosji.

2025-06-07 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Ukraińskie specoperacje w Rosji lekcją dla NATO

Ukraińcy nie mają szwadronu likwidatorów Kidon. Nie używają wybuchających krótkofalówek ani pułapek wbudowanych w telefony komórkowe. Ale od dwóch lat pokazują, że w planowaniu i przeprowadzaniu operacji specjalnych…

2025-06-06 | Sławek Zagórski | 6 minut

MON o programie Orka: Przebiega zgodnie z planem i bez opóźnień

Ministerstwo Obrony Narodowej odpowiedziało na list otwarty członków załogi okrętu podwodnego eks-ORP Sokół dotyczący pozyskania nowych okrętów podwodnych dla Marynarki Wojennej…

2025-06-07 | Redakcja | 3 minuty

Wojskowe Zakłady Uzbrojenia w łańcuchu dostaw pocisków PAC-3 MSE

Amerykańska spółka Lockheed Martin poinformowała, że wchodzące w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej, Wojskowe Zakłady Uzbrojenia z Grudziądza dołączyły do globalnego łańcucha dostaw pocisków przechwytujących…

2025-06-07 | Rafał Muczyński | 4 minuty

IDET & PYROS 2025: Amfibia gąsienicowa KALAN jako następca PTS

Podczas Międzynarodowych Targów Techniki i Usług Pożarowych PYROS (towarzyszących targom IDET 2025 w Brnie), czeska spółka New Space Technologies zaprezentowała amfibię gąsienicową KALAN.

2025-05-30 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Policja Peru odebrała kolejne śmigłowce UH-60A+ Black Hawk

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Peru poinformowało, że Policja Narodowa odebrała kolejne trzy śmigłowce wielozadaniowe UH-60A+ Black Hawk, które dołączyły do już trzech posiadanych,…

2025-05-23 | Rafał Muczyński | 4 minuty

MON o programie Orka: Przebiega zgodnie z planem i bez opóźnień

Ministerstwo Obrony Narodowej odpowiedziało na list otwarty członków załogi okrętu podwodnego eks-ORP Sokół dotyczący pozyskania nowych okrętów podwodnych dla Marynarki Wojennej…

2025-06-07 | Redakcja | 3 minuty

Wojskowe Zakłady Uzbrojenia w łańcuchu dostaw pocisków PAC-3 MSE

Amerykańska spółka Lockheed Martin poinformowała, że wchodzące w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej, Wojskowe Zakłady Uzbrojenia z Grudziądza dołączyły do globalnego łańcucha dostaw pocisków przechwytujących…

2025-06-07 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Francuski okręt rozpoznawczy w Gdyni

W dniach od 2 do 7 czerwca w Porcie Wojennym w Gdyni przebywał francuski okręt rozpoznawczy Dupuy de Lôme (A759). Wizyta miała charakter techniczny i była związana z natowską…

2025-06-08 | Michał Szafran | 2 minuty

MON o programie Orka: Przebiega zgodnie z planem i bez opóźnień

Ministerstwo Obrony Narodowej odpowiedziało na list otwarty członków załogi okrętu podwodnego eks-ORP Sokół dotyczący pozyskania nowych okrętów podwodnych dla Marynarki Wojennej…

2025-06-07 | Redakcja | 3 minuty

Rowerem ku pamięci – II Rajd Rowerowy Weteranów

Blisko 600 kilometrów, pięć dni, dziesiątki uczestników i jeden wspólny cel: uczcić pamięć żołnierzy poległych w misjach poza granicami kraju. 9 czerwca w Międzyrzeczu…

2025-06-06 | Redakcja | 3 minuty

Rosja: Międzynarodowy Salon Lotniczo-Kosmiczny MAKS znowu odwołany

Dyrektor generalny rosyjskiej państwowej korporacji Rostiech Siergiej Czemiezow poinformował, że 16. Międzynarodowy Salon Lotniczo-Kosmiczny MAKS-2025 w podmoskiewskim Żukowskim na lotnisku Ramienskoje został odwołany.

2025-06-04 | Rafał Muczyński | 2 minuty
Shooting

UF PRO wprowadza do oferty pasy Waist/Flex

UF PRO, słoweński producent odzieży dla profesjonalistów wchodzący w skład Mehler Systems, wprowadza do oferty nowe akcesorium – minimalistyczny pas Waist/Flex, który dzięki…

2025-06-06 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Recenzja systemu oświetlania Wisport Sunfibre

Widoczność na drodze jest motywem przewodnim niezliczonych kampanii informacyjnych. Zwłaszcza kiedy napotkamy niespodziewane trudności, takie jak mgła, śnieżyca czy deszcz, ryzyko wypadków…

2025-06-06 | Natalia Kozłowska | 1 minut

Naftochem – polskie preparaty do broni wchodzą na rynek

Spółka Naftochem świętuje jubileusz 60 lat działalności na rynku wprowadzeniem do dystrybucji linii preparatów do broni: Akorinall NX, Antykall N oraz Cleanall. Preparaty powstały…

2025-06-05 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Mactronic M-Fire Guardian – nowa latarka dla profesjonalistów

Mactronic wprowadza do oferty nową latarkę kątową M-Fire Guardian. Jak podaje producent, jest to pierwsza latarka kątowa z światłem czerwonym z certyfikatem ATEX, oznaczającym…

2025-06-04 | Michał Ihnatów | 7 minut

Czerwcowa dostawa w RP Arms – nowości dużego kalibru

W połowie czerwca do RP Arms dotrze kolejna dostawa broni. Oprócz marek Ruger oraz Marlin, w dostawie znajdą się również liczne modele pistoletów Desert…

2025-06-05 | Michał Ihnatów | 14 minut

Karabiny Anschütz limitowanej edycji dostępne w Incorsa

Incorsa, oficjalny dystrybutor Anschütz, wprowadza do oferty dwa karabiny powtarzalne linii APR (Anschütz Precision Rifle) limitowanej edycji – 1782 APR  (.308…

2025-06-05 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Strzelectwo od podstaw cz. 3 – Od egzaminu po WPA

Egzamin na patent strzelecki mamy już za sobą? Świetnie, ale droga do pozwolenia na broń jest długa. Biorąc pod uwagę czas, wysiłek i poniesione koszty, nie jesteśmy jeszcze…

2025-04-30 | Tomasz Karasiński | 21 minut

Wszystko o gwizdkach — Urządzenia wylotowe w broni palnej

A co by było, gdyby gazy wylotowe mogły jeszcze wykonać dla nas jakąś robotę? Niosą przecież sporą energię, która marnuje się, a nawet działa na niekorzyść…

2025-04-21 | Tomasz Karasiński | 32 minuty

UF PRO wprowadza do oferty pasy Waist/Flex

UF PRO, słoweński producent odzieży dla profesjonalistów wchodzący w skład Mehler Systems, wprowadza do oferty nowe akcesorium – minimalistyczny pas Waist/Flex, który dzięki…

2025-06-06 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Recenzja systemu oświetlania Wisport Sunfibre

Widoczność na drodze jest motywem przewodnim niezliczonych kampanii informacyjnych. Zwłaszcza kiedy napotkamy niespodziewane trudności, takie jak mgła, śnieżyca czy deszcz, ryzyko wypadków…

2025-06-06 | Natalia Kozłowska | 1 minut

Minister Sportu i Turystyki uchyla uchwałę PZSS

Minister Sportu i Turystyki Sławomir Nitras uchylił uchwałę Zarządu Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego 27/2025 z dnia 26 marca 2025 roku w sprawie wprowadzenia…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Strzelectwo od podstaw cz. 3 – Od egzaminu po WPA

Egzamin na patent strzelecki mamy już za sobą? Świetnie, ale droga do pozwolenia na broń jest długa. Biorąc pod uwagę czas, wysiłek i poniesione koszty, nie jesteśmy jeszcze…

2025-04-30 | Tomasz Karasiński | 21 minut

Czasowy zakaz noszenia broni w Warszawie w dniu 25 maja

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało rozporządzenie w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu noszenia broni lub przemieszczania jej w stanie rozładowanym na obszarze miasta stołecznego…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 4 minuty

SprawdzaMY za zaświadczeniem do nabycia broni w mObywatel

Zespół SprawdzaMY, założony przez Rafała Brzoskę, zgłosił kolejny pomysł w najnowszym pakiecie usprawnień – wprowadzenie zaświadczenia upoważniajacego do nabycia broni do aplikacji mObywatel.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Kamizelka ratownika, która chroni – BC Arms Archangel

Kamizelka ratownika Archangel to efekt współpracy firm Currahee oraz BC Arms. Powstała w odpowiedzi na zapotrzebowanie rynku w zakresie ochrony osobistej zespołów ratownictwa medycznego. Na papierze…

2025-05-16 | Mariusz Rams | 7 minut

System Direct Action Spitfire Plate Carrier cz.1 – Sprawdźmy noszak

W dniu dzisiejszym na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań w kategorii oporządzenia. Podstawowym, i raczej niezbędnym  elementem naszego wyposażenia są noszaki osłon balistycznych, których kilka…

2025-05-08 | Michał Gaweł | 15 minut

Relacja z Kaliber Shooting Festival 2025

W dniach 17-18 maja na strzelnicy Bellona w Maryninie odbyła się impreza Kaliber Shooting Festival 2025. Dla amatorów broni palnej i osób mocno wkręconych…

2025-06-03 | Tomasz Karasiński | 15 minut

Delta Long Range Weekend 2025 za nami

10 i 11 maja br. na poligonie Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia w podwarszawskiej Zielonce odbyła się kolejna edycja Delta Long Range Weekend. To impreza, która zyskała…

2025-05-15 | Grzegorz Sobczak | 5 minut
Adventure

Recenzja systemu oświetlania Wisport Sunfibre

Widoczność na drodze jest motywem przewodnim niezliczonych kampanii informacyjnych. Zwłaszcza kiedy napotkamy niespodziewane trudności, takie jak mgła, śnieżyca czy deszcz, ryzyko wypadków…

2025-06-06 | Natalia Kozłowska | 1 minut

Recenzja Ruike LD51-B – Scyzoryk prawie idealny

W branży kieszonkowych narzędzi największy udział należy się nożom składanym czołowych marek, wykonanych z kosmicznie drogiej stali. Klasyczne scyzoryki, narzędzia wielofunkcyjne, znak…

2025-05-26 | Michał Ihnatów | 1 minut

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk,…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe.…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Lynx Custom Knives – masywny taktyk z polskiej stajni

Czasem trafia w ręce coś, co od razu zdradza, że nie powstało na taśmie produkcyjnej. Nie przez przypadek, nie bo się sprzeda, tylko dlatego, że ktoś po drugiej stronie blachy i szlifierki…

2025-05-13 | Mateusz Sułek | 1 minut

Torba Helikon-Tex Field Tote już dostępna!

Nowości z Enforce Tac 2025 stopniowo pojawią się w ofercie Helikon-Tex. Field Tote to torba z linii Urban, która łączy cywilny styl z militarnym zacięciem.

2025-05-08 | Michał Ihnatów | 1 minut

Koszula hawajska od Helikon-Tex już w sklepach

Do dystrybucji trafia kolejna nowość Helikon-Tex z Enforce Tac 2025. Koszule hawajskie łączą klasyczny, tropikalny styl z militarnymi akcentami wplecionymi we wzór.

2025-05-15 | Michał Ihnatów | 1 minut

Helikon-Tex Tracer — anorak zamiast bluzy mundurowej?

Kurtka Tracer to kolejny anorak (czy też kangurka) od Helikon-Tex. Od pozostałych różni się tym, że należy do linii Patrol i zaprojektowany został do użytku wojskowego — dlatego też…

2025-04-11 | Michał Ihnatów | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Swarovski BP24: plecak do podglądania natury

„– Stary, mam plecak Swarovskiego! – Z diamentów? – Nie no, naprawdę Swarovskiego. Taki na optykę! – Ale jak to? Tego od pierścionków i kolczyków?”. Tak w większości…

2024-07-03 | Konrad Busza | 1 minut

„Zabić Ukrainę. Alfabet rosyjskiej agresji” – wojna oczami reportera

Marcin Ogdowski to jeden z najbardziej cenionych polskich korespondentów wojennych, znany z bezkompromisowych, rzetelnych i często brutalnie szczerych relacji z frontów wojennych. Jego najnowsza książka,…

2025-02-18 | Mateusz Sułek | 1 minut

Między historią a fikcją – czy warto przeczytać „Wojnę Wschodnią. Kroniki”?

Co by było, gdyby zimna wojna przerodziła się w otwarty konflikt zbrojny?
Piotr Langenfeld w swojej książce „Wojna Wschodnia. Kroniki” zabiera nas do alternatywnej wersji historii…

2025-02-14 | Mateusz Sułek | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Krakowski Festiwal Górski 2024 – najważniejsze informacje

Krakowski Festiwal Górski odbędzie się w dniach 7-8 grudnia 2024 roku w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Jak co roku w programie wiele atrakcji,…

2024-11-07 | Redakcja | 1 minut
Kalendarium

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

F-15EX nowym wymiarem przewagi powietrznej

Postęp w lotnictwie, generalnie odzwierciedlany w atrybutach zewnętrznych i parametrach lotu, w coraz większym stopniu opiera się na czujnikach, gromadzeniu danych, wydajności oprogramowania i walce radioelektronicznej. Nic nie wskazuje na to bardziej niż nowy F-15EX budowany przez Boeinga. Firma kilka lat temu przedstawiła najnowszą wersję F-15EX, która choć z zewnątrz nie ma cech samolotu stealth, redefiniuje sposób uzyskania i utrzymania stanu niskiej wykrywalności przy użyciu nowatorskich narzędzi walki radioelektronicznej. F-15EX tylko z zewnątrz wygląda jak jego poprzednicy. W środku, myśliwiec ten posiada najnowocześniejszą awionikę i środki walki elektronicznej, mocniejszy radar AESA zapewniający nadwyżkę mocy i chłodzenia na kolejne dziesięciolecia rozwoju oraz dwa potężne silniki dające nieporównywalny udźwig. Krótko mówiąc, nowy F-15EX łączy dziedzictwo doświadczeń bojowych z najnowocześniejszą konstrukcją i technologiami, co daje liczne korzyści na współczesnym polu walki.

W drugiej połowie ubiegłej dekady Boeing otrzymał zamówienie na zmodernizowane samoloty F-15QA (Qatar Advanced) dla Sił Powietrznych Kataru. Kryła się za tym głęboka modernizacja wyposażenia samolotu w stosunku do używanego od lat F-15C oraz -E latających obecnie w US Air Force (USAF). Modernizacja była na tyle udana, że powstał pomysł aby na jej podstawie opracować jeszcze wytrzymalszą wersję, która mogłaby spełniać najnowsze wymagania amerykańskich wojskowych. Okazało się bowiem, że ze względu na wysokie koszty produkcji samolotów F-22, które miały przejąć zadania obrony powietrznej nie wyprodukowano odpowiednio dużo, a F-35A nie zaspokaja wszystkich potrzeb US Air Force. Pojawiły się również pytania o rosnące koszty operacyjne i ograniczone możliwości rozwoju F-35A, wynikające z obaw dotyczących dostępności mocy elektrycznej i chłodzenia zapewnianego przez silnik bazowy.

Korzyści z głębokiej modernizacji

Początkowo planowano modernizację latających w USAF F-15C/D. Okazało się jednak, że zakres wymaganych remontów jest na tyle duży, że bardziej opłaca się wyprodukować zupełnie nowe samoloty z nowo wybranym wyposażeniem.

Według danych cytowanych przez amerykańskie media, cena jednego F-15EX podawana przez Boeinga wynosi ok. 80 mln USD, przy cenie F-35A wynoszącej ok. 95 mln USD. Jednak koszt 1 h lotu w przypadku F-35 to ok. 35 000 USD, a w przypadku F-15EX ok. 27 000 USD.

W zamian otrzymujemy samolot o bardzo dużym zasięgu – maksymalny zasięg operacyjny to 1272 km. Może przy tym przenosić na podwieszeniach zewnętrznych 13 400 kg uzbrojenia lub paliwa w podwieszanych zbiornikach.

F-15EX Eagle II należący do 85th Test and Evaluation Squadron z 53rd Wing podczas pierwszego lotu z Eglin Air Force Base / Zdjęcie: US Air Force / 1st Lt Savanah Bray

Z punktu widzenia US Air Force takie rozwiązanie okazało się bardzo ekonomiczne. Po pierwsze, nie ma znaczącego obciążenia szkoleniowego ani dla pilotów, ani dla personelu obsługi technicznej. Dzięki znacznej kompatybilności między F-15EX a starszymi F-15C/E, program został skrócony do „szkolenia różnicowego”, co oznacza, że nie wpływa to na poziom gotowości bojowej danych jednostek i pozostają one dłużej gotowe do walki. Po drugie, 80% części zamiennych z poprzednich wersji F-15 może być używanych w F-15EX. Nie jest to jednak zaletą, jeśli potencjalny użytkownik nie posiada starszych wersji F-15. Wreszcie, nie ma prawie żadnych zmian w infrastrukturze. Drogi kołowania, hangary, komory testowe silników i reszta mogą być gotowe dla F-15EX w minimalnym czasie, w przeciwieństwie do kosztów wymaganych do przygotowania jednostki dla platformy o niskiej wykrywalności, takiej jak F-35, która wymaga unikalnych obiektów konserwacyjnych, nowych komór testowych, obiektów do nanoszenia powłok LO (niskiej wykrywalności) i innych.

Lepsze osiągi

W konstrukcji płatowca nie zaszły większe zmiany. Podobnie jak w wersji -E, F-15EX może być wyposażony w konforemne zbiorniki paliwa umieszczane po bokach kadłuba. W tylnej części każdego zbiornika znajdują się wyrzutniki pułapek termicznych i dipoli. F-15EX ma również możliwość uzupełniania paliwa podczas lotu z wykorzystaniem sztywnej sondy do tankowania.

Napęd F-15EX stanowią dwa silniki General Electric F110-GE-129 z dopalaczem, dysponujące ciągiem 76,3 kN bez dopalania i 131 kN z dopalaniem każdy.

Warto zwrócić uwagę, że wcześniejsze wersje F-15 były napędzane silnikami Pratt & Whitney F100-PW-220 i -229, jednak wersja F-15E, podobnie jak najnowsze wersje F-16 są napędzane silnikami GE. Samolot, na dużych wysokościach, może dzięki nim osiągać liczbę Macha Ma = 2,5. Pułap praktyczny wynosi 18 000 m, a maksymalna prędkość wznoszenia to 250 m/s. Boeing podkreśla także zwiększone możliwości przyspieszania i manewrowania uzyskane dzięki nowemu zespołowi napędowemu.

Pierwszy egzemplarz F-15EX po przylocie locie dostawczym do bazy Eaglin, gdzie brał udział w próbach w locie / Zdjęcie: US Air Force / Samuel King Jr.

Nie tylko nowy radar

Pierwszy wyprodukowany prototypowy egzemplarz F-15EX nie miał na pokładzie żadnego czujnika oprócz radaru ze skanowaniem elektronicznym (AESA) AN/APG-82(V)1. Ten sam typ radiolokatora wybrano dla modernizacji F-15E. Powstał on z rozwinięcia wykorzystywanego w F-15C radaru APG-63(V)3 AESA, z wykorzystaniem rozwiązań z radiolokatora AESA APG-79 stosowanego w F/A-18E/F. Nowy radiolokator może jednocześnie wykrywać, rozpoznawać i śledzić wiele celów zarówno powietrznych jak i na powierzchni ziemi. Do tego dysponuje zasięgiem większym niż radar ze skanowaniem mechanicznym. Ułatwia on także stałą obserwację celu i wymianę informacji z innymi źródłami.

Kolejnym czujnikiem pokładowym zintegrowanym z F-15EX jest zasobnik wykrywania i śledzenia celów z wykorzystaniem podczerwieni (IRST – InfraRed Search and Track System) Legion oraz zasobnik rozpoznawania i wskazywania celów Sniper. Oba zasobniki były stosowane wcześniej w F-15C. Ograniczyło to koszty związane z ewentualnym poszukiwaniem nowego systemu.

Trzy F-15C we wspólnej formacji z F-15EX z 85th Test and Evaluation Squadron / Zdjęcie: US Air Force photo by 2nd Lt. Mary Begy

Jednym z kluczowych elementów wyposażenia F-15EX jest także aktywno-pasywny system ostrzegania i wykrywania Eagle (EPAWSS – Eagle Passive Active Warning and Survivability System) AN/ALQ-250 opracowany przez BAE Systems przy ścisłej współpracy z Boeingiem. System pozwala przeciwdziałać np. pociskom przeciwlotniczym wystrzeliwanym z ręcznych wyrzutni. Obejmuje zarówno wyrzutniki dipoli jak również pułapek termicznych. Samolot może ich zabrać zdecydowanie więcej niż w poprzednich tego typu rozwiązaniach. EPAWS pojawił się na samolotach F-15 dopiero w wersji dla Arabii Saudyjskiej i Kataru.

Opcjonalnie dwumiejscowy

Samolot ma dwumiejscową kabinę załogi. Z założenia załoga ma składać się tylko z pilota, jednak w przypadku złożonych misji drugi fotel może zająć operator systemów uzbrojenia pokładowego. Obie kabiny wyposażono w fotele wyrzucane klasy 0-0.

Zarówno w pierwszej jak i drugiej kabinie, na tablicy przyrządów zamontowano po jednym ekranie ciekłokrystalicznym o dużej powierzchni. Dzięki temu dane wyświetlane wcześniej na trzech lub czterech ekranach, teraz można zobrazować na jednym.

Kabina pilota F-15EX. Zwraca uwagę jeden duży wyświetlacz na tablicy przyrządów
Zdjęcie: Boeing

Awionika zapewnia możliwość wymiany informacji z zewnętrznymi źródłami. Oprogramowanie komputera pokładowego pozwala odciążyć pilota i przyspieszyć proces podejmowania decyzji podczas prowadzenia walki. Pilot ma dostęp w czasie rzeczywistym do informacji o polu walki co zwiększa jego świadomość sytuacyjną i pozwala na lepsze zrozumienie środowiska w jakim prowadzi działania.

Po ogłoszeniu prac nad F-15EX (wówczas nosił on oznaczenie F-15X) Boeing informował, że samolot będzie miał najszybciej pracujący komputer pokładowy jaki zamontowano w samolocie.

Członkowie załogi mają do dyspozycji hełmy z nahełmowym wyświetlaczem JHMCS II.

Otwarta architektura komputera pokładowego pozwoli w przyszłości integrować w szybki sposób nowe rodzaje uzbrojenia i zapewnić duża elastyczność oraz interoperacyjność samolotu.

Wyświetlacz nahełmowy JHMCS II jest standardowym wyposażeniem członków załogi F-15EX
Zdjęcie: Boeing

Uzbrojenie

W kadłubie zamontowano na stałe sześciolufowe działko M61 Vulcan kal 20 mm z zapasem 500 sztuk amunicji. To jednak tylko dodatkowy element uzbrojenia. F-15EX ma bowiem cztery pylony podskrzydłowe z 23 węzłami podwieszeń zewnętrznych do przenoszenia uzbrojenia. Dodatkowo węzły podwieszeń znajdują się pod kadłubem, a na zbiornikach konforemnych zamontowano także węzły podwieszeń bomb. W konfiguracji do zwalczania celów powietrznych samolot może przenosić do 12 pocisków AIM-9 Sidewinder lub do 12 AIM-120 AMRAAM. W przyszłości F-15EX będzie przenosił także nowe pociski przeciwlotnicze dalekiego zasięgu (BVRAAM – Beyond Visual Range Air-to-Air-Missiles) AIM-260 JATM (Joint Advanced Tactical Missile), który ma zastąpić AMRAAMy.

Boeing zaznacza również, że przenoszenie uzbrojenia na zewnętrznych węzłach podwieszeń pozwoli w przyszłości wykorzystać samolot do przenoszenia uzbrojenia hipersonicznego.

F-15EX ma być wykorzystywany do rażenia celów spoza zasięgu działania obrony przeciwlotniczej przeciwnika, stąd też od samolotu nie wymaga się własności stealth.

Aktualny status programu F-15EX

Podczas briefingu dla mediów w zakładach Boeinga w St. Louis Redakcja MILMAG miała okazję zapoznać się z aktualnym postępem programu F-15EX. Według Boeinga, platforma ta ma w USAF uzupełniać się z trudnowykrywalnymi F-35 m.in. dzięki możliwości wymiany danych pomiędzy samolotami, co może być rozstrzygające podczas realizacji wspólnych operacji.

Pierwszy egzemplarz F-15EX podczas montażu końcowego w zakładach Boeinga w St. Louis / Zdjęcie US Air Force via Boeing

W trakcie prezentacji ujawniono, jaki jest obecny i przyszły potencjał linii produkcyjnej zakładów w St. Louis. Przy zapotrzebowaniu USAF i potencjalnych zagranicznych klientów określanym na około 200 lub więcej samolotów, linia produkcyjna Boeinga ma przestawić się w tym roku z F-15QA na F-15EX. Obecne tempo produkcji wynosi około 1,5 samolotu miesięcznie. Planowo ma to być dwa F-15EX miesięcznie.

Osiągnięcie takiej wydajności ma być możliwe dzięki przebudowie starych linii produkcyjnych oraz znacznemu stopniowi automatyzacji produkcji. W maju 2023 był realizowany montaż końcowy F-15EX o numerze 3, natomiast na linii znajdowały się samoloty o numerach 4, 5 i 6. Równocześnie ruszała produkcja egzemplarzy nr 14 i 15

F-15EX z 40th Flight Test Squadron podczas lotu próbnego nad Zatoką Meksykańską / Zdjęcie: US Air Force / Tech. Sgt. John McRell

Co ważne w przypadku potencjalnego kontraktu zagranicznego istnieje możliwość dodatkowego zwieszenia produkcji nawet do 36 samolotów rocznie. Co ciekawe Boeing deklaruje, że jest w stanie dostarczyć pierwsze F-15EX do potencjalnego klienta już po 39 miesiącach od podpisania kontraktu. Amerykański producent deklaruje również chęć współpracy z poddostawcami podczas produkcji.

X