Defence & Space

Saab JAS 39 Gripen zadebiutował w działaniach bojowych

Zgodnie z doniesieniami tajlandzkich mediów, dwa samoloty wielozadaniowe JAS 39C Gripen należące do sił zbrojnych tego państwa, zadebiutowały w działaniach bojowych przeciwko Kambodży.…

2025-07-26 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Rosja: Strategiczny okręt podwodny K-555 Kniaź Pożarski w służbie

Do służby we Flocie Północnej Marynarki Wojennej Rosji wszedł piąty, zmodyfikowany strategiczny okręt podwodny K-555 Kniaź Pożarski projektu 955A Boriej-A o napędzie jądrowym…

2025-07-26 | Rafał Muczyński | 5 minut

Równości nie ma. Zniknęło też bezużyteczne ministerstwo

Premier Donald Tusk ogłosił rekonstrukcję rządu, w której zlikwidowano stanowisko ministra ds. równości. I słusznie, ponieważ przez dwa lata urzędowania z zapowiedzi reform, na które czekali mundurowi…

2025-07-25 | Sławek Zagórski | 6 minut

Szkoleniowa dziura. Problem, którego nie widać

Stan szkolenia specjalistycznego w Siłach Zbrojnych cały czas pozostaje wyzwaniem. Wciąż w wielu aspektach brakuje odpowiedniego sprzętu i wyposażenia.

2025-07-18 | Sławek Zagórski | 6 minut

Cyberbezpieczne urzędy – wspólny cel resortów obrony i cyfryzacji

Ministerstwo Cyfryzacji oraz Ministerstwo Obrony Narodowej zawarły porozumienie, które wzmocni poziom cyberbezpieczeństwa w sektorze publicznym. Dzięki współpracy obu resortów odbędą się specjalistyczne…

2025-07-25 | Redakcja | 4 minuty

Sztab Generalny WP rozpoczął przyjmowanie zgłoszeń do ćwiczenia CWIX-26

Sztab Generalny Wojska Polskiego rozpoczął proces przyjmowania zgłoszeń do udziału w kolejnej edycji międzynarodowego ćwiczenia pk. CWIX (Coalition Warrior Interoperability eXercise, eXamination,…

2025-07-23 | Redakcja | 8 minut

Powrót legendy! Replika samolotu RWD-8 ukończona!

Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie poinformowało, że wierna replika jednego z najważniejszych samolotów w historii polskiego lotnictwa – RWD-8 – została ukończona.

2025-07-23 | Redakcja | 5 minut

Narodowy Dzień Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na ziemiach wschodnich II RP

W piątek, 11 lipca 2025, w Muzeum Wojska Polskiego na Cytadeli Warszawskiej, z udziałem wicepremiera i ministra obrony narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza, sekretarza stanu w MON Pawła…

2025-07-11 | Redakcja | 5 minut

Thales Alenia Space zbuduje wielofunkcyjny moduł mieszkalny MPH na Księżyc

Spółka Thales Alenia Space otrzymała zlecenie od Włoskiej Agencji Kosmicznej ASI na budowę wielofunkcyjnego modułu mieszkalnego MPH na potrzeby programu księżycowego Artemis.

2025-07-26 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Hanwha Aerospace z pełnym transferem technologii rakiety kosmicznej KSLV-II Nuri

Południowokoreańska spółka Hanwha Aerospace podpisała porozumienie z agencją kosmiczną KARI w sprawie pełnego transferu technologii rakiety kosmicznej KSLV-II Nuri do sektora prywatnego.

2025-07-25 | Rafał Muczyński | 3 minuty

MON: Dwa ważne dla bezpieczeństwa dokumenty przyjęte przez Radę Ministrów

Rada Ministrów przyjęła Strategię Bezpieczeństwa Narodowego RP oraz uchwałę w sprawie upoważnienia Ministra Obrony Narodowej do złożenia deklaracji w sprawie zaangażowania Polski w instrument SAFE.

2025-07-25 | Redakcja | 7 minut

USA zgodziły się na wsparcie ukraińskiej obrony powietrznej i artylerii

Departament Stanu USA wydał dwie zgody na ewentualną sprzedaż do Ukrainy pakietów wsparcia eksploatacji 155-mm haubic samobieżnych rodziny M109 i niesprecyzowanych zestawów obrony…

2025-07-25 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Indie przetestowały lekki pocisk ULPGM-V3 z wielowirnikowego bezzałogowca

Indyjska państwowa Agencja Badań i Rozwoju Technologii Wojskowych DRDO przetestowała lekki pocisk przeciwpancerny ULPGM-V3 przeznaczony dla małych bezzałogowych statków powietrznych.

2025-07-26 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Thales Alenia Space zbuduje wielofunkcyjny moduł mieszkalny MPH na Księżyc

Spółka Thales Alenia Space otrzymała zlecenie od Włoskiej Agencji Kosmicznej ASI na budowę wielofunkcyjnego modułu mieszkalnego MPH na potrzeby programu księżycowego Artemis.

2025-07-26 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Cyberbezpieczne urzędy – wspólny cel resortów obrony i cyfryzacji

Ministerstwo Cyfryzacji oraz Ministerstwo Obrony Narodowej zawarły porozumienie, które wzmocni poziom cyberbezpieczeństwa w sektorze publicznym. Dzięki współpracy obu resortów odbędą się specjalistyczne…

2025-07-25 | Redakcja | 4 minuty

FIXAR z elektrycznymi dronami na DSEI 2025 w Londynie

Założona w 2018 łotewska spółka FIXAR zaprezentuje swoje bezzałogowce o napędzie elektrycznym podczas londyńskich targów przemysłu obronnego i bezpieczeństwa DSEI 2025, zaplanowanych na 9-12…

2025-07-19 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Saab JAS 39 Gripen zadebiutował w działaniach bojowych

Zgodnie z doniesieniami tajlandzkich mediów, dwa samoloty wielozadaniowe JAS 39C Gripen należące do sił zbrojnych tego państwa, zadebiutowały w działaniach bojowych przeciwko Kambodży.…

2025-07-26 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Rosja: Strategiczny okręt podwodny K-555 Kniaź Pożarski w służbie

Do służby we Flocie Północnej Marynarki Wojennej Rosji wszedł piąty, zmodyfikowany strategiczny okręt podwodny K-555 Kniaź Pożarski projektu 955A Boriej-A o napędzie jądrowym…

2025-07-26 | Rafał Muczyński | 5 minut

Saab JAS 39 Gripen zadebiutował w działaniach bojowych

Zgodnie z doniesieniami tajlandzkich mediów, dwa samoloty wielozadaniowe JAS 39C Gripen należące do sił zbrojnych tego państwa, zadebiutowały w działaniach bojowych przeciwko Kambodży.…

2025-07-26 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Rosja: Strategiczny okręt podwodny K-555 Kniaź Pożarski w służbie

Do służby we Flocie Północnej Marynarki Wojennej Rosji wszedł piąty, zmodyfikowany strategiczny okręt podwodny K-555 Kniaź Pożarski projektu 955A Boriej-A o napędzie jądrowym…

2025-07-26 | Rafał Muczyński | 5 minut

Co pokażą wystawcy na MSPO 2025? Największe premiery i nowości branży obronnej

Targi Kielce informują, że XXXIII edycja Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego MSPO zapowiada się rekordowo zarówno pod względem powierzchni wystawienniczej, jak i różnorodności prezentowanych…

2025-07-23 | Redakcja | 3 minuty

Wiceminister obrony narodowej Paweł Bejda na IDEF 2025 w Stambule

Wiceminister Paweł Bejda przewodniczył delegacji Ministerstwa Obrony Narodowej na 17. międzynarodowych targach przemysłu obronnego IDEF 2025 (International Defence Industry Fair) w Stambule,…

2025-07-23 | Redakcja | 2 minuty
Shooting

KelTec z nową fabryką w Wyoming

KelTec, amerykański producent broni znany z nietypowego podejścia do tematu i wielu charakterystycznych konstrukcji, dokonał uroczystego otwarcia nowego zakładu w miejscowości Rock Springs w stanie…

2025-07-25 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Helikon-Tex – Zgarnij poncho U.S Model za 1 zł

Polskie lato jak zwykle zaskoczyło przypływem zimna i deszczu? Helikon-Tex wychodzi na przeciw przemarzniętym wakacjowiczom ze specjalną promocją – przy zakupie ocieplanego poncho…

2025-07-25 | Michał Ihnatów | 2 minuty

RP Arms dystrybutorem Faxon, TriggerTech i TC Gear

Sklep RP Arms staje się oficjalnym dystrybutorem trzech kolejnych marek: Faxon Firearms, TriggerTech oraz TC Gear.

2025-07-25 | Michał Ihnatów | 4 minuty

IBIS GEAR – nowy dystrybutor na mapie Polski

Firma IBISGEAR to dystrybutor kilkunastu marek broni palnej oraz akcesoriów strzeleckich, który rozwija swoją ofertę na polskim rynku. Co można znaleźć w jego katalogu?

2025-07-25 | Michał Ihnatów | 13 minut

KelTec z nową fabryką w Wyoming

KelTec, amerykański producent broni znany z nietypowego podejścia do tematu i wielu charakterystycznych konstrukcji, dokonał uroczystego otwarcia nowego zakładu w miejscowości Rock Springs w stanie…

2025-07-25 | Michał Ihnatów | 2 minuty

IBIS GEAR – nowy dystrybutor na mapie Polski

Firma IBISGEAR to dystrybutor kilkunastu marek broni palnej oraz akcesoriów strzeleckich, który rozwija swoją ofertę na polskim rynku. Co można znaleźć w jego katalogu?

2025-07-25 | Michał Ihnatów | 13 minut

Trenuj z Team99 Academy w Zielonce już w ten weekend

Już w ten weekend (26-27 lipca 2025 roku) na poligonie Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia odbędą się szkolenia strzelectwa długodystansowego organizowane przez Team99 Academy.

2025-07-21 | Michał Ihnatów | 1 minut

Paris Air Show 2025: Premiera Baykar TB3

55. Edycja Międzynarodowego Salonu Lotniczego i Kosmicznego, który odbywa się w stolicy Francji, stała się okazją dla firmy Baykar Technolgies do zaprezentowania pokładowego bojowego…

2025-06-19 | Radosław Niesobski | 3 minuty

Helikon-Tex – Zgarnij poncho U.S Model za 1 zł

Polskie lato jak zwykle zaskoczyło przypływem zimna i deszczu? Helikon-Tex wychodzi na przeciw przemarzniętym wakacjowiczom ze specjalną promocją – przy zakupie ocieplanego poncho…

2025-07-25 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Nowe akcesoria modułowe Lindnerhof-Taktik

Lindnerhof-Taktik, producent oporządzenia wchodzący w skład Mehler Systems, wprowadza do oferty nowe akcesoria modułowe. Wśród nich nowe kieszenie-organizery oraz plecak do noszenia w konfiguracji samodzielnej…

2025-07-25 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Urządzenia wylotowe Strike Industries – moc pod kontrolą

Zająłem się tym tematem nieprzypadkowo. Jakiś czas temu na łamach MILMAG ukazał się obszerny poradnik  „Wszystko o gwizdkach – Urządzenia wylotowe w broni…

2025-07-17 | Tomasz Karasiński | 33 minuty

Bestiariusz Wędrowca: kleszcze

Kleszcze i choroby odkleszczowe, jak pogoda, mogą stanowić świetny temat do rozmów przy popołudniowej herbatce lub ognisku z kiełbaskami na szczycie góry. Mówimy: „O!…

2025-07-17 | Michał Ihnatów | 1 minut

Czasowy zakaz noszenia broni w Warszawie w dniu 25 maja

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało rozporządzenie w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu noszenia broni lub przemieszczania jej w stanie rozładowanym na obszarze miasta stołecznego…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 4 minuty

SprawdzaMY za zaświadczeniem do nabycia broni w mObywatel

Zespół SprawdzaMY, założony przez Rafała Brzoskę, zgłosił kolejny pomysł w najnowszym pakiecie usprawnień – wprowadzenie zaświadczenia upoważniajacego do nabycia broni do aplikacji mObywatel.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Instinct 3 – Prawdziwy wół roboczy ze stajni Garmina

Solidny zegarek w teren i do ciężkiej pracy? Zamiast “inteligentnych” bajerów – wytrzymałość, solidne podzespoły, dokładne odczyty czujników i imponujący czas pracy na baterii? Przed wami…

2025-07-25 | Michał Ihnatów | 1 minut

Uporządkuj swój plecak z Helikon-Tex Insert EDC Medium

Komplety Every Day Carry u każdego z nas wyglądają inaczej – w końcu inne potrzeby to inne narzędzia (nie wspominając o gadżeciarstwie). Jest jednak jedna rzecz,…

2025-07-24 | Michał Ihnatów | 1 minut

II runda Pucharu Polski Long Range Shooting 2025 już we wrześniu

W dniach 13-14 września 2025 roku (sobota, niedziela) na terenie poligonu WITU w Zielonce k. Warszawy odbędzie się II runda zawodów Pucharu Polski Long…

2025-07-22 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Trenuj z Team99 Academy w Zielonce już w ten weekend

Już w ten weekend (26-27 lipca 2025 roku) na poligonie Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia odbędą się szkolenia strzelectwa długodystansowego organizowane przez Team99 Academy.

2025-07-21 | Michał Ihnatów | 1 minut
Adventure

Helikon-Tex – Zgarnij poncho U.S Model za 1 zł

Polskie lato jak zwykle zaskoczyło przypływem zimna i deszczu? Helikon-Tex wychodzi na przeciw przemarzniętym wakacjowiczom ze specjalną promocją – przy zakupie ocieplanego poncho…

2025-07-25 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Instinct 3 – Prawdziwy wół roboczy ze stajni Garmina

Solidny zegarek w teren i do ciężkiej pracy? Zamiast “inteligentnych” bajerów – wytrzymałość, solidne podzespoły, dokładne odczyty czujników i imponujący czas pracy na baterii? Przed wami…

2025-07-25 | Michał Ihnatów | 1 minut

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk, co uważam…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe. Jedną ze składowych…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Instinct 3 – Prawdziwy wół roboczy ze stajni Garmina

Solidny zegarek w teren i do ciężkiej pracy? Zamiast “inteligentnych” bajerów – wytrzymałość, solidne podzespoły, dokładne odczyty czujników i imponujący czas pracy na baterii? Przed wami…

2025-07-25 | Michał Ihnatów | 1 minut

Sklep internetowy Maverick Food Package już aktywny

Maverick Food Package, marka terenowych racji żywnościowych niewymagających otwartego ognia do przygotowania, aktywuje swój własny sklep internetowy. Na chwilę obecną dostępne są już…

2025-07-18 | Michał Ihnatów | 1 minut

Helikon-Tex – Zgarnij poncho U.S Model za 1 zł

Polskie lato jak zwykle zaskoczyło przypływem zimna i deszczu? Helikon-Tex wychodzi na przeciw przemarzniętym wakacjowiczom ze specjalną promocją – przy zakupie ocieplanego poncho…

2025-07-25 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Promocje nawet do -50% w sklepie Helikon-Tex

Helikon-Tex ogłosił, że od dzisiaj do 21 lipca każdy klient może zgarnąć sprawdzony sprzęt z rabatem sięgającym -50%.

2025-07-08 | Redakcja | 2 minuty

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Swarovski BP24: plecak do podglądania natury

„– Stary, mam plecak Swarovskiego! – Z diamentów? – Nie no, naprawdę Swarovskiego. Taki na optykę! – Ale jak to? Tego od pierścionków i kolczyków?”. Tak w większości…

2024-07-03 | Konrad Busza | 1 minut

Helikon-Tex Traveler Enlarged – terenowy tron?

Ktoś może twierdzić, że survival, bushcraft i w ogóle lasobuszowanie „liczy się” tylko wtedy, kiedy znosimy niewygody, hartujemy się, planowo marzniemy i w ogóle. W porządku, szanuję…

2025-07-13 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

„Gracz” z cyklu „Vesper” Magdaleny Kozak w sprzedaży

Wydawnictwo WarBook poinformowało o premierze powieści Gracz – najnowszego, niepublikowanego do tej pory, piątego tomu kultowego cyklu Vesper Magdaleny Kozak.

2025-06-18 | Redakcja | 3 minuty

Miecze w Karpackiej Troi

Miecz to szczególny element uzbrojenia, towarzyszący nam od epoki brązu. Karpacka Troja, skansen archeologiczny zlokalizowany w Trzcinicy koło Jasła, zaprasza na szczególne wydarzenie. W ramach…

2025-07-02 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut
Kalendarium

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia oraz wyzwania,…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

F-15EX nowym wymiarem przewagi powietrznej

Postęp w lotnictwie, generalnie odzwierciedlany w atrybutach zewnętrznych i parametrach lotu, w coraz większym stopniu opiera się na czujnikach, gromadzeniu danych, wydajności oprogramowania i walce radioelektronicznej. Nic nie wskazuje na to bardziej niż nowy F-15EX budowany przez Boeinga. Firma kilka lat temu przedstawiła najnowszą wersję F-15EX, która choć z zewnątrz nie ma cech samolotu stealth, redefiniuje sposób uzyskania i utrzymania stanu niskiej wykrywalności przy użyciu nowatorskich narzędzi walki radioelektronicznej. F-15EX tylko z zewnątrz wygląda jak jego poprzednicy. W środku, myśliwiec ten posiada najnowocześniejszą awionikę i środki walki elektronicznej, mocniejszy radar AESA zapewniający nadwyżkę mocy i chłodzenia na kolejne dziesięciolecia rozwoju oraz dwa potężne silniki dające nieporównywalny udźwig. Krótko mówiąc, nowy F-15EX łączy dziedzictwo doświadczeń bojowych z najnowocześniejszą konstrukcją i technologiami, co daje liczne korzyści na współczesnym polu walki.

W drugiej połowie ubiegłej dekady Boeing otrzymał zamówienie na zmodernizowane samoloty F-15QA (Qatar Advanced) dla Sił Powietrznych Kataru. Kryła się za tym głęboka modernizacja wyposażenia samolotu w stosunku do używanego od lat F-15C oraz -E latających obecnie w US Air Force (USAF). Modernizacja była na tyle udana, że powstał pomysł aby na jej podstawie opracować jeszcze wytrzymalszą wersję, która mogłaby spełniać najnowsze wymagania amerykańskich wojskowych. Okazało się bowiem, że ze względu na wysokie koszty produkcji samolotów F-22, które miały przejąć zadania obrony powietrznej nie wyprodukowano odpowiednio dużo, a F-35A nie zaspokaja wszystkich potrzeb US Air Force. Pojawiły się również pytania o rosnące koszty operacyjne i ograniczone możliwości rozwoju F-35A, wynikające z obaw dotyczących dostępności mocy elektrycznej i chłodzenia zapewnianego przez silnik bazowy.

Korzyści z głębokiej modernizacji

Początkowo planowano modernizację latających w USAF F-15C/D. Okazało się jednak, że zakres wymaganych remontów jest na tyle duży, że bardziej opłaca się wyprodukować zupełnie nowe samoloty z nowo wybranym wyposażeniem.

Według danych cytowanych przez amerykańskie media, cena jednego F-15EX podawana przez Boeinga wynosi ok. 80 mln USD, przy cenie F-35A wynoszącej ok. 95 mln USD. Jednak koszt 1 h lotu w przypadku F-35 to ok. 35 000 USD, a w przypadku F-15EX ok. 27 000 USD.

W zamian otrzymujemy samolot o bardzo dużym zasięgu – maksymalny zasięg operacyjny to 1272 km. Może przy tym przenosić na podwieszeniach zewnętrznych 13 400 kg uzbrojenia lub paliwa w podwieszanych zbiornikach.

F-15EX Eagle II należący do 85th Test and Evaluation Squadron z 53rd Wing podczas pierwszego lotu z Eglin Air Force Base / Zdjęcie: US Air Force / 1st Lt Savanah Bray

Z punktu widzenia US Air Force takie rozwiązanie okazało się bardzo ekonomiczne. Po pierwsze, nie ma znaczącego obciążenia szkoleniowego ani dla pilotów, ani dla personelu obsługi technicznej. Dzięki znacznej kompatybilności między F-15EX a starszymi F-15C/E, program został skrócony do „szkolenia różnicowego”, co oznacza, że nie wpływa to na poziom gotowości bojowej danych jednostek i pozostają one dłużej gotowe do walki. Po drugie, 80% części zamiennych z poprzednich wersji F-15 może być używanych w F-15EX. Nie jest to jednak zaletą, jeśli potencjalny użytkownik nie posiada starszych wersji F-15. Wreszcie, nie ma prawie żadnych zmian w infrastrukturze. Drogi kołowania, hangary, komory testowe silników i reszta mogą być gotowe dla F-15EX w minimalnym czasie, w przeciwieństwie do kosztów wymaganych do przygotowania jednostki dla platformy o niskiej wykrywalności, takiej jak F-35, która wymaga unikalnych obiektów konserwacyjnych, nowych komór testowych, obiektów do nanoszenia powłok LO (niskiej wykrywalności) i innych.

Lepsze osiągi

W konstrukcji płatowca nie zaszły większe zmiany. Podobnie jak w wersji -E, F-15EX może być wyposażony w konforemne zbiorniki paliwa umieszczane po bokach kadłuba. W tylnej części każdego zbiornika znajdują się wyrzutniki pułapek termicznych i dipoli. F-15EX ma również możliwość uzupełniania paliwa podczas lotu z wykorzystaniem sztywnej sondy do tankowania.

Napęd F-15EX stanowią dwa silniki General Electric F110-GE-129 z dopalaczem, dysponujące ciągiem 76,3 kN bez dopalania i 131 kN z dopalaniem każdy.

Warto zwrócić uwagę, że wcześniejsze wersje F-15 były napędzane silnikami Pratt & Whitney F100-PW-220 i -229, jednak wersja F-15E, podobnie jak najnowsze wersje F-16 są napędzane silnikami GE. Samolot, na dużych wysokościach, może dzięki nim osiągać liczbę Macha Ma = 2,5. Pułap praktyczny wynosi 18 000 m, a maksymalna prędkość wznoszenia to 250 m/s. Boeing podkreśla także zwiększone możliwości przyspieszania i manewrowania uzyskane dzięki nowemu zespołowi napędowemu.

Pierwszy egzemplarz F-15EX po przylocie locie dostawczym do bazy Eaglin, gdzie brał udział w próbach w locie / Zdjęcie: US Air Force / Samuel King Jr.

Nie tylko nowy radar

Pierwszy wyprodukowany prototypowy egzemplarz F-15EX nie miał na pokładzie żadnego czujnika oprócz radaru ze skanowaniem elektronicznym (AESA) AN/APG-82(V)1. Ten sam typ radiolokatora wybrano dla modernizacji F-15E. Powstał on z rozwinięcia wykorzystywanego w F-15C radaru APG-63(V)3 AESA, z wykorzystaniem rozwiązań z radiolokatora AESA APG-79 stosowanego w F/A-18E/F. Nowy radiolokator może jednocześnie wykrywać, rozpoznawać i śledzić wiele celów zarówno powietrznych jak i na powierzchni ziemi. Do tego dysponuje zasięgiem większym niż radar ze skanowaniem mechanicznym. Ułatwia on także stałą obserwację celu i wymianę informacji z innymi źródłami.

Kolejnym czujnikiem pokładowym zintegrowanym z F-15EX jest zasobnik wykrywania i śledzenia celów z wykorzystaniem podczerwieni (IRST – InfraRed Search and Track System) Legion oraz zasobnik rozpoznawania i wskazywania celów Sniper. Oba zasobniki były stosowane wcześniej w F-15C. Ograniczyło to koszty związane z ewentualnym poszukiwaniem nowego systemu.

Trzy F-15C we wspólnej formacji z F-15EX z 85th Test and Evaluation Squadron / Zdjęcie: US Air Force photo by 2nd Lt. Mary Begy

Jednym z kluczowych elementów wyposażenia F-15EX jest także aktywno-pasywny system ostrzegania i wykrywania Eagle (EPAWSS – Eagle Passive Active Warning and Survivability System) AN/ALQ-250 opracowany przez BAE Systems przy ścisłej współpracy z Boeingiem. System pozwala przeciwdziałać np. pociskom przeciwlotniczym wystrzeliwanym z ręcznych wyrzutni. Obejmuje zarówno wyrzutniki dipoli jak również pułapek termicznych. Samolot może ich zabrać zdecydowanie więcej niż w poprzednich tego typu rozwiązaniach. EPAWS pojawił się na samolotach F-15 dopiero w wersji dla Arabii Saudyjskiej i Kataru.

Opcjonalnie dwumiejscowy

Samolot ma dwumiejscową kabinę załogi. Z założenia załoga ma składać się tylko z pilota, jednak w przypadku złożonych misji drugi fotel może zająć operator systemów uzbrojenia pokładowego. Obie kabiny wyposażono w fotele wyrzucane klasy 0-0.

Zarówno w pierwszej jak i drugiej kabinie, na tablicy przyrządów zamontowano po jednym ekranie ciekłokrystalicznym o dużej powierzchni. Dzięki temu dane wyświetlane wcześniej na trzech lub czterech ekranach, teraz można zobrazować na jednym.

Kabina pilota F-15EX. Zwraca uwagę jeden duży wyświetlacz na tablicy przyrządów
Zdjęcie: Boeing

Awionika zapewnia możliwość wymiany informacji z zewnętrznymi źródłami. Oprogramowanie komputera pokładowego pozwala odciążyć pilota i przyspieszyć proces podejmowania decyzji podczas prowadzenia walki. Pilot ma dostęp w czasie rzeczywistym do informacji o polu walki co zwiększa jego świadomość sytuacyjną i pozwala na lepsze zrozumienie środowiska w jakim prowadzi działania.

Po ogłoszeniu prac nad F-15EX (wówczas nosił on oznaczenie F-15X) Boeing informował, że samolot będzie miał najszybciej pracujący komputer pokładowy jaki zamontowano w samolocie.

Członkowie załogi mają do dyspozycji hełmy z nahełmowym wyświetlaczem JHMCS II.

Otwarta architektura komputera pokładowego pozwoli w przyszłości integrować w szybki sposób nowe rodzaje uzbrojenia i zapewnić duża elastyczność oraz interoperacyjność samolotu.

Wyświetlacz nahełmowy JHMCS II jest standardowym wyposażeniem członków załogi F-15EX
Zdjęcie: Boeing

Uzbrojenie

W kadłubie zamontowano na stałe sześciolufowe działko M61 Vulcan kal 20 mm z zapasem 500 sztuk amunicji. To jednak tylko dodatkowy element uzbrojenia. F-15EX ma bowiem cztery pylony podskrzydłowe z 23 węzłami podwieszeń zewnętrznych do przenoszenia uzbrojenia. Dodatkowo węzły podwieszeń znajdują się pod kadłubem, a na zbiornikach konforemnych zamontowano także węzły podwieszeń bomb. W konfiguracji do zwalczania celów powietrznych samolot może przenosić do 12 pocisków AIM-9 Sidewinder lub do 12 AIM-120 AMRAAM. W przyszłości F-15EX będzie przenosił także nowe pociski przeciwlotnicze dalekiego zasięgu (BVRAAM – Beyond Visual Range Air-to-Air-Missiles) AIM-260 JATM (Joint Advanced Tactical Missile), który ma zastąpić AMRAAMy.

Boeing zaznacza również, że przenoszenie uzbrojenia na zewnętrznych węzłach podwieszeń pozwoli w przyszłości wykorzystać samolot do przenoszenia uzbrojenia hipersonicznego.

F-15EX ma być wykorzystywany do rażenia celów spoza zasięgu działania obrony przeciwlotniczej przeciwnika, stąd też od samolotu nie wymaga się własności stealth.

Aktualny status programu F-15EX

Podczas briefingu dla mediów w zakładach Boeinga w St. Louis Redakcja MILMAG miała okazję zapoznać się z aktualnym postępem programu F-15EX. Według Boeinga, platforma ta ma w USAF uzupełniać się z trudnowykrywalnymi F-35 m.in. dzięki możliwości wymiany danych pomiędzy samolotami, co może być rozstrzygające podczas realizacji wspólnych operacji.

Pierwszy egzemplarz F-15EX podczas montażu końcowego w zakładach Boeinga w St. Louis / Zdjęcie US Air Force via Boeing

W trakcie prezentacji ujawniono, jaki jest obecny i przyszły potencjał linii produkcyjnej zakładów w St. Louis. Przy zapotrzebowaniu USAF i potencjalnych zagranicznych klientów określanym na około 200 lub więcej samolotów, linia produkcyjna Boeinga ma przestawić się w tym roku z F-15QA na F-15EX. Obecne tempo produkcji wynosi około 1,5 samolotu miesięcznie. Planowo ma to być dwa F-15EX miesięcznie.

Osiągnięcie takiej wydajności ma być możliwe dzięki przebudowie starych linii produkcyjnych oraz znacznemu stopniowi automatyzacji produkcji. W maju 2023 był realizowany montaż końcowy F-15EX o numerze 3, natomiast na linii znajdowały się samoloty o numerach 4, 5 i 6. Równocześnie ruszała produkcja egzemplarzy nr 14 i 15

F-15EX z 40th Flight Test Squadron podczas lotu próbnego nad Zatoką Meksykańską / Zdjęcie: US Air Force / Tech. Sgt. John McRell

Co ważne w przypadku potencjalnego kontraktu zagranicznego istnieje możliwość dodatkowego zwieszenia produkcji nawet do 36 samolotów rocznie. Co ciekawe Boeing deklaruje, że jest w stanie dostarczyć pierwsze F-15EX do potencjalnego klienta już po 39 miesiącach od podpisania kontraktu. Amerykański producent deklaruje również chęć współpracy z poddostawcami podczas produkcji.

X