Europejskie działo elektromagnetyczne

11 czerwca Europejska Agencja Obrony EDA (European Defence Agency) poinformowała o  wyborze oferty konsorcjum PILUM (Projectiles for Increased Long-range effects Using Electro-Magnetic railgun) na budowę działa elektromagnetycznego (potocznie: railgun). PILUM, w skład którego wchodzą podmioty z pięciu państw (Francji, Niemiec, Belgii, Włoch i Polski) otrzyma dofinansowanie, które ma nie przekroczyć 1,5 mln EUR (6,67 mln zł), na realizację pracy badawczej w latach 2020 – 2022. 

Zwycięskie konsorcjum składa się z dziewięciu podmiotów przemysłowych i badawczych. Koordynatorem prac jest Francusko-Niemiecki Instytut Badawczy ISL z Saint-Louis (Institut franco-allemand de recherches de Saint-Louis), który specjalizuje się w pracach nad projektami tego typu. Belgię reprezentuje Von Karman Research Institute, który zajmuje się m.in. dynamiką płynów. Dwie spółki z Francji, Nexter Systems i Naval Group, będą pełnić rolę integratorów systemu demonstratora technologii. Opracowaniem specjalnej amunicji zajmą się podmioty z Francji i Niemiec: Nexter Munitions i Diehl Defence. 

Polska spółka Explomet z Opola zajmie się zagadnieniem wybuchowego platerowania metali. Z kolei wkładem włoskiej spółki ICAR będą kondensatory elektryczne o wysokiej gęstości energii. Ostatnim członkiem konsorcjum jest francuska spółka Erdyn Consultants, specjalizująca się w zarządzaniu wspólnymi projektami europejskimi.

Projekt ma na celu opracowanie  za pomocą symulacji, koncepcji broni elektromagnetycznej, która ma pozwolić na wystrzelenie kinetycznych pocisków hipersonicznych na odległość ponad 200 km. Później, o ile założenia okażą się słuszne, planowana jest budowa demonstratora technologii, z terminem do 2028. Jeśli dalsze prace rozwojowe będą prowadzone, docelowy system mógłby powstać na początku lat 2040. (Próby amunicji hipersonicznej, 2019-01-09).

Inicjatywę rozpoczęto jeszcze w 2019, gdy EDA zaprosiła europejskie podmioty do składania ofert w dwuletnim projekcie, będącym częścią programu badawczego PADR (Pilot Project and Preparatory Action on Defence Research), finansowanego przez Komisję Europejską.

Analiza
Wybór Francusko-Niemieckiego Instytutu Badawczego ISL jako koordynatora nie jest przypadkowy. Podmiot ten ma już doświadczenie w tego typu pracach. Od 1987 realizował projekt zakończony budową prototypu działa elektromagnetycznego Pegasus w 1997. Z kolei w grudniu 2017 podczas wystawy innowacyjności francuskiej Generalnej Dyrekcji ds. Uzbrojenia (Direction générale de l’Armement, DGA) zaprezentowano makietę w postaci działa zamontowanego na podwoziu kołowym. Francuskie siły zbrojne, a zwłaszcza marynarka wojenna (Marine nationale), są zainteresowane wdrożeniem uzbrojenia tej klasy.

Technologie railgun są rozwijane w kilku państwach wysokorozwiniętych. Palmę pierwszeństwa dzierżą Stany Zjednoczone. Na zlecenie marynarki wojennej USA swoje prototypy od 2006 budują spółki BAE Systems Electromagnetic Railgun oraz General Atomics Blitzer Railgun (konstrukcje o mocy 3, 10 i 32 MJ). Z kolei w 2011 prace nad działem elektromagnetycznym ujawniły Chiny. W 2018 prototypowe urządzenie zostało zamontowane na okręcie desantowym CNS Haiyang Shan (936), typu 072III. Od 2015 prace nad urządzeniem o nazwie JAX prowadzi Japonia (Japońskie działo elektromagnetyczne, 2018-08-07).

Również Turcja opracowała demonstratory technologii railgun: Tübitak Sapan o mocy 14 MJ (październik 2016), ASELSAN A.Ş. Tufan (maj 2017) i Yeteknolojİ Şahi 209 Block II. W styczniu 2017 prace nad własnym działem elektromagnetycznym ogłosiła Rosja, by rok później zaprezentować demonstrator technologii (Pierwsze próby Şahi 209 , 2019-04-02).