20 marca podczas konferencji prasowej premier Republiki Czeskiej Andrej Babiš poinformował, że rząd rozważa przesunięcie w czasie lub anulowanie zakupu nowych bojowych wozów piechoty (bwp) w ramach postępowania o nazwie Bojowy wóz piechoty i jego modyfikacja – zakup jako następcy pojazdów BVP-2.
Czechy zaplanowały zakup nawet 210 nowych bwp, które zastąpią wyprodukowane w latach 1980. licencyjne BVP-2. W październiku otrzymano trzy oferty: na szwajcarsko-hiszpański bwp ASCOD, brytyjsko-szwedzki CV90 MkIV i niemiecki KF31/41 Lynx / Grafika: Ministerstwo Obrony Republiki Czeskiej
Babiš powiedział dziennikarzom, że pandemia COVID-19, wywołanej przez koronawirusa SARS-CoV-2 przyczynia się nie tylko do tysięcy zmarłych i zainfekowanych, ale również do stopniowego zadłużania państw i spowolnienia gospodarczego. W przypadku wojsk lądowych sił zbrojnych Republiki Czeskiej (Armáda České republiky, AČR) premier poddał pod zasadność, czy zakup nowych bwp dla 7. Brygady Zmechanizowanej jest teraz potrzebny.
W praktyce może to oznaczać, że i tak już opóźnione o ponad rok postępowanie zakupowe zostanie jeszcze bardziej oddalone w czasie lub wręcz anulowane. Przypomnijmy, że 15 października 2019 Ministerstwo Obrony Republiki Czeskiej poinformowało o otrzymaniu trzech ofert na dostawę 210 gąsienicowych bwp o wartości nawet 53 mld CZK (8,7 mld zł), co czyni go najkosztowniejszych obecnie programem modernizacyjnym wojsk lądowych. Oferty nadesłały spółki BAE Systems Hägglunds (prawdopodobnie z CV90 MkIV), GDELS – Santa Barbara Sistemas (z ASCOD) oraz Rheinmetall Landsysteme (z KF31/41 Lynx) (Oferty na czeskie bwp, 2019-10-18).
Harmonogram zakładał przezbrojenie w pojazdy nowej generacji do 2026, co jest faktycznie również jednym ze zobowiązań militarnych wobec całego NATO. Program zakładał również jak największy udział lokalnego przemysłu, łącznie z częściową produkcją w Czechach, a także możliwością przeprowadzania remontów w rodzimych zakładach.
Nowe pojazdy miały zastąpić 120 BVP-2 (ze 174 wyprodukowanych w latach 1980. w Czechosłowacji licencyjnych BMP-1), zgrupowanych w 41. batalionie zmechanizowanym z Žatec, 42. batalionie zmechanizowanym z Tábor, 71. batalionie zmechanizowanym z Hranic i 72. batalionie zmechanizowanym z Přáslavic, a także do 74. Lekkiego Batalionu Zmotoryzowanego w Bučovicach. Ostatni pododdział jest wyposażony w w kołowe transportery opancerzone Pandur II z bezzałogowymi wieżami Rafael RCWS-30, których jedna trzecia jest niesprawna (Niesprawne czeskie Pandury, 2019-11-13).
Analiza
Chociaż czeski premier mówił podczas konferencji prasowej tylko o następcy BVP-2, cięcia budżetowe prawdopodobnie obejmą także inne programy modernizacyjne w mniejszym lub większym stopniu. O ile sytuacja z BVP-2 nie jest aż tak zła, to w przypadku 35 czołgów T-72M4CZ, według lokalnych mediów branżowych, jedynie kilka wozów ma być w pełnej gotowości operacyjnej. Dlatego też, resort obrony planował w ubiegłym roku prace remontowe (zamiast planowanej jeszcze w 2018 modernizacji) o wartości 1,5 mld CZK (249,26 mln zł) (Remont czeskich T-72M4CZ, 2019-07-24).
Jeśli chodzi o inne zakupy, to w ostatnich miesiącach zdecydowano się na podpisanie umów na dwa samoloty transportowe C295MW i modernizację już posiadanych czterech C295M, ośmiu trójwspółrzędnych radarów wielozadaniowych IAI Elta EL/M-2084 MMR czy czterech śmigłowców uderzeniowych Bell AH-1Z Viper wraz z ośmioma śmigłowcami wielozadaniowymi UH-1Y Venom. W przypadku tych ostatnich proponowane jest opóźnienie terminów płatności. Prowadzone jest także postępowanie na zakup nawet 600 lekkich, nieopancerzonych samochodów terenowych w układzie napędowym 4×4 (Więcej C295 dla Czech, 2019-12-17; Izraelskie radary nie dla Czech, 2018-06-21; Czesi zamówili AH-1Z i UH-1Y, 2019-12-16; Czeski Mustang, 2019-10-17).
Według danych Ministerstwa Zdrowia (Ministerstvo Zdravotnictví) z 23 marca, w Czechach na COVID-19 zachorowało 1120 osób, 1 zmarła, natomiast 6 wyzdrowiało. W kraju wprowadzono stan wyjątkowy, zakaz wjazdu dla obcokrajowców, a obywatele zostali zobowiązani do noszenia maseczek ochronnych.
W sobotę, 21 marca o godz. 23.31 czasu lokalnego, na lotnisku w Pardubicach wylądował, wyczarterowany od ukraińskich linii Antonov Airlines, ciężki samolot transportowy An-124-100 Rusłan z transportem 106 ton wyposażenia medycznego (w tym m.in. 30 milionów maseczek ochronnych), zakupionego w Chinach.
Kryzys epidemiologiczny unaocznił potrzebę posiadania własnych samolotów transportowych o dużej ładowności i zasięgu (większym niż C295), w tym także do realizacji misji ewakuacji medycznej i transportu pacjentów. Warto przypomnieć, że 24 października 2019 Czechy dołączyły do konsorcjum NATO MMF (Multinational Multi-Role Tanker Transport Fleet), które zakłada wspólny zakup i eksploatację ośmiu samolotów tankująco-transportowych Airbus A330-200 MRTT (Multinational Multi-Role Tanker Transport). Samolot tego typu, będący na wyposażeniu francuskich wojsk lotniczych, został już wykorzystany do wsparcia działań w walce z pandemią (COVID-19: Wsparcie francuskiego A330 MRTT, 2020-03-19; Czechy w programie NATO MMF, 2019-10-26).