Brazylijska montownia Gripenów

9 maja 2018 szwedzki koncern Saab Defence and Security poinformował, że w São Bernardo do Campo powstają zakłady Saab Aeronáutica Montagens (SAM), które będą odpowiedzialne za montaż głównych komponentów myśliwców JAS 39E Gripen.

Budowa montowni to kolejny etap programu wdrażania JAS 39E Gripen dla wojsk lotniczych Brazylii (Força Aérea Brasileira, FAB). Zgodnie z umową offsetową, SAM stanie się także jednym kluczowych podwykonawców szwedzkiego koncernu.

W Brazylii produkowane będzie sześć złożonych elementów konstrukcyjnych samolotów: stożek ogonowy, hamulce aerodynamiczne, struktury skrzydeł, przednia część kadłuba wariantu jedno- i dwumiejscowego oraz tylna część kadłuba wariantu jednomiejscowego.

Na początek Szwedzi założą w São Bernardo do Campo biuro i zatrudnią pierwszych pracowników oraz stworzą sieć dostawców. Do 2020 zakłady mają być gotowe do rozpoczęcia pracy, zaś w 2024 zatrudniać 200 wykwalifikowanych pracowników.

Wśród nich będą inżynierowie i technicy, którzy do tego czasu będą szkoleni w szwedzkiej siedzibie Saaba w Linköping. Zdobędą tam kwalifikacje do pracy nad złożonymi elementami kadłuba z metalu i kompozytów. Podnoszenie kwalifikacji ma odbywać się w ramach transferu technologii do Brazylii. Łączny czas szkoleń pracowników SAM wyniesie 84 tys. godzin.

Grupa Saab będzie większościowym udziałowcem obejmując 90% akcji nowej spółki, reszta natomiast trafi do lokalnego partnera, przedsiębiorstwa Akaer. Jednocześnie szwedzki koncern zwiększy swoje udziały w Akaer do 28%. Współpraca z brazylijską spółką rozpoczęła się jeszcze zanim podjęto decyzję o zakupie przez FAB JAS 39E Gripen.

Analiza
27 października 2014 Brazylia zamówiła 28 jedno- i 8 dwumiejscowych myśliwców Gripen za 5,4 mld USD (19,5 mld zł). Umowa obejmuje dziesięcioletnią współpracę i transfer technologii. Za montaż końcowy 15 samolotów będzie odpowiadać koncern Embraer (Empresa Brasileira de Aeronáutica). W ramach opcji odbiorca brazylijski ma prawo do zamówienia łącznie jeszcze 108 samolotów w tym w wariancie pokładowym Sea Gripen przeznaczonym dla marynarki wojennej (Marinha do Brasil).

Prezentacja jednego z dwóch prototypów JAS 39E Gripen miała miejsce 18 maja 2016, a oblot odbył się 15 czerwca 2017. Najważniejsze modyfikacje obejmują zabudowę nowej stacji radiolokacyjnej AESA typu Selex ES-05 Raven i czujników termolokacyjnych Selex Skyward G. Zabudowano też system walki radioelektronicznej obejmujący przestrzeń 360° wokół samolotu. Umożliwia on wykrywanie i generowanie automatycznych ostrzeżeń przed wrogimi pociskami rakietowymi i opromieniowaniem przez wrogie stacje radiolokacyjne. Dodatkowo pilot będzie dysponował systemem zakłócania wrogiego radaru oraz udoskonalonym systemem identyfikacji swój-obcy.

Długość całkowita samolotu została zwiększona do 14,9 m, a maksymalna masa startowa wzrosła z 14 do 16,5 t. Gripen E wyposażono w silnik turbowentylatorowy General Electric F414-GE-39E, pozwalający osiągać prędkość Ma1,2 bez użycia dopalaczy. Wloty powietrza i wewnętrzne zbiorniki paliwa zostały zwiększone (te ostatnie o 40%), dzięki czemu zasięg bez tankowania w powietrzu wzrósł z 2 100 do 4 075 km.

Samolot wyposażono w dodatkowe pylony, które umożliwiają przenoszenie pocisków powietrze-powietrze dalekiego zasięgu MBDA Meteor. Wprowadzono awionikę o otwartej architekturze, która umożliwia wpięcie samolotu w sieciocentryczne systemy dowodzenia. Trzy mniejsze ciekłokrystaliczne wyświetlacze w kabinie zastąpiono jednym dużym. Szwedzkiemu producentowi udało się obniżyć koszty produkcji samolotu o 50%.