Defence & Space

Heliotrop: Umowa na zagłuszarki nawigacji satelitarnej podpisana

3 lipca 2025 została podpisana umowa pomiędzy Skarbem Państwa – Agencją Uzbrojenia a czeską URC Systems, spol. s r.o. na dostawę zestawów do zakłócania…

2025-07-03 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Norwegia zainteresowana amerykańskimi bezzałogowcami morskimi

Ministerstwo Obrony Norwegii jest zainteresowane zakupem amerykańskich bezzałogowców morskich MQ-4C Triton klasy HALE lub MQ-9B SeaGuardian klasy MALE.

2025-07-03 | Rafał Muczyński | 7 minut

Perskie szachy: Gra ajatollaha o utrzymanie się na planszy

Śmierć ajatollaha Alego Chameneiego nie nastąpiła – ale trwa. I choć oficjalnie nikt tego nie powie, w Teheranie wszyscy już wiedzą, że era Najwyższego Przywódcy zbliża…

2025-06-27 | Sławek Zagórski | 8 minut

Ewakuacja Polaków z Izraela: Kolejna wielka improwizacja

Kolejna kryzysowa sytuacja na Bliskim Wschodzie pokazała, że mijają lata, zmieniają się premierzy i ministrowie obrony, a Polska jak nie była przygotowana do ewakuacji swoich obywateli…

2025-06-20 | Sławek Zagórski | 5 minut

Współpraca Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni z Google Cloud

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz spotkał się z Marcusem D. Jadotte, wiceprezesem ds. Relacji z Rządem i Polityki Publicznej w Google Cloud.

2025-06-27 | Rafał Muczyński | 2 minuty

Sprzęt łączności specjalnej do naprawy

2. Regionalna Baza Logistyczna opublikowała informację o uruchomieniu postępowania przetargowego na naprawy, konserwację, przeglądy oraz pozostałe usługi utrzymujące w sprawności technicznej sprzęt łączności specjalnej…

2025-06-18 | Rafał Muczyński | 10 minut

Miecze w Karpackiej Troi

Miecz to szczególny element uzbrojenia, towarzyszący nam od epoki brązu. Karpacka Troja, skansen archeologiczny zlokalizowany w Trzcinicy koło Jasła, zaprasza na szczególne wydarzenie. W ramach…

2025-07-02 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Wielka Brytania uhonorowała gen. bryg. Stanisława Sosabowskiego

W Warszawie odbyła się uroczystość uhonorowania gen. bryg. Stanisława Sosabowskiego oraz 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej przez Rząd Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

2025-06-18 | Redakcja | 4 minuty

Thales Alenia Space zbuduje dla CNES satelitę łączności laserowej SOLiS

Francusko-włoska spółka Thales Alenia Space podpisała umowę z Francuską Agencją Kosmiczną (CNES) na budowę prototypowego satelity łączności laserowej w ramach projektu SOLiS.

2025-07-01 | Rafał Muczyński | 5 minut

Ministerstwo Obrony Finlandii wybrało ICEYE do zapewnienia wywiadu kosmicznego

Polsko-fińska spółka ICEYE oraz Ministerstwo Obrony Finlandii podpisały list intencyjny, który umożliwi fińskim siłom zbrojnym zakup satelitów SAR.

2025-06-27 | Redakcja | 4 minuty

Prof. Sławomir Cenckiewicz zostanie szefem BBN

Prezydent elekt Karol Nawrocki ogłosił, że szefem Biura Bezpieczeństwa Narodowego zostanie profesor Sławomir Cenckiewicz.

2025-07-03 | Redakcja | 6 minut

Politico: USA wstrzymały pomoc wojskową Ukrainie

Jak poinformował amerykański magazyn Politico, administracja prezydenta Donalda Trumpa wstrzymała zatwierdzoną przez Joe Bidena materiałową pomoc wojskową Ukrainie, tłumacząc to obawami o niski…

2025-07-02 | Rafał Muczyński | 6 minut

Heliotrop: Umowa na zagłuszarki nawigacji satelitarnej podpisana

3 lipca 2025 została podpisana umowa pomiędzy Skarbem Państwa – Agencją Uzbrojenia a czeską URC Systems, spol. s r.o. na dostawę zestawów do zakłócania…

2025-07-03 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Norwegia zainteresowana amerykańskimi bezzałogowcami morskimi

Ministerstwo Obrony Norwegii jest zainteresowane zakupem amerykańskich bezzałogowców morskich MQ-4C Triton klasy HALE lub MQ-9B SeaGuardian klasy MALE.

2025-07-03 | Rafał Muczyński | 7 minut

Rozporządzenie porządkowe wojewody małopolskiego z dnia 29 czerwca 2025 r.

W związku z niebezpieczną sytuacją dotyczącą poszukiwań w okolicy Starej Wsi podejrzewanego o podwójne zabójstwo Tadeusza Dudy, wojewoda małopolski wydał poniższe rozporządzenie porządkowe dotyczące…

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Bezzałogowce Bayraktar TB2 i FlyEye wesprą obławę Policji na zabójcę spod Limanowej

Na wniosek wojewody małopolskiego bezzałogowiec Bayraktar TB2 oraz zestawy FlyEye wesprą działania Policji związane z poszukiwaniem podejrzanego o podwójne zabójstwo, 57-letniego Tadeusza Dudy.

2025-06-30 | Rafał Muczyński | 5 minut

Umowa wykonawcza na kolejne zestawy Saab RBS 70 NG dla Szwecji

Szwedzki urząd zamówień obronnych FMV podpisał umowę z rodzimą spółką Saab Defence and Security na dostawy rakietowych zestawów przeciwlotniczych krótkiego zasięgu RBS…

2025-07-03 | Rafał Muczyński | 4 minuty

GDLS z umową na rozwój czołgów Abrams

Departament Obrony USA udzielił zamówienia w wysokości 150 mln USD spółce General Dynamics Land Systems w programie wsparcia inżynieryjnego czołgów rodziny M1…

2025-07-03 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Heliotrop: Umowa na zagłuszarki nawigacji satelitarnej podpisana

3 lipca 2025 została podpisana umowa pomiędzy Skarbem Państwa – Agencją Uzbrojenia a czeską URC Systems, spol. s r.o. na dostawę zestawów do zakłócania…

2025-07-03 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Norwegia zainteresowana amerykańskimi bezzałogowcami morskimi

Ministerstwo Obrony Norwegii jest zainteresowane zakupem amerykańskich bezzałogowców morskich MQ-4C Triton klasy HALE lub MQ-9B SeaGuardian klasy MALE.

2025-07-03 | Rafał Muczyński | 7 minut

Polska Tarcza PNT: Odporność systemów GNSS, zagrożenia hybrydowe i ochrona infrastruktury krytycznej

W Instytucie Łączności – Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie odbyła się konferencja poświęcona problematyce zakłóceń systemów nawigacji satelitarnej GNSS i budowie alternatywnych oraz odpornych…

2025-07-03 | Redakcja | 5 minut

BC Arms na targach „GRANICE”

Spółka BC Arms zaprezentowała swoje i partnerów wyroby podczas VIII edycji Terenowych Targów Ochrony Granic – Tarcza Wschód „GRANICE”, które odbyły…

2025-06-30 | Redakcja | 1 minut
Shooting

Unowocześniona luneta Z8i od SWAROVSKI OPTIK

Swarovski Optik, austriacki producent optyki z niemalże 80-letnią tradycją, zaprezentował unowocześnioną lunetę biegową Z8i.

2025-07-03 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Nowa CZ-tka w rodzinie

Koncern ČESKÁ ZBROJOVKA A.S. prezentuje najnowszy model popularnego kompaktowego pistoletu CZ P-10 C w wersji PORTED.

2025-07-02 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Unowocześniona luneta Z8i od SWAROVSKI OPTIK

Swarovski Optik, austriacki producent optyki z niemalże 80-letnią tradycją, zaprezentował unowocześnioną lunetę biegową Z8i.

2025-07-03 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Nowe latarki od Streamlight

Firma Streamlight, Inc., wiodący dostawca wysokowydajnego oświetlenia, ogłasza wprowadzenie na rynek rewolucyjnej serii innowacyjnych systemów oświetleniowych SL-SideSaddle zaprojektowanych do bezproblemowego montażu w szerokiej…

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Nowa CZ-tka w rodzinie

Koncern ČESKÁ ZBROJOVKA A.S. prezentuje najnowszy model popularnego kompaktowego pistoletu CZ P-10 C w wersji PORTED.

2025-07-02 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Meprolight MMX3 i MMX4 – lekkie powiększalniki z dobrą optyką

Mepro MMX3 oraz MMX4, czyli nowa rodzina kompaktowych powiększalników od izraelskiego producenta. Jak wypadają w praktyce i w porównaniu do konkurencji?

2025-06-27 | Krzysztof Ptak | 8 minut

Paris Air Show 2025: Premiera Baykar TB3

55. Edycja Międzynarodowego Salonu Lotniczego i Kosmicznego, który odbywa się w stolicy Francji, stała się okazją dla firmy Baykar Technolgies do zaprezentowania pokładowego bojowego…

2025-06-19 | Radosław Niesobski | 3 minuty

Strzelectwo od podstaw, cz. 4 – Wniosek o pozwolenie i plan B

W poprzedniej części cyklu „Strzelectwo od podstaw” skupiłem się na gromadzeniu dokumentów potrzebnych do złożenia wniosku o pozwolenie na broń, więc teraz pora na kolejny etap – wizytę…

2025-06-09 | Tomasz Karasiński | 23 minuty

IFRE 2025: Maskpol z kombinezonami i maskami przeciwgazowymi

Wchodząca w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej spółka Maskpol zaprezentowała na V Międzynarodowych Targów Sprzętu i Wyposażenia Straży Pożarnej i Służb Ratowniczych KIELCE IFRE-EXPO część…

2025-06-17 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Strzelnica Hubertus Chodzież zaprasza strzelców

Hubertus Chodzież, dystrybutor marki CZ w Polsce, zaprasza na swój obiekt położony w spokojnej, leśnej okolicy. Obiekt to kompleks łączący nie tylko zróżnicowane osie strzeleckie, ale również…

2025-06-11 | Michał Ihnatów | 6 minut

Strzelectwo od podstaw, cz. 4 – Wniosek o pozwolenie i plan B

W poprzedniej części cyklu „Strzelectwo od podstaw” skupiłem się na gromadzeniu dokumentów potrzebnych do złożenia wniosku o pozwolenie na broń, więc teraz pora na kolejny etap – wizytę…

2025-06-09 | Tomasz Karasiński | 23 minuty

Minister Sportu i Turystyki uchyla uchwałę PZSS

Minister Sportu i Turystyki Sławomir Nitras uchylił uchwałę Zarządu Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego 27/2025 z dnia 26 marca 2025 roku w sprawie wprowadzenia…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Czasowy zakaz noszenia broni w Warszawie w dniu 25 maja

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało rozporządzenie w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu noszenia broni lub przemieszczania jej w stanie rozładowanym na obszarze miasta stołecznego…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 4 minuty

SprawdzaMY za zaświadczeniem do nabycia broni w mObywatel

Zespół SprawdzaMY, założony przez Rafała Brzoskę, zgłosił kolejny pomysł w najnowszym pakiecie usprawnień – wprowadzenie zaświadczenia upoważniajacego do nabycia broni do aplikacji mObywatel.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Meprolight MMX3 i MMX4 – lekkie powiększalniki z dobrą optyką

Mepro MMX3 oraz MMX4, czyli nowa rodzina kompaktowych powiększalników od izraelskiego producenta. Jak wypadają w praktyce i w porównaniu do konkurencji?

2025-06-27 | Krzysztof Ptak | 8 minut

Savage Revel DLX – gdzie tradycja łączy się z nowoczesnością

„Is that you, John Wayne? Is this me?” Bierzesz do rąk lewara – a zasadniczo karabinek dźwigniowy (obrzydliwa nazwa, czasem jej użyję…

2025-06-24 | Anna Mielczarek | 11 minut

Relacja z Aimpoint Product Familiarization Course

Na początku czerwca na strzelnicy CWKS Legia Warszawa w Rembertowie odbyło się szkolenie zorganizowane przez firmę Hubertus Pro Hunting, dystrybutora celowników optycznych marki Aimpoint.…

2025-06-26 | Tomasz Karasiński | 16 minut

21. urodziny sklepu Kolba już 28 czerwca!

Dnia 28 czerwca sklep Kolba obchodzi swoje 21. urodziny. I z tej okazji odbędzie się specjalne wydarzenie w ich salonie sprzedaży w Czeladzi i weekendowe promocje…

2025-06-18 | Michał Ihnatów | 1 minut
Adventure

Miecze w Karpackiej Troi

Miecz to szczególny element uzbrojenia, towarzyszący nam od epoki brązu. Karpacka Troja, skansen archeologiczny zlokalizowany w Trzcinicy koło Jasła, zaprasza na szczególne wydarzenie. W ramach…

2025-07-02 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Nylonowa ofensywa WBP Rogów

Nie samym AK-aczem Rogów żyje, toteż firma WBP dynamicznie wprowadza do oferty szeroki wachlarz nylonowych akcesoriów, spośród których nie tylko fani karabinków AK znajdą coś…

2025-07-02 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk,…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe.…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Nylonowa ofensywa WBP Rogów

Nie samym AK-aczem Rogów żyje, toteż firma WBP dynamicznie wprowadza do oferty szeroki wachlarz nylonowych akcesoriów, spośród których nie tylko fani karabinków AK znajdą coś…

2025-07-02 | Mariusz Piwowar | 3 minuty

Helikon-Tex przedstawia: zestawy dla strzelców szyte na miarę

Wraz z nabierającym rozpędu sezonem strzeleckim Helikon-Tex postanowił pomóc strzelcom w wyborze niezbędnego sprzętu i akcesoriów w zależności od rodzaju sportu, który uprawiają.

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 5 minut

Helikon-Tex przedstawia: zestawy dla strzelców szyte na miarę

Wraz z nabierającym rozpędu sezonem strzeleckim Helikon-Tex postanowił pomóc strzelcom w wyborze niezbędnego sprzętu i akcesoriów w zależności od rodzaju sportu, który uprawiają.

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 5 minut

Nowa jakość odzieży EDC od Kreatora – innowacje przetestowane w terenie

Polski producent Kreator zakończył projekt B+R, w ramach którego powstała nowa generacja odzieży EDC – trwała, funkcjonalna i przetestowana przez użytkowników w warunkach terenowych. Sprawdź,…

2025-06-26 | Redakcja | 2 minuty

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Swarovski BP24: plecak do podglądania natury

„– Stary, mam plecak Swarovskiego! – Z diamentów? – Nie no, naprawdę Swarovskiego. Taki na optykę! – Ale jak to? Tego od pierścionków i kolczyków?”. Tak w większości…

2024-07-03 | Konrad Busza | 1 minut

„Gracz” z cyklu „Vesper” Magdaleny Kozak w sprzedaży

Wydawnictwo WarBook poinformowało o premierze powieści Gracz – najnowszego, niepublikowanego do tej pory, piątego tomu kultowego cyklu Vesper Magdaleny Kozak.

2025-06-18 | Redakcja | 3 minuty

„Zabić Ukrainę. Alfabet rosyjskiej agresji” – wojna oczami reportera

Marcin Ogdowski to jeden z najbardziej cenionych polskich korespondentów wojennych, znany z bezkompromisowych, rzetelnych i często brutalnie szczerych relacji z frontów wojennych. Jego najnowsza książka,…

2025-02-18 | Mateusz Sułek | 1 minut

Miecze w Karpackiej Troi

Miecz to szczególny element uzbrojenia, towarzyszący nam od epoki brązu. Karpacka Troja, skansen archeologiczny zlokalizowany w Trzcinicy koło Jasła, zaprasza na szczególne wydarzenie. W ramach…

2025-07-02 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut
Kalendarium

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

Bilans dwóch dekad misji PKW Afganistan cz. 1

30 czerwca 2021, na lotnisku we Wrocławiu wylądował samolot z polskimi żołnierzami powracającymi z Afganistanu. Minister Obrony Narodowej Mariusz Błaszczak podziękował żołnierzom w następujących słowach: Dziś zakończyła się misja Polaków w Afganistanie. Była to decyzja sojusznicza. Wypełniliście tę misję celująco. Udowodniliście, że żołnierze Wojska Polskiego są w stanie wspierać naszych sojuszników zawsze, gdy zajdzie taka potrzeba. Dziękuję Wam za tę służbę (1). Tym samym zakończyła się misja Polskiego Kontyngentu Wojskowego, która trwała dwadzieścia lat.

Misja afgańska była najdłuższą zagraniczną operacją Wojska Polskiego i pierwszą, na taką skalę, zakładającą udział polskich sił zbrojnych w działaniach wojennych od czasu zakończenia II wojny światowej. Dwie dekady obecności Polaków na terenach objętych stałym konfliktem, operacje przeprowadzane w odmiennym kręgu kulturowym czy możliwość współpracy na szczeblu międzynarodowym z wojskami sojuszniczymi zaowocowały bezcennym doświadczeniem, którego nie sposób było zdobyć na poligonie.

Polski Kontyngent Wojskowy w ramach Sił Bezpieczeństwa realizował zadania w trzech etapach. Etap pierwszy, trwający do października 2010, realizowany był w ramach misji stabilizacyjnej i doradczo-szkoleniowej (I–VII zmiana). Celem działań było zapewnienie swobody operacyjnej w prowincji Ghazni oraz poprawa poziomu bezpieczeństwa żołnierzy poprzez stopniowe zwiększanie sił, a także wspieranie władz lokalnych oraz działalność doradczo-szkoleniowej i partnerstwo podczas zadań wykonywanych wspólnie z Afgańskimi Siłami Bezpieczeństwa. Amerykanie powołali w tym celu Combined Security Transition Command – Afghanistan [CSTC-A]. Drugi etap, trwający od października 2010 do maja 2013, obejmował przedsięwzięcia w ramach misji stabilizacyjno-szkoleniowej (VIII–XI zmiana) i misji szkoleniowo-stabilizacyjnej (XII zmiana). Głównym celem było utrzymanie osiągniętego poziomu bezpieczeństwa w pierwszym etapie oraz skoncentrowanie wysiłku PKW na szkoleniu i doradzaniu Afgańskim Siłom Bezpieczeństwa, a także zwiększenie zakresu działalności pomocowej, polepszającej standard życia miejscowej ludności. Społeczność międzynarodowa powołała Zespoły Odbudowy Prowincji (Provincial Reconstruction Team – PRT). Jeden z nich funkcjonował w prowincji Ghazni. Tworzyli go wspólnie Amerykanie i Polacy. Łącznie w latach 2008-2013 na terenie prowincji Ghazni zrealizowano 50 projektów szkoleniowych, 99 projektów infrastrukturalnych, 45 projektów zakupowych na kwotę ponad 80 mln PLN (25 mln USD) (2).

Kolumna pojazdów opancerzonych PKW Afganistan podczas patrolu

Etap trzeci, trwający od maja 2013 do grudnia 2014, to realizacja przedsięwzięć w ramach misji doradczo-wspierającej (XIII–XIV zmiana) ukierunkowanej na osiągniecie zdolności do wycofania PKW, a także wsparcie i doradztwo w działalności operacyjnej, prowadzonej samodzielnie przez ANSF oraz władze prowincji Ghazni. Jednocześnie w tym etapie został opracowany plan i harmonogram zakończenia misji ISAF oraz wycofanie sprzętu do kraju.

Z punktu widzenia wojska i zdobytego doświadczenia najważniejsze okazały się walki z siłami talibów oraz wyciągnięte z tych zdarzeń wnioski. Działania prowadzane przez Polaków nie ograniczały się wyłącznie do działań zbrojnych. Operacja w Afganistanie opierała się na haśle walki o serca i umysły. Siły międzynarodowe postawiły sobie za cel przekonać Afgańczyków, że w kraju o niestabilnej od dekad sytuacji politycznej, bez ustanku targanej wewnętrznymi walkami, można żyć inaczej. Działania w terenie zamieszkałym przez niechętną lub wrogą ludność przekładają się bezpośrednio na zwiększenie zagrożenia utraty życia lub zdrowia żołnierzy biorących udział w misji. Z tego założenia Polacy również wywiązali się znakomicie.

Jak jednak określić całokształt udziału polskich sił zbrojnych podczas dwóch dekad pobytu w Afganistanie? Zależnie od etapu misji zmieniały się cele i zaangażowanie, tym samym trudno stwierdzić jednoznacznie czy osiągnięto sukces czy porażkę. Patrząc zero-jedynkowo można mówić o porażce, ponieważ cel polityczny nie został osiągnięty. Biorąc jednak pod uwagę całokształt można mówić o sukcesie. W poniższym artykule postaram się odnieść do poszczególnych wydarzeń jakie miały miejsce podczas działań Polskiego Kontyngentu Wojskowego i przedstawić bilans zysków i strat, które wynikają z naszego uczestnictwa w misji.

 

Geneza

Interwencja w Afganistanie była bezpośrednim wynikiem ataków na World Trade Centre i Pentagon, które nastąpiły 11 września 2001. Do zamachów przyznało się islamskie terrorystyczne ugrupowanie Al-Kaida, na czele którego stał Osama bin Laden. Przeprowadzone na taką skalę zamachy były dotychczas nieznane w świecie zachodnim. W obiegu informacji dość regularnie pojawiały się informacje o zamachach na Bliskim Wschodzie czy na pograniczu indyjsko-pakistańskim, jednak Zachód był wolny od tego typu zdarzeń.

Tym bardziej przerażający dla świata był fakt, że miały one miejsce w samym sercu Stanów Zjednoczonych, czyli światowego mocarstwa i najważniejszego państwa Paktu Północnoatlantyckiego. Reakcja USA była natychmiastowa, tym samym Afganistan znalazł się w centrum zainteresowania amerykańskiego wywiadu jako państwo, w którym schronienie znalazł Osama bin Laden i jego współpracownicy. Społeczność międzynarodowa udzieliła poparcia Stanom Zjednoczonym w tym, kilka państw muzułmańskich: Pakistan, Zjednoczone Emiraty Arabskie i Arabia Saudyjska.

Aby uniknąć oskarżeń o zemstę, Waszyngton zdecydował o stworzeniu koalicji międzynarodowej podkreślając jednocześnie, że to nie Afganistan jest celem działań, lecz ukrywający się na jego terenie przywódcy organizacji terrorystycznej. Kluczowe było określenie terror, ponieważ amerykańskiemu prezydentowi zależało na uniknięciu etymologicznego połączenia wojny świata zachodniego ze światem islamu. Argumentu tego używali w przekazach informacyjnych radykalni przeciwnicy USA. Na specjalnym posiedzeniu, które odbyło się w dniach 12–13 września, Rada Ambasadorów NATO wydała oświadczenie określające atak na USA jako atak na wszystkie kraje sojuszu. Stany Zjednoczone zdecydowały się pierwszy raz w historii na wykorzystanie Artykułu 5 Traktatu Waszyngtońskiego, którego treść jasno określa sojusznicze zobowiązania: Strony zgadzają się, że zbrojna napaść na jedną lub więcej z nich w Europie lub Ameryce Północnej będzie uznana za napaść przeciwko nim wszystkim i dlatego zgadzają się, że jeżeli taka zbrojna napaść nastąpi, to każda z nich, w ramach wykonywania prawa do indywidualnej lub zbiorowej samoobrony, uznanego na mocy artykułu 51 Karty Narodów Zjednoczonych, udzieli pomocy Stronie lub Stronom napadniętym, podejmując niezwłocznie, samodzielnie jak i w porozumieniu z innymi Stronami, działania, jakie uzna za konieczne, łącznie z użyciem siły zbrojnej, w celu przywrócenia i utrzymania bezpieczeństwa obszaru północnoatlantyckiego (3).

Dodatkowo Kongres Stanów Zjednoczonych 15 września 2001 zezwalała prezydentowi na (…) użycie wszelkich niezbędnych i stosownych sił przeciwko tym krajom, organizacjom lub osobom, które uzna za odpowiedzialne za planowanie, zaaprobowanie, wykonanie lub wspomaganie terrorystycznych ataków w dniu 11 września 2001, lub które dostarczyły schronienia takim organizacjom lub osobom, w celu zapobieżenia popełnieniu wszelkich, kolejnych aktów międzynarodowego terroryzmu wobec Stanów Zjednoczonych przez takie kraje, organizacje lub osoby (4).

Wobec powyższego George W. Bush wystosował wobec talibów ultimatum, w którym żądał wydania wszystkich liderów Al-Kaidy ukrywających się w Afganistanie, zwolnienia bezpodstawnie więzionych cudzoziemców, zamknięcia wszystkich obozów terrorystycznych i przekazania odpowiednim władzom wszystkich członków ekstremistycznych organizacji, zezwolenia Stanom Zjednoczonym na sprawdzenie wszystkich tych obozów (5).

Po odrzuceniu żądań mogły się rozpocząć działania zbrojne. 7 października rozpoczęła 2001 się operacją „Enduring Freedom”. Po stronie międzynarodowej koalicji opowiedział się Sojusz Północny, ugrupowanie mudżahedinów reprezentujące władzę, które obalił w 1996 mułła Omar. Amerykańskie naloty na Kabul dość szybko doprowadziły do zajęcia tych terenów przez sprzyjających im mudżahedinów w grudniu 2001.

Pierwsza część operacji Enduring Freedom zakończyła się umiarkowanym sukcesem. Udało się zrealizować większość sformułowanych przez rząd USA celów militarnych. Likwidacji uległy wszystkie ośrodki szkolenia terrorystów w Afganistanie, obalono reżim talibów i stworzono podstawy do normalizacji sytuacji w tym kraju. Wojna z talibami doprowadziła do przejęcia władzy przez polityków związanych z NATO, co rodziło nadzieję na szybką demokratyzację tego kraju i podniesienie warunków życia. Niestety, sytuacja na terenie Afganistanu w kolejnych latach nie uległa znaczącej poprawie. USA, usatysfakcjonowane osiągnięciem krótkoterminowych celów, skupiły się na działaniach w Iraku, pozostawiając teatr afgański głównie siłom NATO, które rozpoczęły przedsięwzięcia w ramach operacji ISAF (6) za cel obierając grupy talibów ukrywające się w górach.

Udział Polski w Enduring Freedom

Polska dysponująca swoimi siłami zbrojnymi po rozpadzie Związku Sowieckiego i Układu Warszawskiego zdecydowała, że swoją przyszłość i politykę będzie kształtowała w oparciu o Sojusz Północnoatlantycki, do którego dołączyła w 1999. W następstwie decyzji USA o powołaniu się na Artykuł 5 Polska, jako jedno z pierwszych państw, zdecydowała się wywiązać ze zobowiązań sojuszniczych. Podstawą prawną pozwalającą na udział Sił Zbrojnych RP były dwa dokumenty: ustawa z dnia 17 grudnia 1998 o zasadach użycia lub pobytu SZ RP poza granicami państwa oraz postanowienia Prezydenta RP z dnia 20 listopada 2001 o użyciu Polskiego Kontyngentu Wojskowego w składzie Sił Sojuszniczych w Islamskim Państwie Afganistanu, Republice Tadżykistanu i Republice Uzbekistanu oraz na Morzu Arabskim i Oceanie Indyjskim (7).

W początkowym okresie polscy żołnierze brali udział w działaniach polegających na powstrzymaniu działalności zbrojnych grup talibów

W czasie I zmiany PKW w skład komponentu lądowego weszło: 30 żołnierzy plutonu logistycznego z 10. Brygady Logistycznej w Opolu, 40 żołnierzy z 1. Brygady Saperów w Brzegu, 13 komandosów GROM-u, oraz 10 żołnierzy z innych jednostek Komponent morski stanowiło 53 marynarzy na ORP Kontradmirał Xawery Czernicki, wśród nich znajdowało się sześciu komandosów z jednostki Formoza. Okręt operował na wodach Zatoki Perskiej. Jednostka specjalna GROM była gotowa do udziału w misji w Afganistanie już w 2001.

Żołnierze zostali rozlokowani w posowieckiej bazie Bagram. Głównym zadaniem I zmiany PKW były działania saperskie polegające na usuwaniu licznych min i niewybuchów znajdujących się wokół bazy, pozostałości po sowieckiej obecności w Afganistanie z lat 1979-89. Ponadto Polacy musieli zabezpieczyć tereny bazy budując umocnienia oraz usuwać wraki sprzętu po Armii Czerwonej z podległych im terenów.

Kolejne zmiany PKW podjęły szereg działań zmierzających do zabezpieczenia terenu i przysłużenia się ludności cywilnej. Za przykład może posłużyć VII zmiana, która wybudowała pięciokilometrowy odcinek drogi, o szerokości siedmiu metrów, łączący bazę Bagram z wioską Shaka. Zadnieniem nie określonym w wytycznych, którego podjęli się Polacy byłą opieka nad sierocińcem w miejscowości Charikar. Żołnierze z własnej inicjatywy nawiązali kontakt z placówką i przez cały okres dostarczali dzieciom ubrania, wodę pitną i żywność. Pomocy w wypełnieniu tego zadania udzieliła Caritas, który kilkukrotnie przekazał dary, które trafiły do ponad setki wychowanków domu dziecka (8). W trakcie operacji Enduring Freedom, w okresie od 16 marca 2002 do 25 kwietnia 2007, Polski Kontyngent Wojskowy obejmował dziesięć zmian, podczas których liczebność żołnierzy zmieniała się od początkowych 300 do 120 podczas zmian późniejszych.

Praktycznie od początku żołnierze PKW Afganistan zaangażowali się w pomoc dla afgańskich dzieci

Z ciekawostek warto zwrócić uwagę, że podczas I zmiany polskiego kontyngentu obok wojsk lądowych brał udział polski okręt ORP Kontradmirał Xawery Czernicki. Również podczas misji Enduring Freedom, na większą skalę byli wykorzystywani żołnierze jednostek specjalnych GROM. Głównym ich celem był rekonesans oraz ochrona odwiedzających polską bazę polityków.

Podsumowując, Wojsko Polskie zebrało dobre opinie. Wywiązywało się z powierzonych zadań, wspierało sojuszników w ramach przeznaczonych obowiązków (wykonanie stanowisk dla samolotów na lotnisku w Bagram), nawiązali dobre relacje z cywilami. Trzeba zaznaczyć, że udział w operacji w Afganistanie nie był dla Polaków zupełną niewiadomą. Dowódcy traktowali misję jako przedłużenie działań w Iraku. Dzięki zdobytemu tam doświadczeniu żołnierzom było łatwiej przystosować się do panującej w Afganistanie sytuacji polityczno-kulturowej.

Jedną z pierwszych lekcji jakie musieli odrobić nasi żołnierze było nauczenie się współdziałania z oddziałamy sojuszniczymi z NATO, głównie z wojskami Stanów Zjednoczonych

Międzynarodowe Siły Wsparcia Bezpieczeństwa

Wraz z pogarszającą się sytuacją polityczną na terenie Afganistanu, dowództwo amerykańskie rozpoczęło działania zmierzające do przekształcenia obecnej formuły misji skierowanej przeciwko ukrywającym się członkom Al-Kaidy w operację międzynarodową pod egidą NATO. Zmiana formatu misji miała być płynna. Operacja ISAF rozpoczęła się dzień po zakończeniu Enduring Freedom. Wszyscy członkowie Paktu Północnoatlantyckiego, którzy zdecydowali się wziąć udział w misji zostali o planach poinformowani z odpowiednim wyprzedzeniem, żeby przygotować wojsko do zwiększonego wysiłku w stosunku do lat 2002-2007. Ponieważ rząd polski zdecydował o kontynuacji obecności Wojska Polskiego w Afganistanie podjęto szereg czynności przygotowujących do operacji. Najważniejsza, z punktu widzenia legislacji, była decyzja i zgoda prezydenta, jako Zwierzchnika Sił Zbrojnych, na udział wojska polskiego w kolejnej misji. Ta została wydana jako Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 listopada 2006 zmieniające postanowienie o przedłużeniu okresu użycia Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Islamskim Państwie Afganistanu (9).

W początkowej fazie działań w Afganistanie polski kontyngent nie dysponował sprzętem umożliwiającym sprawne działanie. Dostarczenie do Afganistanu pierwszych KTO Rosomak znacząco poprawiło sytuację sprzętową

Konieczność udziału argumentowano chęcią wywiązania się z sojuszniczych zobowiązań jakie nakładał na Polskę fakt bycia członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego. Politycy przekonywali również o wzroście znaczenia Rzeczypospolitej na arenie międzynarodowej jako stabilnego, a co ważniejsze, pewnego sprzymierzeńca. Ówczesny minister obrony narodowej Radosław Sikorski już we wrześniu informował opinię publiczną: w Afganistanie trwa proces polityczny, zmierzający do rozszerzania władzy centralnej na całe jego terytorium. Zwiększenie obecności sił międzynarodowych ISAF w prowincjach wschodnich Afganistanu jest tego kolejnym etapem. Polska chce pomóc w tych działaniach. Jeżeli zaniechamy tego, wycofamy się i pozostawimy Afganistan samemu sobie, w niedługim czasie na jego terenie powstałoby radykalne islamskie państwo terrorystyczne, czerpiące ogromne zyski z handlu narkotykami, a fundusze przeznaczające na finansowanie akcji terrorystycznych na całym świecie. Zagrożenia tego w pełni świadomy jest te rząd Afganistanu na czele z prezydentem Karzajem. Dlatego prezydent Karzaj oraz ministrowie rządu afgańskiego stale apelują o zwiększenie wysiłku społeczności międzynarodowej na rzecz ustabilizowania sytuacji i odbudowy państwa. Polska chce być w tych działaniach obecna w sposób widoczny — stosownie do naszego potencjału. Chciałbym przy tej okazji przypomnieć, że w ramach NATO, tak jak inni sojusznicy, zgodziliśmy się na osiągnięcie poziomu zaangażowania wynoszącego 8% naszych sił lądowych na potrzeby operacji prowadzonych poza granicami kraju. Nasze obecne zaangażowanie we wszystkich operacjach nie sięga nawet połowy tego pułapu. Trudno więc mówić o nadmiernym wysiłku wojska czy kosztach — zwłaszcza w kontekście liczebności naszej armii i pozycji Polski na arenie międzynarodowej 10). Radosław Sikorski argumentował również prolongatę naszej obecności jako moralny dług narodu polskiego wobec narodu afgańskiego, który zaciągnęliśmy w latach 1980.. Wówczas zaangażowanie Związku Sowieckiego w trwającą dekadę operację w Afganistanie uniemożliwiło Moskwie interwencję w Polsce.

Przygotowania do misji rozpoczęto wcześniej. Na terenie Polski formowano oddziały mające wejść w skład I zmiany PKW. Szkolenia obejmowały: formowanie obsady, szkolenia oraz przygotowania indywidualne. W ramach pierwszej fazy dokonywano wszystkich czynności formalnoprawnych pozwalających na sformowanie zmiany: kwalifikacji żołnierzy na odpowiedzenie stanowiska i funkcję, badania lekarskie i szczepienia pozwalające na wyjazd. W każdym przypadku przygotowywano większą liczbę żołnierzy od planowanej zmiany, aby w razie wystąpienia okoliczności uniemożliwiających służbę stan liczbowy zakładanej zmiany pozostał niezmieniony, a zastępujący żołnierz był przygotowany do wymaganych obowiązków. Druga faza to okres szkolenia podstawowego na szczeblach drużyny i plutonu: zajęcia na poligonach i strzelnicach oraz zajęcia z taktyki z wyszczególnieniem ćwiczeń medycznych. Na tym etapie wojsko zapoznawało się ze sprzętem, który miało wykorzystywać w czasie misji, np. współdziałanie ze śmigłowcami. Dotyczyło to zwłaszcza tych jednostek, które na co dzień nie dysponowały sprzętem będącym w wyposażeniu kontyngentu. Następnie dochodziło do zgrywania poszczególnych plutonów w ramach jednego Zespołu Bojowego. Sprawdzano m.in. prowadzenie łączności radiowej, doskonalono procedury wezwania wsparcia ogniowego i wsparcia z powietrza. Ostatnim etapem przygotowań było ćwiczenie zgrywające pododdziały w ramach całego kontyngentu. Kluczowym elementem szkolenia było każdorazowe wykorzystanie doświadczeń żołnierzy poprzednich zmian, którzy powrócili z rejonu operacji i w ramach zajęć dzielili się swoim doświadczeniem. Całość szkolenia kończyła się egzaminem, którego zaliczenie było warunkiem skierowania na misję zagraniczną. Dodatkowo szkolono z taktyki zabezpieczania terenu, konwojowania, pilotowania w warunkach górskich (śmigłowce) oraz prowadzono szereg zajęć mających przygotować wojsko do działań w obcym kręgu kulturowym. Dużo uwagi poświęcono tzw. rules of engagement, które to uszczegóławiały możliwość użycia broni.

Działania w Afganistanie to także walka o dusze. Nasi medycy zaangażowali się w pomoc dla lokalnej społeczności budując pozytywny wizerunek polskiego wojska

W trakcie realizacji zadań w ramach operacji ISAF misję w Afganistanie wykonywało 15 zmian Polskiego Kontyngentu Wojskowego (od czwartej zmiany Polskich Sił Zadaniowych). Przez jedną zmianę Polacy odpowiadali za prawidłowe funkcjonowanie międzynarodowego portu lotniczego w Kabulu – Kabul International Airport (KAIA). Liczba Polaków zaangażowanych w operację wahała się od 1200 podczas I zmiany (25 kwietnia 2007 – 31 października 2007) do ok. 2600 podczas zmian VII – X (27 kwietnia 2010 – 26 października 2011).

KTO Rosomak należący do PKW Afganistan w bazie Bagram

Głównym celem Polaków, podobnie jak innych uczestników misji, było zapewnienie bezpieczeństwa na miejscu, dlatego działalność regularnego wojska skupiała się głównie na zabezpieczaniu terenu na potrzeby własne i sojuszników. Do regularnych zadań należało prowadzenie patroli, zajmowanie składów broni i amunicji oraz materiałów do produkcji min. To ostatnie zadanie było szczególnie istotne z uwagi na liczbę ładunków podkładanych na drogach (były to IED – Improvised Explosive Device). Liczbę interwencji polskiego PKW w tej materii została wyszczególniona w tabeli.

 

Liczba incydentów IED w strefie odpowiedzialności PKW
IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV
60 90 113 226 163 386 108 162 53 128 97

Źródło: Opracowanie na podstawie danych Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych

Wśród rzeczy zabezpieczanych w trakcie likwidacji składów broni i materiałów do produkcji min pułapek najczęściej znajdowano: rakiety różnego rodzaju, granatniki przeciwpancerne RPG-7, granaty moździerzowe, miny różnego typu, broń strzelecką. Oprócz sprzętu w ręce Polaków trafiali rebelianci. W czasie VI zmiany zatrzymano 42, w czasie VII zmiany – 243, a w czasie XI – 127 rebeliantów. Często w trakcie realizowania tego typu operacji przechwytywano także narkotyki, uderzając w jedno z podstawowych źródeł finansowania operacji talibów.

Żołnierze PKW Afganistan podczas sprawdzania samochodu w czasie jednego z patroli

Polscy żołnierze podczas patrolu w Afganistanie. Na pierwszym planie KTO Rosomak-wóz dowodzenia

Resolute Support

Dla koalicji międzynarodowej w Afganistanie priorytetem stało się wypracowanie dalszej formuły swojej obecności na jego terytorium i zakresu pomocy dla rządu w Kabulu. Przyjęte założenia dalszej pomocy w stabilizacji sytuacji w Afganistanie ukierunkowane zostały na skuteczny proces szkolenia afgańskich sił odpowiedzialnych za jego obronę i bezpieczeństwo w takim zakresie, aby w perspektywie czasu mogły przejąć pełną kontrolę nad sytuacją w macierzystym kraju. Działania te mają zostać zrealizowane w ramach nowej misji o nazwie Resolute Support. Misja ISAF zakończyła się 31 grudnia 2014. Dalsza stabilizacja Afganistanu miała się opierać na lokalnych siłach bezpieczeństwa. Z perspektywy czasu można zakładać, że decyzja była przedwczesna czego rozwinięcie postaram się zaprezentować w dalszej części artykułu. Głównym założeniem RSM było przerzucenie ciężaru operacyjnego i działań mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa na siły afgańskie. Stosunek sił międzynarodowych w stosunku do lokalnych miał w założeniach wynosić 80% do 20%. Jednostki zagraniczne ograniczały się do roli doradczej, wsparcia, szkolenia oraz zabezpieczenia teleinformatycznego. Według różnych szacunków w trakcie trwania misji ISAF wojskom sojuszniczym udało się odbudować, wyposażyć i wyszkolić afgańskie siły bezpieczeństwa w liczbie ok. 350 tys. (wojsko, policja, straż graniczna).

W późniejszej fazie obecności w Afganistanie żołnierze PKW zajęli się szkoleniem afgańskich służb bezpieczeństwa

Dla żołnierzy polskich działających w ramach misji w stosunku do lat poprzednich zmienił się charakter działań – operacja Resolute Support nie była misją bojową, dlatego też liczba żołnierzy została w znacznym stopniu zredukowana – do ok. 400. Głównymi zadaniami, do których zostali przydzieleni należało: doradztwo na szczeblu strategicznym i operacyjnym afgańskim dowództwom i instytucjom podległym Ministerstwu Obrony Narodowej i Spraw Wewnętrznych, doradztwo 201. Korpusowi Afgańskiej Armii Narodowej, Narodowym Siłom Policji Afgańskiej i Regionalnemu Centrum Operacyjnemu; ochrona realizujących powyższe zadania doradców oraz ochrona bazy; doraźna ochrona konwojów logistycznych. Misja zakończyła się w czerwcu 2021. Polscy żołnierze po dwóch dekadach opuścili Afganistan. Najważniejszą cechą misji Resolute Support był brak strat osobowych wśród Polaków.

 

1 https://www.wojsko-polskie.pl/dorsz/articles/aktualnosci-w/koniec-polskiej-misji-w-islamskiej-republice-afganistanu/

2 https://www.wojsko-polskie.pl/dorsz/articles/aktualnosci-w/koniec-polskiej-misji-w-islamskiej-republice-afganistanu/

3 https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/traktat-polnocnoatlantycki-waszyngton-1949-04-04-16885651/art-5

4 H. M. Królikowski, Cz. Marcinkowski, Afganistan 2002, Wrocław 2003, s. 23.

5 Op.cit., ss. 23-24

6 Lakomy M., Misja International Security Assistance jako wyzwanie dla bezpieczeństwa międzynarodowego, „Studia Politicae Universitatis Silesience”, t. II, Katowice 2013, s. 199

7 P. Hudyma, „Udział wojsk polskich w misjach zagranicznych o charakterze pokojowym i stabilizacyjnym, w latach 1953 – 2008”, praca_dr.pdf (amu.edu.pl), s.282

8 J. Z. Matuszak, Wojsko Polskie w Afganistanie 2002-2014, Warszawa 2014, s. 54 oraz Wojskowa Caritas z pomocą dla Afganistanu | eKAI

9 http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20060850862

10 Wystąpienie sejmowe ministra ON R. Sikorskiego. Ministerstwo Obrony Narodowej, 21.09.2006.

X