Defence & Space

Airbus Helicopters Polska świętuje dekadę działalności inżynieryjnej

Airbus Helicopters Polska obchodzi dziś 10-lecie istnienia, czyli dekadę ważnego wkładu w programy śmigłowcowe Airbus Helicopters.

2025-06-04 | Redakcja | 3 minuty

SBU o szczegółach operacji Pajęczyna: Zniszczono bombowiec strategiczny Tu-160?

Służba Bezpieczeństwa Ukrainy opublikowała nagranie wideo z kompilacją wszystkich trafień dronów FPV typu Osa, którymi 1 czerwca zaatakowano rosyjskie bazy lotnictwa strategicznego,…

2025-06-04 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Na Mi-2 pilotów Apache nie wyszkolimy…

Modernizacja Sił Zbrojnych ładnie wygląda na prezentacjach i konferencjach. Gdy się przyjrzeć bliżej, to okazuje się w wielu aspektach robiona jest chaotycznie i bez szerszego spojrzenia na cały…

2025-05-30 | Sławek Zagórski | 7 minut

Karkonosze: Tankowce skokiem jakościowym dla Sił Powietrznych?

Siły Powietrzne od lat domagają się zakupu latających cystern. Program zakupu wielozadaniowego samolotu transportowo-tankującego przez lata był odsuwany i przekładany. Ich zakup znacznie…

2025-05-23 | Sławek Zagórski | 6 minut

Szef MON na kongresie Impact’25

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz uczestniczył w kongresie Impact’25 i wziął udział w fireside chat – Nowe zagrożenia, nowe odpowiedzi: Polska strategia…

2025-05-14 | Redakcja | 6 minut

Rohde & Schwarz prezentuje najnowsze innowacje w walce radioelektronicznej na targach AOC Europe

Niemiecka spółka Rohde & Schwarz zaprezentowała nową generację systemów zwiadu/walki radioelektronicznej (SIGINT/WRE), rozwiązań do łączenia czujników i analizy sygnałów, zaprojektowanych tak, aby…

2025-05-12 | Redakcja | 2 minuty

ZM Tarnów na obchodach w Dąbrowie Tarnowskiej

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz wziął udział w Dąbrowie Tarnowskiej w obchodach 140. rocznicy urodzin generała Mariana Kukiela. Na wydarzeniu nie zabrakło też…

2025-06-02 | Redakcja | 4 minuty

Chrobry, Kraków i Drużyna Krak – video odcinek specjalny

Kraków, to od wieków jedno z najważniejszych miast w Polsce. Ale nie zawsze znajdował się w kręgu wpływów polskich władców. O tym jak to się zmieniało i co – poza…

2025-05-20 | Tomasz Świątkowski | 4 minuty

ICEYE i IHI zbudują japońską konstelację satelitów SAR

Polsko-fińska spółka ICEYE oraz japońska IHI Corporation rozpoczynają współpracę w zakresie budowy konstelacji maksymalnie 24 satelitów radarowych z syntetyczną aperturą SAR na potrzeby wojska,…

2025-05-22 | Redakcja | 3 minuty

Postępy Airbusa w brytyjskim programie satelitarnym Skynet 6A

Europejska spółka Airbus Defence and Space zakończyła proces integracji modułów łączności i usługowych satelity telekomunikacyjnego Skynet 6A dla Ministerstwa Obrony Wielkiej…

2025-05-20 | Rafał Muczyński | 4 minuty

SBU o szczegółach operacji Pajęczyna: Zniszczono bombowiec strategiczny Tu-160?

Służba Bezpieczeństwa Ukrainy opublikowała nagranie wideo z kompilacją wszystkich trafień dronów FPV typu Osa, którymi 1 czerwca zaatakowano rosyjskie bazy lotnictwa strategicznego,…

2025-06-04 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Ukraińska SBU zaminowała Most Krymski

Służba Bezpieczeństwa Ukrainy zaminowała fundament pod jednym ze słupów Mostu Krymskiego żeby zdestabilizować całą konstrukcję. Dziś nad ranem doszło do podwodnej eksplozji.

2025-06-03 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Airbus Helicopters Polska świętuje dekadę działalności inżynieryjnej

Airbus Helicopters Polska obchodzi dziś 10-lecie istnienia, czyli dekadę ważnego wkładu w programy śmigłowcowe Airbus Helicopters.

2025-06-04 | Redakcja | 3 minuty

GROTowisko-25 startuje już w przyszłym tygodniu

W weekend 14-15 czerwca 2025 r. odbędzie się kolejna edycja GROTowiska. Ponownie na terenie kompleksu wojskowego w Zegrzu odbędzie się konferencja poświęcona karabinkowi…

2025-06-04 | Redakcja | 3 minuty

IDET & PYROS 2025: Amfibia gąsienicowa KALAN jako następca PTS

Podczas Międzynarodowych Targów Techniki i Usług Pożarowych PYROS (towarzyszących targom IDET 2025 w Brnie), czeska spółka New Space Technologies zaprezentowała amfibię gąsienicową KALAN.

2025-05-30 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Policja Peru odebrała kolejne śmigłowce UH-60A+ Black Hawk

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Peru poinformowało, że Policja Narodowa odebrała kolejne trzy śmigłowce wielozadaniowe UH-60A+ Black Hawk, które dołączyły do już trzech posiadanych,…

2025-05-23 | Rafał Muczyński | 4 minuty

SBU o szczegółach operacji Pajęczyna: Zniszczono bombowiec strategiczny Tu-160?

Służba Bezpieczeństwa Ukrainy opublikowała nagranie wideo z kompilacją wszystkich trafień dronów FPV typu Osa, którymi 1 czerwca zaatakowano rosyjskie bazy lotnictwa strategicznego,…

2025-06-04 | Rafał Muczyński | 4 minuty

GROTowisko-25 startuje już w przyszłym tygodniu

W weekend 14-15 czerwca 2025 r. odbędzie się kolejna edycja GROTowiska. Ponownie na terenie kompleksu wojskowego w Zegrzu odbędzie się konferencja poświęcona karabinkowi…

2025-06-04 | Redakcja | 3 minuty

SBU o szczegółach operacji Pajęczyna: Zniszczono bombowiec strategiczny Tu-160?

Służba Bezpieczeństwa Ukrainy opublikowała nagranie wideo z kompilacją wszystkich trafień dronów FPV typu Osa, którymi 1 czerwca zaatakowano rosyjskie bazy lotnictwa strategicznego,…

2025-06-04 | Rafał Muczyński | 4 minuty

50 tysięcy godzin nalotu śmigłowców SW-4 Puszczyk w Wojsku Polskim

Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych poinformowało, że flota lekkich śmigłowców szkolnych PZL SW-4 Puszczyk przekroczyła nalot wynoszący 50 000 godzin.

2025-06-04 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Rosja: Międzynarodowy Salon Lotniczo-Kosmiczny MAKS znowu odwołany

Dyrektor generalny rosyjskiej państwowej korporacji Rostiech Siergiej Czemiezow poinformował, że 16. Międzynarodowy Salon Lotniczo-Kosmiczny MAKS-2025 w podmoskiewskim Żukowskim na lotnisku Ramienskoje został odwołany.

2025-06-04 | Rafał Muczyński | 2 minuty

GROTowisko-25 startuje już w przyszłym tygodniu

W weekend 14-15 czerwca 2025 r. odbędzie się kolejna edycja GROTowiska. Ponownie na terenie kompleksu wojskowego w Zegrzu odbędzie się konferencja poświęcona karabinkowi…

2025-06-04 | Redakcja | 3 minuty
Shooting

Mactronic M-Fire Guardian – nowa latarka dla profesjonalistów

Mactronic wprowadza do oferty nową latarkę kątową M-Fire Guardian. Jak podaje producent, jest to pierwsza latarka kątowa z światłem czerwonym z certyfikatem ATEX, oznaczającym…

2025-06-04 | Michał Ihnatów | 7 minut

Nowe pociski/amunicja Lapua TRX TrueRange Expanding

Lapua wkrótce wprowadzi do oferty linię pocisków oraz kompletnej amunicji TRX TrueRange Expanding, przeznaczoną dla strzelców długodystansowych oraz myśliwych polujących na dłuższych dystansach.

2025-06-04 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Mactronic M-Fire Guardian – nowa latarka dla profesjonalistów

Mactronic wprowadza do oferty nową latarkę kątową M-Fire Guardian. Jak podaje producent, jest to pierwsza latarka kątowa z światłem czerwonym z certyfikatem ATEX, oznaczającym…

2025-06-04 | Michał Ihnatów | 7 minut

Nowe pociski/amunicja Lapua TRX TrueRange Expanding

Lapua wkrótce wprowadzi do oferty linię pocisków oraz kompletnej amunicji TRX TrueRange Expanding, przeznaczoną dla strzelców długodystansowych oraz myśliwych polujących na dłuższych dystansach.

2025-06-04 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Konwersja MSBS GROT BULLPUP już dostępna

Fabryka Broni „Łucznik” Radom wprowadza do oferty długo wyczekiwane zestawy konwersyjne do karabinków samopowtarzalnych MSBS GROT S16 FB-M1 oraz S10 FB-M1, umożliwiające zamianę…

2025-06-02 | Michał Ihnatów | 3 minuty

IDET 2025: Grand Power z karabinkami M4M1 dla Słowackich Sił Zbrojnych

Na Międzynarodowych Targach Techniki Wojskowej i Służb Ochrony Porządku IDET 2023 w Czechach, Grand Power – słowacki producent broni palnej – zaprezentował wojskowe…

2025-05-28 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Strzelectwo od podstaw cz. 3 – Od egzaminu po WPA

Egzamin na patent strzelecki mamy już za sobą? Świetnie, ale droga do pozwolenia na broń jest długa. Biorąc pod uwagę czas, wysiłek i poniesione koszty, nie jesteśmy jeszcze…

2025-04-30 | Tomasz Karasiński | 21 minut

Wszystko o gwizdkach — Urządzenia wylotowe w broni palnej

A co by było, gdyby gazy wylotowe mogły jeszcze wykonać dla nas jakąś robotę? Niosą przecież sporą energię, która marnuje się, a nawet działa na niekorzyść…

2025-04-21 | Tomasz Karasiński | 32 minuty

UF PRO P40 Mark I Range Pants – spodnie do dynamiki

UF PRO zapowiada spodnie P40 Mark I Range Pants, zaprojektowane specjalnie do strzelectwa dynamicznego. Wykonane z lekkiej tkaniny poliamidowej, cechują się szerokim wykorzystaniem…

2025-05-29 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Recenzja Ruike LD51-B – Scyzoryk prawie idealny

W branży kieszonkowych narzędzi największy udział należy się nożom składanym czołowych marek, wykonanych z kosmicznie drogiej stali. Klasyczne scyzoryki, narzędzia wielofunkcyjne, znak…

2025-05-26 | Michał Ihnatów | 1 minut

Minister Sportu i Turystyki uchyla uchwałę PZSS

Minister Sportu i Turystyki Sławomir Nitras uchylił uchwałę Zarządu Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego 27/2025 z dnia 26 marca 2025 roku w sprawie wprowadzenia…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Strzelectwo od podstaw cz. 3 – Od egzaminu po WPA

Egzamin na patent strzelecki mamy już za sobą? Świetnie, ale droga do pozwolenia na broń jest długa. Biorąc pod uwagę czas, wysiłek i poniesione koszty, nie jesteśmy jeszcze…

2025-04-30 | Tomasz Karasiński | 21 minut

Czasowy zakaz noszenia broni w Warszawie w dniu 25 maja

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało rozporządzenie w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu noszenia broni lub przemieszczania jej w stanie rozładowanym na obszarze miasta stołecznego…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 4 minuty

SprawdzaMY za zaświadczeniem do nabycia broni w mObywatel

Zespół SprawdzaMY, założony przez Rafała Brzoskę, zgłosił kolejny pomysł w najnowszym pakiecie usprawnień – wprowadzenie zaświadczenia upoważniajacego do nabycia broni do aplikacji mObywatel.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Kamizelka ratownika, która chroni – BC Arms Archangel

Kamizelka ratownika Archangel to efekt współpracy firm Currahee oraz BC Arms. Powstała w odpowiedzi na zapotrzebowanie rynku w zakresie ochrony osobistej zespołów ratownictwa medycznego. Na papierze…

2025-05-16 | Mariusz Rams | 7 minut

System Direct Action Spitfire Plate Carrier cz.1 – Sprawdźmy noszak

W dniu dzisiejszym na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań w kategorii oporządzenia. Podstawowym, i raczej niezbędnym  elementem naszego wyposażenia są noszaki osłon balistycznych, których kilka…

2025-05-08 | Michał Gaweł | 15 minut

Relacja z Kaliber Shooting Festival 2025

W dniach 17-18 maja na strzelnicy Bellona w Maryninie odbyła się impreza Kaliber Shooting Festival 2025. Dla amatorów broni palnej i osób mocno wkręconych…

2025-06-03 | Tomasz Karasiński | 15 minut

Delta Long Range Weekend 2025 za nami

10 i 11 maja br. na poligonie Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia w podwarszawskiej Zielonce odbyła się kolejna edycja Delta Long Range Weekend. To impreza, która zyskała…

2025-05-15 | Grzegorz Sobczak | 5 minut
Adventure

Recenzja Ruike LD51-B – Scyzoryk prawie idealny

W branży kieszonkowych narzędzi największy udział należy się nożom składanym czołowych marek, wykonanych z kosmicznie drogiej stali. Klasyczne scyzoryki, narzędzia wielofunkcyjne, znak…

2025-05-26 | Michał Ihnatów | 1 minut

Kosmiczne jedzenie Astro menu od LYOFOOD w sprzedaży

LYOFOOD, polski producent żywności liofilizowanej, wprowadza do dystrybucji nowe Astro menu, w skład którego wchodzą polskie dania oraz desery stworzone na potrzeby projektu Bonus Food…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 1 minut

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk,…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe.…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Lynx Custom Knives – masywny taktyk z polskiej stajni

Czasem trafia w ręce coś, co od razu zdradza, że nie powstało na taśmie produkcyjnej. Nie przez przypadek, nie bo się sprzeda, tylko dlatego, że ktoś po drugiej stronie blachy i szlifierki…

2025-05-13 | Mateusz Sułek | 1 minut

Torba Helikon-Tex Field Tote już dostępna!

Nowości z Enforce Tac 2025 stopniowo pojawią się w ofercie Helikon-Tex. Field Tote to torba z linii Urban, która łączy cywilny styl z militarnym zacięciem.

2025-05-08 | Michał Ihnatów | 1 minut

Koszula hawajska od Helikon-Tex już w sklepach

Do dystrybucji trafia kolejna nowość Helikon-Tex z Enforce Tac 2025. Koszule hawajskie łączą klasyczny, tropikalny styl z militarnymi akcentami wplecionymi we wzór.

2025-05-15 | Michał Ihnatów | 1 minut

Helikon-Tex Tracer — anorak zamiast bluzy mundurowej?

Kurtka Tracer to kolejny anorak (czy też kangurka) od Helikon-Tex. Od pozostałych różni się tym, że należy do linii Patrol i zaprojektowany został do użytku wojskowego — dlatego też…

2025-04-11 | Michał Ihnatów | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Swarovski BP24: plecak do podglądania natury

„– Stary, mam plecak Swarovskiego! – Z diamentów? – Nie no, naprawdę Swarovskiego. Taki na optykę! – Ale jak to? Tego od pierścionków i kolczyków?”. Tak w większości…

2024-07-03 | Konrad Busza | 1 minut

„Zabić Ukrainę. Alfabet rosyjskiej agresji” – wojna oczami reportera

Marcin Ogdowski to jeden z najbardziej cenionych polskich korespondentów wojennych, znany z bezkompromisowych, rzetelnych i często brutalnie szczerych relacji z frontów wojennych. Jego najnowsza książka,…

2025-02-18 | Mateusz Sułek | 1 minut

Między historią a fikcją – czy warto przeczytać „Wojnę Wschodnią. Kroniki”?

Co by było, gdyby zimna wojna przerodziła się w otwarty konflikt zbrojny?
Piotr Langenfeld w swojej książce „Wojna Wschodnia. Kroniki” zabiera nas do alternatywnej wersji historii…

2025-02-14 | Mateusz Sułek | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Krakowski Festiwal Górski 2024 – najważniejsze informacje

Krakowski Festiwal Górski odbędzie się w dniach 7-8 grudnia 2024 roku w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Jak co roku w programie wiele atrakcji,…

2024-11-07 | Redakcja | 1 minut
Kalendarium

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

AH-64 Apache i M1 Abrams – para nie do pokonania

Amerykańska przewaga w lądowej domenie pola walki w XXI wieku została zbudowana w oparciu o program pozyskania nowego sprzętu dla US Army, który bazował na doświadczeniach zebranych podczas wojny w Wietnamie. Opiera się ona na tzw. Wielkiej Piątce (Big Five) – czołgach Abrams, śmigłowcach bojowych Apache, systemie obrony powietrznej Patriot, śmigłowcach wielozadaniowych Black Hawk i bojowych wozach piechoty Bradley.

Gdy powstawała koncepcja Wielkiej Piątki USA i sojusznicy z NATO stali przed potencjalnym zagrożeniem ze strony Związku Sowieckiego. Na wypadek sowieckiej agresji należało opracować metody walki, które pomogą wygrać z przeważającym liczebnie przeciwnikiem. Wychodząc naprzeciw możliwym zagrożeniom gorącego etapu zimnej wojny, czyli wielkoskalowego konfliktu zbrojnego w Europie Środkowej, US Army zaprzęgła do pracy właśnie Wielką Piątkę. Do dziś czołgi M1 Abrams i śmigłowce AH-64 Apache, działając samodzielnie, są uznawane za najefektywniejsze, najnowocześniejsze czołgi i śmigłowce na świecie. Działając wspólnie stanowią siłę nie do pokonania.

AH-64D Apache Longbow w okolicach Mosulu podczas działań w Iraku w 2006 / Zdjęcie: U.S. Army / Staff Sgt. Ryan Matson

Doświadczenia ze współdziałania

Całoroczne szkolenia z sojusznikami w Narodowym Ośrodku Treningowym US Army (National Training Center – NTC) w Kalifornii pozwoliły wojskom lądowym Stanów Zjednoczonych szybko przyswoić wiedzę jak skutecznie działają współpracujące ze sobą czołgi M1 i śmigłowce AH-64. Doświadczenia były tak jednoznaczne, że US Army nigdy nie przeprowadziły w NTC żadnych ćwiczeń jednostek czołgów M1 Abrams bez bezpośredniego wsparcia śmigłowców bojowych AH-64 Apache.

Istnieje wiele wariantów współpracy podczas walki. Jednym z nich jest wzięcie na siebie głównego ciężaru prowadzenia działań bojowych przez załogi Abramsów. Apache wspomagają wówczas jednostki pancerne zapewniając przewagę ogniową przy wykorzystaniu swojego uzbrojenie pokładowego. Apache przekazują też Abramsom informacje ze swoich czujników pokładowych, wspierając w ten sposób postępy jednostek pancernych. W misjach innego typu główną siłę uderzeniową stanowią śmigłowce Apache, które wykorzystują zasięg swojego oddziaływania, prędkość, siłę ognia i możliwości czujników pokładowych do przełamania obrony lub do manewru okrążającego, który obezwładni siły lądowe przeciwnika.

Śmigłowiec AH-64 Apache ze 159th Attack Reconnaisance Squadron (159. Eskadry Rozpoznawczo-Bojowej) podczas ćwiczeń w Grafenwoehr w Niemczech / Zdjęcie: U.S. Army / Capt. John Farmer

Choć zostały wprowadzone do służby na początku lat osiemdziesiątych, czołgi Abrams, systematycznie modernizowane, nadal pozostają najlepszymi pojazdami pancernymi na świecie. Wyprodukowano ich ponad 10 tys. egzemplarzy. Służą w armiach najbliższych sojuszników USA i pozostają mistrzami wagi ciężkiej, gdy chodzi o uzbrojenie US Army. Wspominając o sojusznikach użytkujących Abramsy, nie można oczywiście zapomnieć o najnowszym zamówieniu z Polski na 250 takich czołgów w najnowszej wersji.

Nowy poziom rozwoju

Śmigłowce AH-64 Apache były opracowywane równolegle z Abramsami i wprowadzone do służby w podobnym czasie. Dziś niezmiennie są najlepszymi spośród dostępnych obecnie śmigłowców bojowych. Wyprodukowano ich ponad 1200 egzemplarzy i stanowią wyposażenie US Army oraz 17 armii sojuszniczych.

US Army rozwijała koncepcje śmigłowca bojowego od czasu wojny w Wietnamie. Bazując na tamtych doświadczeniach poszukiwano udoskonaleń w stosunku do tego co wówczas dawały śmigłowce AH-1 Cobra. Na tej podstawie powstał AH-64A Apache, który stanowił następny poziom w rozwoju śmigłowców bojowych.

Czołg podstawowy M1A2 Abrams z Gwardii Narodowej Stanu Karolina Południowa we wspólnych ćwiczeniach ze śmigłowcem bojowym AH-64 Apache / Zdjęcie: U.S. Army National Guard / Sgt. Tashera Pravato

Podczas wojny w Wietnamie należące do US Army AH-1 operowały głównie w porze dziennej, wykorzystując uzbrojenie niekierowane do rażenia celów w stosunkowo niewielkiej odległości. Rzadziej używano powolnych pocisków kierowanych przewodowo, które służyły do rażenia celów punktowych. Po wprowadzeniu do służby śmigłowców AH-64A Apache, US Army zyskała narzędzie wyposażone w systemy wskazywania celów, wykorzystujące zarówno rozwiązania optyczne, jak i pracujące w podczerwieni. Dzięki temu załogi mogły latać i walczyć w ciemnościach nocy. Faktycznie, załogi śmigłowców Apache preferowały działania pod osłoną nocy, ponieważ miały możliwość bezpiecznego latania na wysokości wierzchołków drzew przy zerowym oświetleniu i mogły wykrywać przeciwnika spoza zasięgu wykorzystania gogli noktowizyjnych – to cecha jaką wcześniej nie mogły się pochwalić żadne wojska lotnicze.

Radar nowych możliwości

Ćwiczenia zapoznawcze w użytkowaniu śmigłowców AH-64E w 3 Dywizji Piechoty na lotnisku Hunter w stanie Georgia. Personel tej jednostki eksploatował wcześniej starszą wersje AH-64D / Zdjęcie U.S. Army / Spc. Savannah Roy, 3rd Combat Aviation Brigade, 3rd Infantry Division

Dodatkowo US Army otrzymała do dyspozycji systemy termowizyjne o dalekim zasięgu działania. Wojska lądowe USA potrzebowały AH-64 Apache nie tylko do współpracy z jednostkami lądowymi. Nowe śmigłowce pozwoliły gwałtowanie rozszerzyć obszar pola walki, stanowiąc wsparcie dla szybko przemieszczających się czołgów Abrams lub rażąc cele głęboko za liniami obrony przeciwnika. W celu zaspokojenia tych potrzeb Boeing i US Army opracowały w pełni zintegrowany ze śmigłowcem radar kierowania ogniem (Fire Control Radar – FCR) wprowadzony w 2000 r. na wersji AH-64D.

Z radarem śmigłowce mogły wykrywać czołgi przeciwnika zarówno w całkowitej ciemności, jak i ukryte za drzewami lub przeszkodami terenowymi. Apache wyposażone w pocisk Hellfire mogły blisko współpracować z czołgami Abrams lub penetrować teren głęboko za liniami obrony przeciwnika. W ten sposób wykrywały wrogie jednostki obrony powietrznej zanim systemy przeciwnika mogły zagrozić wojskom amerykańskim.

Śmigłowiec bojowy AH-64 Apache wspierający działania czołgu M1A2 Abrams z 1st Cavalry Division (1. Dywizji Kawalerii) podczas ćwiczeń z gruzińskimi wojskami na poligonie Vaziani w Gruzji w 2018 / Zdjęcie: U.S. Army / Sgt. 1st Class Robert Jordan

Wykrycie przeciwnika na polu walki, nawet w najbardziej sprzyjających warunkach, bywa ekstremalnie trudne. Radar zintegrowany z systemami pokładowymi śmigłowca AH-64D Apache był rozwiązaniem przełomowym. Dzięki niemu Apache stał się prawdziwym nocnym koszmarem dowódców sowieckich jednostek pancernych.

Version 6

Najnowsza wersja Apache’a – AH-64E Version 6 (v6) ma kolejne unikalne rozwiązania, w tym możliwość współpracy z latającymi platformami załogowymi i bezzałogowymi (Manned/Unmanned Teaming – MUM-T) oraz pełne wykorzystanie łącza przesyłu danych Link-16.

Śmigłowce AH-64 Apache z 1th Cavalry Division podczas przeglądu w bazie Chièvres w Belgii, przed wyruszeniem do Polski i na Litwę na ćwiczenia Atlantic Resolve w październiku 2017 / Zdjęcie: U.S. Army / Visual Information Specialist Pierre-Etienne Courtejoie

MUM-T to szczególny system, który wprowadził do śmigłowców technologię łączności rodem z XXI wieku. Pozwala ona na wymianę informacji pomiędzy śmigłowcami AH-64 i innymi statkami powietrznymi – zarówno załogowymi, jak i bezzałogowymi. Wyobraźcie sobie pole walki, na którym śmigłowiec bojowy może wykorzystać samemu lub przekazać obraz wideo do samolotów F-35 lub uzbrojonych bezzałogowców. To nie jest przyszłość – to możliwości, którymi Apache dysponuje już dziś. Miałem okazję osobiście używać systemu MUM-T do precyzyjnego uderzenia na cele odległe o ponad 10 km. Ta technologia działa już teraz, a z czasem będzie się stawać coraz lepsza.

Śmigłowce Apache zintegrowane z systemem MUM-T to jedyne śmigłowce bojowe, które posiadają w pełni zintegrowane łącze wymiany danych taktycznych standardu NATO – Link 16. Rozwiązanie to pozwala na integrację z siecią wymiany danych taktycznych dowolnej platformy. Mogą to być samoloty bojowe F-35, czołgi Abrams, systemy artylerii rakietowej HIMARS, a nawet okręty wojenne. Dzięki temu można znacząco rozszerzyć świadomość sytuacyjną na polu walki, pozyskując dane w czasie zbliżonym do rzeczywistego. Link-16 zapewnia możliwość wymiany danych w postaci wiadomości i obrazów, zapewnia także dwukanałową cyfrową łączność głosową. Powiedzmy to otwarcie, jeżeli jakiś śmigłowiec bojowy nie jest ma w pełni zintegrowanego łącza Link-16, jego wejście do działań bojowych na współczesnym, sieciocentrycznym polu walki, wymagającym ścisłej współpracy z sojusznikami NATO, będzie mocno utrudnione.

Task Force Palehorse (Zespół Uderzeniowy Blady Koń) ze składu 7th Squadron (7. Eskadry), 17th Cavalry Regiment (17. Pułku Kawalerii), 1st Air Cavalry Brigade (1. Brygady Kawalerii) po przybyciu z Grecji do jednej z baz w Polsce w lutym 2022 / Zdjęcie: U.S. Army National Guard / Sgt. Agustín Montañez

W wersji AH-64E v6 wprowadzono także znaczne udoskonalenia w możliwościach radaru. Jego zasięg wyszukiwania i wskazywania celów zwiększono ponad dwukrotnie. Dodano także dwie nowe kluczowe funkcjonalności – wykrywania i wskazywania celów morskich oraz bezzałogowych statków powietrznych. US Army oraz 17 armii sojuszniczych może teraz wykorzystywać śmigłowce AH-64 do wykonywania zadań z pokładu okrętów i wsparcia własnych jednostek w zwalczaniu celów nawodnych oraz naziemnych w strefie przybrzeżnej. Doprowadziło to do rozwoju możliwości wykrywania celów morskich. Obecnie Apache mogą wykrywać nawet najmniejsze jednostki pływające przeciwnika.

Cztery narzędzia współpracy

Śmigłowce AH-64 Apache z 1. Dywizji Piechoty wspierające z powietrza działania czołgów M1A2 Abrams podczas ćwiczeń na poligonie w Drawsku Pomorskim w październiku 2021 / Zdjęcie: U.S. Army / Staff Sgt. Jennifer Reynolds

Cztery rodzaje technologii pozwalających na wykrywanie i wskazywanie celów, czyli radar kierowania ogniem (FCR), optyczny i termowizyjny system wykrywania i wskazywania celów, pełny zakres wykorzystania systemu MUM-T oraz w pełni zintegrowany Link-16 pozwalają śmigłowcom Apache płynnie współpracować z czołgami M1 Abrams, samolotami F-35, systemami artylerii rakietowej HIMARS oraz z systemem obrony powietrznej Patriot. Użycie jakichkolwiek śmigłowców bojowych na współczesnym polu walki, które nie posiadają takich technologii, będzie wymuszało zdegradowanie ich wykorzystania do pozyskiwania informacji z użyciem zwykłej łączności radiowej i korzystania z wizualnych systemów wskazywania celów. Byłby to powrót do takich samych technologii, taktyki i technik, które były wykorzystywane w czasie wojny w Wietnamie przez naszych dziadków.

George Adam Hodges

Jest Kierownikiem ds. Organizacyjno-Finansowych Działu Międzynarodowej Sprzedaży Pionowzlotów Boeing Defense, Space & Security. Ma on swoją siedzibę w Mesa, w stanie Arizona i jest odpowiedzialny za liczne kampanie sprzedażowe, prowadzone na terenie Europy i Bliskiego Wschodu.

G. A. Hodges rozpoczął pracę dla koncernu Boeing w marcu 2020 r., po zakończeniu 22letniej kariery wojskowej w charakterze oficera Lotnictwa Wojsk Lądowych USA. Jest weteranem czterech misji na Bliskim Wschodzie, a w końcowym okresie swojej służby, w 2016 r., dowodził grupą operacyjną wiropłatów w Iraku. W trakcie służby na misjach nabył bogate doświadczenie w zakresie wsparcia działań U.S. Army i wojsk koalicyjnych przy użyciu śmigłowców AH-64 Apache i CH-47 Chinook.

G. A. Hodges przeszedł w stan spoczynku w stopniu podpułkownika, mając na koncie ponad 1500 h nalotu na śmigłowcach Wojsk Lądowych USA, w tym na AH-64 Apache i CH-47 Chinook.

Ostatnim przyporządkowaniem ppłk. Hodgesa była służba w Pentagonie, w charakterze Oficera ds. Modernizacji Systemów AH64 w Biurze Dyrektora Eksploatacji Sprzętu Wojsk Lądowych (G-3/5/7, DAMO-AV).
Ppłk Hodges jest absolwentem Akademii Wojskowej w West Point, a także ukończył studia magisterskie na Texas A&M University College Station, w stanie Teksas. Jest on członkiem Stowarzyszenia US Army oraz Amerykańskiego Stowarzyszenia Lotnictwa US Army.

Zdjęcie: Boeing

/ Tekst opublikowany za zgodą autora

X