Defence & Space

Aaunicja krążąca ALTIUS-600M w Ukrainie

Amerykańska spółka Anduril Industries ujawniła, że jej najnowsza amunicja krążąca ALTIUS-600M jest w użyciu bojowym w Siłach Zbrojnych Ukrainy.

2025-07-23 | Rafał Muczyński | 3 minuty

MILMAG dla Radiowej Trójki: Wojna czy pokój? Rosja atakuje rakietami i dezinformacją

Jakub Link-Lenczowski, wydawca portalu MILMAG, opowiada w podcaście News Albo Fake News na antenie Programu Trzeciego Polskiego Radia o najnowszych narzędziach rosyjskiej propagandy i działań…

2025-07-23 | Redakcja | 1 minut

Szkoleniowa dziura. Problem, którego nie widać

Stan szkolenia specjalistycznego w Siłach Zbrojnych cały czas pozostaje wyzwaniem. Wciąż w wielu aspektach brakuje odpowiedniego sprzętu i wyposażenia.

2025-07-18 | Sławek Zagórski | 6 minut

Blackout w Hiszpanii – rozmowa o energetyce z ekspertami Forum Energii

Niedawny blackout w Hiszpanii przywrócił na nagłówki mediów i usta obywateli temat bezpieczeństwa energetycznego Polski. W obecnej sytuacji geopolitycznej jest to szczególnie żywa kwestia, a brak…

2025-07-16 | Tadeusz Jakliński | 28 minut

Sztab Generalny WP rozpoczął przyjmowanie zgłoszeń do ćwiczenia CWIX-26

Sztab Generalny Wojska Polskiego rozpoczął proces przyjmowania zgłoszeń do udziału w kolejnej edycji międzynarodowego ćwiczenia pk. CWIX (Coalition Warrior Interoperability eXercise, eXamination,…

2025-07-23 | Redakcja | 8 minut

Orion: „Mnożnik siły”, który doprowadził IDF do niezrównanej przewagi na lądzie

Orion, opracowany przez firmę Asio Technologies we współpracy z wydziałem technologicznym Sił Obronnych Izraela (IDF) i w pełni wdrożony operacyjnie przez IDF, na nowo zdefiniował współczesne pole…

2025-07-10 | Redakcja | 5 minut

Powrót legendy! Replika samolotu RWD-8 ukończona!

Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie poinformowało, że wierna replika jednego z najważniejszych samolotów w historii polskiego lotnictwa – RWD-8 – została ukończona.

2025-07-23 | Redakcja | 5 minut

Narodowy Dzień Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na ziemiach wschodnich II RP

W piątek, 11 lipca 2025, w Muzeum Wojska Polskiego na Cytadeli Warszawskiej, z udziałem wicepremiera i ministra obrony narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza, sekretarza stanu w MON Pawła…

2025-07-11 | Redakcja | 5 minut

ICEYE prezentuje Flood Rapid Impact – narzędzie wykorzystujące AI do szybkiego reagowania na powodzie

Polsko-fińska spółka ICEYE, specjalista w zakresie satelitarnych rozwiązań wspomagających zarządzanie skutkami katastrof naturalnych, ogłosiła wprowadzenie produktu Flood Rapid Impact (FRI).

2025-07-15 | Redakcja | 6 minut

Airbus otrzymał kontrakt Hisdesat na budowę hiszpańskich satelitów PAZ-2

Spółka Airbus Defence and Space została wybrana na głównego wykonawcę w zakresie opracowania i produkcji dwóch nowych satelitów radarowych PAZ-2 dla spółki Hisdesat…

2025-07-09 | Redakcja | 3 minuty

MILMAG dla Radiowej Trójki: Wojna czy pokój? Rosja atakuje rakietami i dezinformacją

Jakub Link-Lenczowski, wydawca portalu MILMAG, opowiada w podcaście News Albo Fake News na antenie Programu Trzeciego Polskiego Radia o najnowszych narzędziach rosyjskiej propagandy i działań…

2025-07-23 | Redakcja | 1 minut

Wiceszef MON na 29. posiedzeniu Grupy Kontaktowej ds. Obrony Ukrainy

Wiceminister obrony narodowej Paweł Zalewski w formule wirtualnej wziął udział w 29. posiedzeniu Grupy Kontaktowej ds. Obrony Ukrainy (UDCG), któremu przewodniczyli ministrowie obrony Wielkiej…

2025-07-22 | Redakcja | 1 minut

Wielomiliardowa brytyjsko-turecka umowa na Eurofighter Typhoon

Podczas 17. międzynarodowych targach przemysłu obronnego IDEF 2025 w Stambule, Ministerstwa Obrony Wielkiej Brytanii i Turcji podpisały wstępne porozumienie dotyczące sprzedaży samolotów…

2025-07-23 | Rafał Muczyński | 8 minut

Wsparcie dostaw kolejnych E-2D Advanced Hawkeye do Japonii

Departament Obrony USA udzielił zamówienia spółce Northrop Grumman w programie dostaw kolejnych pięciu samolotów wczesnego ostrzegania E-2D Advanced Hawkeye do Japonii.

2025-07-23 | Rafał Muczyński | 4 minuty

FIXAR z elektrycznymi dronami na DSEI 2025 w Londynie

Założona w 2018 łotewska spółka FIXAR zaprezentuje swoje bezzałogowce o napędzie elektrycznym podczas londyńskich targów przemysłu obronnego i bezpieczeństwa DSEI 2025, zaplanowanych na 9-12…

2025-07-19 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Dwóch dostawców nowych partii policyjnych łodzi patrolowych

Komenda Główna Policji udzieliła zamówienia spółkom Sportis oraz Parker Poland na dostawy kolejnych partii policyjnych łodzi patrolowych typu RIB (Rigid Inflatable Boat).

2025-07-17 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Aaunicja krążąca ALTIUS-600M w Ukrainie

Amerykańska spółka Anduril Industries ujawniła, że jej najnowsza amunicja krążąca ALTIUS-600M jest w użyciu bojowym w Siłach Zbrojnych Ukrainy.

2025-07-23 | Rafał Muczyński | 3 minuty

MILMAG dla Radiowej Trójki: Wojna czy pokój? Rosja atakuje rakietami i dezinformacją

Jakub Link-Lenczowski, wydawca portalu MILMAG, opowiada w podcaście News Albo Fake News na antenie Programu Trzeciego Polskiego Radia o najnowszych narzędziach rosyjskiej propagandy i działań…

2025-07-23 | Redakcja | 1 minut

Aaunicja krążąca ALTIUS-600M w Ukrainie

Amerykańska spółka Anduril Industries ujawniła, że jej najnowsza amunicja krążąca ALTIUS-600M jest w użyciu bojowym w Siłach Zbrojnych Ukrainy.

2025-07-23 | Rafał Muczyński | 3 minuty

MILMAG dla Radiowej Trójki: Wojna czy pokój? Rosja atakuje rakietami i dezinformacją

Jakub Link-Lenczowski, wydawca portalu MILMAG, opowiada w podcaście News Albo Fake News na antenie Programu Trzeciego Polskiego Radia o najnowszych narzędziach rosyjskiej propagandy i działań…

2025-07-23 | Redakcja | 1 minut

Co pokażą wystawcy na MSPO 2025? Największe premiery i nowości branży obronnej

Targi Kielce informują, że XXXIII edycja Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego MSPO zapowiada się rekordowo zarówno pod względem powierzchni wystawienniczej, jak i różnorodności prezentowanych…

2025-07-23 | Redakcja | 3 minuty

Wiceminister obrony narodowej Paweł Bejda na IDEF 2025 w Stambule

Wiceminister Paweł Bejda przewodniczył delegacji Ministerstwa Obrony Narodowej na 17. międzynarodowych targach przemysłu obronnego IDEF 2025 (International Defence Industry Fair) w Stambule,…

2025-07-23 | Redakcja | 2 minuty
Shooting

Zrób to po ciemku z Inforce WMLx Gen3

Zapraszamy na krótką opowieść o już trzeciej generacji charakterystycznej, można rzec „nieco” kultowej latarki montowanej na broni firmy Inforce, czyli WMLx (Weapon Mounted…

2025-07-23 | Mariusz Piwowar | 17 minut

Helikon-Tex Guardian Assault – klasyk w wydaniu kameleona

W swoim zamyśle EDC, chciałoby się rzec – doktrynie, przewiduje plecak o pojemności 30 lub więcej litrów, który będzie przede wszystkim wygodny i umożliwi…

2025-07-23 | Michał Ihnatów | 1 minut

Zrób to po ciemku z Inforce WMLx Gen3

Zapraszamy na krótką opowieść o już trzeciej generacji charakterystycznej, można rzec „nieco” kultowej latarki montowanej na broni firmy Inforce, czyli WMLx (Weapon Mounted…

2025-07-23 | Mariusz Piwowar | 17 minut

Vortex Defender XL – sportowe szkło z taktycznym zacięciem. Albo na odwrót.

Zarówno w zachodnich social mediach jak i na rodzimym podwórku widać rosnące zainteresowanie celownikami kolimatorowymi montowanymi na pistoletach. Coraz więcej strzelców docenia zalety płynące…

2025-07-22 | Emil Bularz | 11 minut

Nowe karabinki Smith & Wesson M&P 15 AXE

Smith & Wesson wprowadza do katalogu cywilnej broni karabinki AR-15 rodziny M&P 15 AXE. Młodsi bracia popularnych modeli linii Sport to bardziej…

2025-07-17 | Michał Ihnatów | 6 minut

Ćwierć wieku na służbie: Rosyjski pistolet maszynowy SR2 Wieriesk

Pistolet maszynowy SR2 Wieriesk, przyjęty przez Federalną Służbę Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej 25 lat temu, cieszy się nadal dużym popytem.

2025-07-17 | Dariusz Borkowski | 2 minuty

Trenuj z Team99 Academy w Zielonce już w ten weekend

Już w ten weekend (26-27 lipca 2025 roku) na poligonie Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia odbędą się szkolenia strzelectwa długodystansowego organizowane przez Team99 Academy.

2025-07-21 | Michał Ihnatów | 1 minut

Paris Air Show 2025: Premiera Baykar TB3

55. Edycja Międzynarodowego Salonu Lotniczego i Kosmicznego, który odbywa się w stolicy Francji, stała się okazją dla firmy Baykar Technolgies do zaprezentowania pokładowego bojowego…

2025-06-19 | Radosław Niesobski | 3 minuty

Helikon-Tex Guardian Assault – klasyk w wydaniu kameleona

W swoim zamyśle EDC, chciałoby się rzec – doktrynie, przewiduje plecak o pojemności 30 lub więcej litrów, który będzie przede wszystkim wygodny i umożliwi…

2025-07-23 | Michał Ihnatów | 1 minut

Helikon-Tex Numbat Small – chest pack i nerka w jednym

Helikon-Tex wprowadza do oferty kolejną nowość z Enforce Tac 2025 – torbę piersiową (chest pack) Numbat Small. Nowa, mniejsza wersja zachowuje większość…

2025-07-18 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Urządzenia wylotowe Strike Industries – moc pod kontrolą

Zająłem się tym tematem nieprzypadkowo. Jakiś czas temu na łamach MILMAG ukazał się obszerny poradnik  „Wszystko o gwizdkach – Urządzenia wylotowe w broni…

2025-07-17 | Tomasz Karasiński | 33 minuty

Bestiariusz Wędrowca: kleszcze

Kleszcze i choroby odkleszczowe, jak pogoda, mogą stanowić świetny temat do rozmów przy popołudniowej herbatce lub ognisku z kiełbaskami na szczycie góry. Mówimy: „O!…

2025-07-17 | Michał Ihnatów | 1 minut

Czasowy zakaz noszenia broni w Warszawie w dniu 25 maja

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało rozporządzenie w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu noszenia broni lub przemieszczania jej w stanie rozładowanym na obszarze miasta stołecznego…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 4 minuty

SprawdzaMY za zaświadczeniem do nabycia broni w mObywatel

Zespół SprawdzaMY, założony przez Rafała Brzoskę, zgłosił kolejny pomysł w najnowszym pakiecie usprawnień – wprowadzenie zaświadczenia upoważniajacego do nabycia broni do aplikacji mObywatel.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Zrób to po ciemku z Inforce WMLx Gen3

Zapraszamy na krótką opowieść o już trzeciej generacji charakterystycznej, można rzec „nieco” kultowej latarki montowanej na broni firmy Inforce, czyli WMLx (Weapon Mounted…

2025-07-23 | Mariusz Piwowar | 17 minut

Helikon-Tex Guardian Assault – klasyk w wydaniu kameleona

W swoim zamyśle EDC, chciałoby się rzec – doktrynie, przewiduje plecak o pojemności 30 lub więcej litrów, który będzie przede wszystkim wygodny i umożliwi…

2025-07-23 | Michał Ihnatów | 1 minut

II runda Pucharu Polski Long Range Shooting 2025 już we wrześniu

W dniach 13-14 września 2025 roku (sobota, niedziela) na terenie poligonu WITU w Zielonce k. Warszawy odbędzie się II runda zawodów Pucharu Polski Long…

2025-07-22 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Trenuj z Team99 Academy w Zielonce już w ten weekend

Już w ten weekend (26-27 lipca 2025 roku) na poligonie Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia odbędą się szkolenia strzelectwa długodystansowego organizowane przez Team99 Academy.

2025-07-21 | Michał Ihnatów | 1 minut
Adventure

Adventure Menu – awaryjny zapas wody Emergency Water Box

Spółka Adventure Menu urozmaica kolekcję awaryjnych racji żywnościowych o Water Box – zestaw zawierający ponad 15 litrów sterylizowanej wody o 50-letniej ważności…

2025-07-22 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Sklep internetowy Maverick Food Package już aktywny

Maverick Food Package, marka terenowych racji żywnościowych niewymagających otwartego ognia do przygotowania, aktywuje swój własny sklep internetowy. Na chwilę obecną dostępne są już…

2025-07-18 | Michał Ihnatów | 1 minut

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk, co uważam…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe. Jedną ze składowych…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Sklep internetowy Maverick Food Package już aktywny

Maverick Food Package, marka terenowych racji żywnościowych niewymagających otwartego ognia do przygotowania, aktywuje swój własny sklep internetowy. Na chwilę obecną dostępne są już…

2025-07-18 | Michał Ihnatów | 1 minut

Helikon-Tex Numbat Small – chest pack i nerka w jednym

Helikon-Tex wprowadza do oferty kolejną nowość z Enforce Tac 2025 – torbę piersiową (chest pack) Numbat Small. Nowa, mniejsza wersja zachowuje większość…

2025-07-18 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Promocje nawet do -50% w sklepie Helikon-Tex

Helikon-Tex ogłosił, że od dzisiaj do 21 lipca każdy klient może zgarnąć sprawdzony sprzęt z rabatem sięgającym -50%.

2025-07-08 | Redakcja | 2 minuty

Helikon-Tex przedstawia: zestawy dla strzelców szyte na miarę

Wraz z nabierającym rozpędu sezonem strzeleckim Helikon-Tex postanowił pomóc strzelcom w wyborze niezbędnego sprzętu i akcesoriów w zależności od rodzaju sportu, który uprawiają.

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 5 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Swarovski BP24: plecak do podglądania natury

„– Stary, mam plecak Swarovskiego! – Z diamentów? – Nie no, naprawdę Swarovskiego. Taki na optykę! – Ale jak to? Tego od pierścionków i kolczyków?”. Tak w większości…

2024-07-03 | Konrad Busza | 1 minut

Helikon-Tex Traveler Enlarged – terenowy tron?

Ktoś może twierdzić, że survival, bushcraft i w ogóle lasobuszowanie „liczy się” tylko wtedy, kiedy znosimy niewygody, hartujemy się, planowo marzniemy i w ogóle. W porządku, szanuję…

2025-07-13 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

„Gracz” z cyklu „Vesper” Magdaleny Kozak w sprzedaży

Wydawnictwo WarBook poinformowało o premierze powieści Gracz – najnowszego, niepublikowanego do tej pory, piątego tomu kultowego cyklu Vesper Magdaleny Kozak.

2025-06-18 | Redakcja | 3 minuty

Miecze w Karpackiej Troi

Miecz to szczególny element uzbrojenia, towarzyszący nam od epoki brązu. Karpacka Troja, skansen archeologiczny zlokalizowany w Trzcinicy koło Jasła, zaprasza na szczególne wydarzenie. W ramach…

2025-07-02 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut
Kalendarium

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia oraz wyzwania,…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

Współpraca polskiego przemysłu obronnego z MON

Wojsko woli gotowe produkty, niż długotrwałe inwestowanie w rozwój własnego przemysłu zbrojeniowego. Współpraca nie zawsze układa się dobrze, a do tego dochodzi zagmatwany system procedur i zależności, który powoduje, że Polska przepala pieniądze na badania.

Wszystkie pokontrolne raporty Najwyższej Izby Kontroli wskazują na nieprawidłowości w finansowaniu prac rozwojowo-badawczych. Dotyczy to głównie prac prowadzonych przez państwowe przedsiębiorstwa. Kontrolerzy od lat wykazywali błędy i niedociągnięcia, jednak wymiar sprawiedliwości w żaden sposób nie był zainteresowany wyjaśnieniem sprawy.

PGZ-19RA dla programu Orlik / Zdjęcie: Polska Grupa Zbrojeniowa

Dopiero po zmianie władzy i przeprowadzonym audycie Centralne Biuro Antykorupcyjne, Służba Kontrwywiadu Wojskowego i Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego wzięły się do pracy w kwestii programu Orlik. To śledztwo może się okazać zaledwie czubkiem góry lodowej.

W środowisku powiązanym z szeroko rozumianą obronnością sprawa programu Orlik nie jest niczym nowym. Już w 2021 pisałem, że program przepala pieniądze, nic nie daje ani przemysłowi, ani Siłom Zbrojnym, a największym beneficjentem okazali się Amerykanie. W 2016 na fali deklaracji Antoniego Macierewicza o tysiącu dronów dla armii, podjęto decyzję o budowie przez PGZ kompetencji w zakresie projektowania i produkcji bezzałogowców. Powstało Centrum Kompetencyjne Systemów Bezzałogowych Statków Powietrznych w Wojskowych Zakładach Lotniczych nr 2 w Bydgoszczy, które realizuje prace nad innowacyjnymi systemami BSP na poziomie Grupy Kapitałowej PGZ.

W przypadku programu Orlik głównym wykonawcą kontraktu była Polska Grupa Zbrojeniowa wraz PIT-Radwar oraz prywatną spółką Eurotech z Mielca. Ta ostatnia opracowała płatowiec E-310, którego rozwinięcie, PGZ-19R, miało stać się nośnikiem dla wyposażenia rozpoznawczego. Okazało się jednak, że nowy płatowiec średnio sobie radzi w powietrzu, kiedy zostało zainstalowane wyposażenie rozpoznawcze – głowica Wescam MX-8 (PGZ-19R jako Orlik dla WP, Bsl Orlik z głowicami Wescam).

Wówczas zwolniono dwóch kluczowych inżynierów pracujących nad projektem – Romana Ignasiaka, dyrektora biura platform lotniczych PGZ oraz Tomasza Gugałę, dyrektora programu systemów bezzałogowych statków powietrznych. Już wówczas było wiadome, że PGZ nie zdoła dotrzymać terminu zagwarantowanego w umowie.

Tymczasem z udziału w programie wykluczono polską prywatną spółkę WB Electronics (część Grupy WB), mimo że posiada gotowy produkt, spełniający wymagania Sił Zbrojnych. Macierewicz stwierdził wówczas, że tylko firma państwowa gwarantuje powodzenie programu. Nie potrafił wyjaśnić dlaczego w takim razie, w tym samym czasie od WB kupował tysiąc sztuk amunicji krążącej. Do dziś nie wiadomo, jakie były oficjalne przyczyny odsunięcia WB od programu (FT-5 jako Orlik?).

Piotr Wojciechowski, prezes WB Electronics poinformował, że spółka nie została nawet dopuszczona do złożenia oferty. W połowie marca 2019 spółka złożyła zawiadomienie do Prokuratury Okręgowej w Katowicach na urzędników MON. Prawnicy producenta uważają, że MON naraził Skarb Państwa na stratę około 500 mln zł.

Dwanaście zestawów Orlików do dziś nie dotarło do odbiorcy, a PGZ szósty raz prosi o podpisanie aneksu przedłużającego prace badawczo-rozwojowe i produkcję maszyn. Orlików armia nadal nie otrzymała, koszty rosną, a produkt prywatnej spółki został odrzucony. Rząd PiS przy tym nie widział problemu. Ówczesny wiceminister ON, Wojciech Skurkiewicz odpowiedział, że nie stwierdzono uchybień dotyczących powierzenia przez Wykonawcę realizacji części zamówienia Podwykonawcom, w tym w zakresie zgodności z treścią oceny występowania podstawowego interesu bezpieczeństwa państwa (PIBP). Z kolei wyniki oceny występowania PIBP zostały utajnione. Krótko mówiąc: nie mamy waszego drona i pieniędzy i co nam zrobicie?

NPBWP Borsuk / Zdjęcie: Ministerstwo Obrony Narodowej

Badania i Rozwój

W 2020 NIK skontrolowała wydawanie pieniędzy na rozwój i badania i wyniki były zatrważające. Kontrola objęła lata, kiedy ministrami obrony byli Tomasz Siemoniak z PO, oraz Antoni Macierewicz i Mariusz Błaszczak z PiS. Okazało się, że finansowane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju projekty prowadzone w ramach Krajowego Programu Badań, albo są opóźnione, albo nie dają wymiernych efektów, a najczęściej prowadzone są w oderwaniu od potrzeb armii i bez konsultacji z nią. Wina niemal po równo rozkładała się pomiędzy przemysłem, politykami a armią.

Zaczynając od końca, Siły Zbrojne najczęściej nie wiedziały, czego same chcą. W wielu przypadkach prace analityczno-koncepcyjne trwały latami i nie dawały wymiernych efektów. Innym razem po prostu nie interesowało ich, co otrzymają. Tak było w przypadku niedoszłego Gawrona, który skończył jako przerośnięta kanonierka. Podczas debaty o przyszłości projektu na spotkaniu z politykami nie pojawił się żaden marynarz. O wyglądzie i charakterystykach okrętu zdecydowali absolwenci zmechu.

Ci z kolei nie popisali się podczas prac nad Gepardem, Andersem, Krylem, a przede wszystkim Borsukiem. NIK stwierdziła, że Założenia do projektów opracowane m.in. przez NCBR, MON nie uwzględniały kompletnych wymagań Sił Zbrojnych RP, pomimo że projekty miały być realizowane na ich rzecz i przyczyniać się do zwiększenia ich zdolności operacyjnych. Dlaczego ich nie uwzględniały? Dlatego, że wojsko ich nie przedstawiło.

Umowę na badania i rozwój Borsuka podpisano 24 października 2014 Według pierwotnych planów pojazd miał być gotowy do produkcji w 2019 roku, a pierwsze dostawy miały mieć miejsce dwa lata później. Kiedy HSW dostawała kolejne granty na projekt, w SZ RP trwały dyskusje o tym, czy musi pływać, czy też nie. Jaką wybrać wersję uzbrojenia i opancerzenia, oraz jaki desant ma przewozić. Armia przedstawiła swoje wymagania dopiero w 2020. Wówczas już od trzech lat istniał prototyp. Jak się okazało w wielu parametrach był rozbieżny z oczekiwaniami wojska. W tym czasie na projekt wydano 789,7 mln zł. Projekt, który nie do końca spełniał oczekiwania armii.

Oczywiście wina nie leży wyłącznie po stronie armii. Swoje dołożyli też politycy.

ORP Ślązak / Zdjęcie: Ministerstwo Obrony Narodowej

Zmienność decyzji

NIK w raporcie napisała: Na etapie przygotowania projektów w NCBR, dokumenty zawierające wymagania Sił Zbrojnych RP, nie były w resorcie obrony narodowej opracowane i zatwierdzone. Dokumenty zawierające wymagania wojska dotyczące realizowanych projektów były przekazywane z resortu obrony dopiero podczas procedury konkursowej lub w trakcie realizacji projektów.

W tym przypadku najlepszym przykładem będzie budowa ORP Ślązak. Jak w kalejdoskopie pokazuje polityczną indolencję w kwestii wojskowości. Najpierw Klich zawiesił program, a następnie Siemoniak przy podszeptach zmechu zdecydował o zdeklasowaniu korwety. Sporo winy leży też po stronie premiera Millera, który nie zdecydował się objąć programu rządowymi gwarancjami.

Podobnie działo się w przypadku Orki, Wilka, Kryla, i śmigłowców wielozadaniowych, których armia nadal nie ma, a te, które dotarły w homeopatycznych ilościach nie spełniają oczekiwań wojska. W kuluarach bardzo dobrze znane są słowa Macierewicza do jednego z generałów, który usłyszał, że może kupować wszystko, byleby amerykańskie.

Przemysł zawala

Nie bez winy jest także przemysł. W przypadku Gawrona przez lata nieoficjalnie mówiło się, że niemiecka stocznia zaproponowała budowę pierwszej jednostki w Hamburgu, przy udziale polskich stoczniowców i z użyciem polskich materiałów. Strona polska jednak się na to nie zgodziła. Później Niemcy jeszcze kilka razy proponowali pomoc przy ukończeniu okrętu i zbudowaniu wedle pierwotnych planów. Ostatnim razem za czasów Antoniego Macierewicza. Ministerstwo nawet nie odpowiedziało na tę propozycję.

Kolejnym przykładem przemysłowej indolencji są zakłady Bumar-Łabędy, które z zakładów produkcyjnych i centrum czołgowego, zamieniły się w kiepski warsztat remontowo-modernizacyjny. Raport NIK badający działalność firmy od 2016 stwierdził, że spółka nie ponosiła też nakładów na prace badawczo-rozwojowe, co w ocenie NIK może negatywnie wpływać w dalszej perspektywie na sytuację ekonomiczną.

Problemy z pracami badawczymi są we wszystkich spółkach należących do państwa. Spółkach, które żyją z publicznych pieniędzy wydawanych na rozwój, badania i produkcję. Problemem jest to, że albo badania są prowadzone nieudolnie, albo wojsko nie wie, czego chce, albo politycy załatwiają swoje interesy podsycane przez lobbystów. Wówczas mordowane są dobrze prowadzone programy jak Regina, która powstała w porozumieniu wojska z przemysłem i miałaby szansę na międzynarodowy sukces, gdyby nie politycy, którzy ją torpedują.

Jak widać każdy z trzech filarów musi działać sprawnie, aby wieloletnie programy były prowadzone sprawnie. W innym przypadku wojsko i przemysł zostają na lodzie, co uderza bezpośrednio w bezpieczeństwo kraju. Dlatego bardzo dobrze, że za badanie miliardowych wydatków bierze się NIK i odpowiednie służby.

X