Defence & Space

III Międzynarodowa Konferencja „Women of NATO”

Ponad 300 uczestników spotkało się 7 czerwca w Ciechanowie na III Międzynarodowej Konferencji „Women of NATO”, organizowanej przez 5. Mazowiecką Brygadę Obrony Terytorialnej. Wydarzenie…

2025-06-09 | Redakcja | 5 minut

Wizyta prezydenta Andrzeja Dudy w Malezji z czołgami PT-91M Pendekar w tle

Prezydent Andrzej Duda z Małżonką Agatą Kornhauser-Dudą rozpoczęli oficjalną wizytę w Malezji. Wśród tematów rozmów będzie współpraca przemysłów obronnych obu państw w kontekście…

2025-06-09 | Redakcja | 5 minut

Ukraińskie specoperacje w Rosji lekcją dla NATO

Ukraińcy nie mają szwadronu likwidatorów Kidon. Nie używają wybuchających krótkofalówek ani pułapek wbudowanych w telefony komórkowe. Ale od dwóch lat pokazują, że w planowaniu i przeprowadzaniu operacji specjalnych…

2025-06-06 | Sławek Zagórski | 6 minut

Na Mi-2 pilotów Apache nie wyszkolimy…

Modernizacja Sił Zbrojnych ładnie wygląda na prezentacjach i konferencjach. Gdy się przyjrzeć bliżej, to okazuje się w wielu aspektach robiona jest chaotycznie i bez szerszego spojrzenia na cały…

2025-05-30 | Sławek Zagórski | 7 minut

Szef MON na kongresie Impact’25

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz uczestniczył w kongresie Impact’25 i wziął udział w fireside chat – Nowe zagrożenia, nowe odpowiedzi: Polska strategia…

2025-05-14 | Redakcja | 6 minut

Rohde & Schwarz prezentuje najnowsze innowacje w walce radioelektronicznej na targach AOC Europe

Niemiecka spółka Rohde & Schwarz zaprezentowała nową generację systemów zwiadu/walki radioelektronicznej (SIGINT/WRE), rozwiązań do łączenia czujników i analizy sygnałów, zaprojektowanych tak, aby…

2025-05-12 | Redakcja | 2 minuty

ZM Tarnów na obchodach w Dąbrowie Tarnowskiej

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz wziął udział w Dąbrowie Tarnowskiej w obchodach 140. rocznicy urodzin generała Mariana Kukiela. Na wydarzeniu nie zabrakło też…

2025-06-02 | Redakcja | 4 minuty

Chrobry, Kraków i Drużyna Krak – video odcinek specjalny

Kraków, to od wieków jedno z najważniejszych miast w Polsce. Ale nie zawsze znajdował się w kręgu wpływów polskich władców. O tym jak to się zmieniało i co – poza…

2025-05-20 | Tomasz Świątkowski | 4 minuty

Czeska URC Systems dostarczy system zakłócania nawigacji satelitarnej Heliotrop

Agencja Uzbrojenia wybrała ofertę czeskiej spółki URC Systems na dostawę zestawów do zakłócania systemów nawigacji satelitarnej o kryptonimie Heliotrop.

2025-06-05 | Rafał Muczyński | 3 minuty

ICEYE i IHI zbudują japońską konstelację satelitów SAR

Polsko-fińska spółka ICEYE oraz japońska IHI Corporation rozpoczynają współpracę w zakresie budowy konstelacji maksymalnie 24 satelitów radarowych z syntetyczną aperturą SAR na potrzeby wojska,…

2025-05-22 | Redakcja | 3 minuty

Wizyta prezydenta Andrzeja Dudy w Malezji z czołgami PT-91M Pendekar w tle

Prezydent Andrzej Duda z Małżonką Agatą Kornhauser-Dudą rozpoczęli oficjalną wizytę w Malezji. Wśród tematów rozmów będzie współpraca przemysłów obronnych obu państw w kontekście…

2025-06-09 | Redakcja | 5 minut

Ukraińcy trafili dwa rosyjskie samoloty bojowe w bazie Sawaslejka

Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy poinformował o ataku dronowym na rosyjską bazę lotniczą Sawaslejka w obwodzie niżnonowogrodzkim, w wyniku którego trafiono dwa samoloty bojowe: MiG-31K…

2025-06-09 | Rafał Muczyński | 5 minut

Wizyta prezydenta Andrzeja Dudy w Malezji z czołgami PT-91M Pendekar w tle

Prezydent Andrzej Duda z Małżonką Agatą Kornhauser-Dudą rozpoczęli oficjalną wizytę w Malezji. Wśród tematów rozmów będzie współpraca przemysłów obronnych obu państw w kontekście…

2025-06-09 | Redakcja | 5 minut

Galvion dostarczy do FBI hełmy balistyczne Hellbender FE

Spółka Galvion ogłosiła otrzymanie kontraktu od Federalnego Biura Śledczego (FBI) na dostawy hełmów balistycznych Galvion Hellbender Federal Edition (FE) (wcześniej znanych jako…

2025-06-09 | Redakcja | 4 minuty

Galvion dostarczy do FBI hełmy balistyczne Hellbender FE

Spółka Galvion ogłosiła otrzymanie kontraktu od Federalnego Biura Śledczego (FBI) na dostawy hełmów balistycznych Galvion Hellbender Federal Edition (FE) (wcześniej znanych jako…

2025-06-09 | Redakcja | 4 minuty

IDET & PYROS 2025: Amfibia gąsienicowa KALAN jako następca PTS

Podczas Międzynarodowych Targów Techniki i Usług Pożarowych PYROS (towarzyszących targom IDET 2025 w Brnie), czeska spółka New Space Technologies zaprezentowała amfibię gąsienicową KALAN.

2025-05-30 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Wizyta prezydenta Andrzeja Dudy w Malezji z czołgami PT-91M Pendekar w tle

Prezydent Andrzej Duda z Małżonką Agatą Kornhauser-Dudą rozpoczęli oficjalną wizytę w Malezji. Wśród tematów rozmów będzie współpraca przemysłów obronnych obu państw w kontekście…

2025-06-09 | Redakcja | 5 minut

Śmigłowcowa amunicja krążąca UVision Hero-120

Izraelska spółka UVision Air zaprezentuje na nadchodzącej międzynarodowej wystawie lotniczej Paris Air Show 2025, koncepcję wystrzeliwanej ze śmigłowców amunicji krążącej Hero-120.

2025-06-09 | Rafał Muczyński | 3 minuty

III Międzynarodowa Konferencja „Women of NATO”

Ponad 300 uczestników spotkało się 7 czerwca w Ciechanowie na III Międzynarodowej Konferencji „Women of NATO”, organizowanej przez 5. Mazowiecką Brygadę Obrony Terytorialnej. Wydarzenie…

2025-06-09 | Redakcja | 5 minut

Wizyta prezydenta Andrzeja Dudy w Malezji z czołgami PT-91M Pendekar w tle

Prezydent Andrzej Duda z Małżonką Agatą Kornhauser-Dudą rozpoczęli oficjalną wizytę w Malezji. Wśród tematów rozmów będzie współpraca przemysłów obronnych obu państw w kontekście…

2025-06-09 | Redakcja | 5 minut

III Międzynarodowa Konferencja „Women of NATO”

Ponad 300 uczestników spotkało się 7 czerwca w Ciechanowie na III Międzynarodowej Konferencji „Women of NATO”, organizowanej przez 5. Mazowiecką Brygadę Obrony Terytorialnej. Wydarzenie…

2025-06-09 | Redakcja | 5 minut

Śmigłowcowa amunicja krążąca UVision Hero-120

Izraelska spółka UVision Air zaprezentuje na nadchodzącej międzynarodowej wystawie lotniczej Paris Air Show 2025, koncepcję wystrzeliwanej ze śmigłowców amunicji krążącej Hero-120.

2025-06-09 | Rafał Muczyński | 3 minuty
Shooting

Strzelectwo od podstaw, cz. 4 – Wniosek o pozwolenie i plan B

W poprzedniej części cyklu „Strzelectwo od podstaw” skupiłem się na gromadzeniu dokumentów potrzebnych do złożenia wniosku o pozwolenie na broń, więc teraz pora na kolejny etap – wizytę…

2025-06-09 | Tomasz Karasiński | 23 minuty

Streamlight TLR-7 HL-X – świetlny bagnet dla twojej broni

Nie taki diabeł straszny, jak go oświetlisz, a już na pewno w blasku łatwiej go zneutralizować. Latarka na broń to właściwie must have dla profesjonalistów, ale też…

2025-06-09 | Anna Mielczarek | 6 minut

Streamlight TLR-7 HL-X – świetlny bagnet dla twojej broni

Nie taki diabeł straszny, jak go oświetlisz, a już na pewno w blasku łatwiej go zneutralizować. Latarka na broń to właściwie must have dla profesjonalistów, ale też…

2025-06-09 | Anna Mielczarek | 6 minut

Naftochem – polskie preparaty do broni wchodzą na rynek

Spółka Naftochem świętuje jubileusz 60 lat działalności na rynku wprowadzeniem do dystrybucji linii preparatów do broni: Akorinall NX, Antykall N oraz Cleanall. Preparaty powstały…

2025-06-05 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Czerwcowa dostawa w RP Arms – nowości dużego kalibru

W połowie czerwca do RP Arms dotrze kolejna dostawa broni. Oprócz marek Ruger oraz Marlin, w dostawie znajdą się również liczne modele pistoletów Desert…

2025-06-05 | Michał Ihnatów | 14 minut

Karabiny Anschütz limitowanej edycji dostępne w Incorsa

Incorsa, oficjalny dystrybutor Anschütz, wprowadza do oferty dwa karabiny powtarzalne linii APR (Anschütz Precision Rifle) limitowanej edycji – 1782 APR  (.308…

2025-06-05 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Strzelectwo od podstaw, cz. 4 – Wniosek o pozwolenie i plan B

W poprzedniej części cyklu „Strzelectwo od podstaw” skupiłem się na gromadzeniu dokumentów potrzebnych do złożenia wniosku o pozwolenie na broń, więc teraz pora na kolejny etap – wizytę…

2025-06-09 | Tomasz Karasiński | 23 minuty

Strzelectwo od podstaw cz. 3 – Od egzaminu po WPA

Egzamin na patent strzelecki mamy już za sobą? Świetnie, ale droga do pozwolenia na broń jest długa. Biorąc pod uwagę czas, wysiłek i poniesione koszty, nie jesteśmy jeszcze…

2025-04-30 | Tomasz Karasiński | 21 minut

UF PRO wprowadza do oferty pasy Waist/Flex

UF PRO, słoweński producent odzieży dla profesjonalistów wchodzący w skład Mehler Systems, wprowadza do oferty nowe akcesorium – minimalistyczny pas Waist/Flex, który dzięki…

2025-06-06 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Recenzja systemu oświetlania Wisport Sunfibre

Widoczność na drodze jest motywem przewodnim niezliczonych kampanii informacyjnych. Zwłaszcza kiedy napotkamy niespodziewane trudności, takie jak mgła, śnieżyca czy deszcz, ryzyko wypadków…

2025-06-06 | Natalia Kozłowska | 1 minut

Strzelectwo od podstaw, cz. 4 – Wniosek o pozwolenie i plan B

W poprzedniej części cyklu „Strzelectwo od podstaw” skupiłem się na gromadzeniu dokumentów potrzebnych do złożenia wniosku o pozwolenie na broń, więc teraz pora na kolejny etap – wizytę…

2025-06-09 | Tomasz Karasiński | 23 minuty

Minister Sportu i Turystyki uchyla uchwałę PZSS

Minister Sportu i Turystyki Sławomir Nitras uchylił uchwałę Zarządu Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego 27/2025 z dnia 26 marca 2025 roku w sprawie wprowadzenia…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Czasowy zakaz noszenia broni w Warszawie w dniu 25 maja

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało rozporządzenie w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu noszenia broni lub przemieszczania jej w stanie rozładowanym na obszarze miasta stołecznego…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 4 minuty

SprawdzaMY za zaświadczeniem do nabycia broni w mObywatel

Zespół SprawdzaMY, założony przez Rafała Brzoskę, zgłosił kolejny pomysł w najnowszym pakiecie usprawnień – wprowadzenie zaświadczenia upoważniajacego do nabycia broni do aplikacji mObywatel.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Streamlight TLR-7 HL-X – świetlny bagnet dla twojej broni

Nie taki diabeł straszny, jak go oświetlisz, a już na pewno w blasku łatwiej go zneutralizować. Latarka na broń to właściwie must have dla profesjonalistów, ale też…

2025-06-09 | Anna Mielczarek | 6 minut

Kamizelka ratownika, która chroni – BC Arms Archangel

Kamizelka ratownika Archangel to efekt współpracy firm Currahee oraz BC Arms. Powstała w odpowiedzi na zapotrzebowanie rynku w zakresie ochrony osobistej zespołów ratownictwa medycznego. Na papierze…

2025-05-16 | Mariusz Rams | 7 minut

Relacja z Kaliber Shooting Festival 2025

W dniach 17-18 maja na strzelnicy Bellona w Maryninie odbyła się impreza Kaliber Shooting Festival 2025. Dla amatorów broni palnej i osób mocno wkręconych…

2025-06-03 | Tomasz Karasiński | 15 minut

Delta Long Range Weekend 2025 za nami

10 i 11 maja br. na poligonie Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia w podwarszawskiej Zielonce odbyła się kolejna edycja Delta Long Range Weekend. To impreza, która zyskała…

2025-05-15 | Grzegorz Sobczak | 5 minut
Adventure

Recenzja systemu oświetlania Wisport Sunfibre

Widoczność na drodze jest motywem przewodnim niezliczonych kampanii informacyjnych. Zwłaszcza kiedy napotkamy niespodziewane trudności, takie jak mgła, śnieżyca czy deszcz, ryzyko wypadków…

2025-06-06 | Natalia Kozłowska | 1 minut

Recenzja Ruike LD51-B – Scyzoryk prawie idealny

W branży kieszonkowych narzędzi największy udział należy się nożom składanym czołowych marek, wykonanych z kosmicznie drogiej stali. Klasyczne scyzoryki, narzędzia wielofunkcyjne, znak…

2025-05-26 | Michał Ihnatów | 1 minut

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk,…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe.…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Lynx Custom Knives – masywny taktyk z polskiej stajni

Czasem trafia w ręce coś, co od razu zdradza, że nie powstało na taśmie produkcyjnej. Nie przez przypadek, nie bo się sprzeda, tylko dlatego, że ktoś po drugiej stronie blachy i szlifierki…

2025-05-13 | Mateusz Sułek | 1 minut

Torba Helikon-Tex Field Tote już dostępna!

Nowości z Enforce Tac 2025 stopniowo pojawią się w ofercie Helikon-Tex. Field Tote to torba z linii Urban, która łączy cywilny styl z militarnym zacięciem.

2025-05-08 | Michał Ihnatów | 1 minut

Koszula hawajska od Helikon-Tex już w sklepach

Do dystrybucji trafia kolejna nowość Helikon-Tex z Enforce Tac 2025. Koszule hawajskie łączą klasyczny, tropikalny styl z militarnymi akcentami wplecionymi we wzór.

2025-05-15 | Michał Ihnatów | 1 minut

Helikon-Tex Tracer — anorak zamiast bluzy mundurowej?

Kurtka Tracer to kolejny anorak (czy też kangurka) od Helikon-Tex. Od pozostałych różni się tym, że należy do linii Patrol i zaprojektowany został do użytku wojskowego — dlatego też…

2025-04-11 | Michał Ihnatów | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Swarovski BP24: plecak do podglądania natury

„– Stary, mam plecak Swarovskiego! – Z diamentów? – Nie no, naprawdę Swarovskiego. Taki na optykę! – Ale jak to? Tego od pierścionków i kolczyków?”. Tak w większości…

2024-07-03 | Konrad Busza | 1 minut

„Zabić Ukrainę. Alfabet rosyjskiej agresji” – wojna oczami reportera

Marcin Ogdowski to jeden z najbardziej cenionych polskich korespondentów wojennych, znany z bezkompromisowych, rzetelnych i często brutalnie szczerych relacji z frontów wojennych. Jego najnowsza książka,…

2025-02-18 | Mateusz Sułek | 1 minut

Między historią a fikcją – czy warto przeczytać „Wojnę Wschodnią. Kroniki”?

Co by było, gdyby zimna wojna przerodziła się w otwarty konflikt zbrojny?
Piotr Langenfeld w swojej książce „Wojna Wschodnia. Kroniki” zabiera nas do alternatywnej wersji historii…

2025-02-14 | Mateusz Sułek | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Krakowski Festiwal Górski 2024 – najważniejsze informacje

Krakowski Festiwal Górski odbędzie się w dniach 7-8 grudnia 2024 roku w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Jak co roku w programie wiele atrakcji,…

2024-11-07 | Redakcja | 1 minut
Kalendarium

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

„Wierzę, że wojsko potrzebuje nas, a my potrzebujemy wojska”, wywiad z Jackiem Libuchą, prezesem PZL-Świdnik

Polska, z dużą armią, położona na wschodniej flance NATO, z potrzebami modernizacji wiekowej już floty opartej na radzieckich technologiach, będzie jednym z największych odbiorców śmigłowców wojskowych w Europie. Wierzę, że wojsko potrzebuje nas, a my potrzebujemy wojska. Jest to kluczowe dla nas jako producenta śmigłowcowego – mówi Jacek Libucha, prezes zarządu PZL-Świdnik S.A. należącej do Leonardo Helicopters w rozmowie z Grzegorzem Sobczakiem.

Jacek Libucha, prezes zarządu spółki PZL-Świdnik SA / Zdjęcie: PZL-Świdnik

Zacznijmy naszą rozmowę od wydarzenia z początku lipca – zamówienia na 32 śmigłowce AW149 dla naszych Sił Zbrojnych. W jaki sposób wpłynie ono na działalność zakładów PZL-Świdnik?

Nowe zamówienie na AW149 jest oczywiście ważnym krokiem milowym w dalszym rozwoju PZL-Świdnik. Dzięki tej umowie dodajemy do naszego portfolio nowoczesną, stricte militarną platformę śmigłowcową. Dzieje się to w momencie, gdy platforma W-3 jest serwisowana i modernizowana zgodnie z potrzebami wojska, ale nie jest już przedmiotem nowych zamówień. Utrzymując flotę W-3 co najmniej do 2035 roku i dalej – jeśli takie będą potrzeby wojska – jednocześnie tworzymy nową linię produkcyjną śmigłowca, który przez kolejne dekady będzie jednym z ważniejszych wiropłatów wielozadaniowych Sił Zbrojnych. Dlatego pozyskujemy teraz nową technologię, inwestujemy w linię produkcyjną i całą infrastrukturę – musimy poszerzyć własne kompetencje w zakresie prób w locie o nową platformę, pozyskać pilotów testowych i inżynierów. W PZL-Świdnik już produkujemy część struktury płatowca AW149. Uruchomienie linii produkcyjnej oznacza, że kompletny śmigłowiec będzie wyposażany we wszystkie elementy, systemy i uzbrojenie w Świdniku. Robimy to już na platformie W-3, w tym na bardzo zaawansowanych, bogato wyposażonych i uzbrojonych wersjach, teraz poszerzymy nasze kompetencje o nowoczesny śmigłowiec AW149, jego systemy i uzbrojenie.

Wielozadaniowy śmigłowiec wojskowy AW149, który niebawem będzie dostarczany Siłom Zbrojnym RP przez zakłady PZL-Świdnik / Zdjęcie: Grzegorz Sobczak

Pojawiają się głosy, że AW149 jest zbyt duży dla programu Perkoz, że nie zastępuje Mi-2 i Sokołów w skali 1:1. Jednak decyzję o wyborze podjął, jak rozumiem, zamawiający. Chciałbym jednak zapytać o różnice jakie dzielą tamte śmigłowce od AW149 pod względem czysto technologicznym, pomijając różnice wielkości, udźwigu itp. Jak duży postęp technologiczny możemy dostrzec porównując te śmigłowce?

Zastępowanie w skali 1:1 nie musi być jedynym rozwiązaniem – wymiana platform powinna przede wszystkim uwzględniać współczesne teatry zagrożeń. Inne były uwarunkowania, gdy Mi2 wchodził do służby niż dzisiaj. Zastępowanie platform jest więc pochodną funkcji i zadań jakie dzisiaj mają realizować, zagrożeń, którym trzeba się przeciwstawić i tego, z jakimi technologiami mają się teraz mierzyć. Z przedstawianych przez MON informacji jasno wynika, że zakup AW149 został zrealizowany pod konkretne zadania i związki taktyczne wojska, więc nie ma tutaj mowy o prostym zastępowaniu Mi-2.

Zamówienie na AW149 to ważne wydarzenie, ale jednak przyszłość zakładu. Czy mógłby Pan przedstawić także obecną sytuację zakładów PZL-Świdnik jako części składowej Leonardo Helicopters?

Nasz biznes opiera się na dwóch nogach. Jedna noga to współpraca korporacyjna – jesteśmy centrum doskonałości projektowania i produkcji płatowców w Leonardo Helicopters – i jest to kluczowa działalność z punktu widzenia naszej stabilności finansowej. Niemniej jednak ta część działalności jest dopełnieniem do naszej głównej funkcji jako producenta śmigłowców, a producenta śmigłowców tworzą własne technologie, do których ma się prawa, nad którymi się pracuje, rozwija je. Mamy w swoim portfolio śmigłowce które historycznie były produkowane tylko w Świdniku, a teraz, co było dla mnie bardzo ważne, mamy nowy śmigłowiec oparty o technologie, które są w naszej grupie biznesowej. To umacnia naszą pozycję jako OEM – i to jest ta druga noga pozwalająca nam na dalszy długoterminowy rozwój w kolejnych dekadach. To w mojej ocenie warunek sine qua non istnienia PZL-Świdnik jako producenta śmigłowców, a nie jako kooperanta, nawet w wielkich programach.

Śmigłowiec AW149 wyposażony w głowicę optoelektroniczną i wciągarkę Zdjęcie: Grzegorz Sobczak

Oczywiście jesteśmy dumni z faktu bycia centrum doskonałości w dziedzinie struktur lotniczych w Leonardo Helicopters. To, jak powiedziałem, wzmacnia nas finansowo. Od 2010 r., czyli od czasu wejścia PZL-Świdnik do Grupy Leonardo, przychody PZL-Świdnik wzrosły czterokrotnie.

Warto zwrócić uwagę, że nasze kompetencje są cenione w Grupie Leonardo. Rozwijamy je jako OEM od 70 lat i jesteśmy jedynym polskim producentem śmigłowców w Polsce i jednym z niewielu na świecie. W tym kontekście mogę dodać, że nasi pracownicy są czasami oddelegowywani do innych zakładów Leonardo na świecie, aby uczestniczyć w programach międzynarodowych. Na koniec, odpowiadając na pytanie o sytuację w PZL-Świdnik, dodam, że pod względem produktywności w odniesieniu do zagadnień przemysłowych, PZL-Świdnik osiąga jedne z najlepszych wyników w całej Grupie.

Mówiąc o dniu dzisiejszym – jak obecnie układa się współpraca pomiędzy PZL-Świdnik a Siłami Zbrojnymi RP?

Niezmiennie jesteśmy wiodącym dostawcą śmigłowców dla naszego wojska. Spośród wszystkich śmigłowców latających w Siłach Zbrojnych 60% to są śmigłowce naszej produkcji, w całej historii 80% śmigłowców dostarczonych kiedykolwiek Wojsku Polskiemu to śmigłowce produkcji PZL-Świdnik. Obecnie realizujemy wieloletnie umowy – dostawy sprzętu, części, usług. Modyfikujemy śmigłowce W-3, które niebawem zyskają nowe łopaty wirnika głównego, dyskutujemy o nowej awionice, a przypomnę – zgodnie z deklaracją resortu obrony Sokoły mają służyć co najmniej do 2035 roku. Wspieramy również i dostarczamy śmigłowce dla Marynarki Wojennej. Kontrakt na dostawy AW149 jest kolejnym dowodem na to, jak ważna jest krajowa produkcja, baza logistyczna, zaplecze techniczne oraz na to, jak oceniane są śmigłowce ze Świdnika.

Kadłub śmigłowca AW139 na linii montażu w zakładach PZL-Świdnik / Zdjęcie: Hans Wolf

Jednym z kontraktów podpisanych w ostatnim czasie przez PZL-Świdnik jako część Leonardo Helicopters była również umowa na dostawę czterech śmigłowców AW101 dla Marynarki Wojennej.

Jesteśmy głównym wykonawcą umowy na dostawy śmigłowców AW101 dla polskiej Marynarki Wojennej. Linia produkcyjna znajduje się w zakładach Leonardo w Yeovil, w Wielkiej Brytanii, lecz w świdnickich zakładach zostały zbudowane prawie kompletne struktury płatowca. Dla polskiego programu wykonaliśmy już swoją część prac. Płatowce w odpowiedniej sekwencji trafiały do Wielkiej Brytanii. Wraz z umową główną na dostawy czterech śmigłowców AW101 dla Marynarki Wojennej RP podpisano również umowę offsetową, której beneficjentem są Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 1 w Łodzi, tworzące centrum wsparcia eksploatacji śmigłowców. Drugim beneficjentem kontraktu offsetowego jest Centrum Morskich Technologii Wojskowych Politechniki Gdańskiej. Zarówno w tym kontrakcie, w którym PZL-Świdnik jest tzw. głównym wykonawcą, jak i we wszystkich naszych propozycjach ofertowych dla polskiego resortu obrony w zakresie śmigłowców zawsze dbamy o korzyści dla Polski, od obronnych po gospodarcze.

Linia montażu kadłubów śmigłowców rodziny AW139 / Zdjęcie: Grzegorz Sobczak

Na jakim etapie znajduje się więc realizacja tego zamówienia?

Trzy śmigłowce są już testowane w locie, test czwartego odbędzie się wkrótce. Jak już wcześniej informowała Agencja Uzbrojenia, dostawa śmigłowców będzie miała miejsce w pierwszym półroczu 2023. Pierwsza część pakietu logistycznego będzie dostarczona jeszcze w tym roku. Trwa szkolenie pilotów. Mamy więc nadzieję już niedługo istotnie zwiększyć potencjał polskiej Marynarki Wojennej.

Te cztery egzemplarze raczej nie zaspokoją w pełni potrzeb naszych marynarzy. Jakie są potencjalne możliwości zwiększenia floty AW101 w Marynarce Wojennej?

Liczymy na to, że nasza współpraca z Marynarką Wojenną nie zakończy się na tych czterech śmigłowcach. Pierwszy ważny krok został zrobiony. Każda ze stron dostrzega realne potrzeby, dlatego skorzystanie z opcji kolejnych czterech pojawia się w rozmowach. Według mnie, dwanaście śmigłowców, jeśli nie pełna eskadra, byłoby optymalną liczbą floty tych potężnych śmigłowców dla Marynarki Wojennej, które mają znacznie szersze zastosowanie niż SAR, ASW, ASuW. Pamiętajmy jednak, że „stojedynka” znakomicie sprawdza się także na lądzie i w zadaniach aeromobilnych. Do tego dochodzi jeszcze kwestia programu Kondor, czyli wymiany śmigłowców bazowania okrętowego, co związane jest również z programem Miecznik. Jeżeli więc złożymy razem potrzeby artykułowane przez Marynarkę Wojenną w przeszłości i to, czego będą potrzebowały nowe fregaty, eskadra śmigłowców morskich wydaje się zaspokajać podstawowe potrzeby – jednak decydujące jest oczywiście stanowisko zamawiającego. Również jednostki Wojsk Lądowych z czasem będą potrzebowały wymienić Mi17 / 8 na nowe śmigłowce służące do transportu i zadań desantowo-sztormowych. Utrzymanie w eksploatacji śmigłowców wyprodukowanych w Rosji nie jest już prawdopodobne. Dlatego AW101 to również bardzo ważny, strategiczny program zarówno dla nas jako przedstawiciela przemysłu jak i dla wojska. Tu również chcemy stać z wojskiem ramię w ramię.

Dwa nowe autoklawy znacząco zwiększyły możliwości struktur kompozytowych przez zakład PZL-Świdnik / Zdjęcie: Hans Wolf

Rzeczywiście Marynarka Wojenna to nie jedyny potencjalny użytkownik śmigłowców AW101. Ta konstrukcja wydaje się być dobrym rozwiązaniem do zastąpienia śmigłowców Mi-17?

W zestawieniu do Mi-17 byłoby to istotne zwiększenie możliwości. Patrząc na zasięg, udźwig i liczne możliwości konfiguracji, taki śmigłowiec jak AW101, podniósłby znacząco potencjał bojowy jednostek wojskowych wykorzystujących Mi-17/8 w tej chwili – i to oczywiście nie jeden, czy dwa. Czekamy jednak aż wojsko wypracuje swoje koncepcje. Zważywszy na aktualną sytuację i fakt, że wojsko wykorzystuje śmigłowce Mi jako podstawowe platformy do zadań wymagających większego udźwigu, ciężko sobie wyobrazić, że będziemy utrzymywać taką flotę śmigłowcową w kolejnej dekadzie.

Zakłady w Świdniku stały się integralnym elementem Leonardo Helicopters. Jak w tym kontekście wygląda zaangażowanie waszej spółki w nowe programy realizowane przez koncern i jakie prowadzicie własne programy rozwojowe?

PZL-Świdnik jest zaangażowany w wiele projektów rozwojowych jak np. tiltrotor AW609, platformy bezzałogowe, prowadzimy także na nasze potrzeby program rozwoju nowych kompozytowych łopat dla Sokoła. Warto wspomnieć, że w latach 2020-21 – bardzo trudnych latach – zwiększaliśmy nasze zatrudnienie jeśli chodzi o kadrę inżynierską. Dziś w PZL-Świdnik pracuje ok. 550 inżynierów na stanowiskach konstrukcyjnych, związanych z badaniami i produkcją przy ogólnym poziomie zatrudnienia wynoszącym około 2600 osób.

Realizujemy nowe prace rozwojowe – tu należy przede wszystkim wspomnieć o nowych łopatach wirnika głównego dla Sokoła. To był dla nas duży program inwestycyjny. Jest jednak także kilka innych modyfikacji, które chcemy na Sokole wdrożyć. Dotyczy to cyfryzacji awioniki, ujednolicenia konfiguracji, chcemy na wszystkich Sokołach zamontować nowy czteroosiowy autopilot, unowocześnić systemy łączności. Rozmowy w tej kwestii są zaawansowane, wykonaliśmy już w tym kierunku wiele pracy. Do wypracowania koncepcji takiego programu zostały włączone również zakłady Pratt & Whitney z Rzeszowa, Collins Aerospace z Wrocławia oraz Inspektorat Wsparcia i Inspektorat Sił Powietrznych. Dziś nie można jeszcze powiedzieć jakie będą ostateczne ustalenia, ale zgodziliśmy się wspólnie, że taki Mid-Life Upgrade musi się wydarzyć, jeśli chcemy zapewnić płynną eksploatację Sokołów do min. 2035 roku.

Jeśli chodzi o SW-4, jest on rozwijany w wersji SOLO, a więc jako demonstrator technologii i jako bezzałogowiec. SOLO jest projektem badawczym. Latał w ubiegłym roku nad Bałtykiem i dwa lata temu u wybrzeży Włoch w ramach prób OCEAN2020. Przeszedł pomyślnie wszystkie próby, w tym jego systemu łączności satelitarnej pozwalające mu operować w większym oddaleniu od ośrodka kierowania lotem.

Prowadzimy także pewne prace mające na celu poprawienie komfortu użytkowania śmigłowców SW-4 latających w Dęblinie, jednak nie są to fundamentalne prace rozwojowe.

Śmigłowiec SW-4 Sił Powietrznych podczas prac okresowych w hangarze zakładów PZL-Świdnik / Zdjęcie: Grzegorz Sobczak

W ubiegłym roku bardzo intensywnie promował Pan AW139 jako śmigłowiec, który w całości mógłby być produkowany przez PZL-Świdnik na potrzeby Polskiego Wojska. Czy teraz, po zamówieniu AW149 sytuacja się zmienia? Jak dziś formułuje Pan plany w tym zakresie?

Jedną z przewag konkurencyjnych nad innymi producentami śmigłowców jaką posiada Leonardo Helicopters jest elastyczność, dlatego jedna platforma nie zamyka nas na kolejną. Popatrzmy na MH-139 dla US Air Force, który został stworzony na platformie AW139 w kooperacji z Boeingiem – tak powstał Grey Wolf. Cztery pierwsze egzemplarze są już dostarczane, po ostatecznej, uzupełniającej certyfikacji przez FAA. Siły powietrzne Stanów Zjednoczonych dysponują szeroką paletą śmigłowców, mają też swoją produkcję, a jednak zdecydowały się przyjąć rozwiązanie na bazie platformy AW139. Osobiście widzę przestrzeń także w polskich Siłach Zbrojnych na ten typ śmigłowca. Ten śmigłowiec może być również w całości produkowany w Świdniku.

Śmigłowiec PZL W3 Sokół Sił Powietrznych w wersji poszukiwawczo-ratowniczej podczas prac obsługowych w hangarze zakładów PZL-Świdnik / Zdjęcie: Hans Wolf

Na koniec pytanie o to w jakim kierunku będzie rozwijać się działalność PZL-Świdnik w najbliższych latach? Jakie sektory rynku będą najważniejsze?

Naszym najważniejszym klientem jest Wojsko Polskie i ze względów tożsamościowych chcemy by tak pozostało. Mamy oczywiście innych ważnych klientów w kraju i zagranicą, jednak największy potencjał widzę głównie w Polsce i we współpracy z Siłami Zbrojnymi. Mają one duże potrzeby jeśli chodzi o wymianę sprzętu w różnych kategoriach śmigłowców, dlatego trudno wyobrazić sobie, żeby PZL-Świdnik nie był częścią rozwiązania tych wyzwań. PZL-Świdnik jest jedynym polskim zakładem posiadającym pełne zdolności projektowe, rozwojowe, produkcyjne i serwisowe, posiadającym wojskową certyfikację organizacji projektującej, ma wszystkie elementy wymagane od dostawcy śmigłowców. Ciężko więc wyobrazić sobie, że wojsko pominie taki zakład, który ma blisko siebie, w sąsiedztwie też szkoły lotniczej w Dęblinie. Z punktu widzenia bezpieczeństwa, zwłaszcza bezpieczeństwa łańcucha dostaw dla armii, z punktu widzenia biznesowego dla nas, nie wyobrażam sobie żebyśmy nie byli dalej strategicznym partnerem naszych Sił Zbrojnych.

Polska, z dużą armią, położona na wschodniej flance NATO, z potrzebami modernizacji wiekowej już floty opartej na radzieckich technologiach, pozostaje jednym z największych odbiorców dla śmigłowców wojskowych w Europie. Wierzę, że wojsko potrzebuje nas, a my potrzebujemy wojska. Jest to także kluczowe dla nas jako producenta śmigłowcowego.

Dziękuję za rozmowę

X