19 maja br. Służba Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) poinformowała, że zgromadziła dowody przeciwko rosyjskiemu generałowi-majorowi Anatolijowi Koncewojowi, zastępcy dowódcy Wojsk Powietrznodesantowych Federacji Rosyjskiej (WDW), który przeprowadził atak na lotnisko Kijów-Hostomel w pierwszych dniach pełnoskalowej wojny rosyjsko-ukraińskiej w ub. r., w wyniku czego zniszczony został strategiczny samolot transportowy An-225 Mrija (nr rej. UR-82060, znak wywoławczy ADB350F).
Zdjęcie: Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy
Zgodnie z przedstawionym materiałem dowodowym przez SBU, podejrzany miał bezpośrednio wydać rozkaz zdobycia lotniska Kijów-Hostomel z użyciem pododdziałów WDW, przy wsparciu Sił Powietrzno-Kosmicznych Federacji Rosyjskiej (WKS).
Ustalono, że generał-major Anatolij Koncewoj jest częścią najwyższego dowództwa wojskowego Federacji Rosyjskiej i był bezpośrednio zaangażowany w planowanie, przygotowanie i realizowanie zbrojnej agresji przeciwko Ukrainie. Według śledztwa, od 2019 podejrzany organizował szkolenia spadochroniarzy pododdziałów WDW na terytorium Rosji i Białorusi, aby wykorzystać je w późniejszej zbrojnej napaści ba Ukrainę.
Na podstawie zebranych dowodów śledczy Służby Bezpieczeństwa Ukrainy poinformowali Prokuraturę Generalną Ukrainy o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez podejrzanego na podstawie dwóch artykułów Kodeksu Karnego Ukrainy:
- części 3 art. 110: naruszenie integralności terytorialnej i nienaruszalności Ukrainy;
- części 2 art. 28 i części 2 art. 437: popełnienie przestępstwa przez grupę osób, poprzez wcześniejszy spisek, zorganizowaną przez grupę lub organizację przestępczą; planowanie, przygotowywanie, rozpętanie i prowadzenie agresywnej wojny.
Za powyższe artykuły przewiduje się karę do 15 lat więzienia. Trwają kompleksowe środki mające na celu postawienie sprawcy przed wymiarem sprawiedliwości za zbrodnie przeciwko Ukrainie. Dochodzenia przeprowadzono pod kierunkiem proceduralnym Biura Prokuratora Generalnego.
СБУ повідомила про підозру російському генералу, який віддав наказ знищити «Мрію»
➡️ https://t.co/TWEMvgCjIt pic.twitter.com/hbvGps4J2x
— СБ України (@ServiceSsu) May 19, 2023
Przypomnijmy, że An-225 Mrija został zniszczony podczas nieudanego desantu sił rosyjskich na rzeczone lotnisko w pierwszych godzinach pełnoskalowej wojny rozpoczętej 24 lutego 2022. Po trzech dobach pojawiły się niepotwierdzone doniesienia o uszkodzeniu samolotu. 3 marca ub. r. pojawiło się nagranie pożaru lekkiego hangaru w którym miał znajdować się przechodzący prace serwisowe An-225, a dzień potem materiały wizualne rosyjskiej telewizji na miejscu potwierdziły destrukcję największego samolotu na świecie.
1 kwietnia ub. r. na lotnisko weszły siły ukraińskie po wycofaniu się z obwodu kijowskiego Rosjan i wówczas zaczęły pojawiać się dokładne materiały prezentujące skalę zniszczeń. 5 kwietnia dokonano technicznego rozruchu jednego z silników D-18T, który nie został uszkodzony.
21 maja ub. r. prezydent Wołodymyr Zełenski po raz pierwszy publicznie ogłosił plany odbudowy zniszczonego samolotu. Rozpoczęto w tej sprawie zbiórkę funduszy. Pięć dni później rozpoczęło się sprzątanie hangaru i okolic oraz częściowy demontaż wraku – elementów samolotu, które po szczegółowych oględzinach zleconych przez Prokuraturę Generalną Ukrainy spisano na straty. Prace analityczne nad wrakiem kontynuowano w sierpniu. W międzyczasie był on pokazywany oficjelom odwiedzającym Kijów.
14 października ub. r. Służba Bezpieczeństwa Ukrainy informowała, że prowadzi śledztwo, czy pracownicy Antonowa nie współpracowali z Rosją, co doprowadziło do zniszczenia An-225 Mrija. Cztery dni później upubliczniono wstępne wyniki tego śledztwa. Wynika z nich, że kierownictwo Antonowa nie podjęło odpowiednich kroków w celu ratowania legendarnego samolotu. Anonimowi pracownicy państwowej spółki uniemożliwili władzom Ukrainy zorganizowanie osłony przeciwlotniczej i naziemnej lotniska.
10 marca br. SBU aresztowała b. dyrektora generalnego Przedsiębiorstwa Państwowego Antonow Serhija Byczkowa, a także jego zastępcę i szefa jednostki ochrony Ihora Netesowa za wcześniej wymienione zaniechania. Zarzuty dotyczą nie tylko strat materialnych, ale przede wszystkim śmierci ludzi w wyniku rosyjskiego ataku.
Warto dodać na koniec, że 7 listopada ub. r. w wywiadzie dla niemieckiego dziennika Bild, obecny dyrektor Antonowa Jewgienij Gawriłow podczas wizyty w Lipsku informował, że nowy egzemplarz An-225 powstanie w nieujawnionej lokalizacji i otrzyma komponenty nowe, jak i pochodzące ze zniszczonego pierwszego samolotu.
W hangarze Antonowa w Kijowie znajduje się nieukończony drugi egzemplarz An-225, o którym wspominał Gawryłow. W 2020 ówczesny dyrektor generalny ukraińskiej państwowej spółki SC UkrOboronProm Ihor Fomenko powiedział, że druga Mrija może zostać ukończona, ale trzeba ją całkowicie przeprojektować. W 2019 główny projektant An-225, Mykoła Kałasznikow, powiedział z kolei, że do jego ukończenia potrzeba około 300–400 mln USD (1,4-1,9 mld zł). Lecz 14 marca 2022 Rosjanie ostrzelali zakład Antonowa w stolicy, zginęły wówczas dwie osoby, ale nie informowano na temat stanu rzeczonego kadłuba, który tam się znajdował.