Defence & Space

Zawarcie umowy o partnerstwie strategicznym pomiędzy WZM a GDLS

Wchodzące w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej, Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne z Poznania podpisały umowę o partnerstwie strategicznym z amerykańską spółką General Dynamics Land Systems.

2025-05-14 | Rafał Muczyński | 2 minuty

Kolejne spotkanie w MON z delegacją południowokoreańskiego DAPA

Wiceminister obrony narodowej Paweł Bejda spotkał się z wiceministrem południowokoreańskiego urzędu ds. zakupów wojskowych DAPA, Guyheonem Jeongiem.

2025-05-14 | Redakcja | 2 minuty

„Siła w prawdzie”: Rosyjski pociąg do zwycięstwa w wojnie na kłamstwa historyczne

Okolice 9 maja w Federacji Rosyjskiej obfitują w wydarzenia związane z II wojną światową. Jednak większość zachodnich historyków złapała by się za głowy słysząc, co opowiadają…

2025-05-09 | Sławek Zagórski | 5 minut

Szwedzkie A26 a polska Orka

Na początku kwietnia Saab zorganizował dla przedstawicieli polskich mediów branżowych wizytę w należącej do koncernu a mieszczącej się w Karlskronie, stoczni Saab Kockums. Głównym tematem…

2025-05-08 | Przemysław Gurgurewicz | 19 minut

Szef MON na kongresie Impact’25

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz uczestniczył w kongresie Impact’25 i wziął udział w fireside chat – Nowe zagrożenia, nowe odpowiedzi: Polska strategia…

2025-05-14 | Redakcja | 6 minut

Rohde & Schwarz prezentuje najnowsze innowacje w walce radioelektronicznej na targach AOC Europe

Niemiecka spółka Rohde & Schwarz zaprezentowała nową generację systemów zwiadu/walki radioelektronicznej (SIGINT/WRE), rozwiązań do łączenia czujników i analizy sygnałów, zaprojektowanych tak, aby…

2025-05-12 | Redakcja | 2 minuty

„Siła w prawdzie”: Rosyjski pociąg do zwycięstwa w wojnie na kłamstwa historyczne

Okolice 9 maja w Federacji Rosyjskiej obfitują w wydarzenia związane z II wojną światową. Jednak większość zachodnich historyków złapała by się za głowy słysząc, co opowiadają…

2025-05-09 | Sławek Zagórski | 5 minut

Jak Pierwsza Wojna Światowa kształtowała obraz Drugiej? Technologia i inne wynalazki

Trudno jest w pełni zrozumieć przebieg i obraz Drugiej Wojny Światowej, jeżeli nie wie się nic o Pierwszej. Bo to właśnie lata Wielkiej Wojny doprowadziły…

2025-04-20 | Tomasz Świątkowski | 12 minut

Podpisanie umowy na dostawę Satelitarnego Systemu Obserwacji Ziemi w programie MikroSAR

Konsorcjum polsko-fińskiej spółki ICEYE i Wojskowych Zakładów Łączności Nr 1 podpisało umowę z Ministerstwem Obrony Narodowej na dostarczenie Siłom Zbrojnym RP Satelitarnego Systemu Obserwacji Ziemi…

2025-05-14 | Redakcja | 9 minut

Rheinmetall AG i ICEYE planują utworzenie spółki joint venture

Niemiecka grupa Rheinmetall AG oraz polsko-fińska spółka ICEYE zamierzają uruchomić spółkę joint venture, której zadaniem będzie produkcja satelitów wyposażonych w radar z syntetyczną aperturą…

2025-05-08 | Redakcja | 4 minuty

Kolejne spotkanie w MON z delegacją południowokoreańskiego DAPA

Wiceminister obrony narodowej Paweł Bejda spotkał się z wiceministrem południowokoreańskiego urzędu ds. zakupów wojskowych DAPA, Guyheonem Jeongiem.

2025-05-14 | Redakcja | 2 minuty

Rekordowe umowy obronne USA z Arabią Saudyjską

Podczas wizyty prezydenta USA Donalda Trumpa w Rijadzie, zostały zawarte amerykańsko-saudyjskie umowy obronne o wartości prawie 142 mld USD.

2025-05-14 | Rafał Muczyński | 6 minut

Zawarcie umowy o partnerstwie strategicznym pomiędzy WZM a GDLS

Wchodzące w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej, Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne z Poznania podpisały umowę o partnerstwie strategicznym z amerykańską spółką General Dynamics Land Systems.

2025-05-14 | Rafał Muczyński | 2 minuty

Kolejne spotkanie w MON z delegacją południowokoreańskiego DAPA

Wiceminister obrony narodowej Paweł Bejda spotkał się z wiceministrem południowokoreańskiego urzędu ds. zakupów wojskowych DAPA, Guyheonem Jeongiem.

2025-05-14 | Redakcja | 2 minuty

Bell wyprodukował 6000 śmigłowców w Kanadzie

Kanadyjska spółka Bell Textron Canada Limited (część amerykańskiej Bell Textron) dostarczyła dwa śmigłowce wielozadaniowe Model 412EPX, dzięki czemu zakład wyprodukował…

2025-05-14 | Rafał Muczyński | 6 minut

Premier Tusk: Za pożarem Centrum Handlowego Marywilska 44 stoją Rosjanie

We wspólnym oświadczeniu ministra sprawiedliwości – prokuratora generalnego oraz ministra spraw wewnętrznych i administracji, koordynatora służb specjalnych stwierdzono, że za zeszłorocznym pożarem Centrum Handlowego Marywilska…

2025-05-12 | Redakcja | 4 minuty

Zawarcie umowy o partnerstwie strategicznym pomiędzy WZM a GDLS

Wchodzące w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej, Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne z Poznania podpisały umowę o partnerstwie strategicznym z amerykańską spółką General Dynamics Land Systems.

2025-05-14 | Rafał Muczyński | 2 minuty

Pierwsza wyrzutnia systemu THAAD dla Arabii Saudyjskiej gotowa

Amerykańska spółka Lockheed Martin zaprezentowała pierwszą platformę transportową MRP-T wyrzutni zaawansowanego systemu obrony przeciwrakietowej THAAD, przeznaczonego dla Arabii Saudyjskiej.

2025-05-14 | Rafał Muczyński | 5 minut

Zawarcie umowy o partnerstwie strategicznym pomiędzy WZM a GDLS

Wchodzące w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej, Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne z Poznania podpisały umowę o partnerstwie strategicznym z amerykańską spółką General Dynamics Land Systems.

2025-05-14 | Rafał Muczyński | 2 minuty

Kolejne spotkanie w MON z delegacją południowokoreańskiego DAPA

Wiceminister obrony narodowej Paweł Bejda spotkał się z wiceministrem południowokoreańskiego urzędu ds. zakupów wojskowych DAPA, Guyheonem Jeongiem.

2025-05-14 | Redakcja | 2 minuty

FEINDEF’25: Premiera europejskiej haubicy NEMESIS

Na rozpoczynających się dziś Międzynarodowych Targach Przemysłu Obronnego FEINDEF w Madrycie, europejskie spółki KNDS i GDELS zaprezentowały 155-mm haubicę samobieżną na podwoziu gąsienicowym NEMESIS.

2025-05-12 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Rafael zaprezentował ulepszoną głowicę MicroLite

Podczas Special Operations Forces (SOF) Week 2025 w Tampa na Florydzie, izraelska spółka Rafael Advanced Defense Systems zaprezentowała ulepszoną głowicę optoelektroniczną MicroLite.

2025-05-10 | Redakcja | 4 minuty
Shooting

Inforce ARC 350 & 600 – nowe, mocniejsze latarki

Inforce wkrótce wprowadzi do dystrybucji latarki nowej linii ARC, w skład której wchodzi model 600 oraz 350 (zasilane odpowiednio ogniwami 18650 oraz 18350). Całkowicie nowa…

2025-05-14 | Michał Ihnatów | 5 minut

Szersza oferta Athlon Optics w Parabellum

W ofercie sklepie Parabellum pojawiły się kolejne produkty marki Athlon Optics. W jej ofercie znajdują się zarówno lunety biegowe, jak i te znacznie…

2025-05-14 | Michał Ihnatów | 13 minut

Inforce ARC 350 & 600 – nowe, mocniejsze latarki

Inforce wkrótce wprowadzi do dystrybucji latarki nowej linii ARC, w skład której wchodzi model 600 oraz 350 (zasilane odpowiednio ogniwami 18650 oraz 18350). Całkowicie nowa…

2025-05-14 | Michał Ihnatów | 5 minut

Szersza oferta Athlon Optics w Parabellum

W ofercie sklepie Parabellum pojawiły się kolejne produkty marki Athlon Optics. W jej ofercie znajdują się zarówno lunety biegowe, jak i te znacznie…

2025-05-14 | Michał Ihnatów | 13 minut

LMT MARS-L w Mex Armory – dwie lufy, jedna cena

W sklepie Mex Armory obowiązuje specjalna promocja na karabinki LMT MARS-L w wariantach z lufami długości 10,5 lub 11 cali (bez EBCG). Do każdego karabinka w zestawie…

2025-05-12 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Nowości Bergara i Schmeisser w Incorsa

W firmie Incorsa pojawiły się nowości z katalogu Bergara oraz Schmeisser.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 5 minut

Strzelectwo od podstaw cz. 3 – Od egzaminu po WPA

Egzamin na patent strzelecki mamy już za sobą? Świetnie, ale droga do pozwolenia na broń jest długa. Biorąc pod uwagę czas, wysiłek i poniesione koszty, nie jesteśmy jeszcze…

2025-04-30 | Tomasz Karasiński | 21 minut

Wszystko o gwizdkach — Urządzenia wylotowe w broni palnej

A co by było, gdyby gazy wylotowe mogły jeszcze wykonać dla nas jakąś robotę? Niosą przecież sporą energię, która marnuje się, a nawet działa na niekorzyść…

2025-04-21 | Tomasz Karasiński | 32 minuty

Lynx Custom Knives – masywny taktyk z polskiej stajni

Czasem trafia w ręce coś, co od razu zdradza, że nie powstało na taśmie produkcyjnej. Nie przez przypadek, nie bo się sprzeda, tylko dlatego, że ktoś po drugiej stronie blachy i szlifierki…

2025-05-13 | Mateusz Sułek | 1 minut

Haix z nowym modelem – Connexis Go 2.0

Connexis Go 2.0 to nowość Haix wyróżniająca się nową syntetyczną cholewką, która jeszcze sprawiej odprowadzać ma wilgoć z wnętrza obuwia.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 1 minut

Strzelectwo od podstaw cz. 3 – Od egzaminu po WPA

Egzamin na patent strzelecki mamy już za sobą? Świetnie, ale droga do pozwolenia na broń jest długa. Biorąc pod uwagę czas, wysiłek i poniesione koszty, nie jesteśmy jeszcze…

2025-04-30 | Tomasz Karasiński | 21 minut

Wszystko o gwizdkach — Urządzenia wylotowe w broni palnej

A co by było, gdyby gazy wylotowe mogły jeszcze wykonać dla nas jakąś robotę? Niosą przecież sporą energię, która marnuje się, a nawet działa na niekorzyść…

2025-04-21 | Tomasz Karasiński | 32 minuty

SprawdzaMY za zaświadczeniem do nabycia broni w mObywatel

Zespół SprawdzaMY, założony przez Rafała Brzoskę, zgłosił kolejny pomysł w najnowszym pakiecie usprawnień – wprowadzenie zaświadczenia upoważniajacego do nabycia broni do aplikacji mObywatel.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Ministerstwo Sportu i Turystyki z postępowaniem wobec PZSS

Dnia 9 maja 2025 roku, Ministerstwo Sportu i Turystyki poinformowało o wszczęciu postepowania nadzorczego wobec Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego. Postępowanie ma związek ze zgłaszanymi…

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 2 minuty

System Direct Action Spitfire Plate Carrier cz.1 – Sprawdźmy noszak

W dniu dzisiejszym na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań w kategorii oporządzenia. Podstawowym, i raczej niezbędnym  elementem naszego wyposażenia są noszaki osłon balistycznych, których kilka…

2025-05-08 | Michał Gaweł | 15 minut

Fix It Sticks – The Works: Narzędziowy zestaw klasy premium

W świecie strzelectwa niezawodność to nie luksus – to konieczność. Bez względu na to, czy jesteś operatorem, myśliwym w terenie, czy pasjonatem precyzyjnego strzelania, jedno pozostaje niezmienne: dobrze utrzymana…

2025-04-29 | Mateusz Zydroń | 13 minut

Festiwal FAST w Krakowie – to był strzał w 10!

Niemal 11 000 osób przybyło w wiosenny weekend 25-27 kwietnia do EXPO Kraków, z zamiarem odwiedzenia stoisk 157 wystawców z branży strzeleckiej, survivalowej i łowieckiej.…

2025-05-12 | Redakcja | 7 minut

Delta Long Range Weekend 2025 już w sobotę

W dniach 10-11 maja (sobota-niedziela) odbędzie się kolejna edycja warsztatów strzeleckich Delta Long Range Weekend.

2025-05-07 | Michał Ihnatów | 4 minuty
Adventure

Lynx Custom Knives – masywny taktyk z polskiej stajni

Czasem trafia w ręce coś, co od razu zdradza, że nie powstało na taśmie produkcyjnej. Nie przez przypadek, nie bo się sprzeda, tylko dlatego, że ktoś po drugiej stronie blachy i szlifierki…

2025-05-13 | Mateusz Sułek | 1 minut

Haix z nowym modelem – Connexis Go 2.0

Connexis Go 2.0 to nowość Haix wyróżniająca się nową syntetyczną cholewką, która jeszcze sprawiej odprowadzać ma wilgoć z wnętrza obuwia.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 1 minut

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk,…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe.…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Lynx Custom Knives – masywny taktyk z polskiej stajni

Czasem trafia w ręce coś, co od razu zdradza, że nie powstało na taśmie produkcyjnej. Nie przez przypadek, nie bo się sprzeda, tylko dlatego, że ktoś po drugiej stronie blachy i szlifierki…

2025-05-13 | Mateusz Sułek | 1 minut

Torba Helikon-Tex Field Tote już dostępna!

Nowości z Enforce Tac 2025 stopniowo pojawią się w ofercie Helikon-Tex. Field Tote to torba z linii Urban, która łączy cywilny styl z militarnym zacięciem.

2025-05-08 | Michał Ihnatów | 1 minut

Helikon-Tex Tracer — anorak zamiast bluzy mundurowej?

Kurtka Tracer to kolejny anorak (czy też kangurka) od Helikon-Tex. Od pozostałych różni się tym, że należy do linii Patrol i zaprojektowany został do użytku wojskowego — dlatego też…

2025-04-11 | Michał Ihnatów | 1 minut

Recenzja kurtki Helikon-Tex Trooper Mk2

Tematem tejże recenzji jest nowa wersja jednego z najbardziej znanych produktów Helikon-Tex – kurtki softshell Trooper. Mając już doświadczenie ze starszym projektem,…

2025-03-10 | Michał Ihnatów | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Swarovski BP24: plecak do podglądania natury

„– Stary, mam plecak Swarovskiego! – Z diamentów? – Nie no, naprawdę Swarovskiego. Taki na optykę! – Ale jak to? Tego od pierścionków i kolczyków?”. Tak w większości…

2024-07-03 | Konrad Busza | 1 minut

„Zabić Ukrainę. Alfabet rosyjskiej agresji” – wojna oczami reportera

Marcin Ogdowski to jeden z najbardziej cenionych polskich korespondentów wojennych, znany z bezkompromisowych, rzetelnych i często brutalnie szczerych relacji z frontów wojennych. Jego najnowsza książka,…

2025-02-18 | Mateusz Sułek | 1 minut

Między historią a fikcją – czy warto przeczytać „Wojnę Wschodnią. Kroniki”?

Co by było, gdyby zimna wojna przerodziła się w otwarty konflikt zbrojny?
Piotr Langenfeld w swojej książce „Wojna Wschodnia. Kroniki” zabiera nas do alternatywnej wersji historii…

2025-02-14 | Mateusz Sułek | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Krakowski Festiwal Górski 2024 – najważniejsze informacje

Krakowski Festiwal Górski odbędzie się w dniach 7-8 grudnia 2024 roku w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Jak co roku w programie wiele atrakcji,…

2024-11-07 | Redakcja | 1 minut
Kalendarium

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

PZL-Świdnik oferuje kompleksowe rozwiązania szkoleniowe załóg śmigłowców i personelu naziemnego

Siły Zbrojne RP rozbudowują i modernizują flotę śmigłowców. W ostatnim czasie podpisano kilka kontraktów na dostawy, dalsze są przedmiotem rozmów i konsultacji. Duża liczba wiropłatów nowej generacji stawia przez Siłami Zbrojnymi RP nowe wymagania jeśli chodzi o szkolenie pilotów i obsługi technicznej dla śmigłowców nowszych przynajmniej o jedną generację niż te używane obecnie.

W ostatnim czasie Agencja Uzbrojenia podpisała kontrakty na dostawy nowoczesnych śmigłowców dla potrzeb Sił Zbrojnych RP. Chodzi o osiem śmigłowców wielozadaniowych S-70i Black Hawk dla Wojsk Specjalnych, 32 wielozadaniowe śmigłowce wsparcia Leonardo AW149 dla Wojsk Lądowych, oraz cztery morskie wielozadaniowe śmigłowce Leonardo AW101 dla Marynarki Wojennej.
Na tym jednak nie koniec. Rozważne jest pozyskanie kolejnych śmigłowców dla Wojsk Lądowych, które muszą zastąpić transportowe śmigłowce z rodziny Mi. Mogłyby to być śmigłowce AW101 lub kolejne AW149 lub pewien miks tych platform, w zależności od doktryny ich użycia. Ponadto Polska ma pozyskać śmigłowce uderzeniowe AH-64E Apache Guardian w liczbie nawet 96 sztuk. Oprócz wspomnianych wcześniej czterech morskich AW101, potrzeby Marynarki Wojennej określa się na dodatkowe przynajmniej osiem lub nawet dwanaście egzemplarzy tego typu, w tym śmigłowce pokładowe w ramach programu Kondor, które miałyby zastąpić wysłużone SH-2G Super Seasprite.
To co łączy wyżej wymienione śmigłowce to fakt, że są przynajmniej o jedną generację nowocześniejsze od wiropłatów używanych obecnie w Siłach Zbrojnych RP. Stawia to zupełnie nowe wymagania w dziedzinie szkolenia personelu – zarówno latającego jak i technicznego.

Piloci Marynarki Wojennej RP w kabinie śmigłowca AW101 / Zdjęcie: Marynarka Wojenna

Znaczna liczba nowych śmigłowców jakie są już dostarczane, jak również te, które trafią do Sił Zbrojnych RP będzie wyprodukowana przez PZL-Świdnik (AW149) lub ze znacznym zaangażowaniem tych zakładów (AW101). Nie dziwi więc, że polski producent śmigłowców oferuje naszemu wojsku swoje rozwiązania w zakresie szkolenia pilotów i personelu technicznego. Bezpośrednim dostawcą kompleksowego systemu szkoleniowego byłyby właśnie zakłady PZL-Świdnik. System ten obejmowałby wszystkie niezbędne elementy jak trenażery, symulatory, śmigłowce szkolno-bojowe oraz pakiet logistyczny. Do tego dochodzi pełne wsparcie PZL-Świdnik jako producenta śmigłowców na jakie ma szkolić się personel latający i techniczny.

Symulator z wirtualną rzeczywistością

PZL-Świdnik, działający w ramach Grupy Leonardo oferuje najnowsze rozwiązania w dziedzinie szkolenia – symulator z wirtualną i rozszerzoną rzeczywistością VxR (Virtual and Extended Reality). Jego rzeczywista, realna część sprowadza się do fotela pilota, elementów sterujących jak drążek skoku okresowego oraz dźwignia skoku ogólnego i mocy, a także uproszczonej tablicy przyrządów. Reszta środowiska pracy pilota jest generowana przy pomocy specjalnych gogli noszonych przez szkolącego się pilota. Jest to pierwsze urządzenie tego typu zbudowane przez producenta statków powietrznych, odwzorowujące jego własne wyroby. Dzięki temu możliwe było połączenie zdolności symulacyjnych z danymi pochodzącymi z rzeczywistych śmigłowców, które odtwarza symulator.


Pilot w wirtualnym symulatorze lotu VxR. Zwracają uwagę gogle rzeczywistości rozszerzonej zapewniające wizualizacje wnętrza śmigłowca jak również jego otoczenia / Zdjęcie: Leonardo

Wirtualna rzeczywistość pozwala zastąpić wyposażenie odpowiadające pełnemu symulatorowi lotu. Odwzorowane jest nie tylko wnętrze kabiny pilota oraz otoczenie śmigłowca, ale także rzeczywiste własności dynamiczne symulowanego statku powietrznego. Wszystko to pozwala pilotowi poczuć się zupełnie tak samo jak w kabinie realnego śmigłowca, uwzględniając interakcję z fizycznymi urządzeniami w kabinie i na tablicy przyrządów, co pozwala wierniej odwzorowywać dany wiropłat. Pilot dysponuje polem widzenia w zakresie 360º.
Dzięki goglom możliwe jest zastosowanie obrazowania stereoskopowego, które zwiększa realność odczuć pilota obserwującego wirtualne wnętrze kabiny i przestrzeń na zewnątrz śmigłowca z przeszkodami terenowymi i innymi elementami środowiska w jakim odbywa się lot.
Dzięki zastosowaniu gogli możliwe było pozbycie się dużych elementów typowych dla tradycyjnych symulatorów jak system projekcyjny. Obniża to znacznie masę całego symulatora i zmniejsza jego gabaryty. Zwiększa to jego mobilność i możliwość posadowienia go także na ruchomej platformie. Dzięki niewielkim rozmiarom symulator VxR jest łatwy do transportu i nie wymaga rozbudowanej infrastruktury. Najlepszym tego przykładem było zaprezentowanie takiego symulatora przez PZL-Świdnik podczas MSPO 2023. Prezentowane urządzenie umieszczono w standardowym, niewielkim kontenerze.
Wirtualna kabina pozwala odwzorować wszystkie typy śmigłowców produkowane przez koncern Leonardo. Dzięki temu symulator VxR można wykorzystać w procesie szkolenia załóg różnych śmigłowców znajdujących się we flocie tego samego użytkownika.


Pilot korzystający z wirtualnego symulatora VxR dzięki systemowi wizualizacji widzi nie tylko wnętrze kabiny oraz otoczenie śmigłowca ale także położenie swoich dłoni, co umożliwia manipulowanie przełącznikami w wirtualnej kabinie / Zdjęcie: Leonardo

Kompleksowe rozwiązanie

Jednak oferta PZL-Świdnik to nie tylko symulator VxR, ale także nowoczesne rozwiązania w formie urządzeń bardziej tradycyjnych. Jak informują przedstawiciele polskiego zakładu, już dziś Marynarka Wojenna RP wykorzystuje takie właśnie nowoczesne systemy symulatorowe do szkolenia pilotów śmigłowców AW101.


Śmigłowiec AW149 Wojsk Lądowych / Zdjęcie: Grzegorz Sobczak

Jak zapewniają przedstawiciele PZL-Świdnik, nikt nie zna lepiej własności pilotażowych śmigłowców niż ich konstruktor i producent. Dzięki dostępowi do certyfikowanych danych można uzyskać precyzyjne odwzorowanie własności pilotażowych w symulatorze. Co więcej, producent śmigłowców może zająć się zarządzaniem eksploatacją i obsługą techniczną wyposażenia wykorzystywanego w procesie szkolenia. Doświadczenia Akademii Szkolenia Śmigłowcowego Leonardo pozwala opracować rozwiązania szkoleniowe skrojone według potrzeb użytkownika, uwzględniając różne platformy śmigłowcowe, a więc także pozyskiwane w innych programach.

Symulatory o zwiększonym realizmie

Nową kategorią wprowadzoną do oferty Grupy Leonardo jest także symulator ETD e-Motion (Enhanced Training Device). Łączy on w sobie możliwości symulatora na platformie o sześciu stopniach swobody (Full Flight Symulator) z zapewnieniem zwiększonej realności symulacji nie tylko własności lotnych, ale także innych doznań pilota jak np. przeciążenia, wibracje, czy zdefiniowana sceneria w strefie wykonywania szkolenia (odwzorowanie konkretnych lokalizacji geograficznych).
System może być zamontowany w zestawie kontenerów, co pozwala na wykorzystanie go bez konieczności budowy specjalistycznej infrastruktury i może być rozstawiony w dowolnym miejscu i szybko relokowany.


Symulator śmigłowca AW149 dostarczany przez koncern Leonardo / Zdjęcie: Leonardo

Symulator pozwala na prowadzenie szkolenia w zakresie misji rozpoznawczych i wyszukiwania celów z wykorzystaniem najnowszych czujników jakie mogą być zamontowane na pokładzie śmigłowca, zadań poszukiwawczo-ratowniczych, w tym zadań ratownictwa bojowego, ewakuacji medycznej, misji zwalczania pojazdów pancernych przeciwnika, jak również współpracy z innymi jednostkami wojska.

Śmigłowiec AW109 TrekkerM

Do szkolenia praktycznego PZL-Świdnik wskazuje śmigłowiec AW109 TrekkerM, czyli wojskową wersję popularnego AW109. Jest to lekki dwusilnikowy śmigłowiec wielozadaniowy, który wyróżnia się dobrymi osiągami, w tym w warunkach wysokogórskich w klimacie tropikalnym, i dużą prędkością lotu. Jest także elastyczny jeśli chodzi o przystosowanie do rożnych misji. Wirnik nośny obracający się w lewo daje szkolonemu możliwość nabrania właściwych nawyków w zakresie pilotażu, szczególnie w sytuacjach awaryjnych w warunkach autorotacji, które będą identyczne do tych jakich będą wymagały cięższe śmigłowce, na których szkolący się pilot będzie latał później.
Podczas lotu można w prosty sposób zmieniać zadania pilotów. Jeden może być tzw. pilotem lecącym, drugi obserwatorem, a później mogą zamienić się rolami. Dodatkowo, w tylnej części kabiny pilotów, pośrodku, za fotelami pilotów zamontowano dodatkowy fotel pozwalający obserwować wszystkie działania obu pilotów. Może on być wykorzystany np. jako miejsce dla pilota ucznia lecącego w charakterze obserwatora, który może obserwować działania swoich kolegów wykonujących lot i uczyć się niejako na ich błędach.

Śmigłowiec morski AW101 Marynarki Wojennej RP / Zdjęcie: Marynarka Wojenna

Kabina pilotów wyposażona według standardu glass cockpit umożliwia wykonywanie lotów w załodze jedno- i dwuosobowej, zarówno w warunkach VFR (z widocznością ziemi) jak i IFR (zgodnie z procedurami lotów według wskazań przyrządów). Monitory ciekłokrystaliczne umożliwiają m.in. wykorzystanie systemu Honeywell Synthetic Vision System, który wyświetla na monitorach w kabinie syntetyczny obraz otoczenia uzupełniony danymi nawigacyjnymi z zaznaczonymi przeszkodami terenowymi. System ten znajduje się także m.in. na wyposażeniu śmigłowców AW149. TrekkerM ma także śmigłowcowy system ostrzegania o bliskości ziemi HTAWS (Helicopter Terrain Avoidance Warning System), co podnosi bezpieczeństwo wykonywania lotów.
Opcjonalnie, AW109 TrekkerM może przenosić uzbrojenie jak np. zasobniki z karabinami maszynowymi, czy wyrzutnie pocisków niekierowanych.
Śmigłowce produkowane przez Leonardo mają wiele wspólnych cech, które zapewniają wysoki poziom interoperacyjności. Pozwala to zapewnić szybkie przejście pilotów ze śmigłowców szkolenia zaawansowanego, jak np. wspomniany AW109 TrekkerM, do wykonywania zadań na śmigłowcach cięższych. Duża część wyposażenia awionicznego jest wspólna dla różnych konstrukcji produkowanych przez Grupę Leonardo, która jest globalnym dostawcą szkoleń, projektantem symulatorów i oprogramowania, producentem i dostawcą aplikacji operacyjnych. W Polsce mogą być one dostępne dzięki PZL-Świdnik, który jest zawsze stroną wszystkich zobowiązań w ramach polskich programów śmigłowcowych.

Szkolenie techników

Dziś również procesy szkolenia personelu obsługi technicznej statków powietrznych wykorzystują techniki symulacyjne. Dotycz to także szkolenia personelu technicznego jakie zapewnia PZL-Świdnik w odniesieniu do śmigłowców z rodziny Leonardo. W czasie zaznajamiania się z zasadami obsługi, personel techniczny wykorzystuje elementy szkolenia praktycznego oparte o interaktywne urządzenia symulacyjne IVMTS (Interactive Virtual Maintenance Trainer Simulator). Dzięki niemu, w odniesieniu do systemów mechanicznych, technicy mogą zapoznać się z budową i prowadzeniem prac obsługowych głównych podzespołów śmigłowców jak silniki, czy przekładnie główne. W zakresie awioniki oraz innych instalacji śmigłowca system szkoleniowy jest wspierany przez specjalny pakiet VTM. Dzięki tym rozwiązaniom szkolący się personel techniczny może poznać procedury stosowane przy obsłudze instalacji pokładowych i nauczyć się je poprawnie wykonywać jeszcze zanim uzyska pełny dostęp do rzeczywistego śmigłowca.
Przedstawiciele PZL-Świdnik podkreślają, że są w stanie zapewnić efektywny system szkolenia zoptymalizowany dla Sił Zbrojnych RP, opierając się na doświadczeniach już zdobytych we współpracy z użytkownikiem wojskowym oraz całego koncernu Leonardo Helicopters w zakresie współpracy szkoleniowej z odbiorcami wojskowymi na całym świecie.


Kabina symulatora śmigłowca AW101 podczas szkolenia pilotów / Zdjęcie: Leonardo

PZL-Świdnik ma również możliwość zapewnienia wsparcia technicznego w zakresie obsługi systemów symulatorowych oraz zespołów utrzymania eksploatacji stacjonujących u użytkownika. Dzięki temu możliwa jest efektywna eksploatacja, ale także łatwy dostęp do części zamiennych oraz wsparcie techniczne na miejscu użytkowania symulatorów.

Konsultacje rynkowe

Z informacji uzyskanych przez MILMAG wynika, że Agencja Uzbrojenia będzie w ramach konsultacji rynkowych określać możliwości pozyskania kompleksowego rozwiązania szkoleniowego. W jego skład mają wejść 24 śmigłowce w konfiguracji do prowadzenia szkolenia z użyciem lotniczych środków bojowych, system szkoleniowy obejmujący symulatory i trenażery, pakiet logistycznego wsparcia szkolenia, usługi wsparcia materiałowego, pakiet szkoleniowy oraz przystosowanie lub budowa infrastruktury ściśle powiązanej z systemem szkolenia.

X