Defence & Space

Szwecja zamówiła dodatkową przeciwpancerną amunicję artyleryjską BONUS

Szwedzki urząd zamówień obronnych FMV zawarł umowę z rodzimą spółką BAE Systems Bofors AB na dostawę nowej partii 155-mm precyzyjnej, przeciwpancernej amunicji…

2025-05-14 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Rafael pomyślnie zademonstrował w USA zdolności Typhoon 30 C-UAS

Izraelska spółka Rafael Advanced Defense Systems przeprowadziła testy zdalnie sterowanego modułu uzbrojenia Typhoon 30 do neutralizowania bezzałogowców w różnych odległościach podczas demonstracji…

2025-05-14 | Redakcja | 3 minuty

„Siła w prawdzie”: Rosyjski pociąg do zwycięstwa w wojnie na kłamstwa historyczne

Okolice 9 maja w Federacji Rosyjskiej obfitują w wydarzenia związane z II wojną światową. Jednak większość zachodnich historyków złapała by się za głowy słysząc, co opowiadają…

2025-05-09 | Sławek Zagórski | 5 minut

Szwedzkie A26 a polska Orka

Na początku kwietnia Saab zorganizował dla przedstawicieli polskich mediów branżowych wizytę w należącej do koncernu a mieszczącej się w Karlskronie, stoczni Saab Kockums. Głównym tematem…

2025-05-08 | Przemysław Gurgurewicz | 19 minut

Rohde & Schwarz prezentuje najnowsze innowacje w walce radioelektronicznej na targach AOC Europe

Niemiecka spółka Rohde & Schwarz zaprezentowała nową generację systemów zwiadu/walki radioelektronicznej (SIGINT/WRE), rozwiązań do łączenia czujników i analizy sygnałów, zaprojektowanych tak, aby…

2025-05-12 | Redakcja | 2 minuty

Iberyjski blackout: Czy Polska jest gotowa na podobny scenariusz?

Blackout na Półwyspie Iberyjskim wywołał kilka nieśmiałych pytań, czy Polska jest bezpieczna w przypadku awarii sieci energetycznej. Pytanie o tyle zasadne, że dziwić może jak…

2025-05-02 | Sławek Zagórski | 7 minut

„Siła w prawdzie”: Rosyjski pociąg do zwycięstwa w wojnie na kłamstwa historyczne

Okolice 9 maja w Federacji Rosyjskiej obfitują w wydarzenia związane z II wojną światową. Jednak większość zachodnich historyków złapała by się za głowy słysząc, co opowiadają…

2025-05-09 | Sławek Zagórski | 5 minut

Jak Pierwsza Wojna Światowa kształtowała obraz Drugiej? Technologia i inne wynalazki

Trudno jest w pełni zrozumieć przebieg i obraz Drugiej Wojny Światowej, jeżeli nie wie się nic o Pierwszej. Bo to właśnie lata Wielkiej Wojny doprowadziły…

2025-04-20 | Tomasz Świątkowski | 12 minut

Podpisanie umowy na dostawę Satelitarnego Systemu Obserwacji Ziemi w programie MikroSAR

Konsorcjum polsko-fińskiej spółki ICEYE i Wojskowych Zakładów Łączności Nr 1 podpisało umowę z Ministerstwem Obrony Narodowej na dostarczenie Siłom Zbrojnym RP Satelitarnego Systemu Obserwacji Ziemi…

2025-05-14 | Redakcja | 9 minut

Rheinmetall AG i ICEYE planują utworzenie spółki joint venture

Niemiecka grupa Rheinmetall AG oraz polsko-fińska spółka ICEYE zamierzają uruchomić spółkę joint venture, której zadaniem będzie produkcja satelitów wyposażonych w radar z syntetyczną aperturą…

2025-05-08 | Redakcja | 4 minuty

Rekordowe umowy obronne USA z Arabią Saudyjską

Podczas wizyty prezydenta USA Donalda Trumpa w Rijadzie, zostały zawarte amerykańsko-saudyjskie umowy obronne o wartości prawie 142 mld USD.

2025-05-14 | Rafał Muczyński | 6 minut

Ukraiński Przemysł Obronny kusi Ukraińców w Polsce powrotem do kraju

Koncern Ukraiński Przemysł Obronny JSC (UDI; dawniej UkrOboronProm) rozpoczął program Powrót Ukraińców, który ma zachęcić obywateli przebywających w Polsce do powrotu do kraju i podjęcia…

2025-05-13 | Rafał Muczyński | 2 minuty

Rafael pomyślnie zademonstrował w USA zdolności Typhoon 30 C-UAS

Izraelska spółka Rafael Advanced Defense Systems przeprowadziła testy zdalnie sterowanego modułu uzbrojenia Typhoon 30 do neutralizowania bezzałogowców w różnych odległościach podczas demonstracji…

2025-05-14 | Redakcja | 3 minuty

Bell wyprodukował 6000 śmigłowców w Kanadzie

Kanadyjska spółka Bell Textron Canada Limited (część amerykańskiej Bell Textron) dostarczyła dwa śmigłowce wielozadaniowe Model 412EPX, dzięki czemu zakład wyprodukował…

2025-05-14 | Rafał Muczyński | 6 minut

Bell wyprodukował 6000 śmigłowców w Kanadzie

Kanadyjska spółka Bell Textron Canada Limited (część amerykańskiej Bell Textron) dostarczyła dwa śmigłowce wielozadaniowe Model 412EPX, dzięki czemu zakład wyprodukował…

2025-05-14 | Rafał Muczyński | 6 minut

Premier Tusk: Za pożarem Centrum Handlowego Marywilska 44 stoją Rosjanie

We wspólnym oświadczeniu ministra sprawiedliwości – prokuratora generalnego oraz ministra spraw wewnętrznych i administracji, koordynatora służb specjalnych stwierdzono, że za zeszłorocznym pożarem Centrum Handlowego Marywilska…

2025-05-12 | Redakcja | 4 minuty

Szwecja zamówiła dodatkową przeciwpancerną amunicję artyleryjską BONUS

Szwedzki urząd zamówień obronnych FMV zawarł umowę z rodzimą spółką BAE Systems Bofors AB na dostawę nowej partii 155-mm precyzyjnej, przeciwpancernej amunicji…

2025-05-14 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Rafael pomyślnie zademonstrował w USA zdolności Typhoon 30 C-UAS

Izraelska spółka Rafael Advanced Defense Systems przeprowadziła testy zdalnie sterowanego modułu uzbrojenia Typhoon 30 do neutralizowania bezzałogowców w różnych odległościach podczas demonstracji…

2025-05-14 | Redakcja | 3 minuty

Szwecja zamówiła dodatkową przeciwpancerną amunicję artyleryjską BONUS

Szwedzki urząd zamówień obronnych FMV zawarł umowę z rodzimą spółką BAE Systems Bofors AB na dostawę nowej partii 155-mm precyzyjnej, przeciwpancernej amunicji…

2025-05-14 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Rafael pomyślnie zademonstrował w USA zdolności Typhoon 30 C-UAS

Izraelska spółka Rafael Advanced Defense Systems przeprowadziła testy zdalnie sterowanego modułu uzbrojenia Typhoon 30 do neutralizowania bezzałogowców w różnych odległościach podczas demonstracji…

2025-05-14 | Redakcja | 3 minuty

FEINDEF’25: Premiera europejskiej haubicy NEMESIS

Na rozpoczynających się dziś Międzynarodowych Targach Przemysłu Obronnego FEINDEF w Madrycie, europejskie spółki KNDS i GDELS zaprezentowały 155-mm haubicę samobieżną na podwoziu gąsienicowym NEMESIS.

2025-05-12 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Rafael zaprezentował ulepszoną głowicę MicroLite

Podczas Special Operations Forces (SOF) Week 2025 w Tampa na Florydzie, izraelska spółka Rafael Advanced Defense Systems zaprezentowała ulepszoną głowicę optoelektroniczną MicroLite.

2025-05-10 | Redakcja | 4 minuty
Shooting

Inforce ARC 350 & 600 – nowe, mocniejsze latarki

Inforce wkrótce wprowadzi do dystrybucji latarki nowej linii ARC, w skład której wchodzi model 600 oraz 350 (zasilane odpowiednio ogniwami 18650 oraz 18350). Całkowicie nowa…

2025-05-14 | Michał Ihnatów | 5 minut

Szersza oferta Athlon Optics w Parabellum

W ofercie sklepie Parabellum pojawiły się kolejne produkty marki Athlon Optics. W jej ofercie znajdują się zarówno lunety biegowe, jak i te znacznie…

2025-05-14 | Michał Ihnatów | 13 minut

Inforce ARC 350 & 600 – nowe, mocniejsze latarki

Inforce wkrótce wprowadzi do dystrybucji latarki nowej linii ARC, w skład której wchodzi model 600 oraz 350 (zasilane odpowiednio ogniwami 18650 oraz 18350). Całkowicie nowa…

2025-05-14 | Michał Ihnatów | 5 minut

Szersza oferta Athlon Optics w Parabellum

W ofercie sklepie Parabellum pojawiły się kolejne produkty marki Athlon Optics. W jej ofercie znajdują się zarówno lunety biegowe, jak i te znacznie…

2025-05-14 | Michał Ihnatów | 13 minut

LMT MARS-L w Mex Armory – dwie lufy, jedna cena

W sklepie Mex Armory obowiązuje specjalna promocja na karabinki LMT MARS-L w wariantach z lufami długości 10,5 lub 11 cali (bez EBCG). Do każdego karabinka w zestawie…

2025-05-12 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Nowości Bergara i Schmeisser w Incorsa

W firmie Incorsa pojawiły się nowości z katalogu Bergara oraz Schmeisser.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 5 minut

Strzelectwo od podstaw cz. 3 – Od egzaminu po WPA

Egzamin na patent strzelecki mamy już za sobą? Świetnie, ale droga do pozwolenia na broń jest długa. Biorąc pod uwagę czas, wysiłek i poniesione koszty, nie jesteśmy jeszcze…

2025-04-30 | Tomasz Karasiński | 21 minut

Wszystko o gwizdkach — Urządzenia wylotowe w broni palnej

A co by było, gdyby gazy wylotowe mogły jeszcze wykonać dla nas jakąś robotę? Niosą przecież sporą energię, która marnuje się, a nawet działa na niekorzyść…

2025-04-21 | Tomasz Karasiński | 32 minuty

Lynx Custom Knives – masywny taktyk z polskiej stajni

Czasem trafia w ręce coś, co od razu zdradza, że nie powstało na taśmie produkcyjnej. Nie przez przypadek, nie bo się sprzeda, tylko dlatego, że ktoś po drugiej stronie blachy i szlifierki…

2025-05-13 | Mateusz Sułek | 1 minut

Haix z nowym modelem – Connexis Go 2.0

Connexis Go 2.0 to nowość Haix wyróżniająca się nową syntetyczną cholewką, która jeszcze sprawiej odprowadzać ma wilgoć z wnętrza obuwia.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 1 minut

Strzelectwo od podstaw cz. 3 – Od egzaminu po WPA

Egzamin na patent strzelecki mamy już za sobą? Świetnie, ale droga do pozwolenia na broń jest długa. Biorąc pod uwagę czas, wysiłek i poniesione koszty, nie jesteśmy jeszcze…

2025-04-30 | Tomasz Karasiński | 21 minut

Wszystko o gwizdkach — Urządzenia wylotowe w broni palnej

A co by było, gdyby gazy wylotowe mogły jeszcze wykonać dla nas jakąś robotę? Niosą przecież sporą energię, która marnuje się, a nawet działa na niekorzyść…

2025-04-21 | Tomasz Karasiński | 32 minuty

SprawdzaMY za zaświadczeniem do nabycia broni w mObywatel

Zespół SprawdzaMY, założony przez Rafała Brzoskę, zgłosił kolejny pomysł w najnowszym pakiecie usprawnień – wprowadzenie zaświadczenia upoważniajacego do nabycia broni do aplikacji mObywatel.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Ministerstwo Sportu i Turystyki z postępowaniem wobec PZSS

Dnia 9 maja 2025 roku, Ministerstwo Sportu i Turystyki poinformowało o wszczęciu postepowania nadzorczego wobec Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego. Postępowanie ma związek ze zgłaszanymi…

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 2 minuty

System Direct Action Spitfire Plate Carrier cz.1 – Sprawdźmy noszak

W dniu dzisiejszym na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań w kategorii oporządzenia. Podstawowym, i raczej niezbędnym  elementem naszego wyposażenia są noszaki osłon balistycznych, których kilka…

2025-05-08 | Michał Gaweł | 15 minut

Fix It Sticks – The Works: Narzędziowy zestaw klasy premium

W świecie strzelectwa niezawodność to nie luksus – to konieczność. Bez względu na to, czy jesteś operatorem, myśliwym w terenie, czy pasjonatem precyzyjnego strzelania, jedno pozostaje niezmienne: dobrze utrzymana…

2025-04-29 | Mateusz Zydroń | 13 minut

Festiwal FAST w Krakowie – to był strzał w 10!

Niemal 11 000 osób przybyło w wiosenny weekend 25-27 kwietnia do EXPO Kraków, z zamiarem odwiedzenia stoisk 157 wystawców z branży strzeleckiej, survivalowej i łowieckiej.…

2025-05-12 | Redakcja | 7 minut

Delta Long Range Weekend 2025 już w sobotę

W dniach 10-11 maja (sobota-niedziela) odbędzie się kolejna edycja warsztatów strzeleckich Delta Long Range Weekend.

2025-05-07 | Michał Ihnatów | 4 minuty
Adventure

Lynx Custom Knives – masywny taktyk z polskiej stajni

Czasem trafia w ręce coś, co od razu zdradza, że nie powstało na taśmie produkcyjnej. Nie przez przypadek, nie bo się sprzeda, tylko dlatego, że ktoś po drugiej stronie blachy i szlifierki…

2025-05-13 | Mateusz Sułek | 1 minut

Haix z nowym modelem – Connexis Go 2.0

Connexis Go 2.0 to nowość Haix wyróżniająca się nową syntetyczną cholewką, która jeszcze sprawiej odprowadzać ma wilgoć z wnętrza obuwia.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 1 minut

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk,…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe.…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Lynx Custom Knives – masywny taktyk z polskiej stajni

Czasem trafia w ręce coś, co od razu zdradza, że nie powstało na taśmie produkcyjnej. Nie przez przypadek, nie bo się sprzeda, tylko dlatego, że ktoś po drugiej stronie blachy i szlifierki…

2025-05-13 | Mateusz Sułek | 1 minut

Torba Helikon-Tex Field Tote już dostępna!

Nowości z Enforce Tac 2025 stopniowo pojawią się w ofercie Helikon-Tex. Field Tote to torba z linii Urban, która łączy cywilny styl z militarnym zacięciem.

2025-05-08 | Michał Ihnatów | 1 minut

Helikon-Tex Tracer — anorak zamiast bluzy mundurowej?

Kurtka Tracer to kolejny anorak (czy też kangurka) od Helikon-Tex. Od pozostałych różni się tym, że należy do linii Patrol i zaprojektowany został do użytku wojskowego — dlatego też…

2025-04-11 | Michał Ihnatów | 1 minut

Recenzja kurtki Helikon-Tex Trooper Mk2

Tematem tejże recenzji jest nowa wersja jednego z najbardziej znanych produktów Helikon-Tex – kurtki softshell Trooper. Mając już doświadczenie ze starszym projektem,…

2025-03-10 | Michał Ihnatów | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Swarovski BP24: plecak do podglądania natury

„– Stary, mam plecak Swarovskiego! – Z diamentów? – Nie no, naprawdę Swarovskiego. Taki na optykę! – Ale jak to? Tego od pierścionków i kolczyków?”. Tak w większości…

2024-07-03 | Konrad Busza | 1 minut

„Zabić Ukrainę. Alfabet rosyjskiej agresji” – wojna oczami reportera

Marcin Ogdowski to jeden z najbardziej cenionych polskich korespondentów wojennych, znany z bezkompromisowych, rzetelnych i często brutalnie szczerych relacji z frontów wojennych. Jego najnowsza książka,…

2025-02-18 | Mateusz Sułek | 1 minut

Między historią a fikcją – czy warto przeczytać „Wojnę Wschodnią. Kroniki”?

Co by było, gdyby zimna wojna przerodziła się w otwarty konflikt zbrojny?
Piotr Langenfeld w swojej książce „Wojna Wschodnia. Kroniki” zabiera nas do alternatywnej wersji historii…

2025-02-14 | Mateusz Sułek | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Krakowski Festiwal Górski 2024 – najważniejsze informacje

Krakowski Festiwal Górski odbędzie się w dniach 7-8 grudnia 2024 roku w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Jak co roku w programie wiele atrakcji,…

2024-11-07 | Redakcja | 1 minut
Kalendarium

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

Kryzys Rosja-Ukraina, analiza potencjału wojskowego stron

O ile konflikt zbrojny pomiędzy Moskwą a Kijowem trwa od 2014 roku, to jego aktualna faza charakteryzuje się zwiększoną rosyjską obecnością wojskową w pobliżu granicy ukraińsko-rosyjskim, co potencjalnie grozi zaostrzeniem sytuacji pod względem intensywności i zasięgu obszaru objętego działaniami zbrojnymi.

Geneza aktualnego etapu konfliktu ukraińsko-rosyjskiego

Założeniem działań, zainicjowanych przez Rosję wobec Ukrainy jeszcze w 2013 roku (a planowanych dużo wcześniej) było doprowadzenie do podziału i oderwania części ukraińskiego terytorium poprzez stworzenie ze wschodnich i południowych obwodów Ukrainy, uznawanych za potencjalnie prorosyjskie, tzw. Noworosji – alternatywnego państwa ukraińskiego, powiązanego gospodarczo, politycznie i militarnie z Federacją Rosyjską. Plany te udało się zrealizować jedynie na części obszaru Donbasu – w obwodach donieckim i ługańskim, gdzie na skutek działań rosyjskich służb specjalnych wiosną 2014 roku powstały dwa pseudopaństwa, określane jako „republiki ludowe”: Doniecka (ros. DNR – Donieckaja Narodnaja Respublika) i Ługańska (LNR – Luganskaja Narodnaja Respublika). Powstanie trzeciej „republiki” w Charkowie zostało udaremnione przez działania ukraińskich sił bezpieczeństwa. Tak w Charkowie jak i w pozostałej części Ukrainy (zwłaszcza w miastach takich jak Dnipro, Zaporoże, Odessa czy Mariupol) działania przywiezionych autobusami z Rosji „separatystów” nie spotkały się z masowym poparciem lokalnych społeczności ( Ukraina: Przeciwpancerne Javelin użyte w Donbasie ).

Działania, jakie podjęła Ukraina wiosną 2014 w ramach Operacji Antyterrorystycznej (ATO) pod koniec sierpnia 2014 niemal doprowadziły do upadku i fizycznej DNR i LNR, pomimo wsparcia udzielanego im cały czas przez rosyjskie służby specjalne. Sytuację zmieniło dopiero bezpośrednie zaangażowanie rosyjskiej armii na Donbasie począwszy od sierpnia 2014 roku. Efektem tego było m.in. okrążenie dużych sił ukraińskich pod Iłowajskiem (oraz zakończona ciężkimi stratami próba wyjścia z okrążenia) i podpisanie porozumienia pokojowego w Mińsku (tzw. Mińsk-1). Kilka miesięcy później doszło do poważnych starć wokół miasta Debalcewe, które siły rosyjskie i separatystyczne opanowały po ok. miesiącu walk, zmuszając jednostki ukraińskie do wycofania się. Podpisano też kolejne porozumienie – Mińsk-2. Po wygaśnięciu walk pod Debalcewem linia frontu ustabilizowała się i począwszy od marca 2015 roku nie dochodziło do poważniejszych walk, choć niezmiennie, niemal każdego dnia dochodziło do wymiany ognia pomiędzy siłami ukraińskimi a „separatystami” (tym terminem określa się członków grup zbrojnych tworzących siły zbrojne DNR i LNR – faktycznie tworzą je głównie rosyjscy najemnicy oraz żołnierze, realizowany jest także proces naboru do obowiązkowej służby wojskowej wśród mieszkańców kontrolowanych terenów).

Nowa odsłona kryzysu ukraińsko-rosyjskiego: kwiecień 2021 roku

Sytuacja zmieniła się na przełomie marca i kwietnia 2021 roku: w tym czasie rozpoczęły się działania mające na celu koncentrację rosyjskich wojsk, przede wszystkim jednostek pancernych i zmechanizowanych w pobliżu ukraińskich granic. Dotyczyło to przede wszystkim anektowanego w 2014 roku Półwyspu Krymskiego, a także rejonu Rostowa nad Donem (bezpośrednio graniczącego z Donbasem i DNR/LNR), jak również obwodów graniczących bezpośrednio z Ukrainą, głównie obwodu woroneskiego, gdzie zlokalizowanych jest kilka poligonów, wykorzystywanych przez rosyjską armię do ćwiczeń, przede wszystkim sił Zachodniego Okręgu Wojskowego (ZOW). Tym razem jednak, w ramach realizowanych działań w ramach sprawdzianu gotowości bojowej, obejmującego głównie obszar i jednostki Południowego Okręgu Wojskowego (POW) dotarły w rejon granicy z Ukrainą dotarły także jednostki Centralnego Okręgu Wojskowego (COW), w tym m.in. 41 Armii Ogólnowojskowej.

W omawiane działania były licznie zaangażowane także jednostki ZOW, przygotowujące się w tym czasie do manewrów Zapad-21, planowanych tradycyjnie, jak co cztery lata, na obszarze zachodniej Rosji (głównie we wspomnianym Zachodnim Okręgu Wojskowym) i na Białorusi. Skala ćwiczeń Zapad-21 była mniejsza, niż cztery lata wcześniej – wzięły w nich udział także niektóre jednostki rosyjskie, przybyłe do zachodniej części Rosji w pierwszej połowie 2021 roku.

Narastająca groźba: jesień i zima 2021/2022

Kolejny etap rosyjskiej koncentracji sił rozpoczął się pod koniec października 2021 roku: w pobliże ukraińskiej granicy zaczęły trafiać kolejne pododdziały sił pancernych i zmechanizowanych. Rozbudowany został skład w miejscowości Pogonowo w pobliżu Woroneża, pojawiły się też kolejne: w m. Jelnia w obwodzie smoleńskim, a także bliżej granicy Rosji z Ukrainą: m.in. w pobliżu miast takich jak Briańsk, Klince, Kursk i Biełgorod.

Kolejne jednostki tym razem przede wszystkim z Wschodniego Okręgu Wojskowego (WOW) zaczęły przemieszczać się w stronę granicy z Ukrainą tuż po prawosławnych świętach Bożego Narodzenia, począwszy od 9-10 stycznia 2022 roku. Są to pododdziały 5, 29, 35 i 36 Armii WOW, a także 2 Armii Ogólnowojskowej COW i jednostek powietrznodesantowych: 11 i 83 Brygad Desantowo-Szturmowych oraz Brygady Piechoty Morskiej Floty Oceanu Spokojnego. Transport odbywa się koleją – a śledzenie ruchu wspomnianych sil jest możliwe za pośrednictwem m.in. mediów społecznościowych, jako że nagrania wideo i zdjęcia prezentujące te ruchy są na bieżąco wrzucane do sieci przez użytkowników z Rosji. Siły te, na bazie których można sformować od 7 do 10 batalionowych grup taktycznych (bgt) kierowane są przede wszystkim na Białoruś: do lokalizacji takich jak Brześć, Homel, Mińsk, Grodno. W pobliżu tych miast znajdują się poligony Sił Zbrojnych Białorusi, które są regularnie wykorzystywane przez rosyjskie jednostki do celów szkoleniowych – i tak ma być również tym razem, jako że w okresie od 10 do 20 lutego mają się odbyć wspólne, rosyjsko-białoruskie ćwiczenia pn. „Sojusznicze zdecydowanie 2022”. Zostały one zaanonsowane w grudniu 2021 roku po spotkaniu prezydentów Aleksandra Łukaszenki i Władimira Putina, jako „odpowiedź na koncentrację sił wojskowych” krajów NATO – Polski i Litwy, które zdaniem strony białoruskiej zgromadziły w pobliżu granicy z Białorusią ok. 30 tys. żołnierzy (co, jak wiadomo, jest reakcją na kryzys związany ze sterowanym przez Białoruś i Rosję napływem nielegalnych migrantów z krajów Bliskiego Wschodu) oraz Ukrainy, która obawiając się rozszerzenia presji migracyjnej także na swój odcinek granicy z Białorusią, pod koniec 2021 roku skierowała w ten rejon ok. 10 tys. żołnierzy Gwardii Narodowej i innych służb podległych MSW Ukrainy.

Liczbę zgromadzonych w pobliżu granic Ukrainy rosyjskich żołnierzy (w promieniu 200 km od granicy) ocenia się aktualnie, według danych Ministerstwa Obrony Ukrainy) na ok. 127 tysięcy. Podobnie wyglądają szacunki prezentowane przez Stany Zjednoczone i inne kraje NATO – i prawdopodobnie nie odbiegają one od realiów, jako że w ciągu ostatniego miesiąca praktycznie codziennie nad Ukrainą, a przede wszystkim w pobliżu jej wschodniej i południowej granicy (a także nad Morzem Czarnym) pojawiają się amerykańskie i brytyjskie samoloty rozpoznawcze: w tym przede wszystkim samoloty RC-135W „Rivet Joint” oraz E-8C JSTARS i P-8 „Poseidon”, stale monitorujące sytuację w pobliżu granicy rosyjsko-ukraińskiej oraz na okupowanych przez Rosję obszarach Krymu i Donbasu. Jak wynika z dostępnych informacji, dane te są na bieżąco przekazywane stronie ukraińskiej ( Ukraina rozszerza współpracę morską z Wielką Brytanią ).

Liczebność tych sił oceniana jest aktualnie na – według różnych ocen od 40 do 60 batalionowych grup taktycznych. W stosunkowo krótkim czasie Rosja mogłaby zwiększyć tą liczbę do ok. 90-100 takich zgrupowań, np. poprzez zaangażowanie dodatkowych jednostek z Wojsk Powietrznodesantowych, zdolnych do szybkiej mobilizacji i szybkiego przemieszczenia się w rejon planowanej operacji. Dotychczas zgromadzone siły składają się głównie z jednostek pancernych i zmechanizowanych: na bazie obserwacji mediów społecznościowych można stwierdzić, że na ich wyposażeniu znajdują się głównie czołgi T-72B3 oraz starsze T-72B (łącznie ok. 700-800 sztuk w ramach wszystkich zgrupowań w pobliżu granicy z Ukrainą) bojowe wozy piechoty BMP-2 (oraz nieliczne BMP-3), a także systemy artyleryjskie: głównie BM-21 „Grad” i BM-27 „Uragan” jak również haubice samobieżne 2S1 „Goździk” i 2S3 „Akacja” (o kalibrze odpowiednio 122 i 152mm), a także holowane Msta-B (152mm). W ramach sił przerzucanych z WOW znajduje się także kilka baterii pocisków „Iskander-M” (prawdopodobnie 3 lub 4).

Co istotne z punktu widzenia aktualnych wydarzeń, w ciągu ostatnich 7-8 lat Rosja podjęła działania na rzecz powrotu do struktur dywizyjnych w ramach swoich sił zbrojnych.  W pobliżu granicy z Ukrainą powstały trzy nowe dywizje: 3, 144 (ZOW) i 150 (POW), planowane jest także utworzenie kolejnych jednostek tego szczebla m.in. na obszarze Kaukazu Północnego. Ćwiczenia realizowane w skali całych okręgów wojskowych, takie jak Kaukaz-20 czy Zapad-21 mają na celu także przetestowanie zdolności nowo powstających związków dywizyjnych; należy oczekiwać że podobne założenia mają realizowane aktualnie i planowane w najbliższym czasie przedsięwzięcia szkoleniowe.

Odpowiedź Ukrainy i krajów zachodnich

Rozważając możliwe scenariusze rozwoju sytuacji należy mieć na uwadze przede wszystkim sytuację i działania samej Ukrainy. Najistotniejszym czynnikiem odróżniającym obecną sytuację od tej z 2014 roku jest zmiana jeśli chodzi o stan Sił Zbrojnych Ukrainy: w 2014 roku były one dramatycznie niedoinwestowane, pozbawione sprawnego sprzętu, nawet tego najbardziej podstawowego z punktu widzenia potrzeb pojedynczego żołnierza (w tym mundurów, środków ochrony balistycznej, sprzętu medycznego pierwszej pomocy, itp.). W ciągu ośmiu lat znaczącą część tych braków udało się uzupełnić: początkowo dzięki masowemu zaangażowaniu społeczeństwa ukraińskiego i organizacji wolontariackich, z czasem także dzięki aktywności Ministerstwa Obrony i przedsiębiorstw sektora obronnego. Siły Zbrojne Ukrainy liczą obecnie ok. 240 tysięcy żołnierzy (bez mobilizacji); do liczby tej należy dodać jednostki Gwardii Narodowej Ukrainy (ok. 60 tys.) oraz Państwowej Służby Przygranicznej i jednostek obrony terytorialnej ( Trzy dni brytyjskich dostaw uzbrojenia na Ukrainę ).

Jeśli chodzi o zmiany w wyposażeniu, to o ile znaczna część „techniki” to sprzęt poradziecki, to w większości taki, który doczekał się modernizacji – dotyczy to przede wszystkim czołgów, takich jak T-64, modernizowanych m.in. poprzez ulepszenie pancerza, systemów kierowania ogniem, obserwacji w nocy czy montaż aktywnych systemów defensywnych. Zasadnicze zmiany zaszły jeśli chodzi o zdolności przeciwpancerne ukraińskiej armii: ocenia się, że dysponuje ona co najmniej ok. 900 zestawami przeciwpancernych pocisków kierowanych rodzimej produkcji – głównie typu „Stugna-P” i „Korsar”. Do tego należy dołożyć także sprzęt pozyskany w ramach pomocy zagranicznej: 77 wyrzutni i 540 pocisków typu „Javelin” otrzymanych od USA oraz – prawdopodobnie 2000 pocisków NLAW, które Wielka Brytania zaczęła dostarczać począwszy od 17 stycznia 2022 roku (w momencie pisania tego artykułu w drodze na Ukrainę był ósmy samolot transportowy C-17 RAF; każdy lot to prawdopodobnie ok. 200 kolejnych NLAW trafiających na Ukrainę).

Zamiar dostarczenia broni Ukrainie (prawdopodobnie pocisków „Javelin” oraz przeciwlotniczych „Stinger”) zadeklarowały także Litwa, Łotwa i Estonia, po uzyskaniu uprzedniej zgody na eksport od USA, jako państwa, od którego sprzęt ten został pozyskany, a także Czechy, które mają dostarczyć pociski artyleryjskie o kalibrze 122 i 155mm. Modernizacji i licznych zmian w stosunku do 2014 roku doczekał się także system obrony przeciwlotniczej, opierający się przede wszystkim na zestawach przeciwlotniczych S-300PS i Buk-1M oraz detektorach rodzimej produkcji. Do służby wprowadzono także pierwszy dywizjon wyposażony w pociski przeciwokrętowe „Neptun”, a także kilka nowych rozwiązań takich jak zestawy rakietowe Wilcha-M, oparte na naprowadzanych pociskach o kalibrze 300mm. Na Ukrainę trafiły lub mają trafić także jednostki pływające, głównie z USA; jak dotąd są to 4 kutry patrolowe typu „Island”; wkrótce także szybkie łodzie typu Mark VI. Ukraina podpisała także umowy z Wielką Brytanią i Turcja na dostawy kutrów rakietowych oraz korwet klasy „Ada” – choć te jednostki trafią do służby dopiero za kilka lat. Licznie używane są w działaniach na Donbasie także bezzałogowce różnych typów, w tym zakupione w USA (RQ-11 „Raven”) oraz w Polsce (produkowane prze WB Electronics „Flyeye”, pozostające na wyposażeniu zarówno Sił Zbrojnych Ukrainy jak i Państwowej Służby Przygranicznej).

W ramach Sił Zbrojnych Ukrainy pojawiły się także dwa nowe rodzaje SZ: Siły Operacji Specjalnych, powstałe w 2016 roku oraz Siły Obrony Terytorialnej, które zyskały organizacyjną samodzielność 1 stycznia 2022 roku (choć de facto funkcjonują od 2016 roku). Niewątpliwym atutem SZU są także rozbudowane rezerwy, złożone przede wszystkim z weteranów działań zbrojnych na Donbasie: aktywny udział w ATO brało udział prawdopodobnie ok. 400 tys. osób. Znaczna część z nich pozostaje nadal w służbie w jednostkach armii i Gwardii Narodowej oraz pozostałych formacjach mundurowych; inni są członkami jednostek OT lub powstających grup samoobrony, złożonych z cywilów.

Scenariusz rozwoju wydarzeń

Przewaga militarna strony rosyjskiej jest kwestią dość oczywistą, jednak przeprowadzenie zakrojonej na szeroką skalę operacji zbrojnej przeciwko Ukrainie – rozumianej jako zmasowana ofensywa z kilku kierunków – jest wariantem mało prawdopodobnym. Rosja nie zgromadziła dotąd sił zdolnych do zrealizowania takiej operacji, a tym bardziej takich, które byłyby w stanie realizować zadania sił okupacyjnych choćby na części ukraińskiego terytorium.  Okupacja kraju lub jego części, nawet po jego ewentualnym szybkim zajęciu, jest przedsięwzięciem niezwykle kosztownym pod względem finansowym (co widać po kosztach utrzymania obu separatystycznych „republik” na Donbasie, liczonych w miliardach dolarów w skali roku), nie mówiąc o spodziewanym oporze na zajętych terenach.

/ Zdjęcia: Ministerstwo Obrony Ukrainy

Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że kraje zachodnie grożą Moskwie znaczącym wzmocnieniem sankcji ekonomicznych w przypadku otwartej agresji zbrojnej. Pomoc wojskowa, jaką niektóre państwa zapowiadają: jak choćby dodatkowe 200 mln $ jakie ma być przeznaczone przez USA dla Ukrainy, w tym również na kolejne dostawy „broni śmiercionośnej” – kolejnych systemów przeciwpancernych i przeciwlotniczych lub jaka jest już udzielana (wspomniane wyżej dostawy pocisków NLAW z Wielkiej Brytanii, a także pomoc szkoleniowa realizowana przez liczne państwa NATO, w tym Polskę) to czynniki mające wpływ na podwyższenie kosztów rosyjskiej operacji zbrojnej przeciwko Ukrainie do poziomów nieakceptowalnych z punktu widzenia rosyjskiego społeczeństwa, a przede wszystkim rosyjskich władz, które obawiają się masowego napływu „cynkowych trumien” z ciałami zabitych żołnierzy. Straty, w przypadku dużego konfliktu, należałoby liczyć w dziesiątkach tysięcy zabitych, po obu stronach linii frontu. Jak dotąd w walkach na Donbasie zginęło ok. 14 tys. obywateli Ukrainy; z kolei w na przełomie lat 2014 i 2015 także rosyjskie media zwracały uwagę na to, że w walkach na wschodzie Ukrainy licznie giną Rosjanie, zarówno żołnierze jak i rzekomi „ochotnicy” – i to mimo zabiegów rosyjskich władz mających na celu ukrycie lub umniejszenie tego faktu.

Powyższe nie wyklucza jednak całkowicie ryzyka intensyfikacji działań zbrojnych, przede wszystkim w bezpośrednim sąsiedztwie okupowanego przez Rosję Krymu lub kontrolowanego przez Rosjan (za pośrednictwem marionetkowych władz DNR i LNR) Donbasu. Właśnie w bezpośrednim sąsiedztwie tych obszarów ryzyko wystąpienia incydentów zbrojnych jest największe – a te, zapoczątkowane przez działania o charakterze prowokacji (przed czym ostrzegają ukraińskie i zachodnie służby wywiadowcze), mogą się przerodzić w poważniejsze starcia, o skali zbliżonej lub większej do walk z przełomu 2014 i 2015 roku. Ich celem może być np. opanowanie wybranych rejonów czy ośrodków miejskich, istotnych z punktu widzenia gospodarczego (np. Mariupol – ośrodek przemysłowy i port) lub symbolicznego (np. Słowiańsk – gdzie w 2014 roku doszło do pierwszych starć pomiędzy ukraińskimi siłami bezpieczeństwa a „separatystami”). W innym scenariuszu mogą być realizowane także uderzenia w infrastrukturę czy wreszcie zadanie strat ukraińskiej armii, aby tą drogą doprowadzić do destabilizacji sytuacji wewnętrznej, upadku rządu i przejęcia władzy przez siły potencjalnie prorosyjskie (choć jak na razie nie widać na ukraińskiej scenie politycznej formacji, która miałaby na to szansę). Rosja, posiadająca przewagę w systemach pozwalających na uderzenia z powietrza może także realizować kampanię uderzeń lotniczych i rakietowych (choć na ten moment nie widać działań, które wskazywałyby na koncentrację sił lotniczych czy większej liczby brygad rakietowych w pobliżu ukraińskich granic).

Trwające aktualnie rozmowy dyplomatów z USA i krajów sojuszniczych oraz Rosji (przede wszystkim w Genewie), jak i wizyty przedstawicieli resortów spraw zagranicznych poszczególnych państw mają perspektywę powodzenia i doprowadzenia do deeskalacji drogą dyplomatyczną. Jak jednak deklaruje Kreml, zgromadzone w pobliżu Ukrainy siły mają pozostać na miejscu przez bliżej nieokreślony czas. Jeśli istotnie tak się stanie, to będzie to oznaczało stałe utrzymywanie się potencjalnego zagrożenia rosyjską interwencją zbrojną – i to nawet przez kolejne kilka lat.

X