2 listopada ministerstwo obrony Wielkiej Brytanii poinformowało, że parlamencie złożono oświadczenie ministerialne dotyczące planowanej zmiany statusu zakładów nuklearnych AWE (Atomic Weapons Establishment) z siedzibą w Aldermaston, w hrabstwie ceremonialnym Berkshire. Zakłady są odpowiedzialne za serwis głowic termojądrowych Holbrook do pocisków balistycznych UGM-133A Trident II D5, a także projektowanie nowych, utylizację ładunków wycofywanych z eksploatacji i realizację pozostałych zadań związanych z traktatami rozbrojeniowymi (Bezzałogowce ochronią brytyjski arsenał nuklearny, 2020-07-19).

Brytyjskie zakłady nuklearne Atomic Weapons Establishment, odpowiedzialne m.in. za serwis głowic jądrowych pocisków balistycznych Trident, znów znajdą się pod pełną kontrolą państwa / Zdjęcie: Royal Navy

Brytyjskie zakłady nuklearne Atomic Weapons Establishment, odpowiedzialne m.in. za serwis głowic jądrowych pocisków balistycznych Trident, znów znajdą się pod pełną kontrolą państwa / Zdjęcie: Royal Navy

Pełna kontrola państwa nad zakładami AWE zostanie odzyskana w połowie 2021. Resort przypomina, że prywatyzacja zakładów powstałych 1950 roku rozpoczęła się w 1987, za rządów premier Margaret Thatcher. Pozostawiono wówczas prawo weta, jedynie w zakresie blokowania niewłaściwych działań nowo utworzonego w 1993 konsorcjum Hunting-BRAE (złożonego z Hunting Engineering, Brown and Root oraz AEA Technology). W 1999 Hunting-BRAE utraciło kontrakt, a nową umowę o dzierżawę na 25 lat zawarto z AWE Management Ltd (AWE ML), złożonym z British Nuclear Fuels Limited (BNFL, 24,5%), Lockheed Martin UK (51%) i Serco (24,5%). BNFL została w 2008 sprzedana Jacobs Engineering Group, która w całości przejęła jej zobowiązania i udziały w AWE ML (Produkcja nowych Tridentów, 2020-03-20).

Jednak 1 lipca 2019 uruchomiono klauzulę do umowy sprzed 20 lat, aby rozważyć alternatywne opcje zarządzania zakładami AWE przed wygaśnięciem dzierżawy w 2025. Resort obrony uznał wówczas, że zakłady staną się podmiotem typu Body-Length Body, w całości podlegającym ministerstwu. Zmiana modelu zarządzania spółką usunie całkowicie obecnie obowiązujące ustalenia handlowe oraz zwiększy możliwości i sprawność resortu obrony w zarządzaniu brytyjskim systemem odstraszania nuklearnego.

Zmiany pozwolą również na uproszczenie i wzmocnienie relacji między zakładami a resortem obrony, zwiększając zdolności państwa brytyjskiego do inwestowania w rozwój infrastruktury, technologii i siły roboczej.

Warto przypomnieć, że 19 maja br. Krajowy Urząd Kontroli NAO (National Audit Office) poinformował, że trzy programy modernizacyjne brytyjskiego systemu odstraszania nuklearnego notują opóźnienia i przekraczają zakładane budżety. Budowa głowic jądrowych, reaktorów do siłowni okrętowych i samych okrętów podwodnych typu Dreadnought kosztowały dotąd 1,35 mld GBP (6,82 mld zł), a więc więcej niż planowano. Ponadto, obecne harmonogramy opóźniają zakończenie ich realizacji o sześć lat.

Program Mensa, dotyczący budowy nowych głowic w zakładach nuklearnych w Burghfield w hrabstwie Berkshire, wchodzących w skład AWE, został niedoszacowany o ok. 1 mld GBP (5,07 mld zł). Nowa infrastruktura do montażu i demontażu głowic ma zostać uruchomiony w 2023. Reaktory buduje z kolei spółka Rolls-Royce w zakładach Raynesway w Derby, w hrabstwie ceremonialnym Derbyshire. Koszty projektu siłowni oszacowano na 474 mln GBP (2,4 mld zł), a prace mają zakończyć się do 2026.

Z kolei dwuletnie opóźnienie odnotowuje stocznia BAE Systems Submarine Solutions w Barrow-in-Furness, gdziwew nowo zbudowanej hali Central Yard Facility mają powstać cztery okręty typu Dreadnought. Obecnie wstępne prace są realizowane przy dwóch z nich: Dreadnought (cięcie blach 6 października 2016) i Valiant (cięcie blach we wrześniu 2019). Pozostałe planowane jednostki to Warspite i King George VI. (Okręty podwodne dla Royal Navy, 2018-05-17).