Defence & Space

Rosja: Trzecia tegoroczna dostawa Su-35S

Rosyjska Zjednoczona Korporacja Lotnicza OAK przekazała Siłom Powietrzno-Kosmicznym (WKS) trzecią w tym roku partię samolotów wielozadaniowych Su-35S.

2025-06-25 | Rafał Muczyński | 4 minuty

US Army zamawia kolejne wywrotki Mack M917A3 HDT

Departament Obrony USA podpisał kolejną umowę ze spółką Mack Defense na dostawy wywrotek tylnozsypowych M917A3 HDT.

2025-06-25 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Ewakuacja Polaków z Izraela: Kolejna wielka improwizacja

Kolejna kryzysowa sytuacja na Bliskim Wschodzie pokazała, że mijają lata, zmieniają się premierzy i ministrowie obrony, a Polska jak nie była przygotowana do ewakuacji swoich obywateli…

2025-06-20 | Sławek Zagórski | 5 minut

SIPRI: Rośnie ryzyko wojną nuklearną w miarę zbrojeń

Sztokholmski Międzynarodowy Instytut Badań nad Pokojem SIPRI opublikował raport pt. SIPRI Yearbook 2025, w którym m.in. omówiono temat zbrojeń nuklearnych wśród największych mocarstw.

2025-06-16 | Rafał Muczyński | 13 minut

Sprzęt łączności specjalnej do naprawy

2. Regionalna Baza Logistyczna opublikowała informację o uruchomieniu postępowania przetargowego na naprawy, konserwację, przeglądy oraz pozostałe usługi utrzymujące w sprawności technicznej sprzęt łączności specjalnej…

2025-06-18 | Rafał Muczyński | 10 minut

Certyfikat ochrony kryptograficznej SKW dla radiostacji Comp@n z Grupy WB

Grupa WB poinformowała, że opracowane przez spółkę Radmor, radiostacja systemu Comp@n wraz Systemem Zarządzania i Generacji Dokumentów Kryptograficznych otrzymała certyfikat ochrony kryptograficznej Służby…

2025-06-14 | Redakcja | 4 minuty

Wielka Brytania uhonorowała gen. bryg. Stanisława Sosabowskiego

W Warszawie odbyła się uroczystość uhonorowania gen. bryg. Stanisława Sosabowskiego oraz 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej przez Rząd Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

2025-06-18 | Redakcja | 4 minuty

ZM Tarnów na obchodach w Dąbrowie Tarnowskiej

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz wziął udział w Dąbrowie Tarnowskiej w obchodach 140. rocznicy urodzin generała Mariana Kukiela. Na wydarzeniu nie zabrakło też…

2025-06-02 | Redakcja | 4 minuty

Axiom Mission 4: Historyczny lot Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego w kosmos

25 czerwca 2025 przejdzie do historii jako dzień w którym drugi Polak w naszej historii poleciał w kosmos. W ramach misji Axiom Mission 4, dr Sławosz Uznański-Wiśniewski…

2025-06-25 | Rafał Muczyński | 5 minut

ICEYE dostarczy dane satelitarne Sojuszniczemu Dowództwu Operacji NATO

Polsko-fińska spółka ICEYE będzie przekazywać dane z satelitarnych radarów z syntetyczną aperturą (SAR) Sojuszniczemu Dowództwu Operacji (ACO) NATO w ramach inicjatywy Alliance Persistent…

2025-06-24 | Redakcja | 4 minuty

Spotkanie w Ministerstwie Aktywów Państwowych z nowym Ambasadorem Republiki Korei

25 czerwca w Ministerstwie Aktywów Państwowych wiceminister Konrad Gołota spotkał się z J.E. Tae Junyoulem, nowym Ambasadorem Republiki Korei w Polsce.

2025-06-25 | Redakcja | 2 minuty

Wielka Brytania przekaże Ukrainie setki pocisków przeciwlotniczych ASRAAM

Ministerstwo Obrony Wielkiej Brytanii przekaże Ukrainie do 350 pocisków przeciwlotniczych ASRAAM na potrzeby mobilnych wyrzutni Raven na podwoziu Supacat HMT 6×6.

2025-06-25 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Rosja: Trzecia tegoroczna dostawa Su-35S

Rosyjska Zjednoczona Korporacja Lotnicza OAK przekazała Siłom Powietrzno-Kosmicznym (WKS) trzecią w tym roku partię samolotów wielozadaniowych Su-35S.

2025-06-25 | Rafał Muczyński | 4 minuty

US Army zamawia kolejne wywrotki Mack M917A3 HDT

Departament Obrony USA podpisał kolejną umowę ze spółką Mack Defense na dostawy wywrotek tylnozsypowych M917A3 HDT.

2025-06-25 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Pagacz Defence Group na targach „GRANICE”

Spółka Pagacz Defence Group z Torunia prezentuje swoje i jej partnerów wyroby podczas VIII edycji Terenowych Targów Ochrony Granic – Tarcza Wschód…

2025-06-25 | Redakcja | 2 minuty

Polska Grupa Zbrojeniowa na targach „GRANICE”

Polska Grupa Zbrojeniowa bierze udział w VIII edycji Terenowych Targów Ochrony Granic – Tarcza Wschód „GRANICE”, które odbywają się w dniach 24–25…

2025-06-24 | Redakcja | 3 minuty

Rosja: Trzecia tegoroczna dostawa Su-35S

Rosyjska Zjednoczona Korporacja Lotnicza OAK przekazała Siłom Powietrzno-Kosmicznym (WKS) trzecią w tym roku partię samolotów wielozadaniowych Su-35S.

2025-06-25 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Spotkanie w Ministerstwie Aktywów Państwowych z nowym Ambasadorem Republiki Korei

25 czerwca w Ministerstwie Aktywów Państwowych wiceminister Konrad Gołota spotkał się z J.E. Tae Junyoulem, nowym Ambasadorem Republiki Korei w Polsce.

2025-06-25 | Redakcja | 2 minuty

Rosja: Trzecia tegoroczna dostawa Su-35S

Rosyjska Zjednoczona Korporacja Lotnicza OAK przekazała Siłom Powietrzno-Kosmicznym (WKS) trzecią w tym roku partię samolotów wielozadaniowych Su-35S.

2025-06-25 | Rafał Muczyński | 4 minuty

US Army zamawia kolejne wywrotki Mack M917A3 HDT

Departament Obrony USA podpisał kolejną umowę ze spółką Mack Defense na dostawy wywrotek tylnozsypowych M917A3 HDT.

2025-06-25 | Rafał Muczyński | 3 minuty

System Łączności Transbit dla Tarczy Wschód: Stacjonarno-Mobilny Węzeł Łączności

Nowoczesny system łączności dla ochrony wschodniej granicy – propozycja spółki Transbit w ramach Programu Tarcza Wschód.

2025-06-25 | Redakcja | 3 minuty

Pagacz Defence Group na targach „GRANICE”

Spółka Pagacz Defence Group z Torunia prezentuje swoje i jej partnerów wyroby podczas VIII edycji Terenowych Targów Ochrony Granic – Tarcza Wschód…

2025-06-25 | Redakcja | 2 minuty
Shooting

Savage Revel DLX – gdzie tradycja łączy się z nowoczesnością

„Is that you, John Wayne? Is this me?” Bierzesz do rąk lewara – a zasadniczo karabinek dźwigniowy (obrzydliwa nazwa, czasem jej użyję…

2025-06-24 | Anna Mielczarek | 11 minut

Poznajmy karabinki LMT – cz. 2 EBCG

Lewis Machnie & Tool to producent, który swoją bronią zaopatruje zarówno jednostki specjalne, jak i całe siły zbrojne. Konstrukcje na pierwszy rzut oka wyglądające…

2025-06-24 | Łukasz Kołodziejski | 13 minut

Poznajmy karabinki LMT – cz. 2 EBCG

Lewis Machnie & Tool to producent, który swoją bronią zaopatruje zarówno jednostki specjalne, jak i całe siły zbrojne. Konstrukcje na pierwszy rzut oka wyglądające…

2025-06-24 | Łukasz Kołodziejski | 13 minut

IFRE 25: Akcesoria i żywność dla służb – Kolba, Militaria.pl, Tarczyński

Podczas V Międzynarodowych Targów Sprzętu i Wyposażenia Straży Pożarnej i Służb Ratowniczych KIELCE IFRE-EXPO zaprezentowano rozwiązania wielu rodzajów – od pojazdów, po narzędzia i wyposażenie…

2025-06-18 | Michał Ihnatów | 5 minut

Savage Revel DLX – gdzie tradycja łączy się z nowoczesnością

„Is that you, John Wayne? Is this me?” Bierzesz do rąk lewara – a zasadniczo karabinek dźwigniowy (obrzydliwa nazwa, czasem jej użyję…

2025-06-24 | Anna Mielczarek | 11 minut

Poznajmy karabinki LMT – cz. 2 EBCG

Lewis Machnie & Tool to producent, który swoją bronią zaopatruje zarówno jednostki specjalne, jak i całe siły zbrojne. Konstrukcje na pierwszy rzut oka wyglądające…

2025-06-24 | Łukasz Kołodziejski | 13 minut

Paris Air Show 2025: Premiera Baykar TB3

55. Edycja Międzynarodowego Salonu Lotniczego i Kosmicznego, który odbywa się w stolicy Francji, stała się okazją dla firmy Baykar Technolgies do zaprezentowania pokładowego bojowego…

2025-06-19 | Radosław Niesobski | 3 minuty

Strzelectwo od podstaw, cz. 4 – Wniosek o pozwolenie i plan B

W poprzedniej części cyklu „Strzelectwo od podstaw” skupiłem się na gromadzeniu dokumentów potrzebnych do złożenia wniosku o pozwolenie na broń, więc teraz pora na kolejny etap – wizytę…

2025-06-09 | Tomasz Karasiński | 23 minuty

IFRE 2025: Maskpol z kombinezonami i maskami przeciwgazowymi

Wchodząca w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej spółka Maskpol zaprezentowała na V Międzynarodowych Targów Sprzętu i Wyposażenia Straży Pożarnej i Służb Ratowniczych KIELCE IFRE-EXPO część…

2025-06-17 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Strzelnica Hubertus Chodzież zaprasza strzelców

Hubertus Chodzież, dystrybutor marki CZ w Polsce, zaprasza na swój obiekt położony w spokojnej, leśnej okolicy. Obiekt to kompleks łączący nie tylko zróżnicowane osie strzeleckie, ale również…

2025-06-11 | Michał Ihnatów | 6 minut

Strzelectwo od podstaw, cz. 4 – Wniosek o pozwolenie i plan B

W poprzedniej części cyklu „Strzelectwo od podstaw” skupiłem się na gromadzeniu dokumentów potrzebnych do złożenia wniosku o pozwolenie na broń, więc teraz pora na kolejny etap – wizytę…

2025-06-09 | Tomasz Karasiński | 23 minuty

Minister Sportu i Turystyki uchyla uchwałę PZSS

Minister Sportu i Turystyki Sławomir Nitras uchylił uchwałę Zarządu Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego 27/2025 z dnia 26 marca 2025 roku w sprawie wprowadzenia…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Czasowy zakaz noszenia broni w Warszawie w dniu 25 maja

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało rozporządzenie w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu noszenia broni lub przemieszczania jej w stanie rozładowanym na obszarze miasta stołecznego…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 4 minuty

SprawdzaMY za zaświadczeniem do nabycia broni w mObywatel

Zespół SprawdzaMY, założony przez Rafała Brzoskę, zgłosił kolejny pomysł w najnowszym pakiecie usprawnień – wprowadzenie zaświadczenia upoważniajacego do nabycia broni do aplikacji mObywatel.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Savage Revel DLX – gdzie tradycja łączy się z nowoczesnością

„Is that you, John Wayne? Is this me?” Bierzesz do rąk lewara – a zasadniczo karabinek dźwigniowy (obrzydliwa nazwa, czasem jej użyję…

2025-06-24 | Anna Mielczarek | 11 minut

Poznajmy karabinki LMT – cz. 2 EBCG

Lewis Machnie & Tool to producent, który swoją bronią zaopatruje zarówno jednostki specjalne, jak i całe siły zbrojne. Konstrukcje na pierwszy rzut oka wyglądające…

2025-06-24 | Łukasz Kołodziejski | 13 minut

21. urodziny sklepu Kolba już 28 czerwca!

Dnia 28 czerwca sklep Kolba obchodzi swoje 21. urodziny. I z tej okazji odbędzie się specjalne wydarzenie w ich salonie sprzedaży w Czeladzi i weekendowe promocje…

2025-06-18 | Michał Ihnatów | 1 minut

Zawody Long Range Euro Cup 2025 już we wrześniu

W dniach 5-7 września 2025 roku na terenie poligonu Drawskiego odbędą się długodystansowe zawody strzeleckie Long Range European Championships Historic i 22LR.

2025-06-16 | Michał Ihnatów | 14 minut
Adventure

Nowy sklep internetowy wydawnictwa WarBook

Wydawnictwo WarBook uruchomiło nowy sklep internetowy. Strona główna wita entuzjastów literatury wojennej, sci-fi i nie tylko nowym, czytelnym interfejsem.

2025-06-23 | Michał Ihnatów | 1 minut

„Gracz” z cyklu „Vesper” Magdaleny Kozak w sprzedaży

Wydawnictwo WarBook poinformowało o premierze powieści Gracz – najnowszego, niepublikowanego do tej pory, piątego tomu kultowego cyklu Vesper Magdaleny Kozak.

2025-06-18 | Redakcja | 3 minuty

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk,…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe.…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Lynx Custom Knives – masywny taktyk z polskiej stajni

Czasem trafia w ręce coś, co od razu zdradza, że nie powstało na taśmie produkcyjnej. Nie przez przypadek, nie bo się sprzeda, tylko dlatego, że ktoś po drugiej stronie blachy i szlifierki…

2025-05-13 | Mateusz Sułek | 1 minut

Torba Helikon-Tex Field Tote już dostępna!

Nowości z Enforce Tac 2025 stopniowo pojawią się w ofercie Helikon-Tex. Field Tote to torba z linii Urban, która łączy cywilny styl z militarnym zacięciem.

2025-05-08 | Michał Ihnatów | 1 minut

Koszula hawajska od Helikon-Tex już w sklepach

Do dystrybucji trafia kolejna nowość Helikon-Tex z Enforce Tac 2025. Koszule hawajskie łączą klasyczny, tropikalny styl z militarnymi akcentami wplecionymi we wzór.

2025-05-15 | Michał Ihnatów | 1 minut

Helikon-Tex Tracer — anorak zamiast bluzy mundurowej?

Kurtka Tracer to kolejny anorak (czy też kangurka) od Helikon-Tex. Od pozostałych różni się tym, że należy do linii Patrol i zaprojektowany został do użytku wojskowego — dlatego też…

2025-04-11 | Michał Ihnatów | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Swarovski BP24: plecak do podglądania natury

„– Stary, mam plecak Swarovskiego! – Z diamentów? – Nie no, naprawdę Swarovskiego. Taki na optykę! – Ale jak to? Tego od pierścionków i kolczyków?”. Tak w większości…

2024-07-03 | Konrad Busza | 1 minut

„Gracz” z cyklu „Vesper” Magdaleny Kozak w sprzedaży

Wydawnictwo WarBook poinformowało o premierze powieści Gracz – najnowszego, niepublikowanego do tej pory, piątego tomu kultowego cyklu Vesper Magdaleny Kozak.

2025-06-18 | Redakcja | 3 minuty

„Zabić Ukrainę. Alfabet rosyjskiej agresji” – wojna oczami reportera

Marcin Ogdowski to jeden z najbardziej cenionych polskich korespondentów wojennych, znany z bezkompromisowych, rzetelnych i często brutalnie szczerych relacji z frontów wojennych. Jego najnowsza książka,…

2025-02-18 | Mateusz Sułek | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Krakowski Festiwal Górski 2024 – najważniejsze informacje

Krakowski Festiwal Górski odbędzie się w dniach 7-8 grudnia 2024 roku w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Jak co roku w programie wiele atrakcji,…

2024-11-07 | Redakcja | 1 minut
Kalendarium

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

AH-1Z Viper na współczesnym i przyszłym polu walki

Col. Vasilios Pappas jest managerem Programu H-1 (PMA-276 ) w US Marine Corps dotyczącym pozyskiwania, rozwoju i wsparcia eksploatacji wiropłatów bliskiego wsparcia, zwalczania celów opancerzonych, misji eskortowych, rozpoznania i wsparcia ogniowego. O systemie wykorzystania śmigłowców AH-1 Viper przez USMC na współczesnym polu walki oraz o perspektywach tego śmigłowca odnośnie pola walki przyszłości, z col. Vasiliosem Pappasem rozmawiają Jakub Link-Lenczowski i Grzegorz Sobczak

Col. Vasilios Pappas, manager Programu H-1 w US Marine Corps
dotyczącym platform śmigłowców rodziny H-1 / Zdjęcie: US Marine Corps

JLL:

Na wstępie chciałbym wyrazić podziękowanie za znalezienie czasu na spotkanie z nami. Chciałbym zacząć od pytania jak ważne dla USMC są programy śmigłowcowe, zwłaszcza w czasie gdy formacja ta przechodzi transformację, następuje zmiana doktryny działań i przejście w kierunku działań lżejszych sił i jednostek bardziej manewrowych? Jak ważna jest rola śmigłowców AH-1Z i UH-1Y w tych przemianach?

Col. Vasilios Pappas:

Rzeczywiście Marine Corps podlega obecnie istotnym zmianom. W dowództwie Korpusu nazywamy ten proces Force Desing 2030 . Jednak nie przywiązywałbym tu większej wagi do daty. Rok 2030 jest jedynie pewnym punktem orientacyjnym. Naszymi planami sięgamy dalej.

Z jednej strony ograniczamy niektóre zdolności po to, aby rozwijać inne. Istnieją wyraźne potrzeby, aby wprowadzać pewne zmiany. Na przykład prowadzimy teraz dyskusję na temat zgrywania działań platform załogowych i bezzałogowych, tego jaki kształt przyjmie ich wykorzystanie przez Korpus Piechoty Morskiej, w tym jakich środków rażenia dalekiego zasięgu będziemy używać, np. amunicji krążącej. To są kwestie przyszłości, w oparciu o które budujemy nasze wymagania i określamy sposoby wykorzystania posiadanych zdolności, aby sprostać wyzwaniom przyszłości nawet zanim wejdą do służby efekty programu Future Vertical Lift (FVL). To tyle żeby nakreślić pewien ogólny obraz.

Teraz przechodząc do odpowiedzi na pytanie o UH-1Y i AH-1Z. Naszym głównym założeniem jest wykorzystanie tych śmigłowców co najmniej do roku 2040, więc obie platformy pozostaną w służbie przez parę kolejnych dekad. Zanim platformy powstałe w ramach FVL spełnią ostatecznie stawiane przez Korpus wymagania, będziemy zaangażowani w modernizację i dalszy rozwój tych śmigłowców. Nasze plany zakładają, że wstępna gotowość operacyjna (IOC – Initial Operational Capability) platform uzyskanych w wyniku programu FVL uzyskają w 2035. Oznacza to, że będziemy mieć wówczas zdefiniowaną jednostkę, która będzie w stanie wykonywać zadania w miejscach, w których będzie rozlokowana. A to oznacza – jak mówiłem – że Vipery i Venomy pozostaną w służbie co najmniej do 2040.

Bell AH-1Z Viper  w najbliższej przyszłości pozostanie podstawowym śmigłowcem bojowym USMC. W ramach modernizacji zyska jednak nowe możliwości / Zdjęcie: US Marine Corps

GS:

W uzupełnieniu do poprzedniego pytania, jaki wpływ na modernizację śmigłowców rodziny H-1 będzie miała zmiana sposobu działania US Marine Corps? Ponieważ niezależnie od tego, ile bezzałogowców i w jaki sposób będzie wykorzystywał Korpus, śmigłowce rodziny H-1 pozostaną w użyciu. Jaki więc będzie kierunek dalszej modernizacji w kontekście nowego modelu działania USMC?

VP:

Oba nowe śmigłowce UH-1Y i AH-1Z są obecnie zintegrowane pod kątem swoich możliwości. Włączając w to wykorzystanie sieci wymiany danych Link 16. Możemy stwierdzić, że śmigłowce te są doskonale dostosowane do współpracy z samolotami bojowymi F-35. Cały czas udoskonalamy wyposażenie zwiększające przeżywalność obu śmigłowców na polu walki. Zwiększane są możliwości czujników wykrywających opromieniowanie wiązką radarową lub laserem. Zintegrowaliśmy ze śmigłowcami zamiennik dla pocisków AGM-114 Hellfire jakim jest pocisk JAGM (Joint Air to Ground Munition), który ma lepsze parametry bojowe niż używany obecnie Hellfire. Oczywiście w przypadku śmigłowców AH-1Z utrzymamy ich zdolności do zwalczania celów powietrznych.

Co do przyszłych możliwości, jesteśmy w trakcie tworzenia mapy drogowej wyznaczającej kierunki modernizacji. Będą one wynikały również z efektów programu Future Vertical Lift. Jak wspomniałem wcześniej, jednym z aspektów jest w tym zakresie współdziałanie platform załogowych i bezzałogowych.

Pozwolę sobie wspomnieć w tym miejscu, że USMC rozszerza zakres wykorzystania bezzałogowców. Rozwijamy program MUX MALE zwiększający wykorzystanie bsl MQ-9. Jest to jeden z kroków naprzód jaki wykonujemy w celu zwiększenia możliwości USMC w zakresie wykorzystania platform bezzałogowych jakie ma nastąpić w niedalekiej przyszłości. Jest także wiele działań, o których mogę powiedzieć, że jest jeszcze za wcześnie na ich szersze ujawnianie. Przy tym, nie jestem osobą należącą do zespołu pracującego nad platformą śmigłowców rodziny H-1, jednak mogę potwierdzić, że w miarę jak flota bsl-i w USMC będzie coraz bardziej różnorodna, śmigłowce AH-1Z i UH-1Y będą integrowane z platformami bezzałogowymi.
Mam nadzieję, że w pełni odpowiedziałem na pytanie…

GS:

Może jeszcze dodatkowe pytanie w kwestii nowych systemów uzbrojenia. Jakie zdolności będą w tym zakresie wymagane w najbliższej przyszłości? Kwestie większego zasięgu i precyzji, czy może zmniejszenie wymagań?

VP:

Jak wspomniałem wcześniej, w grę wchodzi oczywiście zwiększanie zasięgu uzbrojenia. Za tym idzie oczywiście wydłużenie zasięgu działania czujników. Musimy mieć zdolności wysyłania bezzałogowców w ramach współpracy platform załogowych i bezzałogowych, także w celu zwiększenia przeżywalności. Co więcej, podniesienie przeżywalności zwiększone poprzez wydłużenie zasięgu uzyskamy także dzięki współpracy śmigłowców z platformami bezzałogowymi ale także wykorzystywanymi jako broń. Tu wracamy do kwestii współpracy platform załogowych i bezzałogowych o dużym zasięgu działania, w tym wykorzystania amunicji krążącej dalekiego zasięgu. Skoro mogę wysyłać na duże odległości urządzenia z czujnikami pracującymi w podczerwieni lub elektrooptycznymi w celu wykrywania i wskazywania celów, mogą to być równocześnie platformy uzbrojone. Jeżeli używam środków bojowych, które nie uderzają w cel od razu, mogę je wykorzystać do lepszego rozpoznania pola walki. To są technologie, które rozwijamy i staramy się implementować w ramach doskonalenia wykorzystania amunicji krążącej dalekiego zasięgu.

JLL:

USMC wykorzystuje rodzinę śmigłowców H-1 do działań morskich i desantowych w rejonie wybrzeża. Czy w Pańskiej opinii sprawdza się one również jako konie robocze w specyfice działania wojsk lądowych?

VP:

Marine Corps jest w 100% jednostką operującą z morza. Jesteśmy jednak również formacją o wysokim stopniu gotowości bojowej. Jak mówią historyczne hasła, jesteśmy first to fight oraz always ready. Dla nas działanie w każdym klimacie i w dowolnym miejscu to nie tylko słowa Hymnu Marines, to także sposób działania wpisany w procedury użycia naszego uzbrojenia. Dla USMC śmigłowce AH-1Z i UH-1Y to możliwość działania w każdych warunkach, przy każdej pogodzie. Niezależnie czy na morzu, czy na pustyni, czy w górach, czy w zimnym klimacie – te śmigłowce pozwalają działać Marines w każdym miejscu na Ziemi, niezależnie dokąd bylibyśmy wysłani. Korpus musi mieć możliwość wysyłania śmigłowców wszędzie tam gdzie wysyłani są jego żołnierze. Jeśli nie moglibyśmy wykorzystać naszych śmigłowców, nie moglibyśmy wykonać naszego zadania poprawnie. Możliwości operacyjne UH-1Y oraz AH-1Z zarówno w odniesieniu do własności bojowych, jak i zdolności operowania w różnorodnych warunkach zostały wykazane w realnych działaniach. Sprawdzamy to przy okazji rożnych ćwiczeń, w rejonie Oceanu Indyjskiego, na Pacyfiku, ale także w Norwegii, gdzie pogoda bywa okropna, czy na ćwiczeniach BALTOPS na Bałtyku.

USMC poszukuje platform, które mogą być używane w surowych warunkach – często bez dostępu do infrastruktury obsługowej, hangarów, potrzebujemy zapewnić możliwość działania jednostkom z dala od naszych baz – okrętów. Realizujemy często działania w warunkach, do których inne platformy nie zostały zaprojektowane. Właśnie dla tego używamy UH-1Y i AH-1Z, ponieważ zostały one stworzone właśnie do takich surowych okoliczności środowiskowych. Przygotowanie do działań morskich jest bardzo ważną sprawą, zabezpieczenie antykorozyjne pozwala nam wykorzystywać śmigłowce przy ekstremalnej pogodzie, wilgotności obecności piasku.

USMC posiada zdolności działania w dowolnym miejscu na świecie, podobne wymagania stawiane są więc przed śmigłowcami AH-1Z Viper, które są przystosowane do eksploatacji w każdej strefie klimatycznej
Zdjęcie: US Marine Corps

JLL:

Właśnie. Czy przystosowanie do działań na morzu wprowadza jakieś dodatkowe wymagania dotyczące warunków obsługi technicznej?

VP:

Jeśli przygotowujesz śmigłowiec do wymagających działań uwzględniasz to na etapie konstruowania. Wyposażenie jest dobrze uszczelniane, stosujesz metale i powłoki odporne na korozję. Zabezpieczasz się tak, żeby nie było problemów. Przystosowanie do działań ekspedycyjnych oznacza więc minimalizację wymagań związanych z obsługą. Jednak wykorzystanie śmigłowców w warunkach morskich to nie tylko zabezpieczenie konstrukcji, to także specjalne procedury zapewniające kontrolę stanu technicznego, pozwalające na bezpieczne użytkowanie śmigłowców w wymagającym środowisku.

Czy zatem sprawdzamy sprzęt pod kątem korozji? Czy wykonujemy przeglądy elementów i miejsc w śmigłowcu, o których wiemy, że są narażone na czynniki atmosferyczne? Oczywiście, tak. To jest cały ekosystem dla eksploatacji w surowym środowisku, pewne procesy są niezbędne i je po prostu realizujemy. W ten sposób możemy zapewnić, że jeśli zostaniemy wezwani do startu, nasze śmigłowce będą zawsze gotowe.

GS:

Jeśli rozmawiamy o kwestii obsługi technicznej, Chciałbym zapytać o doświadczenia USMC w tym zakresie. Jak wygląda standardowy model prowadzenia obsługi technicznej śmigłowców rodziny H-1 podczas bazowania na wysuniętych stanowiskach? Czy do takiego bazowania wysyłane są pojedyncze śmigłowce, czy grupy kilku śmigłowców? Do jakiego poziomu obsługa techniczna jest prowadzona w warunkach polowych?

VP:

To dobre pytanie. Wróćmy do wspomnianego wcześniej ekosystemu serwisu. Niezależnie od rozwoju konstrukcji śmigłowców, w pewnym momencie ktoś zawsze będzie musiał zająć się ich obsługą – sprawdzić stan podzespołów, uzupełnić poziom oleju, zatankować paliwo. Tu ważna staje się łatwość obsługi śmigłowca. W celu zapewnienia zdatności do lotu Korpus Marines organizuje jednostki – eskadry, na jakie podzielone jest nasze lotnictwo. W oparciu o nie tworzymy Marine Corps Air Ground Task Force, gdzie zazwyczaj dzielimy śmigłowce AH-1Z i UH-1Y na grupy np. cztery AH-1Z, czy trzy UH-1Y, które stanowią elementy składowe Sił Ekspedycyjnych USMC. Wchodzą one wówczas w skład eskadr (VMM) średnich pionowzlotów Osprey, dalszą część będą stanowić samoloty F-35, śmigłowce CH-53. Taką łączoną jednostkę F-35, H-1, V-22 i CH-53 przebazowujemy jako komponent bojowy, który umieszczany jest na okręcie. Jednocześnie zapewniamy tym jednostkom odpowiednią grupę personelu obsługi technicznej statków powietrznych.

Mówię o okręcie, ale podam też przykład rzeczywistych działań w Afganistanie, gdzie mogliśmy np. oddzielić od siebie jednostki i poszczególne typu sprzętu. Przywołałem ten przykład żeby pokazać, iż jesteśmy w stanie zapewnić obsługę techniczną niezależnie od tego, gdzie się znajdujemy.

Nasze jednostki ekspedycyjne są w stanie działać w małych wysuniętych bazach, gdzie nie ma rozbudowanego zaplecza technicznego i musimy operować śmigłowcami obsługiwanymi przez kilku wyspecjalizowanych mechaników. Utrzymujemy w tych warunkach stałą gotowość bojową 24 h na dobę w przypadku mniejszych grup śmigłowców. Oczywiście śmigłowce mogą być wymieniane i odsyłane celem wykonania większych przeglądów lub remontów. Jednak zaprojektowaliśmy nasze statki powietrzne, procedury przeglądów i system zastępowania śmigłowców w taki sposób, aby zapewnić możliwość przebazowania jednostek lotniczych do wsparcia naszych działań naziemnych, gdziekolwiek by ono było wymagane. Jest to jeden z elementów jaki musimy realizować, aby zapewnić odpowiednią sprawność działania naszych mniejszych jednostek rozlokowanych w różnych miejscach, dzięki czemu zapewniamy wsparcie dla naszych sił na lądzie. To co nas odróżnia od wielu innych formacji na świecie to fakt, że musimy być zawsze blisko naszych jednostek lądowych. Gdy startujemy, możemy znaleźć się nad polem walki prawie natychmiast.

Ze względu na specyfikę działań USMC – z dala od stałych baz – śmigłowce AH-1Z muszą być dostosowane do wymagań obsługi technicznej w warunkach polowych, bez rozbudowanego zaplecza technicznego
Zdjęcie: US Marine Corps

JLL:

Wróćmy jeszcze na chwile do programu Future Vertical lift. Jak ten program może zmienić kwestie szkolenia operacyjnego załóg śmigłowców? Czy będzie to rewolucja, czy ewolucja?

VP:

Rewolucja, czy ewolucja? Ciekawe pytanie… Żeby odpowiedzieć na nie posłużę się przykładem, gdy Korpus Marines przezbrajał się ze śmigłowców CH-46 Sea Knight na pionowzloty V-22. Niektórzy powiedzą rewolucja – inni, że ewolucja. Ja wybrałbym raczej określenie game changer. Ten proces zmienił zupełnie sposób w jaki Marines mogą działać. Małe elementy sił USMC mogą być przerzucane na duże odległości, gdziekolwiek na świecie, z możliwością uzupełniania paliwa w locie, przy zachowaniu zdolności do pionowego startu i lądowania, a zwłaszcza do lotów z dużymi prędkościami – to całkowicie zmieniło działania USMC.

Porównajmy teraz tą sytuację z programem FVL i śmigłowcami AH-1Z oraz UH-1Y. To będzie taki sam poziom zmiany reguł gry, jak w przypadku V-22. Wspomniany przeze mnie proces może być poziomem odniesienia do zmian jakie zajdą w dziedzinie śmigłowców bojowych. To jednak nie będzie tylko zwiększenie możliwości platformy w zakresie manewrowości, przeżywalności, zasięgu działania, ale także możliwości wykorzystania amunicji dalekiego zasięgu, współdziałania z platformami bezzałogowymi, a także koncepcji współpracy używanych przez nas platform. Te potrzeby posłużyły nam do budowy wymagań dla programu FVL, a teraz są one sprawdzane w badaniach w locie. Możemy się więc zastanawiać, czy to rewolucja, czy ewolucja – dla mnie to zmiana reguł gry. To będzie kompletna zmiana wyglądu pola walki. Możliwości projekcji siły w stosunku do przeciwnika jakie dziś dają nam AH-1Z i UH-1Y, zostaną zwielokrotnione w stosunku do obecnego poziomu.

GS:

Przywołał Pan przykład Ospreya, mam więc pytanie, czy nowe platformy śmigłowcowe wpłyną w istotny sposób na liczbę potrzebnych śmigłowców? Wiadomo, że V-22 mogą wykonać te same zadania co zwykłe śmigłowce, jednak do ich wykonania wystarczy mniejsza liczba maszyn. Czy podobnie będzie z konstrukcjami, które powstaną w ramach programu FVL?

VP:

Nie określiliśmy jeszcze jak będzie wyglądać liczebność naszej floty powietrznej po realizacji programu FVL. To nie będzie prosta odpowiedź zważywszy na fakt, że mówimy o wprowadzeniu platform załogowych i bezzałogowych, od których będzie zależała liczba wiropłatów wprowadzonych po programie FVL. To określenie sposobów współpracy platform załogowych i bezzałogowych zdefiniuje nam z kolei wymagania stawiane przyszłym konstrukcjom, w tym ich zdolności bojowe. Trudno więc dziś powiedzieć, jaka liczba przyszłych śmigłowców bojowych zastąpi obecnie używane AH-1Z, czy UH-1Y. Na razie pracujemy nad uzyskaniem odpowiedzi na pytanie bardziej ogólne – jakie są potrzeby USMC w odniesieniu do nowych wiropłatów bojowych i wielozadaniowych?

Naszym hasłem jest, że każdy żołnierz Marines jest strzelcem, a każdy oficer Marines jest dowódcą plutonu – to część naszego etosu. Niezależnie od tego, czego aktualnie potrzebują nasi żołnierze na pierwszej linii frontu, musimy być pewni, że zapewniliśmy im odpowiednie zdolności, które będą dla nich wsparciem w prowadzonej walce. Wiem, że nie jest to dokładna odpowiedź na pytanie o liczby, ale trudno mi dziś sformułować taką odpowiedź. Pewne kwestie dopiero analizujemy.

GS:

Dziękuję. Wprawdzie nie jest to odpowiedź wprost, ale daje szerokie ujęcie i moim zdaniem wyczerpuje temat.

Col. Vasilios Pappas za sterami śmigłowca UH-1Y / Zdjęcie: archiwum col. Vasiliosa Pappasa

JLL:

Na koniec moje pytanie do Pana jako profesjonalisty znającego na wskroś platformę rodziny śmigłowców H-1. Jakie Pańskim zdaniem są największe zalety tych śmigłowców, ale nie z punktu widzenia USMC, lecz patrząc szerzej, bardziej uniwersalnie na tę rodzinę śmigłowców?

VP:

Niewątpliwie największa zaletą jest podobieństwo konstrukcji AH-1Z i UH-1Y. H-1 to 85% wspólnych elementów i podzespołów. Wspólna platforma pozwala nam łączyć zadania śmigłowców wielozadaniowych do desantu i transportu jakie daje UH-1Y z możliwościami precyzyjnego rażenia jakie daje AH-1Z. Jest to połączenie najlepszych zdolności jakie możemy mieć dostępne – to jest nasza największa korzyść. To nie tylko dwa elementy wyposażenia, dwa systemy uzbrojenia Marines. To możliwość wspólnego działania w ramach przebazowań. Wspomniałem już o mieszanych eskadrach naszych Marine Air Ground Task Force z V-22, F-35. Ale zawsze Vipery i Venomy działają razem, w jednej eskadrze, razem prowadzimy szkolenie, razem prowadzimy obsługę techniczną.

Dzięki możliwości wykorzystania personelu technicznego do obsługi obu platform możemy wspierać nasze siły na ziemi w efektywniejszy sposób niż wprowadzając jedną platformę do wykonywania wszystkich rodzajów misji. Dla nas połączenie możliwości obu śmigłowców jest najlepszym rozwiązaniem.

JLL:

Dziękujemy za rozmowę.

X