Ukraina wnioskuje do USA o bomby kasetowe Mk 20 Rockeye II

6 marca br. agencja prasowa Reuters poinformowała, że Ukraina złożyła wniosek do Stanów Zjednoczonych o przekazanie bomb kasetowych Mk 20 Rockeye II, znanych też jako CBU-100. Z tym że, nie chodzi o wykorzystywanie tej kontrowersyjnej amunicji tak jak została zaprojektowana, a skanibalizowanie jej i wykorzystanie przenoszonej subamunicji w celu uzbrojenia ukraińskich niewielkich bezzałogowców w stosunkowo prostą broń przeciwpancerną (Pierwsi ukraińscy piloci szkolą się w USA).

Bomby kasetowe Mk 20 Rockeye II na pokładzie lotniskowca USS “Dwight D. Eisenhower” (CVN-69) w 1990 roku / Zdjęcie: US Navy

Informację o prośbie strony ukraińskiej przekazali kongresmeni Jason Crow i Adam Smith z Komisji Sił Zbrojnych Izby Reprezentantów. Miała ona zostać złożona już podczas trwania 59. Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa, która odbyła się 17-18 lutego br. w stolicy niemieckiej Bawarii, na którą zaproszoną przedstawicieli władz ukraińskich (USA potwierdziły dostawy bomb JDAM-ER do Ukrainy).

Mk 20 Rockeye II (CBU-100) to przeciwpancerna, swobodnie opadającą bomba kasetowa. Jej masa wynosi 222 kg (490 funtów) i przenosi do 247 pocisków subamunicji Mk. 118 Mod. 1. Wprowadzona do służby w 1967, wielokrotnie modernizowana i była produkowana przez spółkę Textron Systems Corporation do 2016, gdy USA przestały ją eksportować do Arabii Saudyjskiej.

Nie jest jednak pewne, czy administracja prezydenta Joe Bidena zgodzi się na dostawy, gdyż używanie amunicji kasetowej jest zakazane od 2008 przez 123 państwa (w tym większość z 28 członków NATO), jednak mimo to faktycznie była wielokrotnie używana. Warto dodać, że USA, Rosja i Ukraina nie podpisały rzeczonej konwencji o zakazie użycia amunicji kasetowej (Convention on Cluster Munitions, CCM). Niemniej w 2009 prezydent Barack Obama przeforsował zakaz eksportu amunicji kasetowej, której wskaźnik awaryjności wynosi 1% lub więcej, czyli pozostawienia niewybuchów (zakaz wszedł w życie w 2016).

W przypadku trwającej wojny rosyjsko-ukraińskiej, Human Rights Watch (HRW) zgłosiło 16 przypadków użycia takiej amunicji przez Rosjan na terenach zabudowanych, powodując ofiary cywilne i zniszczenia infrastruktury. Chodzi o pociski rakietowe 9N123 z 50 sztukami subamunicji kasetowej 9N24 używanej w systemie rakiet balistycznych OTR-21 Toczka-U oraz kasetowe pociski rakietowe 9M27K i 9M55K systemów artylerii rakietowej BM-27 Uragan i BM-30 Smiercz.

Utylizacja bomby Mk 20 Rockeye II – w jej korpusie subamunicja Mk. 118 Mod. 1 / Zdjęcie: US Army

Co ciekawe, już 7 grudnia ub. r. Ukraina poprosiła USA o dostawę amunicji kasetowej, ale przeznaczonej do przekazywanej zachodniej 155-mm artylerii lufowej i wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych M142 HIMARS, M270B1 MLRS, MARS-II/MLRS-E i LRU. Chodzi o pociski M26 DPICM (Dual-Purpose Improved Conventional Munition) z 88 sztukami subamunicji, używane od lat 1970. Stany Zjednoczone miały rozpatrywać ten wniosek, ale dotąd publicznie nie poinformowano o jego wynikach. Argumentem za pozytywnym rozpatrzeniem są topniejące zapasy amunicji rakietowej GMLRS, którą regularnie przekazują Amerykanie.

W przypadku Mk 20 Rockeye II, strona ukraińska chce wykorzystywać jedynie subamunicję Mk. 118 Mod. 1 z ich korpusów, która byłaby przenoszona przez używane masowo w siłach zbrojnych bezzałogowce. Każda z nich ma własny zapalnik inicjowany elektrycznie i mechanicznie po uwolnieniu z korpusu bomby Mk 20. Następnie detonują się po uderzeniu w cel.

Według kongresmena Adama Smitha przeciwpancerna subamunicja kasetowa może być bardziej skuteczna od obecnie wykorzystywanych przez Ukraińców granatów moździerzowych zrzucanych na stropy rosyjskich pojazdów opancerzonych z niewielkich wielowirnikowców. Nieoficjalnie, w amerykańskich magazynach nadal znajduje się ponad milion bomb Mk 20 Rockeye II, dzięki czemu może to być atrakcyjna opcja dalszego wsparcia wojskowego dla Ukrainy (według Human Rights Watch, w 2005 USA posiadały zmagazynowanych ponad 14,5 mln bomb tego typu). Rocznie, na utylizację amunicji kasetowej jest przeznaczane ok. 6 mln USD.

Poparcie dla dostawy wyraził także republikański senator Lindsey Graham, który zadeklarował, że będzie naciskał na Biały Dom w tej sprawie. 7 lipca ub. r. Lindsey Graham wraz z demokratycznym senatorem Richardem Blumenthalem odwiedzili Ukrainę, w tym m.in. Buczę i spotkali się w Kijowie z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim.