We wtorek, 13 maja 2025, urząd zamówień obronnych FMV (Försvarets materielverk) Ministerstwa Obrony Królestwa Szwecji poinformował, że zawarł kilkuletnią umowę o wartości około 600 mln SEK (234,39 mln zł) z rodzimą spółką BAE Systems Bofors AB (część brytyjskiej BAE Systems) na dostawę nowej partii 155-mm precyzyjnej, przeciwpancernej amunicji artyleryjskiej BONUS/ACED (Bofors Nutating Shell/Anti-Char à Effet Dirigé) do kołowych haubic samobieżnych Archer.
Zdjęcia: FMV
Poprzez kolejne zamówienia na amunicję BONUS zabezpieczamy dostawy na kilka kolejnych lat i wzmacniamy zdolność Sił Zbrojnych do prowadzenia ognia pośredniego, powiedział Carl-Axel Blomdahl, szef działu uzbrojenia i ochrony w FMV.
Amunicja BONUS/ACED została opracowana we współpracy z francuską spółką KNDS France (część niemiecko-francuskiej spółki joint venture KNDS), która 9 października 2024 prezentowała jej skuteczność ze 155-mm haubicy samobieżnej CAESAR na terenie Centralnego Poligonu Sił Powietrznych w Ustce. Udało się uzyskać zasięg skuteczny wynoszący 42 km, podczas gdy wcześniej deklarowano 35 km z luf o długości przewodu 52 kalibrów.
Amunicja powstaje w zakładach Boforsa w Szwecji, a komponenty do niej dostarcza KNDS France. Ważący 47 kg nabój składa się z dwóch precyzyjnie samonaprowadzających się podpocisków, które wykorzystują zaawansowane czujniki pracujące w podczerwieni (w wielu zakresach), umożliwiające każdemu z nich niezależne wyszukiwanie i atakowanie różnych celów na powierzchni 32 tys. metrów kwadratowych w trybie wystrzel-i-zapomnij (fire-and-forget). Dzięki temu prawdopodobieństwo trafienia celu jednym strzałem jest o wiele większe, niż w przypadku tradycyjnej amunicji.
Po wystrzeleniu pocisku, podczas zbliżania się w rejon ostrzału w maksymalnej odległości, uwalnianie są oba podpociski, które wyszukują cele do zniszczenia, porównując je z wzorami w bazie danych. Podpociski wyposażono w penetratory formowane wybuchowo (Explosively Formed Projectiles, EFP), które są zdolne przebijać stropy wież czołgów atakując je w trybie ataku z góry (top-attack).
Użytkownikami tej amunicji są Francja i Szwecja (od 2000), Finlandia (od 2014), USA (od 2018), Norwegia, Arabia Saudyjska (od 2011), Ukraina (od 2022 jako pomoc wojskowa) i Wielka Brytania (od 2023). Jest dostosowana nie tylko haubic Archer i CAESAR, ale także PzH 2000, K9 Thunder, M109A6/A7 i M777A2.
Jeśli chodzi o haubice Archer w Szwecji, to 13 września 2023 na londyńskich targach DSEI, agencja FMV podpisała umowę o wartości około 500 mln USD (wówczas 2,18 mld zł) z BAE Systems na dostawę kolejnej partii 48 dział tego typu, które zostaną posadowione, co jest nowością, na niemieckich podwoziach ciężarowych Rheinmetall MAN Military Vehicles HX2 8×8. Zakupy były związane z faktem przekazania 8 dział na podwoziu Volvo A30D 6×6 walczącej Ukrainie (dołączy do nich 18 kolejnych, które zamówiono w marcu br.) oraz 14 dział do Wielkiej Brytanii jako rekompensaty za gąsienicowe haubice VSEL AS90 także dla Ukrainy.