Defence & Space

Zakończenie dyżuru Wyszehradzkiej Grupy Bojowej Unii Europejskiej

Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych poinformowało, że 6. Brygada Powietrznodesantowa zakończyła roczny dyżur w ramach Wyszehradzkiej Grupy Bojowej Unii Europejskiej.

2025-07-18 | Redakcja | 2 minuty

Romaero i Marshall ogłaszają strategiczną współpracę w zakresie wojskowego MRO

Brytyjska spółka Marshall Aerospace i rumuńska państwowa Romaero ogłosiły strategiczną współpracę, która zakłada szerokie ramy dla realizacji planowego przeglądu technicznego (PDM) obecnych…

2025-07-18 | Redakcja | 3 minuty

Szkoleniowa dziura. Problem, którego nie widać

Stan szkolenia specjalistycznego w Siłach Zbrojnych cały czas pozostaje wyzwaniem. Wciąż w wielu aspektach brakuje odpowiedniego sprzętu i wyposażenia.

2025-07-18 | Sławek Zagórski | 6 minut

Blackout w Hiszpanii – rozmowa o energetyce z ekspertami Forum Energii

Niedawny blackout w Hiszpanii przywrócił na nagłówki mediów i usta obywateli temat bezpieczeństwa energetycznego Polski. W obecnej sytuacji geopolitycznej jest to szczególnie żywa kwestia, a brak…

2025-07-16 | Tadeusz Jakliński | 28 minut

Orion: „Mnożnik siły”, który doprowadził IDF do niezrównanej przewagi na lądzie

Orion, opracowany przez firmę Asio Technologies we współpracy z wydziałem technologicznym Sił Obronnych Izraela (IDF) i w pełni wdrożony operacyjnie przez IDF, na nowo zdefiniował współczesne pole…

2025-07-10 | Redakcja | 5 minut

Współpraca Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni z Google Cloud

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz spotkał się z Marcusem D. Jadotte, wiceprezesem ds. Relacji z Rządem i Polityki Publicznej w Google Cloud.

2025-06-27 | Rafał Muczyński | 2 minuty

Narodowy Dzień Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na ziemiach wschodnich II RP

W piątek, 11 lipca 2025, w Muzeum Wojska Polskiego na Cytadeli Warszawskiej, z udziałem wicepremiera i ministra obrony narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza, sekretarza stanu w MON Pawła…

2025-07-11 | Redakcja | 5 minut

Miecze w Karpackiej Troi

Miecz to szczególny element uzbrojenia, towarzyszący nam od epoki brązu. Karpacka Troja, skansen archeologiczny zlokalizowany w Trzcinicy koło Jasła, zaprasza na szczególne wydarzenie. W ramach…

2025-07-02 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

ICEYE prezentuje Flood Rapid Impact – narzędzie wykorzystujące AI do szybkiego reagowania na powodzie

Polsko-fińska spółka ICEYE, specjalista w zakresie satelitarnych rozwiązań wspomagających zarządzanie skutkami katastrof naturalnych, ogłosiła wprowadzenie produktu Flood Rapid Impact (FRI).

2025-07-15 | Redakcja | 6 minut

Airbus otrzymał kontrakt Hisdesat na budowę hiszpańskich satelitów PAZ-2

Spółka Airbus Defence and Space została wybrana na głównego wykonawcę w zakresie opracowania i produkcji dwóch nowych satelitów radarowych PAZ-2 dla spółki Hisdesat…

2025-07-09 | Redakcja | 3 minuty

Ukraina otrzymała pierwsze transportery opancerzone Patria 6×6

Łotwa przekazała Ukrainie pierwsze 15 z 42 kołowych transporterów opancerzonych Patria 6×6, wyprodukowanych na fińskiej licencji oraz sfinansowanych przez władze w Rydze.

2025-07-18 | Rafał Muczyński | 6 minut

Wiceminister obrony narodowej w Tulonie: program Orka i partnerstwo z Francją

Wiceminister obrony narodowej Paweł Bejda odwiedził Tulon, by zapoznać się z ofertą francuską nowoczesnych okrętów podwodnych dla Marynarki Wojennej RP w programie pk.…

2025-07-17 | Redakcja | 2 minuty

Romaero i Marshall ogłaszają strategiczną współpracę w zakresie wojskowego MRO

Brytyjska spółka Marshall Aerospace i rumuńska państwowa Romaero ogłosiły strategiczną współpracę, która zakłada szerokie ramy dla realizacji planowego przeglądu technicznego (PDM) obecnych…

2025-07-18 | Redakcja | 3 minuty

Red Wolf i Green Wolf od L3Harris Technologies z bliska

Amerykańska spółka L3Harris Technologies rozszerza linię wielozadaniowych pocisków/efektorów Red Wolf, ujawnionych w kwietniu, o model Green Wolf.

2025-07-18 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Dwóch dostawców nowych partii policyjnych łodzi patrolowych

Komenda Główna Policji udzieliła zamówienia spółkom Sportis oraz Parker Poland na dostawy kolejnych partii policyjnych łodzi patrolowych typu RIB (Rigid Inflatable Boat).

2025-07-17 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Bezpieczeństwo z poszanowaniem przyrody. MON i MKiŚ w dialogu o „Tarczy Wschód” z organizacjami środowiskowymi

Spotkanie przedstawicieli Ministerstwa Obrony Narodowej oraz Ministerstwa Klimatu i Środowiska z reprezentantami organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną środowiska odbyło się 16 lipca 2025…

2025-07-17 | Redakcja | 4 minuty

Ukraina otrzymała pierwsze transportery opancerzone Patria 6×6

Łotwa przekazała Ukrainie pierwsze 15 z 42 kołowych transporterów opancerzonych Patria 6×6, wyprodukowanych na fińskiej licencji oraz sfinansowanych przez władze w Rydze.

2025-07-18 | Rafał Muczyński | 6 minut

Red Wolf i Green Wolf od L3Harris Technologies z bliska

Amerykańska spółka L3Harris Technologies rozszerza linię wielozadaniowych pocisków/efektorów Red Wolf, ujawnionych w kwietniu, o model Green Wolf.

2025-07-18 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Zakończenie dyżuru Wyszehradzkiej Grupy Bojowej Unii Europejskiej

Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych poinformowało, że 6. Brygada Powietrznodesantowa zakończyła roczny dyżur w ramach Wyszehradzkiej Grupy Bojowej Unii Europejskiej.

2025-07-18 | Redakcja | 2 minuty

Romaero i Marshall ogłaszają strategiczną współpracę w zakresie wojskowego MRO

Brytyjska spółka Marshall Aerospace i rumuńska państwowa Romaero ogłosiły strategiczną współpracę, która zakłada szerokie ramy dla realizacji planowego przeglądu technicznego (PDM) obecnych…

2025-07-18 | Redakcja | 3 minuty

Aeroklub Kielecki zaprasza na pokazy lotnicze z okazji 80-lecia

Miło Nam poinformować, że Magazyn Militarny MILMAG objął Patronat Medialny nad pokazami lotniczymi z okazji 80. rocznicy powstania Aeroklubu Kieleckiego.

2025-07-18 | Redakcja | 2 minuty

DroneTech Poland Expo 2025 pod Naszym patronatem medialnym

Miło Nam poinformować, że Magazyn Militarny MILMAG objął Patronat Medialny nad Targami Technologii i Zastosowań Dronów i Systemów Bezzałogowych DroneTech Poland Expo 2025, które…

2025-07-17 | Redakcja | 2 minuty
Shooting

Helikon-Tex Numbat Small – chest pack i nerka w jednym

Helikon-Tex wprowadza do oferty kolejną nowość z Enforce Tac 2025 – torbę piersiową (chest pack) Numbat Small. Nowa, mniejsza wersja zachowuje większość…

2025-07-18 | Michał Ihnatów | 2 minuty

TEST: Maskpol Rock 3.0 – modułowa kamizelka taktyczna

Jakieś dwa lata temu miałem przyjemność poddać testom kamizelkę typu plate carrier Maskpol Rock One. Nie należała ona do najmniejszych i najlżejszych w swojej…

2025-07-17 | Michał Gaweł | 9 minut

Maverick Food Package – racje żywnościowe w wydaniu outdoorowym

Wraz z rosnącą popularnością outdoorowych wyzwań coraz więcej osób zadaje sobie pytanie o odpowiednie przygotowanie do nich. Kwestia żywienia w terenie pozostaje jednym z elementów,…

2025-07-17 | Redakcja | 2 minuty

Urządzenia wylotowe Strike Industries – moc pod kontrolą

Zająłem się tym tematem nieprzypadkowo. Jakiś czas temu na łamach MILMAG ukazał się obszerny poradnik  „Wszystko o gwizdkach – Urządzenia wylotowe w broni…

2025-07-17 | Tomasz Karasiński | 33 minuty

Nowe karabinki Smith & Wesson M&P 15 AXE

Smith & Wesson wprowadza do katalogu cywilnej broni karabinki AR-15 rodziny M&P 15 AXE. Młodsi bracia popularnych modeli linii Sport to bardziej…

2025-07-17 | Michał Ihnatów | 6 minut

Ćwierć wieku na służbie: Rosyjski pistolet maszynowy SR2 Wieriesk

Pistolet maszynowy SR2 Wieriesk, przyjęty przez Federalną Służbę Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej 25 lat temu, cieszy się nadal dużym popytem.

2025-07-17 | Dariusz Borkowski | 2 minuty

Paris Air Show 2025: Premiera Baykar TB3

55. Edycja Międzynarodowego Salonu Lotniczego i Kosmicznego, który odbywa się w stolicy Francji, stała się okazją dla firmy Baykar Technolgies do zaprezentowania pokładowego bojowego…

2025-06-19 | Radosław Niesobski | 3 minuty

Strzelectwo od podstaw, cz. 4 – Wniosek o pozwolenie i plan B

W poprzedniej części cyklu „Strzelectwo od podstaw” skupiłem się na gromadzeniu dokumentów potrzebnych do złożenia wniosku o pozwolenie na broń, więc teraz pora na kolejny etap – wizytę…

2025-06-09 | Tomasz Karasiński | 23 minuty

Helikon-Tex Numbat Small – chest pack i nerka w jednym

Helikon-Tex wprowadza do oferty kolejną nowość z Enforce Tac 2025 – torbę piersiową (chest pack) Numbat Small. Nowa, mniejsza wersja zachowuje większość…

2025-07-18 | Michał Ihnatów | 2 minuty

TEST: Maskpol Rock 3.0 – modułowa kamizelka taktyczna

Jakieś dwa lata temu miałem przyjemność poddać testom kamizelkę typu plate carrier Maskpol Rock One. Nie należała ona do najmniejszych i najlżejszych w swojej…

2025-07-17 | Michał Gaweł | 9 minut

Urządzenia wylotowe Strike Industries – moc pod kontrolą

Zająłem się tym tematem nieprzypadkowo. Jakiś czas temu na łamach MILMAG ukazał się obszerny poradnik  „Wszystko o gwizdkach – Urządzenia wylotowe w broni…

2025-07-17 | Tomasz Karasiński | 33 minuty

Bestiariusz Wędrowca: kleszcze

Kleszcze i choroby odkleszczowe, jak pogoda, mogą stanowić świetny temat do rozmów przy popołudniowej herbatce lub ognisku z kiełbaskami na szczycie góry. Mówimy: „O!…

2025-07-17 | Michał Ihnatów | 1 minut

Czasowy zakaz noszenia broni w Warszawie w dniu 25 maja

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało rozporządzenie w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu noszenia broni lub przemieszczania jej w stanie rozładowanym na obszarze miasta stołecznego…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 4 minuty

SprawdzaMY za zaświadczeniem do nabycia broni w mObywatel

Zespół SprawdzaMY, założony przez Rafała Brzoskę, zgłosił kolejny pomysł w najnowszym pakiecie usprawnień – wprowadzenie zaświadczenia upoważniajacego do nabycia broni do aplikacji mObywatel.

2025-05-09 | Michał Ihnatów | 3 minuty

TEST: Maskpol Rock 3.0 – modułowa kamizelka taktyczna

Jakieś dwa lata temu miałem przyjemność poddać testom kamizelkę typu plate carrier Maskpol Rock One. Nie należała ona do najmniejszych i najlżejszych w swojej…

2025-07-17 | Michał Gaweł | 9 minut

Maverick Food Package – racje żywnościowe w wydaniu outdoorowym

Wraz z rosnącą popularnością outdoorowych wyzwań coraz więcej osób zadaje sobie pytanie o odpowiednie przygotowanie do nich. Kwestia żywienia w terenie pozostaje jednym z elementów,…

2025-07-17 | Redakcja | 2 minuty

Caimany z Gdańska

Minęły dwa tygodnie od pamiętnego poniedziałku 23 czerwca bieżącego roku, opadły emocje oraz daleka podróż z południa Polski na północ i powrót. Czas na spokojną analizę…

2025-07-10 | Dariusz Borkowski | 11 minut

Diament precyzji. 100 lat celności! – Jubileuszowe zawody strzeleckie Fabryki Broni Łucznik-Radom

6 lipca 2025 na strzelnicy KSK Grot Radom w Skaryszewie odbyły się wyjątkowe zawody strzeleckie zorganizowane z okazji jubileuszu 100-lecia Fabryki Broni Łucznik-Radom.

2025-07-07 | Redakcja | 2 minuty
Adventure

Helikon-Tex Numbat Small – chest pack i nerka w jednym

Helikon-Tex wprowadza do oferty kolejną nowość z Enforce Tac 2025 – torbę piersiową (chest pack) Numbat Small. Nowa, mniejsza wersja zachowuje większość…

2025-07-18 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Maverick Food Package – racje żywnościowe w wydaniu outdoorowym

Wraz z rosnącą popularnością outdoorowych wyzwań coraz więcej osób zadaje sobie pytanie o odpowiednie przygotowanie do nich. Kwestia żywienia w terenie pozostaje jednym z elementów,…

2025-07-17 | Redakcja | 2 minuty

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk,…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe.…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Helikon-Tex Numbat Small – chest pack i nerka w jednym

Helikon-Tex wprowadza do oferty kolejną nowość z Enforce Tac 2025 – torbę piersiową (chest pack) Numbat Small. Nowa, mniejsza wersja zachowuje większość…

2025-07-18 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Helikon-Tex Vehicle Med Kit – apteczka nie do bagażnika

Wyobraź sobie, że jedziesz przez las, radio buczy, kawa stygnie w uchwycie, a dzieci z tyłu urządzają turniej w „kto głośniej krzyknie MAMOOOO!”. Nagle pieszy, sarna,…

2025-07-14 | Grzegorz Kochan | 1 minut

Promocje nawet do -50% w sklepie Helikon-Tex

Helikon-Tex ogłosił, że od dzisiaj do 21 lipca każdy klient może zgarnąć sprawdzony sprzęt z rabatem sięgającym -50%.

2025-07-08 | Redakcja | 1 minut

Helikon-Tex przedstawia: zestawy dla strzelców szyte na miarę

Wraz z nabierającym rozpędu sezonem strzeleckim Helikon-Tex postanowił pomóc strzelcom w wyborze niezbędnego sprzętu i akcesoriów w zależności od rodzaju sportu, który uprawiają.

2025-07-01 | Mariusz Piwowar | 5 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Swarovski BP24: plecak do podglądania natury

„– Stary, mam plecak Swarovskiego! – Z diamentów? – Nie no, naprawdę Swarovskiego. Taki na optykę! – Ale jak to? Tego od pierścionków i kolczyków?”. Tak w większości…

2024-07-03 | Konrad Busza | 1 minut

Helikon-Tex Traveler Enlarged – terenowy tron?

Ktoś może twierdzić, że survival, bushcraft i w ogóle lasobuszowanie „liczy się” tylko wtedy, kiedy znosimy niewygody, hartujemy się, planowo marzniemy i w ogóle. W porządku, szanuję…

2025-07-13 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

„Gracz” z cyklu „Vesper” Magdaleny Kozak w sprzedaży

Wydawnictwo WarBook poinformowało o premierze powieści Gracz – najnowszego, niepublikowanego do tej pory, piątego tomu kultowego cyklu Vesper Magdaleny Kozak.

2025-06-18 | Redakcja | 3 minuty

Miecze w Karpackiej Troi

Miecz to szczególny element uzbrojenia, towarzyszący nam od epoki brązu. Karpacka Troja, skansen archeologiczny zlokalizowany w Trzcinicy koło Jasła, zaprasza na szczególne wydarzenie. W ramach…

2025-07-02 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut
Kalendarium

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

Sabatti Rover: europejski scout rifle pułkownika Coopera?

Sabatti Rover Scout stoi w domowej szafie już rok. Po tych dwunastu miesiącach można spróbować rozważyć, do czego ten karabin właściwie służy i jak bliski jest konceptowi Coopera.

Scout rifle

Scout rifle to koncept, mokry sen każdego strzelca – jeden karabin, który dla zwykłego człowieka będzie czymś absolutnie uniwersalnym.

Trzeba od razu podkreślić, że to koncepcja dla zwykłego, a więc każdego człowieka – Uzbrojonego Obywatela, a nie specjalisty ze służb mundurowych, dla którego broń jest codziennym narzędziem pracy.

Scout rifle ma dobrze spełnić się w trzech podstawowych zadaniach: jako broń służąca do polowania celem zdobycia żywności, do obrony miru domowego (zwłaszcza, ale nie tylko, dla osób mieszkających w luźnej zabudowie) oraz w przypadku konieczności (uchowajcie bogi!) zorganizowania pospolitego ruszenia czy, jak kto woli, powstania czy też insurekcji (zrywu przeciw wrogowi przybyłemu z zewnątrz bądź tyranowi wyhodowanemu na własnej piersi).

Założenia scout rifle Coopera opiszę poniżej i postaram się odnieść je do karabinu Sabatti w wersji Rover Scout. Sam karabin został bliżej opisany w artykule Wielozadaniowy Sabatti Scout.


Sabatti Rover w laminowanej osadzie świetnie się kamufluje

Po pierwsze amunicja

Przede wszystkim powinien być to nabój możliwie najszerzej dostępny – a więc wojskowy. Specjalistyczne kalibry myśliwskie powinny być wykluczone z racji ceny, często gorszej dostępności i kosztów broni do nich przystosowanej.

Nie może to być nabój zbyt słaby – ma służyć nie tylko do eliminacji zagrożenia ze strony ludzi, ale też do polowania. Zwierzyna zwykle jest dużo bardziej odporna na strzał niż człowiek. Najpopularniejszy wojskowy kaliber 5,56×45 mm nie spełnia więc tych wymagań. Z drugiej strony mocne kalibry, jak 30-06, muszą zostać wykluczone ze względu na komfort strzelca podczas oddawania strzałów. Scout rifle ma służyć każdemu, a nie tylko mocno zbudowanym mężczyznom.


308 Win to świetny kompromis pomiędzy wygodą strzelania a energią. Jeszcze strzelamy szybko i celnie, a energia niesiona przez pocisk do drobnych nie należy

Jako kompromis Cooper wybrał 7,62x51mm (w języku cywilnym: .308 Win). Nabój w tym kalibrze zdecydowanie bez najmniejszych problemów może służyć do strzelania do każdej europejskiej, a także południowo- i północnoamerykańskiej zwierzyny. Sprawdzi się też na dzikich obszarach Rosji. Zbyt słaby – i tu należy położyć nacisk – jest tylko w przypadku polowania na niektóre gatunki afrykańskie. Nie do tego jednak ma służyć scout rifle.

Z drugiej strony oddziaływanie broni na strzelca przy strzelaniu amunicją .308 Win jest stosunkowo delikatne. Na tyle, że bronią w tym kalibrze może posługiwać się każdy, a prawie każdy jest w stanie strzelać z niej szybko, oddając kolejne skuteczne i celne strzały.

Odmiana czterotaktu Sabatti, którą mam w rękach, jest oczywiście właśnie w kalibrze .308 Win. Z założenia ten egzemplarz miał służyć w sposób częściowo spełniający rolę karabinu Coopera – w łowisku jako uniwersalna broń na grubą zwierzynę występującą powszechnie w Polsce i krajach ościennych. Na Wielką Piątkę – z przyczyn ideologicznych – nigdy nie zamierzam polować.

Powtarzalny czy samopowtarzalny? Lekki czy ciężki? Jaki spust?

Kolejna kwestia to sposób funkcjonowania broni uniwersalnej. Według koncepcji Coopera karabin powtarzalny z czterotaktowym zamkiem to opcja idealna, ale nie wykluczał również broni samopowtarzalnej, jeśli dany model spełniałby inne założenia.

Bezpiecznik – mówimy o karabinie powtarzalnym – powinien być trójpozycyjny: odbezpieczony, zabezpieczony z możliwością operowania zamkiem, zabezpieczony bez możliwości operowania zamkiem. Samo zabezpieczenie broni ma następować przez odłączenie mechanizmu spustowego, a nie jego blokadę.

Sam mechanizm spustowy ma być wyzwalany siłą nie większą niż 1400 gramów.

Masa broni. To wąskie gardło dla broni idealnej według Coopera. 3 kilogramy jako wartość optymalna, 3,5 kilograma jako maksymalna, za każdym razem mierzona wraz z magazynkiem, optyką i pasem nośnym. To ograniczenie idzie w parze z kolejnymi – długość broni nie może przekraczać 100 centymetrów, a osada powinna być możliwie lekka – a więc najlepiej wykonana z tworzywa sztucznego.

Tutaj nasz Sabatti spełnia kryteria Coopera częściowo. Świetny jednostopniowy spust o wadze około 1200 gramów pozwala na bardzo komfortowe strzelanie. Producent oferuje również spusty o jeszcze niższej wadze i dwustopniowe. Osobiście uważam, że w przypadku broni o cechach użytkowych – a taki ma być uniwersalny karabin – zbyt delikatny spust stanowiłby raczej wadę niż zaletę. Zupełnie inaczej ma się to w broni wyczynowej – snajperskiej czy sportowej. Tam każdy gram i każda dziesiątka milimetra drogi spustu są ważne. W łowisku wolę mieć pewność, że w przypadku mojej awarii (upadek, potknięcie) i jednoczesnej awarii bezpiecznika (lub niezabezpieczenia broni z racji mojego uszkodzonego PESEL-u) nie padnie strzał przy uderzeniu broni o ziemię.

Waga. Tutaj ze spełnieniem kryterium Coopera może być problem. Sabatti, którym dysponuję, z załadowanym magazynkiem i bez optyki waży 3100 gramów. Z pustym magazynkiem i optyką być może zmieści się lub prawie zmieści w maksymalnej zakładanej wadze. Obecnie produkowany Rover Scout waży według danych producenta tylko 2800 gramów. Tu będzie łatwiej. Trzeba jedna spojrzeć na sprawę rozsądnie. Te 200-300 gramów stanowi niewielki problem, a wbrew pozorom dodatkowa waga może pomagać strzelcom drobniejszej postury.

Przyrządy celownicze

Scout rifle ma być wyposażony w dwa ich zestawy. Pierwszy, tak zwane zapasowe przyrządy celownicze, powinny być w postaci przeziernika typu ghost ring. Ten zamiennik klasycznej szczerbiny znakomicie ułatwia i przyspiesza strzelanie, zwłaszcza na krótsze dystanse.


Światłowodowe przyrządy celownicze zdecydowanie ułatwiają celowanie w kiepskich warunkach oświetleniowych. Trzeba jednak pamiętać, że światłowody są dość delikatne…

Druga – podstawowa – metoda celowania to luneta o relatywnie niewielkim powiększeniu. W założeniu Coopera to powiększenie miało wynosić 2-3x. Ponad 40 lat po pierwszym sformułowaniu konceptu scout rifle, wiedząc, jak zmieniła się technika optycznych przyrządów celowniczych, śmiem twierdzić, że Cooper zmodyfikowałby pewnie nieco to ograniczenie. W myśl oryginalnej koncepcji takie jednak istniało i łączyło się z drugim – luneta powinna być tak osadzona, żeby ponad oknem wyrzutowym karabinu nie było nic. A więc optykę montujemy daleko z przodu.


Montowanie optyki tak daleko zdecydowanie nie jest dla mnie. Znajdą się jednak z pewnością zwolennicy takiej techniki. I zapewne będą dobrze argumentować, dlaczego w ten sposób chcą strzelać. Na moje nieszczęście ich argumenty będą zdecydowanie logiczne

Dlaczego? Ano dlatego, że w latach 80. odłączany magazynek w karabinach powtarzalnych czterotaktowych nie był czymś tak powszechnym jak dziś i Cooper zakładał możliwość łatwego doładowywania broni bądź to pojedynczo, bądź z łódek do stałego magazynka. Zakładał również możliwość wygodnego ładowania amunicji wprost do komory. O ile pojedyncze ładowanie do komory da się wygodnie przeprowadzić nawet z optyką montowaną klasycznie, a więc częściowo nad komorą, o tyle o doładowywaniu z łódek możemy w takim wypadku zapomnieć.

Na karabinie Sabatti mogę zamontować optykę zarówno klasycznie, jak i oddaloną od strzelca i jednocześnie odsłaniającą okno wyrzutowe. Dodatkowo istnieje możliwość demontażu przedniej szyny, tej na lufie. Pozostaje wtedy klasyczna pozycja do montażu optyki, jak również oszczędzamy 100-200 gramów na masie broni. Jednak demontując przednią szynę, pozbywamy się mechanicznych przyrządów celowniczych, co w przypadku karabinu uniwersalnego stoi w sprzeczności zarówno ze zdrowym rozsądkiem, jak i z zamysłem Coopera. Same przyrządy mechaniczne – choć poprawne – nie są wyposażone w przeziernik. Wymiana przyrządów na przeziernikowe byłaby kłopotliwa konstrukcyjnie.

Lepsze więc rozwiązanie klasyczne niż kombinowanie.

W czasach Coopera bardzo popularne dziś biegówki (LPVO – low power variable optics, optyka o małym i zmiennym powiększeniu) prawie nie występowały. Nikt również nie słyszał o ultrakrótkich (a więc i bardzo lekkich) celownikach pryzmatycznych, jakie teraz są powszechnie dostępne.

Nie lubię optyki (nie dotyczy to kolimatorów) montowanej daleko od oka. To kryterium Coopera pomijam więc lub traktuję jako w najlepszym razie ekscentryczny pomysł. Współczesna technologia pozwala mi na montaż relatywnie lekkiej bo ważącej około 500 g lunety o zakresie powiększenia 1-8x lub nawet 1-10x. Taki celownik z pewnością nie jest cięższy od współczesnych Cooperowi lunet o stałym powiększeniu 2x lub 3x a daje mi dużo większe możliwości przede wszystkim w rozpoznaniu celu.


Przyglądając się z bliska, uważny obserwator zobaczy, że pryzmatyczny celownik z Primary Arms zamontowany jest tylko na jednej śrubie. To nie pomyłka ani niedopatrzenie. Po prostu szyna montażowa – co widać na trzecim w tym zestawie zdjęciu – Sabatti, ma nad oknem wyrzutowym wyfrezowane ozdobne, płynące zakończenia, co uniemożliwia prawidłowy montaż optyki. Niby problem, ale niewielki. Każdy porządny rusznikarz albo frezer w kilka minut wyrówna szynę bez szkody dla broni, jeśli właściciel postanowi zamontować leciutką optykę pryzmatyczną

Ma to kolosalne znaczenie zarówno w łowiectwie, jak i ewentualnym zwalczaniu ludzkiego zagrożenia.

Jakby tego było mało, mogę na moim scout rifle zamontować celownik pryzmatyczny (około 200-250 g) o stałym powiększeniu x3. Montaż takiego urządzenia pozwala mi jednocześnie zredukować masę broni i uwolnić okno wyrzutowe od optyki przy zachowaniu rozsądnej odległości okularu od oka. Dodatkowym pozytywem jest fakt, że pryzmat montuję relatywnie daleko z tylu broni (nad spustem), a więc środek ciężkości nie ucieka mi do przodu. Niewielkie powiększenie jednak trochę boli… chyba, że założymy używanie broni na dystansach poniżej 150 m przy jednoczesnym korzystaniu z lornetki lub monokularu do identyfikacji celu. Pamiętajmy, że w zastosowaniach łowieckich posiadanie lornetki w łowisku jest wymagane.

Magazynek, pas, dwójnóg....

Ze względu na popularność i dalszą redukcję wagi zakładano przede wszystkim broń z magazynkiem stałym. Stąd opisana wcześniej konieczność odsunięcia optyki od okna wyrzutowego.


Magazynek firmowany przez Sabatti, ale kompatybilny z produktami AICS (i ich kopiami)

Przy okazji magazynka odłączanego od broni Cooper zaproponował swoisty zatrzask podwójnego działania – dwupozycyjny. W pierwszej pozycji, kiedy magazynek jest podpięty do broni, znajduje się on zbyt nisko, by można było z niego pobierać amunicję. Wtedy strzelec ładuje pojedynczo amunicję do komory. Dopiero głębsze wbicie magazynka do gniazda umożliwiać miało jego prawidłowe funkcjonowanie. Podobną funkcję spełnia blokada w broni z (najczęściej) stałym magazynkiem. Było to powszechnie stosowane w broni wojskowej podczas pierwszej i (nie tak często) drugiej wojny światowej celem wymuszenia na żołnierzach dyscypliny ogniowej.


Zatrzask zwalniający magazynek jest łyżką dziegciu w beczce miodu dla włoskiej trzystaósemki. W żaden sposób nie potrafię przywyknąć do tego rozwiązania

Ostatnim elementem składowym scout rifle jest pas nośny. Ma spełniać on podwójną rolę: po pierwsze ułatwiać przenoszenie broni, a po drugie – od czego większość strzelców i współczesnych szkół strzelectwa odchodzi – pozwalać na prowadzenie celnego ognia.

Jak ta funkcja jest realizowana? Otóż proponuje się specyficzny pas o montażu trzypunktowym  lub specjalny pas dwupunktowy z pętlą. Oba spełniają to samo zdanie – dają dodatkowy punkt stabilizacji broni wiążący ją z ciałem strzelca. Spora część taktycznych strzelców mocno kpi z wykorzystywania pasa nośnego do strzelania. Dobrze jednak przełamać ten stereotyp i mimo złośliwych uśmieszków spróbować strzelać z usztywnioną pasem ręką podtrzymującą, a na efekty nie będzie trzeba czekać długo. Brak dwójnogu albo pozycja wykluczająca jego użycie i stabilizowanie broni pasem staje się nieodzowne. A przestrzeliny zaczynają zbliżać się do siebie.

Jeśli już o dwójnogu mowa. Pan pułkownik miał życzenie, żeby jego uniwersalny karabin miał w miarę możliwości zabudowane w łożu to akcesorium – najlepiej w taki sposób, aby po złożeniu nie łamało linii broni, nie wystawało ani nie przeszkadzało. Niewiele powstało modeli broni, które to zadanie spełniają. W miarę popularne są modele dwóch producentów – Sig i KelTec. O ile karabin Sig powstawał pod nadzorem Coopera, o tyle broń pochodząca od KelTec nie ma z nic ze scoutem wspólnego prócz właśnie dwójnogu będącego integralną częścią łoża.

Jest czy nie jest...?

Trudno dociekać, co powiedziałby mi pułkownik Cooper na temat Sabatti i tej próby realizacji jego zamysłu. Zapewne doceniłby niektóre elementy, a inne zbeształ.

Tego się nie dowiemy i nie sprawdzimy. Sabatti Rover Scout w każdym razie moim skromnym zdaniem świetnie spełni rolę domowego karabinu uniwersalnego. Zwłaszcza w kalibrze .308 Win. Pomijając aspekty prawne, bo te w naszym kraju – rządzonym od co najmniej około 80 lat przez Towarzyszy bojących się Obywatela jak diabeł (ups…!) święconej wody – nawet z wykałaczki czynią niebezpieczną broń, karabin taki jak Sabatti Scout powinien w każdym wiejskim domu wisieć w sieni na kołku. W stanie gotowym do użycia. Zwłaszcza w sytuacji geopolitycznej, jaką mamy za oknami.


Lekki i poręczny – karabin dla każdego

Rzekłbym nawet, że powinien wisieć nie tylko jeden. I że często powinien być zabierany na strzelnicę celem okiełznania i bliskiego zaprzyjaźnienia się.

 

Reklama: Dystrybutorem marki Sabatti w Polsce jest Malik&Malik.

Artykuł zawiera lokowanie produktu: celownik pryzmatyczny Primary Arms SLx 3x Micro Prism iR Red ACSS Raptor 5.56/.308 Meter.

X