W czwartek, 12 grudnia 2024, Rada Ministrów Portugalii zatwierdziła zakup przez Ministerstwo Obrony dwunastu egzemplarzy lekkich, turbośmigłowych samolotów szturmowych A-29N Super Tucano produkcji brazylijskiej spółki Embraer (Empresa Brasileira de Aeronáutica) za równowartość około 200 mln EUR (852,9 mln zł).
Zdjęcie: Embraer
W dwunastym punkcie oświadczenia rządu portugalskiego czytamy:
Po dyskusjach technicznych i negocjacyjnych, jakie toczyły się od czasu upoważnienia udzielonego Uchwałą Rady Ministrów zatwierdzoną w dniu 4 lipca 2024 r., zatwierdzono uchwałę Rady Ministrów inwestującą około 200 mln EUR w nabycie dwunastu samolotów A-29N Super Tucano, symulatora lotu oraz towarów i usług wsparcia logistycznego w Embraer, S.A., a także pełną realizację programu nabycia i wsparcia samolotów. Projekt będzie wymagał silnego udziału przemysłu portugalskiego w obszarach wysoce technologicznych, mając na celu rekonfigurację samolotów zgodnie ze standardami i specyfikacjami NATO.
27 listopada 2023 Ministerstwo Obrony Portugalii zaprezentowało założenia dokumentu planistycznego dotyczącego transformacji wojsk lotniczych (Força Aérea Portuguesa) o nazwie Air Force 5.3. W ramach tego planu, ogłoszono pozyskanie samolotów wielozadaniowych nowej generacji (wybrano F-35A Lightning II), bezzałogowych statków latających oraz lekkich samolotów szturmowych.
W czerwcu br. minister obrony Portugalii dr João Nuno Lacerda Teixeira de Melo informował, że uzyskując doskonałe wyniki związane z wdrażaniem średnich samolotów transportowych C-390 Millenium (odebrano 2 z 5 zamówionych), rząd finalizuje rozmowy z Embraerem w sprawie pozyskania samolotów Super Tucano tego samego producenta. Ówczesny budżet wynosił jednak mniej, bo 180,5 mln EUR, teraz został zwiększony.
Portugalia wybrała ujawniony 12 kwietnia ub. r. podczas wystawy LAAD Defence & Security 2023 w Rio de Janeiro, samolot A-29N Super Tucano w konfiguracji przeznaczonej dla europejskich państw członkowskich NATO. Dotychczas wariant bazowy powstawał we współpracy z amerykańską spółką Sierra Nevada (51% struktury płatowca) i jest oferowany poprzez rządową procedurę sprzedaży zagranicznej FMS (Foreign Military Sales), a wśród potencjalnych odbiorców wymieniano wówczas Królestwo Niderlandów, Szwecję i właśnie Portugalię.
Konfiguracja A-29N ma obejmować modyfikacje wyposażenia pokładowego, w tym nowe systemy wymiany informacji, a także certyfikację na wykonywanie lotów przez jednego pilota. Dzięki temu będzie mógł być wykorzystywany do współpracy z wysuniętymi nawigatorami naprowadzania lotnictwa JTAC (Joint Terminal Attack Controller). Symulator lotu również zostanie zmodernizowany do najbardziej wymagających światowych standardów, w tym rzeczywistości wirtualnej, rozszerzonej i mieszanej.
Zamówienia na wariant bazowy, czyli A-29 Super Tucano (aka. EMB 314), przekraczają 260 egzemplarzy, które wylatały ponad 550 000 godzin lotu, z czego 60 000 w działaniach bojowych. Poza USA, wśród użytkowników jest obecnie 20 państw: Afganistan, Angola, Brazylia, Burkina Faso, Chile, Dominikana, Ekwador, Ghana, Honduras, Indonezja, Kolumbia, Liban, Filipiny, Mali, Mauretania, Nigeria, Senegal, USA a ostatnio Urugwaj i Paragwaj. W przeszłości samolotami tymi była zainteresowana Ukraina.
A-29 Super Tucano jest wyposażony w system precyzyjnej identyfikacji celów, systemy uzbrojenia i kompleksowy system łączności. Jego możliwości są dodatkowo zwiększane przez zaawansowane systemy awioniki HMI zintegrowane z solidnym płatowcem, zdolnym do operowania z nieutwardzonych pasów startowych, w surowych warunkach i bez infrastruktury. Co więcej, samolot charakteryzuje się prostą koncepcją konserwacji, która zapewnia wysoki poziom niezawodności, dostępności i integralności strukturalnej przy niskich kosztach cyklu życia (Francuskie haubice CAESAR dla Portugalii, Portugalia: SPZR Poprad przegrał z RapidRanger, Początek budowy portugalskiego okrętu wielozadaniowego PMN).