W poniedziałek, 5 maja 2025, amerykańskie spółki Stratolaunch Systems Corporation i Ursa Major poinformowały, że wspólnie przeprowadziły dwa testy hipersonicznego pojazdu testowego wielokrotnego użytku Talon-A2 (T-A2), rozwijanego przez tą pierwszą.
Zdjęcia: Stratolaunch Systems Corporation
Próby zostały zrealizowane w grudniu 2024 i w marcu 2025. Pojazd został wyniesiony, a następnie wystrzelony za pomocą największego samolotu transportowego na świecie, Stratolaunch Model 351 (Roc). Wcześniej, 9 marca 2024 został użyty do pierwszego lotu pojazdu Talon-A1 (TA-1). Testy są realizowane z portu lotniczego i kosmicznego Mojave w Kalifornii. Projekt Talon-A to pierwszy prywatny pojazd hipersoniczny opracowany w USA.
Podczas ostatniego testu, Talon-A2 po raz drugi przekroczył prędkość Ma5 (czyli barierę oznaczającą prędkość hipersoniczną), jednocześnie przekraczając poprzedni rekord prędkości ustanowiony podczas grudniowego lotu, choć konkretnych wartości nie podano.
Wkładem spółki Ursa Major w projekt jest napędzany paliwem ciekłym (nafta+ciekły tlen) silnik rakietowy o nazwie Hadley, charakteryzujący się ciągiem 2268 kg (5000 funtów). Jest to silnik o stopniowanym cyklu spalania, wielokrotnego użytku, zaprojektowany do małych pojazdów lub zastosowań hipersonicznych. Hadley jest pierwszym produktem z rodziny systemów napędowych, obejmującej silniki rakietowe na paliwo ciekłe oraz stałe oraz systemy napędowe do zastosowań w kosmosie, projektowane i rozwijane przez Ursa Major.
Dzięki danym zebranym podczas drugiego lotu jesteśmy w stanie zastosować zdobyte doświadczenia, aby zwiększyć wytrzymałość i osiągi pojazdów Talon-A. Chociaż zespół musi zakończyć przegląd danych dotyczących lotu drugiego, pierwszy przegląd lotu potwierdził solidność projektu Talon-A, wykazując jednocześnie zdolność do spełnienia pełnego zakresu możliwości wydajności pożądanych przez naszych klientów. Zademonstrowaliśmy teraz prędkość hipersoniczną, dodaliśmy złożoność lądowania na pełnym pasie startowym z szybkim odzyskiwaniem ładunku i udowodniliśmy możliwość ponownego użycia. Oba loty były wielkimi osiągnięciami dla naszego kraju, naszej firmy, naszych partnerów – powiedział dr Zachary Krevor, prezes i dyrektor generalny Stratolaunch Systems Corporation.
Dzięki tym udanym ciągłym lotom hipersonicznym Ursa Major i Stratolaunch przesuwają granice technologii hipersonicznej i budują historię osiągnięć. Ursa Major odpowiada na wezwanie naszych partnerów wojskowych i rządowych, aby wprowadzać innowacje i realizować misję zapewnienia krytycznych zdolności dla bezpieczeństwa narodowego, jednocześnie nadal potwierdzając swoją pozycję lidera kategorii hipersonicznej dla wojska — powiedział dyrektor generalny Ursa Major, Dan Jablonsky.
Równolegle z testami TA-1 i TA-2, Stratolaunch postępuje w produkcji TA-3, kolejnego pojazdu w pełni wielokrotnego użytku w tej linii produktów Talon-A. Spółka modyfikuje także swoją dodatkową platformę nośną Spirit of Mojave, czyli Boeinga 747-400 specjalnego przeznaczenia.
Talon-A
Przypomnijmy, że o planach oblotu transportowego pojazdu hipersonicznego Talon-A informowano 24 kwietnia 2020. Nie osiągnięto jednak celu w postaci wstępnej gotowości operacyjnej w 2022.
Pierwszy pojazd testowy, a w zasadzie makieta TA-0 zakończyła testy separacji 13 maja 2023, wykazując bezpieczny kontrolowany lot przed wylądowaniem w wodach Oceanu Spokojnego. Drugi, TA-1 odbył swój pierwszy lot na uwięzi z zatankowanym paliwem w grudniu 2023.
Maksymalnie trzy statki powietrzne będą przenoszone pod centropłatem samolotu Model 351 (Roc), który został oblatany 13 kwietnia 2019 jako największy samolot świata pod względem rozpiętości skrzydeł. Będą następnie odpalane w powietrzu, tak jak pociski rakietowe z węzła uzbrojenia samolotu bojowego na pułapie 35 tys. stóp (10 668 m). Będzie możliwe wystrzeliwanie statków jeden po drugim, prawie jednocześnie. Opcjonalnie, będzie możliwy start z ziemi, z klasycznego lotniska. Statek będzie również lądował na ziemi, dzięki chowanemu podwoziu.
Finansowany całkowicie z prywatnych środków, bezzałogowy statek latający ma 8,5 m długości, 3,4 m rozpiętości skrzydeł i około 2772 kg (6000 funtów) masy startowej. Według producenta, Talon-A (wcześniej znany jako Hyper-A, nowa nazwa została nadana pod koniec marca 2020) ma wykonywać długotrwałe loty z prędkością hipersoniczną przekraczającą Ma6. Wstępne prace koncepcyjne nad pojazdem ujawniono pod koniec września 2018.
Talon-A ma konstrukcję jednosilnikowego wahadłowca z dużymi skrzydłami w kształcie delta i klasycznym usterzeniem ogonowym. Ma to zapewnić stabilność podczas lotu silnikowego i osiągnięcia prędkości hipersonicznej. Napęd stanowi silnik rakietowy z wlotem powietrza na paliwo ciekłe zewnętrznego dostawcy. Pozostałe systemy pokładowe zostały zaprojektowane i zbudowane przez Stratolaunch Systems Corporation.
Stratolaunch Talon-A ma pozwolić na realizację usług wielokrotnych testów w rzeczywistym środowisku prędkości hipersonicznych. Docelowo będzie przenosił różnego rodzaju ładunki do zbierania danych telemetrycznych czy kalibracji narzędzi do prognoz numerycznych. Zebrane dane będą gromadzone w bezpieczny sposób, dzięki czemu spółka będzie oferować próby z ładunkami niejawnymi i ściśle tajnymi np. na potrzeby wojska czy wywiadu.
W dalszej kolejności planuje się budowę większego pojazdu Talon-Z, który będzie zdolny do transportowania ładunków cargo z prędkością Ma10, w tym niewykluczone, że na niską orbitę okołoziemską.
Stratolaunch successfully completed the second hypersonic flight and recovery with the Talon-A2 fully autonomous vehicle. This significant accomplishment follows the successful first hypersonic flight of Talon-A2 confirming the demonstrated reusability of the vehicle.
NEWS:… pic.twitter.com/QujwZiu0Sh
— Stratolaunch (@Stratolaunch) May 5, 2025
REAL HARDWARE – MACH 5+ SPEEDS – 100% AMERICAN MADE ENGINES
Ursa Major’s Hadley engine achieves sustained hypersonic speeds in back to back successful flight tests including a featured historic first landing of Stratolaunch’s hypersonic testbed vehicle, TA-2.
“Ursa Major and… pic.twitter.com/0R63rHLHBu
— Ursa Major (@ursamajortech) May 5, 2025