W piątek, 4 kwietnia 2025, biuro programowe Assured Access to Space (AATS) Dowództwa Systemów Kosmicznych Sił Kosmicznych Stanów Zjednoczonych (US Space Force Space Systems Command), w imieniu Departamentu Obrony USA, zawarło umowy ramowe ze spółkami SpaceX, ULA i Blue Origin (z podziałem według liczby startów: 28, 19 i 7) na wynoszenie wojskowych ładunków na orbitę do 2033 roku w ramach programu National Security Space Launch (NSSL) Phase 3 Lane 2 na rzecz m.in. Narodowego Biura Rozpoznania (National Reconnaissance Office, NRO). Co ciekawe, ofert złożono cztery.
Styczniowy start ciężkiej rakiety nośnej wielokrotnego użytku New Glenn / Zdjęcie: Blue Origin
Solidna i odporna architektura startów kosmicznych jest podstawą zarówno naszego dobrobytu gospodarczego, jak i bezpieczeństwa narodowego – stwierdził gen. Chance Saltzman, Szef Operacji Kosmicznych w US Space Force. Starty kosmiczne w zakresie bezpieczeństwa narodowego to nie tylko program; to strategiczna konieczność, która zapewnia krytyczne możliwości kosmiczne, dzięki którym walczą i wygrywają nasi żołnierze.
SpaceX
Pierwsza umowa ramowa o wartości 5 923 580 297 USD (23,042 mld zł) została podpisana ze spółką Space Exploration Technologies Corp. z Hawthorne w Kalifornii, powszechnie znaną jako SpaceX.
Obejmuje usługi startu rakiet nośnych, usługi unikalne dla misji, przyspieszenie misji, szybką reakcję/rozwiązywanie anomalii, badania specjalne, wsparcie usług startowych, nadzór floty oraz wczesne badania integracyjne/analizę misji. Prace będą wykonywane w Hawthorne w Kalifornii, kosmodromie Cape Canaveral na Florydzie, Centrum Kosmicznym Johna F. Kennedy’ego na Florydzie i bazie sił kosmicznych Vandenberg w Kalifornii, a ich zakończenie jest spodziewane do kwietnia 2033.
Początkowe fundusze w ramach pierwszej umowy wykonawczej pochodzą z budżetu obronnego NDAA na rok fiskalny 2025 ze środków na zamówienia kosmiczne i wynoszą 75 922 000 USD (295,331 mln zł). Umowa dotyczy wsparcia usługi startu rakiet nośnych i zlecenia zadań nadzoru floty.
SpaceX uzyskała pierwsze zamówienia na starty na rzecz Departamentu Obrony USA w 2005, ale faktycznie nastąpiły dopiero w 2012. Od 2015 spółka zaczęła wykonywać usługi w rzeczonym programie National Security Space Launch, łamiąc dotychczasowy monopol spółki joint venture ULA (United Launch Alliance), złożonej z Lockheed Martin i Boeing. Do wynoszenia ładunków wojskowych używane są rakiety nośne wielokrotnego użytku Falcon 9 i Falcon Heavy.
https://twitter.com/SpaceX/status/1908271799361483178
ULA
Wspomniana spółka ULA z siedzibą w Centennial w Kolorado, zawarła umowę ramową o wartości 5 366 439 406 USD (20,875 mld zł), która obejmuje analogiczne usługi, a prace będą wykonywane na podobnych zasadach i lokalizacjach. Również pierwsza umowa wykonawcza ma taką samą wartość, jak w przypadku SpaceX.
United Launch Alliance została powołana w 2006 przez Lockheed Martin i Boeing, które wcześniej rywalizowały o kontrakty Departamentu Obrony oferując usługi wynoszenia ładunków wojskowych za pomocą rakiet nośnych rodziny Atlas (Atlas 2, Atlas 3 i Atlas 5) i Delta (Delta II, Delta III, Delta IV). Jako spółka joint venture przez kolejne lata ładunki wynosiła rakietami Atlas 5 i Delta IV. Pierwsze polityczne problemy z Atlas 5 pojawiły się po aneksji Krymu przez Rosję, gdyż wykorzystywała ona rosyjski silnik RD-180. Ostatecznie zdecydowano o zaprzestaniu startów w 2021, ale do 2024 wykonano wcześniej zaplanowane. Z kolei w 2024 zakończono starty rakiet Delta IV. Następcami obu jest nowa rakieta nośna Vulcan Centaur z silnikiem GEM 63XL, która pierwsze starty z sukcesem wykonała 8 stycznia i 4 października 2024.
Jak poinformowano w komunikacie prasowym:
Jesteśmy dumni, że przeprowadziliśmy 100 misji kosmicznych w zakresie bezpieczeństwa narodowego i zaszczyceni, że możemy nadal służyć narodowi dzięki naszej nowej rakiecie Vulcan — powiedział Tory Bruno, prezes i dyrektor generalny ULA. Jesteśmy bardzo zadowoleni z przyznania nam 40 procent zamówienia w ramach fazy 3. Vulcan to właściwy wybór w przypadku krytycznych misji kosmicznych w zakresie bezpieczeństwa narodowego i jest jedyną rakietą zaprojektowaną obecnie tak, aby spełniać wszystkie wymagania dotyczące startów kosmicznych w naszym kraju.
To zamówienie obejmuje najbardziej złożone misje wymagane w przypadku przestrzeni kosmicznej w zakresie bezpieczeństwa narodowego — powiedział Bruno. Vulcan nadal korzysta z (…) drugiego stopnia Centaur V. Niezrównana elastyczność i ekstremalna wytrzymałość Centaur V umożliwiają najbardziej złożone wejścia na orbitę, co w dalszym ciągu rozwija możliwości naszego kraju w kosmosie.
https://twitter.com/ulalaunch/status/1908273661661909072
Blue Origin
Trzecia umowa ramowa o wartości 2 386 234 812 USD (9,282 mld zł) została przyznana spółce Blue Origin z siedzibą w Merritt Island na Florydzie. Obejmuje analogiczne usługi, a prace będą wykonywane na podobnych zasadach i lokalizacjach. Inną wartość ma jednak pierwsza umowa wykonawcza, bo 59 255 000 USD (230,497 mln zł).
Jak czytamy w komunikacie prasowym:
To zaszczyt i ogromna odpowiedzialność współpracować z rządem USA przy wynoszeniu w kosmos najważniejszych zasobów naszego kraju — powiedział Jarrett Jones, wiceprezes New Glenn. Dzięki temu partnerstwu z niecierpliwością czekamy na realizację szeregu kluczowych priorytetów dla bezpieczeństwa narodowego.
Jest to trzeci kontrakt w programie NSSL jaki spółka otrzymała w ciągu ostatniego roku: w czerwcu 2024 w ramach NSSL Phase 3 Lane 1, a w lipcu 2024 w ramach programu Orbital Services Program (OSP)-4. Spółka będzie oferować starty nową ciężką rakietową wielokrotnego użytku New Glenn, której pierwszy częściowo udany start w ramach misji NG-1 miał miejsce 16 stycznia br. Drugi start (NG-2) jest spodziewany późną wiosną.
https://twitter.com/blueorigin/status/1908273827626274958