Defence & Space

Ukraińscy żołnierze szkolą się na niemieckich Boxerach

Dowództwo szkolenia specjalnego unijnej misji EUMAM UA poinformowało, że ukraińscy żołnierze rozpoczęli kursy na pojazdach do szkolenia kierowców kołowych transporterów opancerzonych GTK Boxer…

2025-05-08 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Szwedzkie A26 a polska Orka

Na początku kwietnia Saab zorganizował dla przedstawicieli polskich mediów branżowych wizytę w należącej do koncernu a mieszczącej się w Karlskronie, stoczni Saab Kockums. Głównym tematem…

2025-05-08 | Przemysław Gurgurewicz | 19 minut

Szwedzkie A26 a polska Orka

Na początku kwietnia Saab zorganizował dla przedstawicieli polskich mediów branżowych wizytę w należącej do koncernu a mieszczącej się w Karlskronie, stoczni Saab Kockums. Głównym tematem…

2025-05-08 | Przemysław Gurgurewicz | 19 minut

Iberyjski blackout: Czy Polska jest gotowa na podobny scenariusz?

Blackout na Półwyspie Iberyjskim wywołał kilka nieśmiałych pytań, czy Polska jest bezpieczna w przypadku awarii sieci energetycznej. Pytanie o tyle zasadne, że dziwić może jak…

2025-05-02 | Sławek Zagórski | 7 minut

Iberyjski blackout: Czy Polska jest gotowa na podobny scenariusz?

Blackout na Półwyspie Iberyjskim wywołał kilka nieśmiałych pytań, czy Polska jest bezpieczna w przypadku awarii sieci energetycznej. Pytanie o tyle zasadne, że dziwić może jak…

2025-05-02 | Sławek Zagórski | 7 minut

Rohde & Schwarz wzmacnia zdolności monitorowania spektrum dla wojska

Rohde & Schwarz rozwija swoje portfolio systemów monitorowania spektrum dla wojska, wprowadzając łatwe do rozmieszczenia zestawy, zaprojektowane, aby pomóc siłom zbrojnym…

2025-04-21 | Redakcja | 3 minuty

Jak Pierwsza Wojna Światowa kształtowała obraz Drugiej? Technologia i inne wynalazki

Trudno jest w pełni zrozumieć przebieg i obraz Drugiej Wojny Światowej, jeżeli nie wie się nic o Pierwszej. Bo to właśnie lata Wielkiej Wojny doprowadziły…

2025-04-20 | Tomasz Świątkowski | 12 minut

Karabinek 762 S Beryl ponownie dostępny w Fabryce Broni Łucznik-Radom

Wchodząca w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej, Fabryka Broni Łucznik-Radom poinformowała, że karabinek samopowtarzalny 762 S Beryl, zasilany nabojem pośrednim 7,62 mm x…

2025-04-17 | Redakcja | 2 minuty

Grupa WB dostarczyła komponenty do satelitów

Grupa WB dostarczyła pierwszorzędowe struktury do satelity CHIME rozwijanego przez Thales Alenia Space na zlecenie Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA.

2025-05-06 | Redakcja | 3 minuty

Budowa stacji naziemnej systemu wczesnego ostrzegania na Guam

Departament Obrony USA udzielił zamówień trzem podmiotom w ramach budowy stacji naziemnej Relay Ground Station-Asia satelitarnego systemów wczesnego ostrzegania SBIRS i NG-OPIR…

2025-04-25 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Kanada: Zarekwirowany rosyjski An-124 Rusłan bliżej przekazania Ukrainie

Minister sprawiedliwości Ukrainy Olha Stefaniszyna poinformowała, że Prokurator Generalny Kanady złożył wniosek do Sądu Najwyższego Ontario o konfiskatę rosyjskiego samolotu transportowego An-124 Rusłan,…

2025-05-07 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Operacja Sindur: Indie zaatakowały Pakistan w odwecie za zamach

Indie przeprowadziły atak lotniczo-rakietowy na cele w Pakistanie w ramach operacji Sindur, w odpowiedzi na zamach terrorystyczny z 22 kwietnia na kontrolowanym przez Indie terytorium Dżammu i Kaszmir.

2025-05-07 | Rafał Muczyński | 3 minuty

Szwedzkie A26 a polska Orka

Na początku kwietnia Saab zorganizował dla przedstawicieli polskich mediów branżowych wizytę w należącej do koncernu a mieszczącej się w Karlskronie, stoczni Saab Kockums. Głównym tematem…

2025-05-08 | Przemysław Gurgurewicz | 19 minut

Wielton Defence z koncesją MSWiA

Spółka Wielton poinformowała, że jej spółka zależna Wielton Defence otrzymała koncesję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na produkcję i sprzedaż wyrobów o przeznaczeniu wojskowym lub…

2025-05-08 | Redakcja | 4 minuty

Wielton Defence z koncesją MSWiA

Spółka Wielton poinformowała, że jej spółka zależna Wielton Defence otrzymała koncesję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na produkcję i sprzedaż wyrobów o przeznaczeniu wojskowym lub…

2025-05-08 | Redakcja | 4 minuty

Nielegalna migracja do Europy w pierwszym kwartale 2025

Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex) opublikowała statystyki dotyczące prób nielegalnego przekroczenia zewnętrznych granic UE w pierwszym kwartale bieżącego roku.

2025-05-05 | Redakcja | 4 minuty

Ukraińscy żołnierze szkolą się na niemieckich Boxerach

Dowództwo szkolenia specjalnego unijnej misji EUMAM UA poinformowało, że ukraińscy żołnierze rozpoczęli kursy na pojazdach do szkolenia kierowców kołowych transporterów opancerzonych GTK Boxer…

2025-05-08 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Szwedzkie A26 a polska Orka

Na początku kwietnia Saab zorganizował dla przedstawicieli polskich mediów branżowych wizytę w należącej do koncernu a mieszczącej się w Karlskronie, stoczni Saab Kockums. Głównym tematem…

2025-05-08 | Przemysław Gurgurewicz | 19 minut

Ukraińscy żołnierze szkolą się na niemieckich Boxerach

Dowództwo szkolenia specjalnego unijnej misji EUMAM UA poinformowało, że ukraińscy żołnierze rozpoczęli kursy na pojazdach do szkolenia kierowców kołowych transporterów opancerzonych GTK Boxer…

2025-05-08 | Rafał Muczyński | 4 minuty

Szwedzkie A26 a polska Orka

Na początku kwietnia Saab zorganizował dla przedstawicieli polskich mediów branżowych wizytę w należącej do koncernu a mieszczącej się w Karlskronie, stoczni Saab Kockums. Głównym tematem…

2025-05-08 | Przemysław Gurgurewicz | 19 minut

Zakłady Mechaniczne Tarnów na Targach DEFEA 2025 w Atenach

Wchodzące w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej, Zakłady Mechaniczne Tarnów wezmą udział w międzynarodowych targach DEFEA – Defence Exhibition Athens 2025, które odbędą…

2025-05-06 | Redakcja | 2 minuty

Szef MON na forum Przyszłości Gdyni i Pomorza

Wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz wziął udział w Gdyni w konferencji poświęconej nowoczesnemu spojrzeniu na rozwój Pomorza i jego strategiczną rolę w gospodarce oraz bezpieczeństwie…

2025-05-05 | Redakcja | 4 minuty
Shooting

Delta Long Range Weekend 2025 już w sobotę

W dniach 10-11 maja (sobota-niedziela) odbędzie się kolejna edycja warsztatów strzeleckich Delta Long Range Weekend.

2025-05-07 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Warne – montaże do lunet dostępne w Parabellum

Sklep Parabellum wprowadza do oferty produkty marki Warne – wśród nich znajdują się dwucześciowe montaże do karabinów powtarzalnych, jednoczęściowe montaże do broni sportowej…

2025-05-07 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Warne – montaże do lunet dostępne w Parabellum

Sklep Parabellum wprowadza do oferty produkty marki Warne – wśród nich znajdują się dwucześciowe montaże do karabinów powtarzalnych, jednoczęściowe montaże do broni sportowej…

2025-05-07 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Nowe kompensatory GK Arms na Festiwalu Aktywności Strzeleckich

GK Arms, polski producent urządzeń wylotowych, zaprezentował podczas Festiwalu Aktywności Strzeleckich w Krakowie prototypy nowych modeli.

2025-05-06 | Redakcja | 1 minut

Strzelby Armsan RS-23 i nie tylko w Strefie Celu

Do sklepu Strefa Celu (Spółka Jammas) dotarła dostawa strzelb Armsan. Uzupełniono stany najpopularniejszych modeli oraz wprowadzono do oferty nowości – samopowtarzalne strzelby RS-23…

2025-05-07 | Michał Ihnatów | 8 minut

Magpul EHG RG9 – nowe moduły do Ruger RXM

Magpul Industries wkrótce wprowadzi do sprzedaży pełnowymiarowe oraz subkompaktowe moduły chwytu do pistoletu Ruger RXM.  

2025-05-06 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Strzelectwo od podstaw cz. 3 – Od egzaminu po WPA

Egzamin na patent strzelecki mamy już za sobą? Świetnie, ale droga do pozwolenia na broń jest długa. Biorąc pod uwagę czas, wysiłek i poniesione koszty, nie jesteśmy jeszcze…

2025-04-30 | Tomasz Karasiński | 21 minut

Wszystko o gwizdkach — Urządzenia wylotowe w broni palnej

A co by było, gdyby gazy wylotowe mogły jeszcze wykonać dla nas jakąś robotę? Niosą przecież sporą energię, która marnuje się, a nawet działa na niekorzyść…

2025-04-21 | Tomasz Karasiński | 32 minuty

Okulary Leupold Daylight Max – Wyraźny obraz w ciemny dzień?

Leupold wprowadza do oferty nową linię okularów do sportu, strzelectwa i aktywności terenowych. Wyróżniać ma je technologia Daylight Max, która zapewniać ma wyraźny obraz…

2025-04-30 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Helikon-Tex Ambush — Wojskowy plecak w cywilu

Gdy do zrecenzowania otrzymałem plecak Ambush, nie do końca wiedziałem, co z nim zrobić. W końcu jest to wojskowy model przeznaczony na krótkie patrole. A z wojskiem wspólnego mam tyle,…

2025-04-29 | Michał Ihnatów | 1 minut

Strzelectwo od podstaw cz. 3 – Od egzaminu po WPA

Egzamin na patent strzelecki mamy już za sobą? Świetnie, ale droga do pozwolenia na broń jest długa. Biorąc pod uwagę czas, wysiłek i poniesione koszty, nie jesteśmy jeszcze…

2025-04-30 | Tomasz Karasiński | 21 minut

Wszystko o gwizdkach — Urządzenia wylotowe w broni palnej

A co by było, gdyby gazy wylotowe mogły jeszcze wykonać dla nas jakąś robotę? Niosą przecież sporą energię, która marnuje się, a nawet działa na niekorzyść…

2025-04-21 | Tomasz Karasiński | 32 minuty

Strzelectwo od podstaw cz. 3 – Od egzaminu po WPA

Egzamin na patent strzelecki mamy już za sobą? Świetnie, ale droga do pozwolenia na broń jest długa. Biorąc pod uwagę czas, wysiłek i poniesione koszty, nie jesteśmy jeszcze…

2025-04-30 | Tomasz Karasiński | 21 minut

Czasowy zakaz noszenia broni na obszarze miasta Gniezno

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji wprowadza zakaz noszenia lub przemieszczania w stanie rozładowanym wszelkiego rodzaju broni na obszarze miasta Gniezna w dniu 25 kwietnia…

2025-04-25 | Michał Ihnatów | 2 minuty

Fix It Sticks – The Works: Narzędziowy zestaw klasy premium

W świecie strzelectwa niezawodność to nie luksus – to konieczność. Bez względu na to, czy jesteś operatorem, myśliwym w terenie, czy pasjonatem precyzyjnego strzelania, jedno pozostaje niezmienne: dobrze utrzymana…

2025-04-29 | Mateusz Zydroń | 13 minut

Helikon-Tex Ambush — Wojskowy plecak w cywilu

Gdy do zrecenzowania otrzymałem plecak Ambush, nie do końca wiedziałem, co z nim zrobić. W końcu jest to wojskowy model przeznaczony na krótkie patrole. A z wojskiem wspólnego mam tyle,…

2025-04-29 | Michał Ihnatów | 1 minut

Delta Long Range Weekend 2025 już w sobotę

W dniach 10-11 maja (sobota-niedziela) odbędzie się kolejna edycja warsztatów strzeleckich Delta Long Range Weekend.

2025-05-07 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Relacja | Festiwal Aktywności Strzeleckich & Hunt Expo 2025

Redakcja Magazynu Militarnego MILMAG zaprasza do zapoznania się z krótką relacją z Festiwalu Aktywności Strzeleckich (FAST) oraz targów Hunt Expo, które odbyły się w dniach…

2025-05-03 | Redakcja | 4 minuty
Adventure

Helikon-Tex Ambush — Wojskowy plecak w cywilu

Gdy do zrecenzowania otrzymałem plecak Ambush, nie do końca wiedziałem, co z nim zrobić. W końcu jest to wojskowy model przeznaczony na krótkie patrole. A z wojskiem wspólnego mam tyle,…

2025-04-29 | Michał Ihnatów | 1 minut

Fenix HL16. Latarka (nie)taktyczna

Telefon zadzwonił, gdy wraz z córką kompletowałem ekwipunek na jej pierwszy obóz harcerski. – Jest czołówka do opisania – usłyszałem głos Pawła. – Chętnie,…

2025-04-24 | Krzysztof Kluza | 7 minut

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk,…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe.…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Helikon-Tex Ambush — Wojskowy plecak w cywilu

Gdy do zrecenzowania otrzymałem plecak Ambush, nie do końca wiedziałem, co z nim zrobić. W końcu jest to wojskowy model przeznaczony na krótkie patrole. A z wojskiem wspólnego mam tyle,…

2025-04-29 | Michał Ihnatów | 1 minut

Fenix HL16. Latarka (nie)taktyczna

Telefon zadzwonił, gdy wraz z córką kompletowałem ekwipunek na jej pierwszy obóz harcerski. – Jest czołówka do opisania – usłyszałem głos Pawła. – Chętnie,…

2025-04-24 | Krzysztof Kluza | 7 minut

Helikon-Tex Tracer — anorak zamiast bluzy mundurowej?

Kurtka Tracer to kolejny anorak (czy też kangurka) od Helikon-Tex. Od pozostałych różni się tym, że należy do linii Patrol i zaprojektowany został do użytku wojskowego — dlatego też…

2025-04-11 | Michał Ihnatów | 1 minut

Recenzja kurtki Helikon-Tex Trooper Mk2

Tematem tejże recenzji jest nowa wersja jednego z najbardziej znanych produktów Helikon-Tex – kurtki softshell Trooper. Mając już doświadczenie ze starszym projektem,…

2025-03-10 | Michał Ihnatów | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Swarovski BP24: plecak do podglądania natury

„– Stary, mam plecak Swarovskiego! – Z diamentów? – Nie no, naprawdę Swarovskiego. Taki na optykę! – Ale jak to? Tego od pierścionków i kolczyków?”. Tak w większości…

2024-07-03 | Konrad Busza | 1 minut

„Zabić Ukrainę. Alfabet rosyjskiej agresji” – wojna oczami reportera

Marcin Ogdowski to jeden z najbardziej cenionych polskich korespondentów wojennych, znany z bezkompromisowych, rzetelnych i często brutalnie szczerych relacji z frontów wojennych. Jego najnowsza książka,…

2025-02-18 | Mateusz Sułek | 1 minut

Między historią a fikcją – czy warto przeczytać „Wojnę Wschodnią. Kroniki”?

Co by było, gdyby zimna wojna przerodziła się w otwarty konflikt zbrojny?
Piotr Langenfeld w swojej książce „Wojna Wschodnia. Kroniki” zabiera nas do alternatywnej wersji historii…

2025-02-14 | Mateusz Sułek | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

Krakowski Festiwal Górski 2024 – najważniejsze informacje

Krakowski Festiwal Górski odbędzie się w dniach 7-8 grudnia 2024 roku w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Jak co roku w programie wiele atrakcji,…

2024-11-07 | Redakcja | 1 minut
Kalendarium

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Helikon-Tex na Enforce Tac 2025

W dniach 24-26 lutego 2025 roku, Helikon-Tex zaprezentuje swoję ofertę oraz nowości podczas targów Enforce Tac w Norymberdze.

2025-02-12 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny już w maju

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. Rejestracja uczestników i prelegentów jest już otwarta!

2025-04-18 | Redakcja | 4 minuty

Helikon-Tex na Enforce Tac 2025

W dniach 24-26 lutego 2025 roku, Helikon-Tex zaprezentuje swoję ofertę oraz nowości podczas targów Enforce Tac w Norymberdze.

2025-02-12 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

Posiadanie broni w Polsce w okresie międzywojennym

Po zakończeniu I wojny światowej w rękach ludności cywilnej w Polsce znajdowało się wiele różnego rodzaju broni i amunicji. Odziedziczone po zaborcach różne systemy prawne powodowały konieczność ujednolicenia prawa w odrodzonej Rzeczypospolitej. Jednak ze względu na głębokie różnice gospodarcze i społeczne pomiędzy poszczególnymi częściami Polski nie można było od razu wprowadzić jednolitego systemu prawnego. Unifikacja następowała stopniowo, a odrębne przepisy dla poszczególnych części kraju obowiązywały jeszcze do 1932 r.

Dekret z 1919

Dekret z 25 stycznia 1919 o nabywaniu i posiadaniu broni i amunicji (Dziennik Praw Państwa Polskiego z 1919 r., nr 9, poz. 123) był pierwszym aktem prawnym dwudziestolecia międzywojennego dotyczącym broni. Jego wydanie po nieco ponad dwóch miesiącach od odzyskania niepodległości pozwala wysnuć wniosek, że Józef Piłsudski priorytetowo traktował ujednolicenie prawa do posiadania broni w porozbiorowej Polsce.

Dekret ten w art. 1 wprowadzał zasadę, zgodnie z którą prawo nabywania, przechowywania i używania wszelkiego rodzaju broni palnej i amunicji przysługiwało organizacjom i osobom cywilnym mającym pozwolenie odpowiedniej władzy państwowej. Zasadę tę konkretyzował – w zakresie broni myśliwskiej oraz broni palnej krótkiej dla obrony osobistej – art. 3 dekretu. Zgodnie z nim pozwolenie takie wydawał Minister Spraw Wewnętrznych lub organy przez niego upoważnione.

Co więcej, dekret unieważniał wszelkie pozwolenia udzielone niezgodnie z powyższym trybem (art. 4), a ponadto penalizował przekroczenie przepisów. Karą za posiadanie broni wojskowej lub materiałów i przedmiotów służących do użytku wojskowego (należy tu zwrócić uwagę na brak definicji) było zamknięcie w więzieniu do 1 roku lub grzywna do 5000 marek. Za posiadanie broni myśliwskiej lub krótkiej palnej groził areszt do 3 miesięcy lub grzywna do 3000 marek (art. 5). Broń i materiały wojskowe ulegały jednocześnie konfiskacie. Dochodzenie i orzekanie należało do władz administracyjnych.

 

Rozporządzenie z 1919

29 stycznia 1919 Minister Spraw Wewnętrznych Stanisław Wojciechowski wydał rozporządzenie wykonawcze w przedmiocie posiadania broni palnej i materiałów wybuchowych (Dziennik Praw Państwa Polskiego z 1919, nr 12, poz. 133). Wszystkie osoby cywilne i organizacje społeczne dysponujące bronią palną bez właściwego pozwolenia zobowiązane zostały do jej niezwłocznego złożenia, najpóźniej do 9 lutego 1919, w powiatowym zarządzie policji komunalnej (art. 1). Do wydawania pozwoleń na posiadanie broni myśliwskiej lub palnej krótkiej dla obrony osobistej upoważniona została policja komunalna za zgodą komisarza ludowego (art. 4). Karę za przekroczenie przepisów wydawać mieli komisarze ludowi, a prawo odwołania się do Ministra Spraw Wewnętrznych obejmowało wyłącznie wysokość kary, a nie sam fakt jej nałożenia (art. 5).

Edmund Rudecki, strzelec, ładuje karabin sportowy z celownikiem przeziernikowym i grzybkiem do podtrzymywania broni.

Rozporządzenie z 1920

Oba powyższe akty prawne nie zawierały żadnych przesłanek wydania pozwolenia. Ten stan obowiązywał aż do 31 maja 1920, kiedy w życie weszło kolejne rozporządzenie wykonawcze Ministra Spraw Wewnętrznych z 21 maja 1920 (Dziennik Ustaw z 1920, nr 43, poz. 266). Od tego momentu pozwolenia na posiadanie broni palnej myśliwskiej lub broni palnej krótkiej wydawały władze administracyjne I instancji (art. 1), a nie, jak wcześniej, policja komunalna. Pozwolenia na broń myśliwską były wydawane jednocześnie z pozwoleniem polowania (kartą łowiecką). Z kolei przesłanką w przypadku broni palnej krótkiej dla obrony osobistej był jedynie „wypadek koniecznej potrzeby”. Trudno to nazwać rzeczywistą przesłanką. Ów „wypadek koniecznej potrzeby” to bardzo szeroka kategoria, a uzyskanie pozwolenia zależało od uznania (widzimisię?) urzędnika.

Rozporządzenie z 1921

Rozporządzeniem Rady Ministrów z 5 sierpnia 1921 w przedmiocie rozciągnięcia mocy obowiązującej dekretu z 1919 (Dziennik Ustaw z 1921, nr 71, poz. 472) objęto nim województwa: nowogródzkie, poleskie i wołyńskie oraz powiaty: grodzieński, białowieski i wołkowyski województwa białostockiego. Było to ostatnie rozporządzenie centralnego organu państwa do dekretu Naczelnika.

Traktat ryski z 1921 r. – traktat między Polską a Rosją i Ukrainą, kończący wojnę polsko-bolszewicką z lat 1919-1920, na podstawie którego m.in. ukształtowała się polska granica wschodnia.

Ogólnopolskie zawody strzeleckie i łucznicze Związku Harcerstwa Polskiego w Poznaniu. Strzelanie z pistoletu na strzelnicy przy ul. Bukowskiej

Okólniki 1921-1925

Kolejne przepisy wykonawcze wydawał Minister Spraw Wewnętrznych w formie okólników. Regulowały one między innymi wzory blankietów pozwoleń na broń (1921), posiadanie broni przez dyplomatów (1922), pozwolenia na handel bronią myśliwską (1923), nabywanie broni i amunicji przez osoby wojskowe i funkcjonariuszy policji państwowej (1924). Rozciągnięto także konieczność uzyskania pozwolenia na broń sportową kalibru 6 mm na amunicję bocznego zapłonu (1925). Tak duża liczba aktów prawnych wykonawczych do dekretu z 1919 wynikała z faktu, że były one dostosowane do systemów prawnych obowiązujących w regionach po poszczególnych zaborach i nie wszystkie te obowiązywały na terenie całego kraju3. Co więcej, dekret z 1919 liczył raptem 7 artykułów, a rozporządzenia wykonawcze były jeszcze krótsze – wymagały więc rozwinięcia.

Rozporządzenie Prezydenta RP z 1932

1 stycznia 1933 weszło w życie rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27 października 1932 – Prawo o broni, amunicji i materjałach wybuchowych (pisownia oryginalna). W ten sposób dobiegło końca ujednolicanie prawa dotyczącego broni palnej w porozbiorowej II RP. Dokument Ignacego Mościckiego był rozporządzeniem z mocą ustawy (Dz. U. z 1932, nr 94, poz. 807), wydanym zgodnie z Konstytucją RP z 17 marca 1921, zwaną Konstytucją marcową, zmienioną następnie ustawą z 2 sierpnia 1926 (tzw. nowelą sierpniową).

Uwagę zwraca przede wszystkim zawarty w art. 1 słowniczek. Zdefiniowano tam bardzo szeroko broń, określając tak każde narzędzie przeznaczone do zadawania bezpośrednio lub pośrednio urazów cielesnych (art. 1 ust. 1). Jednakże, co ciekawe, rozporządzenie nie obejmowało broni białej (art. 3). Za amunicję uznano gotowe naboje i pociski do broni palnej oraz pociski wybuchowe wszelkiego rodzaju (art. 1 ust. 2). Po raz pierwszy również użyto jakże kontrowersyjnego określenia „istotne części broni”, powtarzanego w wielu kolejnych aktach prawnych, łącznie z obowiązującą obecnie ustawą. Konkretnie: wskazano, że gotowe lub obrobione istotne części broni lub amunicji uważane są za broń lub amunicję. Jednocześnie nie zdefiniowano tych części, odsyłając w tym zakresie do rozporządzenia wykonawczego (art. 1 ust. 3).

„Istotnych części broni” dotyczy również art. 14 rozporządzenia. Zgodnie z nim wolno było puszczać w obieg tylko broń „zaopatrzoną w firmę lub znak towarowy”, numer bieżący broni oraz – w przypadku broni palnej – w znaki próbne co do jej wytrzymałości i bezpieczeństwa w użyciu. Obostrzenia te spowodowane były faktem istnienia wielu nielegalnych zakładów i warsztatów wytwarzających broń niskiej jakości, powodującej częste wypadki. Oczywiście brano pod uwagę także problem niekontrolowanego pojawiania się broni w świecie przestępczym, jednak to właśnie względy bezpieczeństwa były podstawową ideą takich zapisów.

W rozporządzeniu utrzymano zasadę, że broń można nabywać, posiadać lub nosić w celach osobistych tylko na zasadzie pozwolenia władzy (art. 18 ust. 1). Skądinąd, w dokumencie (w art. 44 ust 1) zaznaczone też, że rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych określi przepisy, jakim winno odpowiadać pod względem bezpieczeństwa urządzenie i prowadzenie strzelnic, przeznaczonych do ćwiczeń w strzelaniu z broni palnej, oraz ustali sposób przechowywania, używania i postępowania z bronią w takich strzelnicach. Brzmi to znajomo?

Rozporządzenie wykonawcze z 1933

W rozporządzeniu wykonawczym Ministra Spraw Wewnętrznych z 23 marca 1933 o pozwoleniach na broń do użytku osobistego oraz nabywaniu i pozbywaniu się tej broni (Dz. U. z 1933 r., nr 22, poz. 179) wskazano kilka wyjątków niewymagających pozwolenia. Była to wszelkiego rodzaju broń palna wytworzona przed rokiem 1850, wiatrówki kalibru najwyżej 6 mm, aparaty automatyczne służące wyłącznie do zabezpieczenia dostępu do budynków lub poszczególnych pomieszczeń przed wtargnięciem osób niepowołanych oraz aparaty służące wyłącznie do uboju koni i bydląt rzeźnych (§ 23 rozporządzenia wykonawczego).

W art. 19 ust. 1 rozporządzenia uregulowano, że pozwolenia wydają według swobodnego uznania powiatowe władze administracji ogólnej, przyznając je osobom, co do których nie ma żadnych obaw, że użyją broni w celach sprzecznych z interesem Państwa albo bezpieczeństwem, spokojem lub porządkiem publicznym. Ta wyraźna, w pełni swobodna uznaniowość organów wydających pozwolenia ograniczona była tylko przesłankami negatywnymi. Pozwolenie nie mogło być wydane osobom nieletnim do lat 17 (choć na prośbę rodziców lub opiekunów można było wydać pozwolenie na broń dla celów sportowych lub łowieckich nieletnim powyżej lat 14), chorym umysłowo, nałogowym pijącym lub narkomanom, włóczęgom oraz osobom dwukrotnie ukaranym za przekroczenie tego samego przepisu rozporządzenia co do nabywania, posiadania i noszenia broni, o ile od ostatniego ukarania nie upłynęły 3 lata (art. 20). Co najistotniejsze – choć mieliśmy do czynienia z pełną uznaniowością wydawania pozwoleń – rozporządzenie nie zawierało żadnych ograniczeń określających cel (potrzebę) posiadania broni.

Pozwolenia

Przewidziano trzy rodzaje pozwoleń (art. 22 rozporządzenia oraz § 1-4 rozporządzenia wykonawczego):
1) na prawo posiadania broni – uprawniające do posiadania wymienionej w tym pozwoleniu broni w obrębie mieszkania lub innego oznaczonego lokalu,
2) na prawo posiadania i noszenia broni – uprawniające do posiadania i noszenia broni wszędzie, gdzie nie jest to zabronione prawem (zaznaczono przy tym, że wolno ją przewozić publicznymi środkami przewozowemi tylko w stanie nienabitym),
3) na prawo posiadania zbioru broni w celach muzealnych, naukowych lub pamiątkowych – uprawniające wyłącznie do posiadania i przechowywania broni w oznaczonych w pozwoleniu pomieszczeniach.

Pozwolenia „prywatne” wydawano z terminem ważności nieprzekraczającym 3 lat, z możliwością jego przedłużania na kolejne, maksymalnie trzyletnie okresy. Natomiast pozwolenie dotyczące zbioru broni mogły być wydane do odwołania (§ 7 rozporządzenia wykonawczego).

Cofnięcie pozwolenia możliwe było w każdym czasie, jeśli tylko powiatowa władza administracji ogólnej uznałaby to za wskazane ze względu na interes Państwa albo bezpieczeństwo, spokój lub porządek publiczny. Było natomiast obowiązkowe, jeśli ujawniono, że posiadacz pozwolenia należy do jednej z kategorii osób wskazanych w art. 20 (czyli jeśli zaistniałyby wyżej wymienione przesłanki negatywne). Co ciekawe, gdyby zwłoka władzy powiatowej groziła niebezpieczeństwem, każda inna władza administracji ogólnej mogła tymczasowo odebrać pozwolenie na broń, zawiadamiając o tym władzę powiatową, która następnie obowiązana była wydać właściwą decyzję (art. 24 ust. 1 i 2).

Rozporządzenie z 1939

„Istotne części broni i amunicji” okreslono dopiero rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z 26 kwietnia 1939 (Dz. U. z 1939 r., nr 41, poz. 273) wydanym w porozumieniu z Ministrami Spraw Wojskowych oraz Przemysłu i Handlu o istotnych częściach broni palnej i amunicji.

Za istotne części broni palnej uznano lufę oraz części broni, które zamykają tył lufy podczas strzału lub stanowią jej przedłużenie (na przykład trzon zamkowy, bęben w rewolwerze). Istotnymi częściami amunicji były pocisk i łuska.

Podsumowanie

Rozporządzenie Prezydenta z 1932, jako akt kompleksowo regulujący kwestie dostępu do broni palnej, obowiązywało – pomimo zmieniających się warunków społeczno-politycznych – przez niemal 30 lat, aż do 1961, kiedy weszła w życie ustawa z 31 stycznia 1961 o broni, amunicji i materiałach wybuchowych (Dz. U. z 1961 r., nr 6, poz. 43).

Podsumowując, analiza przepisów obowiązujących w okresie II RP pozwala zauważyć, że organy administracji publicznej dysponowały niemal pełną swobodą wydawania pozwoleń na broń. Niestety trudno dotrzeć do danych statystycznych dotyczących pozwoleń wydanych w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Rodzą się zatem kolejne pytania. Ilu Polaków miało broń? Czy władza nadużywała tej swobody na niekorzyść obywateli? Czy pomocne lub wręcz niezbędne były znajomości?

A wreszcie – czy prawdziwe jest twierdzenie, że broń została Polakom odebrana dopiero przez komunistów w okresie Polski Ludowej?

 

Adam Koper jest radcą prawnym. Prowadzi kancelarię KOPER Kancelaria Prawna.

Zdjęcia: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Bibliografia:

J. Kasprzak, W. Brywczyński, Nielegalne posiadanie bronii amunicji. Studium prawo-kryminalistyczne, Białystok 2013
J. Wójcikiewicz, Posiadanie broni palnej przez obywateli. Instytut Spraw Publicznych, Warszawa – Kraków 1999

 

Artykuł pierwotnie opublikowany w MILMAG nr 02/2018

X