Defence & Space

Postępy prób pocisku Red Wolf

Pod koniec grudnia korporacja L3Harris poinformowała, że Korpus Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych przeprowadził udaną próbę odpalenia pocisku Red Wolf ze śmigłowca bojowego Bell…

2025-12-29 | Radosław Niesobski | 2 minuty

Gevorkyan wesprze rozwój obronności Polski

Gevorkyan, lider w dziedzinie metalurgii proszkowej, rozszerza swoją działalność w przemyśle obronnym tworząc spółkę GEVORKYAN Force Defence Poland. Metalurgia proszkowa jest coraz…

2025-12-28 | Redakcja | 3 minuty

Prawosławna cerkiew a Kreml. Ideologiczna wojna na Ukrainie

: Rosja z Ukrainą nie toczą wyłącznie wojny militarnie. Kijów i Moskwa toczą także wojnę religijną o dusze swoich narodów. Jednym z jej elementów stały…

2025-12-26 | Sławek Zagórski | 8 minut

Kormoran II. Hit, który powinniśmy sprzedawać!

Zwodowano ostatniego z planowanych niszczycieli min typu Kormoran II dla Marynarki Wojennej. Przez dekadę nie udało się sprzedać zagranicę okrętów tego typu. Czy kolejne rządy nie umiały…

2025-12-12 | Sławek Zagórski | 5 minut

Airbus wdroży sztuczną inteligencję (AI) w systemach informatycznych francuskich sił zbrojnych

Europejska spółka Airbus Defence and Space otrzymała zamówienie o wartości 50 mln EUR na integrację komponentów sztucznej inteligencji z systemami uzbrojenia, informacyjnymi, komunikacji…

2025-12-11 | Redakcja | 3 minuty

Tantalit dołączył do Grupy WB

Grupa WB wzmacnia swoje kompetencje w obszarze zaawansowanych systemów informatycznych i telekomunikacyjnych. Do grupy kapitałowej dołączyła warszawska spółka Tantalit – zespół specjalistów od architektury…

2025-12-11 | Redakcja | 3 minuty

Ballistol, jakiego nie znacie

Ballistol – niepozorny, trochę oldschoolowy. Część etykiet wygląda jakby zaprojektowano je w czasach, gdy świat jeździł jeszcze dorożkami. Może rzeczywiście wtedy? Historia firmy…

2025-12-27 | Anna Mielczarek | 10 minut

Historia i rozwój wiatrówek – od wojskowości do rekreacji

Dla większości z nas wiatrówka może się wydawać współczesnym wynalazkiem, przeznaczonym do rodzinnego spędzania czasu. Mało kto jednak wie, że historia wiatrówek ma niemal…

2025-12-04 | Witold Klapper | 7 minut

MON kupił Hutę Częstochowa

22 grudnia br. w Częstochowie, wiceprezes Rady Ministrów, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz i sekretarz stanu w MON Paweł Bejda wzięli udział w uroczystości z okazji…

2025-12-22 | Redakcja | 2 minuty

System satelitarny PIAST przekazał z orbity pierwszy obraz

Jak poinformowała rzeczniczka prasowa Wojskowej Akademii Technicznej Ewa Jankiewicz, 6 grudnia 2025 pozyskano pierwsze, historyczne zdjęcie wykonane przez satelitę konstelacji PIAST. Tym…

2025-12-08 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Prawosławna cerkiew a Kreml. Ideologiczna wojna na Ukrainie

: Rosja z Ukrainą nie toczą wyłącznie wojny militarnie. Kijów i Moskwa toczą także wojnę religijną o dusze swoich narodów. Jednym z jej elementów stały…

2025-12-26 | Sławek Zagórski | 8 minut

MON kupił Hutę Częstochowa

22 grudnia br. w Częstochowie, wiceprezes Rady Ministrów, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz i sekretarz stanu w MON Paweł Bejda wzięli udział w uroczystości z okazji…

2025-12-22 | Redakcja | 2 minuty

Postępy prób pocisku Red Wolf

Pod koniec grudnia korporacja L3Harris poinformowała, że Korpus Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych przeprowadził udaną próbę odpalenia pocisku Red Wolf ze śmigłowca bojowego Bell…

2025-12-29 | Radosław Niesobski | 2 minuty

Gevorkyan wesprze rozwój obronności Polski

Gevorkyan, lider w dziedzinie metalurgii proszkowej, rozszerza swoją działalność w przemyśle obronnym tworząc spółkę GEVORKYAN Force Defence Poland. Metalurgia proszkowa jest coraz…

2025-12-28 | Redakcja | 3 minuty

Siły Zbrojne Republiki Słowackiej prezentują nowy kamuflaż i broń Grand Power

W dniu 12 grudnia 2025 roku Siły Zbrojne Republiki Słowacji (Ozbrojené sily Slovenskej republiky) zaprezentowała nowe elementy uzbrojenia i wyposażenia. Wśród nich…

2025-12-13 | Krzysztof Kluza | 3 minuty

Nowe informacje ABW w sprawie działalności siatki szpiegowskiej

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego poinformowała o kolejnych zarzutach w sprawie działalności siatki szpiegowskiej, tzw. „kamerkowców” oraz śledztwie dotyczącym werbowania osób do dokonywania aktów dywersji na terytorium…

2025-12-05 | Redakcja | 10 minut

Amerykanie chcą eksploatować UH-60M Black Hawk przez ponad 50 lat

20 grudnia portal przetargowy władz federalnych Stanów Zjednoczonych opublikował zaproszenie do udziału w dialogu technicznym obejmującym program przeglądów strukturalnych i modernizacji wielozadaniowych śmigłowców…

2025-12-27 | Radosław Niesobski | 2 minuty

Nowe wozy dowodzenia trafiły do 5. Pułku Dowodzenia

25 grudnia 5. Pułk Dowodzenia opublikował, na swoich mediach społecznościowych, informację o odbiorze partii Wozów Dowodzenia Zawilec zbudowanych na platformie KTO Rosomak.

2025-12-27 | Radosław Niesobski | 2 minuty

Postępy prób pocisku Red Wolf

Pod koniec grudnia korporacja L3Harris poinformowała, że Korpus Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych przeprowadził udaną próbę odpalenia pocisku Red Wolf ze śmigłowca bojowego Bell…

2025-12-29 | Radosław Niesobski | 2 minuty

Nowe wozy dowodzenia trafiły do 5. Pułku Dowodzenia

25 grudnia 5. Pułk Dowodzenia opublikował, na swoich mediach społecznościowych, informację o odbiorze partii Wozów Dowodzenia Zawilec zbudowanych na platformie KTO Rosomak.

2025-12-27 | Radosław Niesobski | 2 minuty

II Konferencja SE.A.L – Lista prelegentów zwiększa się

W dniach 17-18 stycznia 2026 w Katowicach odbędzie się druga edycja konferencji SE.A.L, nad którą objęliśmy patronat medialny. Organizatorzy wydarzenia, Rescue Team SE.A.L,…

2025-12-18 | Michał Ihnatów | 1 minut

Umowa GEVORKYAN z Czechoslovak Group i pozytywne opinie inwestorów na konferencji WOOD & Co

Słowacka spółka GEVORKYAN a.s. wzięła udział w prestiżowej konferencji WOOD’s Winter Wonderland EMEA zorganizowanej przez WOOD & Company i zawarła nowy, znaczący kontrakt…

2025-12-09 | Rafał Muczyński | 3 minuty
Shooting

Uzupełnienie szafy ciepłolubnej kobiety – Helikon-Tex Cumulus

Jak ja się ucieszyłam, kiedy wczesną wiosną dotarł do mnie damski polar Helikon-Tex Culumus. W sumie nosiłam go od marca do czerwca (tak, to nie żart). W wakacje mieliśmy…

2025-12-29 | Ewa Świątkowska | 1 minut

SZTUCER BERGARA B14 .223 REM – celność bez zbędnych fajerwerków

„Weźmiesz do testów B14? Pasuje do Ciebie” – słyszę w redakcji. „B”? Takie oznaczenie kojarzy mi się głównie z amerykańskimi bombowcami. „Co mi tam, biorę!” –…

2025-12-28 | Anna Mielczarek | 7 minut

Ballistol, jakiego nie znacie

Ballistol – niepozorny, trochę oldschoolowy. Część etykiet wygląda jakby zaprojektowano je w czasach, gdy świat jeździł jeszcze dorożkami. Może rzeczywiście wtedy? Historia firmy…

2025-12-27 | Anna Mielczarek | 10 minut

Recenzja Helikon-Tex Groundhog – lekki plecak do lekkich zadań

Na co dzień używam mocnych, „taktycznych” plecaków z tkaniny CORDURA. Praktycznych, ale samych w sobie stosunkowo ciężkich. Z Helikon-Tex Groundhog miałem okazję sprawdzić, czy polubię się ze zdecydowanie…

2025-12-27 | Michał Ihnatów | 1 minut

SZTUCER BERGARA B14 .223 REM – celność bez zbędnych fajerwerków

„Weźmiesz do testów B14? Pasuje do Ciebie” – słyszę w redakcji. „B”? Takie oznaczenie kojarzy mi się głównie z amerykańskimi bombowcami. „Co mi tam, biorę!” –…

2025-12-28 | Anna Mielczarek | 7 minut

Kanada przyspiesza program CMAR – C8A4 coraz bliżej

Jak podają kanadyjskie media, rząd zamierza przyspieszyć realizację programu CMAR (Canadian Modular Assault Rifle), którego efektem ma być zastąpienie dotychczas użytkowanych i starzejących…

2025-12-17 | Michał Ihnatów | 11 minut

SZTUCER BERGARA B14 .223 REM – celność bez zbędnych fajerwerków

„Weźmiesz do testów B14? Pasuje do Ciebie” – słyszę w redakcji. „B”? Takie oznaczenie kojarzy mi się głównie z amerykańskimi bombowcami. „Co mi tam, biorę!” –…

2025-12-28 | Anna Mielczarek | 7 minut

Podstawowe wiadomości na temat wad wzroku.

Z oczami jest jak z samochodem – kiedy działają, to nikt nie interesuje się ewentualnymi problemami. Ale jak już się sypie… Dziś nieco o czterech najczęstszych…

2025-12-11 | Krzysztof Kluza | 11 minut

Uzupełnienie szafy ciepłolubnej kobiety – Helikon-Tex Cumulus

Jak ja się ucieszyłam, kiedy wczesną wiosną dotarł do mnie damski polar Helikon-Tex Culumus. W sumie nosiłam go od marca do czerwca (tak, to nie żart). W wakacje mieliśmy…

2025-12-29 | Ewa Świątkowska | 1 minut

Recenzja rękawic Helikon-Tex Lizard Grip – naręczny pancerz przed zimnem

Typowej zimy w moim regionie brak, ale przenikliwego chłodu i uciążliwej wilgoci jest pod dostatkiem. W takich warunkach w kość – i to w zasadzie dosłownie – dostają dłonie,…

2025-12-24 | Michał Ihnatów | 1 minut

Jakie prezenty dla strzelca? Prezentownik MILMAG

Wigilia już za rogiem, a Ty nie masz pomysłu na prezent? Nie martw się – przygotowaliśmy właśnie dla Ciebie specjalny prezentownik dla strzelców (i nie tylko!).

2025-12-16 | Michał Ihnatów | 14 minut

Podstawowe wiadomości na temat wad wzroku.

Z oczami jest jak z samochodem – kiedy działają, to nikt nie interesuje się ewentualnymi problemami. Ale jak już się sypie… Dziś nieco o czterech najczęstszych…

2025-12-11 | Krzysztof Kluza | 11 minut

Czasowy zakaz noszenia broni w dniu 11 listopada 2025 roku w Warszawie

Minister Marcin Kierwiński polecił służbom podjęcie działań zapewniających bezpieczeństwo podczas Marszu Niepodległości w Warszawie oraz innych wydarzeń odbywających się 11 listopada. Szef…

2025-10-30 | Michał Ihnatów | 5 minut

Czasowy zakaz noszenia broni w Warszawie w dniu 25 maja

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało rozporządzenie w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu noszenia broni lub przemieszczania jej w stanie rozładowanym na obszarze miasta stołecznego…

2025-05-23 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Uzupełnienie szafy ciepłolubnej kobiety – Helikon-Tex Cumulus

Jak ja się ucieszyłam, kiedy wczesną wiosną dotarł do mnie damski polar Helikon-Tex Culumus. W sumie nosiłam go od marca do czerwca (tak, to nie żart). W wakacje mieliśmy…

2025-12-29 | Ewa Świątkowska | 1 minut

SZTUCER BERGARA B14 .223 REM – celność bez zbędnych fajerwerków

„Weźmiesz do testów B14? Pasuje do Ciebie” – słyszę w redakcji. „B”? Takie oznaczenie kojarzy mi się głównie z amerykańskimi bombowcami. „Co mi tam, biorę!” –…

2025-12-28 | Anna Mielczarek | 7 minut

II Konferencja SE.A.L – Lista prelegentów zwiększa się

W dniach 17-18 stycznia 2026 w Katowicach odbędzie się druga edycja konferencji SE.A.L, nad którą objęliśmy patronat medialny. Organizatorzy wydarzenia, Rescue Team SE.A.L,…

2025-12-18 | Michał Ihnatów | 1 minut

W styczniu wręczenie nagrody głównej w Konkursie Ruger RP ARMS!

Już w styczniu nastąpi kolejne rozdanie głównej nagrody w konkursie Ruger organizowanym przez RP ARMS.

2025-12-09 | Michał Ihnatów | 1 minut
Obrona Cywilna

II Konferencja SE.A.L – Lista prelegentów zwiększa się

W dniach 17-18 stycznia 2026 w Katowicach odbędzie się druga edycja konferencji SE.A.L, nad którą objęliśmy patronat medialny. Organizatorzy wydarzenia, Rescue Team SE.A.L,…

2025-12-18 | Michał Ihnatów | 1 minut

Europejska Tarcza Demokracji – jako narzędzie obrony przed cyberatakami społecznymi

Europejska Tarcza Demokracji ma stać się kluczowym narzędziem obrony Unii przed dezinformacją, cyberatakami i manipulacją algorytmiczną, jednak eksperci przestrzegają — bez stanowczego egzekwowania przepisów wobec…

2025-12-11 | Jakub Mączka | 3 minuty

Europejska Tarcza Demokracji – jako narzędzie obrony przed cyberatakami społecznymi

Europejska Tarcza Demokracji ma stać się kluczowym narzędziem obrony Unii przed dezinformacją, cyberatakami i manipulacją algorytmiczną, jednak eksperci przestrzegają — bez stanowczego egzekwowania przepisów wobec…

2025-12-11 | Jakub Mączka | 3 minuty

MSPO 2025: Internet w każdym miejscu z C-COM Satellite Systems

C-COM Satellite Systems Inc., firma specjalizująca się od 1997 roku w projektowaniu, rozwoju i produkcji komercyjnych, w pełni zautomatyzowanych, samonaprowadzających się mobilnych anten (iNetVu)…

2025-08-28 | Michał Ihnatów | 3 minuty

PROTEGA 2025: Szeroka oferta Q7 – łóżka polowe, śpiwory i nie tylko

Podczas targów obrony cywilnej PROTEGA 2025, spółka Q7 Group zaprezentowała swoją zróżnicowaną ofertę wyposażenia. Na stoisku można było zapoznać się ze śpiworami…

2025-11-28 | Michał Ihnatów | 3 minuty

Pojazdy specjalne HEWEA 3w1 w energetyce: Sprzęt, który zmienia tempo inwestycji

Prace przy infrastrukturze energetycznej – zwłaszcza w rozproszonych sieciach dystrybucyjnych biegnących przez lasy, tereny podmokłe i rolnicze – wymagają wyjątkowej mobilności sprzętu. Podstawowym…

2025-11-12 | Redakcja | 6 minut

ICEYE prezentuje Flood Rapid Impact – narzędzie wykorzystujące AI do szybkiego reagowania na powodzie

Polsko-fińska spółka ICEYE, specjalista w zakresie satelitarnych rozwiązań wspomagających zarządzanie skutkami katastrof naturalnych, ogłosiła wprowadzenie produktu Flood Rapid Impact (FRI).

2025-07-15 | Redakcja | 6 minut

MON: Ochrona ludności cywilnej to priorytet. Wojsko gotowe do pomocy

Żołnierze Wojska Polskiego obecni są już na terenach, gdzie mogą wystąpić w najbliższych godzinach podtopienia i już pomagają mieszkańcom. Żołnierze ze 133. batalionu lekkiej piechoty…

2025-07-09 | Redakcja | 4 minuty

Poradnik bezpieczeństwa już dostępny – przygotuj się na każdą sytuację

W Wojskowym Centrum Edukacji Obywatelskiej szefowie MON i MSWiA wraz z zastępcą dyrektora RCB zaprezentowali „Poradnik bezpieczeństwa”.

2025-08-28 | Redakcja | 6 minut
posiłek liofilizowany przy kuchence turystycznej

Stalkerem być – plecak ucieczkowy posiadacza broni

O plecakach ucieczkowych zrobiło się ostatnio głośno. Nic w tym dziwnego, sytuacja geopolityczna oraz niedawne powodzie skłaniają do myślenia o bezpieczeństwie swoim i swoich najbliższych w kontekście…

2024-12-07 | Tadeusz Jakliński | 33 minuty

Skuteczniejsza ochrona przed przemocą dla funkcjonariuszy publicznych, ratowników medycznych i obywateli niosących pomoc

Nawet 5 lat więzienia i 5 tys. zł grzywny – takie kary przewiduje projekt nowelizacji Kodeksu karnego i Kodeksu wykroczeń, przyjęty wczoraj przez Radę Ministrów.…

2025-08-20 | Redakcja | 4 minuty

MON: Rewolucja w inwestycjach obronnych. Polska uruchamia „tryb turbo” dla bezpieczeństwa państwa

Sejm i Senat niemal jednogłośnie przegłosowały projekt ustawy o strategicznych inwestycjach dla obronności państwa, który Rada Ministrów przedłożyła 8 kwietnia.

2025-07-26 | Redakcja | 4 minuty

II Konferencja SE.A.L – Lista prelegentów zwiększa się

W dniach 17-18 stycznia 2026 w Katowicach odbędzie się druga edycja konferencji SE.A.L, nad którą objęliśmy patronat medialny. Organizatorzy wydarzenia, Rescue Team SE.A.L,…

2025-12-18 | Michał Ihnatów | 1 minut

Pojazdy specjalne HEWEA 3w1 w energetyce: Sprzęt, który zmienia tempo inwestycji

Prace przy infrastrukturze energetycznej – zwłaszcza w rozproszonych sieciach dystrybucyjnych biegnących przez lasy, tereny podmokłe i rolnicze – wymagają wyjątkowej mobilności sprzętu. Podstawowym…

2025-11-12 | Redakcja | 6 minut

PROTEGA 2025: Mactronic z oświetleniem dla Obrony Cywilnej

Mactronic, polski producent rozwiązań oświetleniowych – od latarek ręcznych po najaśnice i lampy – zaprezentował swoją ofertę na pierwszych targach obrony cywilnej PROTEGA 2025…

2025-11-24 | Michał Ihnatów | 4 minuty

Skuteczniejsza ochrona przed przemocą dla funkcjonariuszy publicznych, ratowników medycznych i obywateli niosących pomoc

Nawet 5 lat więzienia i 5 tys. zł grzywny – takie kary przewiduje projekt nowelizacji Kodeksu karnego i Kodeksu wykroczeń, przyjęty wczoraj przez Radę Ministrów.…

2025-08-20 | Redakcja | 4 minuty
Adventure

Uzupełnienie szafy ciepłolubnej kobiety – Helikon-Tex Cumulus

Jak ja się ucieszyłam, kiedy wczesną wiosną dotarł do mnie damski polar Helikon-Tex Culumus. W sumie nosiłam go od marca do czerwca (tak, to nie żart). W wakacje mieliśmy…

2025-12-29 | Ewa Świątkowska | 1 minut

Recenzja Helikon-Tex Groundhog – lekki plecak do lekkich zadań

Na co dzień używam mocnych, „taktycznych” plecaków z tkaniny CORDURA. Praktycznych, ale samych w sobie stosunkowo ciężkich. Z Helikon-Tex Groundhog miałem okazję sprawdzić, czy polubię się ze zdecydowanie…

2025-12-27 | Michał Ihnatów | 1 minut

Rąbać, łupać, strugać, wbijać, czyli siekiera w terenie. „Toporny” poradnik dla bezpieczeństwa i spokoju ducha

„Tylko niech im pan nie daje siekier do ręki!” To zdanie słyszę często, kiedy rozpoczynam zajęcia terenowe, nieważne czy z młodzieżą, czy z dorosłymi. Narzędzia do rąbania wzbudzają lęk, co uważam…

2024-10-21 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Elementarz preppersa: zapasy żywności

Prepping to „hobby” tak wielowątkowe, że chyba nie ma na tym świecie arcymistrza, który opanowałby wszystkie powiązane z nim umiejętności. Jednak niektóre z zagadnień preppingu są absolutnie kluczowe. Jedną ze składowych…

2024-09-21 | Tadeusz Jakliński | 1 minut

Recenzja Helikon-Tex Groundhog – lekki plecak do lekkich zadań

Na co dzień używam mocnych, „taktycznych” plecaków z tkaniny CORDURA. Praktycznych, ale samych w sobie stosunkowo ciężkich. Z Helikon-Tex Groundhog miałem okazję sprawdzić, czy polubię się ze zdecydowanie…

2025-12-27 | Michał Ihnatów | 1 minut

Haix Future Hero – buty trekkingowe dla małych wędrowców

Jakie buty wybrać dla dzieci na ich pierwsze wypady w góry, tak aby było im wygodnie, a jednocześnie by dobrze je zabezpieczyć? Haix rusza z nową linią butów…

2025-12-18 | Krzysztof Rudek | 1 minut

Uzupełnienie szafy ciepłolubnej kobiety – Helikon-Tex Cumulus

Jak ja się ucieszyłam, kiedy wczesną wiosną dotarł do mnie damski polar Helikon-Tex Culumus. W sumie nosiłam go od marca do czerwca (tak, to nie żart). W wakacje mieliśmy…

2025-12-29 | Ewa Świątkowska | 1 minut

Recenzja rękawic Helikon-Tex Lizard Grip – naręczny pancerz przed zimnem

Typowej zimy w moim regionie brak, ale przenikliwego chłodu i uciążliwej wilgoci jest pod dostatkiem. W takich warunkach w kość – i to w zasadzie dosłownie – dostają dłonie,…

2025-12-24 | Michał Ihnatów | 1 minut

Torba Helikon Urban Courier Large – na miejskie podróże bez nadbagażu

Nie jestem jucznym zwierzęciem. Nie znoszę taszczenia tobołów, zwłaszcza gdy w planach mam podróż pociągiem lub samolotem. W takich sytuacjach stawiam na lekkość i rozsądek – im mniej,…

2025-11-05 | Anna Mielczarek | 1 minut

Jak dojechać szybowcem pod K2? Spotkanie ze Sławkiem Makarukiem.

W najbliższy piątek 7 lutego o godzinie 18:00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbędzie się wyjątkowe wydarzenie, którego gościem specjalnym będzie Sławek Makaruk – podróżnik,…

2025-02-05 | Redakcja | 1 minut

LYOMMY – dzienna racja żywnościowa [TEST]

W dniach 24-25 listopada 2025 roku, na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich odbyła się pierwsza edycja Targów Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej PROTEGA 2025.…

2025-12-11 | Redakcja | 7 minut

Helikon-Tex Traveler Enlarged – terenowy tron?

Ktoś może twierdzić, że survival, bushcraft i w ogóle lasobuszowanie „liczy się” tylko wtedy, kiedy znosimy niewygody, hartujemy się, planowo marzniemy i w ogóle. W porządku, szanuję…

2025-07-13 | Tomasz Świątkowski | 1 minut

Łączy nas pasja! 23. Krakowski Festiwal Górski

Lata lecą, festiwal ewoluuje, ale jedno pozostaje bez zmian: łączy nas pasja! Od ludzi gór, dla ludzi gór – Krakowski Festiwal Górski tworzą…

2025-11-24 | Redakcja | 1 minut

Inauguracja nowego cyklu spotkań Akademii Bronioznawcy

Od października 2025 roku rusza kolejny cykl comiesięcznych spotkań historycznych organizowanych przez Stowarzyszenie Miłośników Dawnej Broni i Barwy oraz Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Cykl wykładów…

2025-10-23 | Tomasz Świątkowski | 2 minuty
Kalendarium

Inauguracja nowego cyklu spotkań Akademii Bronioznawcy

Od października 2025 roku rusza kolejny cykl comiesięcznych spotkań historycznych organizowanych przez Stowarzyszenie Miłośników Dawnej Broni i Barwy oraz Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Cykl wykładów…

2025-10-23 | Tomasz Świątkowski | 2 minuty

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

Szkolenie Team99 Academy poziom LVL3, czyli balistyka zewnętrzna w teorii i praktyce

W dniach 22 i 23 listopada br. Team99 Academy zorganizowała trzeci etap nauki strzelania dalekodystansowego. Tym razem zajęcia praktyczne odbyły się na strzelnicy w Skarżysku-Kamiennej.

2024-12-01 | Grzegorz Sobczak | 7 minut

Szkolenie Long Range Shooting Team99 Academy LVL2, czyli kto nie liczy, ten nie trafia

W sobotę 28 września Team99 Academy zorganizowała kolejny etap szkolenia w zakresie strzelectwa dalekodystansowego – tym razem na poziomie LVL2. Zajęcia odbywały się…

2024-09-30 | Grzegorz Sobczak | 6 minut

Inauguracja nowego cyklu spotkań Akademii Bronioznawcy

Od października 2025 roku rusza kolejny cykl comiesięcznych spotkań historycznych organizowanych przez Stowarzyszenie Miłośników Dawnej Broni i Barwy oraz Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Cykl wykładów…

2025-10-23 | Tomasz Świątkowski | 2 minuty

Zbliża się III Międzynarodowy Kongres Antyterrorystyczny

W dniach 21-22 maja 2025 na Uniwersytecie WSB Merito we Wrocławiu odbędzie się trzecia edycja Międzynarodowego Kongresu Antyterrorystycznego. To prestiżowe wydarzenie, gromadzi uznanych ekspertów krajowych i zagranicznych.

2025-05-09 | Redakcja | 2 minuty

Nowe zawody taktyczne na mapie Polski, czyli relacja z Defcon One 2024

Kurz po zawodach Defcon One zdecydowanie już opadł, siniaki poznikały, a emocje nadal nas trzymają. Te intensywne dwa dni przyniosły niezapomniane wspomnienia oraz wyzwania,…

2024-11-20 | Klaudia Lazar | 8 minut

MCS Bochnia zaprasza na zawody „Solny Garnizon”

Zapraszamy wszystkich chętnych na zawody strzeleckie, organizowane 13 października przez Solny Garnizon, na strzelnicy Małopolskiego Centrum Strzelectwa w Bochni.

2024-09-24 | Redakcja | 2 minuty

Konfigurujemy plate carrier – FCPC od Ferro Concept

Trzecia zasada dynamiki Newtona mówi, że każda akcja wywołuje reakcje. Obserwujemy to dosłownie wszędzie. Jednym w tego przykładów jest ewolucja broni i środków ochrony. Najpierw remedium na miecz była tarcza, potem zbroja. Gdy okazało się, że przez zbroje nie da się tak łatwo przebić, wymyślono kuszę, potem broń palną. Naturalnie i na pociski miotane najpierw przy użyciu broni czarnoprochowej, a potem z nowoczesnej próbowano znaleźć sposób. To doprowadziło do wynalezienia płyt ochrony balistycznej. Jeszcze trochę wody w Wiśle musi upłynąć, by ochrona ta była wygodna, a jej noszenie nieodczuwalne, jednak już dziś możemy spróbować poprawić nasz komfort. Jednym z rozwiązań są właśnie tzw. plate carriery, czyli noszaki na płyty.

Plate carrier i inne rodzaje oporządzenia

Rynek w ostatnich latach jest wręcz przesycony przez producentów różnego rodzaju oporządzenia taktycznego. Koncepcji jest kilka – szelki z pasem, kamizelki typu chest rig oraz noszaki osłon balistycznych – plate carriery. Istnieje oczywiście możliwość swobodnego mieszania wyżej wymienionych. Najprościej jednak przyjąć, że zestaw ma służyć do przenoszenia tego, co na polu walki najważniejsze. Zabawny podział, który kiedyś usłyszałem to taki, że sprzęt dzielimy na ten, którego zadaniem jest dziury robić (amunicja), dziury zatrzymywać (balistyka), lub dziury łatać (apteczka indywidualna). Dziś skupimy się na konfiguracji tych dwóch pierwszych.
Zdjęcia: Karol Szczęśniak

Nadzienie plate carrierów, czyli osłony balistyczne

Klasy odporności balistycznej

Płyty balistyczne występują w wielu klasach i odmianach. To one definiują, jaką ochronę zapewnia dana osłona. Najbardziej popularną klasyfikacją jest oczywiście amerykańka NIJ 0108.01 wyróżniająca 5 poziomów:

Grafika: International Armored Group

Są oczywiście inne klasyfikacje, jednak ta jest najczęściej stosowana. Wybór poziomu ochrony stanowi zawsze swego rodzaju kompromis. Wraz ze wzrostem odporności idzie zazwyczaj wzrost masy, a zawsze ceny. Idąc tym tropem wybrałem zestaw płyt od firmy Protection Group Danmark. O innym produkcie tej firmy możecie poczytać tu – Hełm ARCH HIGH – CUT z Danii produkcji Protection Group DK.

Dostępność osłon balistycznych

I nie wybrałem wcale najwyższej grupy a poziom określany jako III++. Kompromis spowodowany był właśnie masą pojedynczej płyty oraz, nie ukrywajmy, ceną i dostępnością. W ramach dygresji dodam, że największym problemem z płytami jest właśnie dostępność. Wypływające czasem na portalach aukcyjnych płyty SAPI są na ogół po terminie i nie wiadomo jak były przechowywane. Osobną kwestią jest temat paserstwa, bo przecież one musiały gdzieś z ciężarówki wypaść. Problem może nieistotny z punktu widzenia szarego obywatela, ale już lansowanie się ze zdobycznymi celownikami EOTech z polskiej armii sprowadziło na paru ludzi prokuratora.

Cechy osłon Protection Group Danmark (PGD)

Płyty PGD są w każdym razie dostępne od ręki u polskiego przedstawiciela, czyli w Strefie Celu (Spółka Jammas). Do ich największych zalet zaliczam następujące cechy:

  • multicurve, czyli wyprofilowanie dopasowane do kształtu ciała w dwóch płaszczyznach – płyty single curve są po prostu diabelnie niewygodne,
  • przyzwoity stosunek masy do zapewnianej ochrony,
  • co chyba najważniejsze fakt, że są one nowe, wyjęte z wyściełanego opakowania i mam pełną kontrolę nad warunkami przechowywania.

Niestety super tanio nie jest, ale życie to sztuka kompromisu.

W czym przenosić płyty balistyczne?

Mając już płyty, mamy coś, co chroni przed powstawianiem dziur. Jednak trzeba tę ochronę jakoś zamocować. Tutaj wybór jest wprost obłędnie szeroki, a bezdyskusyjnie kluczem jest też… moda. Powodowany taką właśnie myślą wybrałem FCPC od kanadyjskiego Ferro Concept. Firmę pamiętam jeszcze z czasów, gdy właściciel był samojeden i we własnym domu prowadził manufakturę, produkując kopie kamizelek SEAL. To było całe wieki temu, a od tamtej pory firma znacząco się rozrosła i nieźle wylansowała.

Ale do rzeczy. FCPC w wersji już 5 to bardzo modułowy system noszaka na balistykę. Tak bardzo modułowy, że praktycznie każdy element trzeba kupić osobno, a czasem tylko przedmioty przychodzą parami – kieszeń na płytę przód i tył, dwie poduszki na ramiona, cummerband (tzw. pas boczny lub też skrzydło) lewy i prawy. Pozwala to jednak na dobór wg własnego widzimisię.

Dobór rozmiaru

Mój wybór finalnie padł na pokrowiec na płyty w rozmiarze L i jest to większy z dwóch rozmiarów. Z tym oczywiście wiąże się pewna historia i kłopot, bo kamizelkę dowoził mi ze sklepu kolega, który – biorąc na przymiarkę płytę PGD – stwierdził, że skoro wlazła, to będzie ok. A i nie doszacował mnie, bo wziął cummerbandy w rozmiarze M. Niestety okazało się, że nic nie jest OK, bo płyta PG ma piankowe krawędzie osłaniające ceramikę i przez to jest minimalnie szersza niż standardowe SAPI. W wyniku tego szwy w kamizelce M trochę się rozciągają, a o założeniu backera z Kevlaru (czyli umieszczanej pod płytą dodatkowej, miękkiej osłony) można tylko pomarzyć. W skrócie – kieszeń na płytę w tym wariancie noszaka jest za ciasna dla planowanej konfiguracji dwóch osłon.

Różnica wg Ferro nie jest wcale znacząca, ale jeśli nie macie płyt SAPI w rozm. M albo mniejszych, lepiej wziąć ten większy model. Nad faktem, że cummerbandy M okazały się za krótkie, spuśćmy litościwie zasłonę milczenia. Tu wielki ukłon w stronę chłopaków z MEX Armory, które jest dystrybutorem na Polskę, bo naprawili naszą pomyłkę i jako klient czułem się zaopiekowany w najwyższym stopniu.

Wyposażenie noszaka w płyty

Wkładamy płyty

Po właściwym dobraniu rozmiaru pora na umieszczenie płyt w pokrowcach. Jest to banalnie proste – wystarczy otworzyć umieszczoną na spodzie klapę na rzep i wsunąć płyty do środka.

Drobne modyfikacje

W przypadku tylnej kieszeni klapa jednocześnie pełni rolę osłony systemu mocowania cummerbandu i to akurat trochę niedoróbka ze strony producenta. Do regulacji w obwodzie trzeba ją otworzyć i nic nie trzyma wtedy płyty w środku, stwarzając ryzyko jej wypadnięcia. Sentyment, jakim darzę jednak twórcę marki Ferro, bierze się z tego, że i mi maszyna do szycia nie jest obca, więc po prostu dorobiłem sobie brakującą taśmę. Sam rzep zamykający jest też dość oryginalnie zaprojektowany i polega na wszyciu szerokiego prostokąta z taśmy z rzepem Velcro na środku rozciągliwego softshella (cienki, szybkoschnący materiał) i spełnia swoje zadnie.

Konfiguracja Plate Carriera - spięcie zestawu

Przód i tył

Tylną i przednią kieszeń z płytami łączymy ze sobą przy pomocy obecnych w zestawie ramionek, kółeczka oraz małej klamry Cobra. Regulacja odbywa się poprzez odpowiednie dobranie rozstawu rzepów i przeplecenie wspomnianego kółka i klamry. System prosty, zapewniający pełną dowolność ustawienia. Trochę kłopotu sprawia zamontowanie ich do przedniego panelu, ale jest to jednorazowa czynność po dokonaniu wyboru, z której strony ma być Cobra.

Cummerband, czyli pas boczny

W pasie kamizelkę scala jakiś rodzaj cummerbandu. Specjalnie piszę jakiś, bo jest ich kilka. Do wyboru mamy gumowy, wysoki na 10 centymetrów cummerband z miejscem na magazynki, gumowy 5 cm (choć niedostępny w polskiej dystrybucji) oraz 3-calowy usztywniany z systemem montażowym MOLLE/PALLS. I na ten ostatni właśnie padł mój wybór. Model ten jest podszyty rzepem od spodu, a pomiędzy taśmami zastosowano z kolei wycinany materiał usztywniający (sztywnik). Elementy sztywne połączone są z mocującymi panelami rzepa za pomocą szerokiej gumy, która zapewnia pracę całości. Jak się jednak rzekło, rozmiar otrzymanego cummerbanda nie był adekwatny, a MEX akurat nie miał większego na wymianę, więc z konieczności obecny na zdjęciach egzemplarz jest customem. Ale znów zbaczam z tematu. Cummerbandy mocuje się do tylnej kieszeni na płytę za pomocą rzepa. Znów plus, bo to pozwala na dokładną i stopniową regulację. Minus za to jest taki, że ze względu na wykrój klapy zamykającej dostęp do tejże regulacji, cummerbandy szersze niż 10 cm raczej nie będą pasować.

Comfort pads - poduszki naramienne do plate carrierów

Warianty poduszek

Nie można również nie napisać o poduszkach. Ferro oferuje dwa modele: tańsze z wykonanymi z softshella rękawami z wypełnieniem oraz droższe – wykonane z laminatu, z charakterystycznymi wycięciami.

Które wybrać?

Ze względu na większą uniwersalność tych drugich wybrałem właśnie je. Pozwalają one na szybkie schowanie w nich rurki od systemu hydracyjnego lub kabli systemu łączności. Przy zakładaniu poduszek warto zwrócić uwagę na to, by od strony szyi dać krawędź bez rzepa w celu uniknięcia dyskomfortu spowodowanego ostrymi haczykami.

MOLLE, wszędzie MOLLE

Podział systemu

Sokole oko czytelnika na pewno zdążyło już zauważyć podział taśm MOLLE na kamizelce. Na cummerbandzie są to klasyczne taśmy 1-calowe przeszywane ryglem co 1,5 cala. Przednia i tylna kieszeń na płyty pokryta jest zaś warstwą laserowej wycinanki w laminacie, z charakterystycznym zaciągnięciem w górę na krańcach otworu. Jak się to będzie spisywać – zobaczymy, ale póki co materiał ani się nie potargał, ani nie zaczął strzępić.

Tylny panel ma wymiar 10×6 komórek, a przedni 3×4, i jest dodatkowo obszyty rzepem do przyczepiania naszywek. Oprócz tego mamy dostępne boczne sloty na przypięcie PTT (Push-to-Talk). Panel zszyty z laminatu i nylonu jest niejako warstwowy – pod nim znajduje się płaska kieszeń zamykana wąskim rzepem. Właśnie w tej przestrzeni możliwe jest ukrycie kabla od radia.

Modułowość

Z innych bajerów w kamizelce nie można nie wspomnieć o pętelkach z taśmy z rzepem OneWrap na krawędziach przedniego panelu oraz nie mniej znaczącym systemie zamka na pokrowcu tylnym. Pozwala on na szybkie wpinanie jednego z kilku paneli dobieranego zależnie od potrzeb użytkownika. System jest prosty i rzeczywiście skraca znacząco czas przez eliminację konieczności przewlekania pasków PALS. Oczywiście, rozwiązanie to zaprojektowano raczej dla operatorów, którzy w zależności od danego zadania będą potrzebować innego zestawu na plecach. Dla mnie nie wydaje się to być potrzebne, ale dobrze wiedzieć, że taka opcja jest.

Przenoszenie amunicji na plate carrierze

Rozmieszczenie magazynków

Tak przedstawia się więc temat sprzętu do zatrzymywania dziur w ciele. Pora przejść do drugiego zagadnienia, czyli amunicji. Moja konfiguracja jest raczej standardowa na obecne czasy. Całość składa się bowiem z pasa, na którym zamontowałem kaburę Safariland z pistoletem SFP9, dwa dodatkowe magazynki do tegoż oraz magazynki do karabinka. Właśnie ładownice na pasie są obecnie moim pierwszym źródłem uzupełnienia amunicji w karabinku. Jednak kamizelka zapewnia dodatkowe możliwości noszenia amunicji.

Klapa z ładownicami

W tym przypadku osiągam to dzięki zastosowaniu klapy na 3 magazynki od Ferro Concepts. Tutaj oczywiście dostępne są różne rodzaje, a wybór akurat tej był podyktowany ceną. Przez długą chwilę zastanawiałem się nad modelem z Kydexowymi wkładkami, ale mój wewnętrzny Krakus zwyciężył. Poza tym akurat nie mieli w magazynie 😉 Klapa mocowana jest do kamizelki przez dwie klamry typu G-Hook, zaczepiane o taśmy pod przednią płaską kieszenią. Rozwiązanie fajne, bo haczyki są płaskie i ukryte pod warstwą materiału, więc magazynki nie stukają w nie, inaczej niż ma to miejsce w przypadku klap mocowanych na klasyczne klamry (jak np. Fastex). W środku magazynki utrzymuje customowa ładownica z gumy 10 cm. Rozwiązanie proste i eleganckie.

Dodatkowe możliwości

Oprócz trzech magazynków w klapie wykorzystuje także wykonane z elastycznej taśmy skrzydełka. Są to proste tunele wrzepiane między klapę a noszak, w których można przenosić radio lub dodatkowy magazynek. Takie ładownice robi w zasadzie większość producentów.

Bonusy i inwencja twórcza przy konfigurowaniu noszaka

System chwytu ewakuacyjnego

Nie byłbym jednak sobą, gdybym nie wprowadził paru własnych pomysłów do tego zestawu. I teraz o nich opowiem. Pierwszym i chyba najciekawszym z nich jest system chwytu ewakuacyjnego. W kamizelce oryginalnie go nie ma i w sumie ma to sens. Wszywane uchwyty w ogóle się nie nadają do niczego innego niż wieszania kamizelki na haku. Rannego ciągnie się przy ich użyciu nieergonomicznie, a podjeżdżająca do góry kamizelka dusi go dodatkowo płytami. Amerykańscy żołnierze oczywiście cenią sobie komfort i pojawiła się oddolna inicjatywa, mająca im go zapewnić. Patent jest prosty: taśma o większej długości, mocowana do pasa. Dzięki temu kamizelka pełni funkcję tylko swego rodzaju prowadnicy, a delikwenta ratownicy ciągną za pas. Nadmiar taśmy jest odpowiednio zwijany, co umożliwia bezawaryjne wyplatanie. Resztę przeplatamy przez otwory MOLLE, a na dole spinamy karabinkiem, który łączymy z pasem.

Ratownik, ciągnąc za uchwyt, wyciąga taśmę na jej pełną długość, kamizelka nie podjeżdża pod szyję, a ratownik może założyć pętlę przez ramię, zwiększając efektywność ciągnięcia.

Szybkie wypięcie kamizelki

Drugim pomysłem jest system szybkiego wypięcia, bo nie tylko amerykanie są leniwi. Osiągnąłem to przez zamontowanie szerokich klamer ROC. Jedna część zaczepiona jest o taśmy cummerbunda, druga o klapę Ferro. Szczęśliwie się złożyło, że posiada ona wycięcia akurat w prawie idealnych miejscach. Innym rozwiązaniem byłoby wrzepianie klamry między klapę, a panel. Jednak w tym wypadku klamra dociąga klapę, co likwiduje irytujące odrzepianie na krawędziach.

Ściereczka do optyki

Ostatnim elementem na kamizelce, którą obecnie użytkuje jest mały, ale naprawdę fajny detal. Chodzi tu o ściereczkę do optyki. Umieszczona w softshellowym pokrowcu szmatka od Svarowskiego pozwala na szybkie przetarcie zabrudzonych soczewek. Umiejscowiłem ją na lewym cummerbundzie i spokojnie sięga do soczewek optyki osadzonej na broni wiszącej na pasie nośnym.

O Quick Release słów kilka

Teoria…

Ostatnią funkcjonalnością, o której chcę napisać, jest powstały w tej konfiguracji system szybkiego wypięcia (Quick Release – QR). Kamizelki z QR powstały jako remedium na problem masy po wpadnięciu operatora do wody. Opinie, że przyspieszają one dostęp przy opatrywaniu rannego, można raczej między bajki włożyć.

…a praktyka

Ewakuowanemu śmigłowcem żołnierzowi medyk raczej po prostu rozetnie szelki kamizelki. Z kolei specjalsa czy zwiadowcę za liniami wroga medyk w jego kamizelkę ubierze na powrót po zaopatrzeniu rany – co skomplikowany system QR mógłby utrudniać lub wydłużać. Dla cywila jednak jest to po prostu kwestia komfortu i szybkości zakładania. A w tym przypadku proces jest szybki – wystarcz rozpiąć klamrę Cobra, a następnie szarpnąć pętlę z linki paracord na klamrze ROC po tej samej stronie. Kamizelka rozpadnie się i jedyne co trzeba zrobić, to strzepnąć ją z ramienia. Na plus zaliczam zdecydowanie łatwość ponownego złożenia kamizelki.

Noszenie plate carriera Ferro Concepts

Ferro FPCP jest noszakiem bardzo wygodnym. Zastosowanie sztywnego cummerbanda dobrze wpływa na rozłożenie masy, a sam projekt w świetny sposób radzi sobie z problemem opadającej tylnej kieszeni z płytą. Dobrze dopasowana kamizelka samoistnie ustawia płyty na właściwych wysokościach zarówno z przodu jak z tyłu. Softshell zastosowany od spodu po pierwsze jest rozciągliwy, co pozwala na pewne dopasowanie do rozmiaru płyt, a po drugie miły w dotyku. Szwy są – jak można oczekiwać po kamizelce za takie pieniądze – równe i odpowiednio zakończone. Jedyny mankamentem, do którego można, a nawet trzeba się przyczepić, jest opisany na początku brak blokady tylnej płyty.

Podsumowanie

Konfiguracja jest jak racja (i miejsce, gdzie kończą się plecy) – każdy ma swoją. Dostępność sprzętu, której nawet nie wyobrażałem sobie jeszcze 25 lat temu, gdy zaczynałem moją przygodę z militariami, pozwala jednak na sprawdzanie i rozwijanie swoich zestawów. Czasem jest to metoda prób i błędów, czasem warto podpatrzeć, czego używają inni.

Dziękujemy Mex Armory za udostępnienie noszaka Ferro Concepts FCPC do testów. Tekst zawiera lokowanie produktu – osłon balistycznych Protection Group Danmark, dostępnych w Strefie Celu (Spółka Jammas),

Dziękujemy Małopolskiemu Centrum Strzelectwa w Bochni za udostępnienie strzelnicy do zdjęć.

Współpraca reklamowa. Testy produktów prowadzimy niezależnie, opinie są wyłączną oceną autorki lub autora. Reklamodawca nie ma możliwości ingerencji w treść recenzji.