Robinson XCR – fuzja AR-15 i AK

Wczesne lata 2000. i trwające wojny w Iraku i Afganistanie były początkiem nowej epoki dla Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych. Nowy przeciwnik, zagrożenia, teatr działań – konflikty te wymusiły wprowadzenie nowych rozwiązań, zarówno w taktyce jak i w wyposażeniu.

Historia rodziny XCR jest bezpośrednio związana z pierwszymi latami służby M4A1. Karabinek stworzony dla kierowców, artylerzystów i innych żołnierzy niepotrzebujących długiego M16A2 czy M16A4 z czasem znalazł się na wyposażeniu regularnej piechoty. Regulowanej długości kolba, mniejsza masa, lepsza ergonomia – czynniki te okazały się kluczowe dla obciążonych ochroną balistyczną żołnierzy, walczących w terenie zabudowanym.

Innym miejscem, w którym pojawił się M4A1, były jednostki specjalne. Oddziały działające po kilka dni w wyjątkowo trudnym terenie, odcięte od logistyki i pojazdów, również doceniły bardziej kompaktowe rozmiary. Jednakże broń w oddziałach tego typu użytkowana jest inaczej. Częściej, intensywniej. Na mechanizm wypierana jest znacznie większa presja, a zużycie podzespołów rośnie w diametralnym tempie.

Użytkowanie M4A1 przez jednostki specjalne niefortunnie zgrało się czasowo z okresem problemów związanych z kontrolą jakości w firmie Colt (wczesne lata 2000.), dostarczyciela tejże broni. Pękające zamki, wadliwe lufy – zdarzenia te skłoniły Dowództwo Operacji Specjalnych USA (SOCOM) do wdrożenia programu, którego celem miało być wyłonienie nowego karabinka na nabój 5,56 mm x 45 NATO. Uznano, że potrzebna jest konstrukcja bardziej trwała, z odmiennym systemem gazowym. Co ciekawe, Armia tymczasem nie odnotowywała podobnych problemów o podobnej częstotliwości występowania. Potwierdziło to fakt znacznie większej eksploatacji M4A1 w rękach żołnierzy SOCOM. Nie oznaczało to oczywiście, że karabinek był złej jakości. Był użytkowany do zadań znacznie wykraczających poza jego oryginalne przeznaczenie.

Tak oto powstał program SCAR – Special Operations Forces Combat Assault Rifle. Udział w nim wzięli m.in. czołowi producenci broni palnej i stali dostarczyciele uzbrojenia dla Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych. Obok nich na liście widniało także przedsiębiorstwo Robinson Armament z karabinkiem XCR.

Zwycięzcą programu został projekt FN Herstal – Mk.16/SCAR-L. Z czasem jednak Colt wyeliminował problemy produkcyjne, a nowa broń nie okazała się dla użytkowników znacząco lepszą od mniejszego brata M16. Niemniej jednak dzieci tego programu w dniu dzisiejszym śmiało konkurują z pochodnymi konstrukcji Stonera.

Zdjęcie: Magazyn Militarny MILMAG

XCR jest w dużym uproszczeniu fuzją tych cech AK i AR, które zostały uznane przez Alexa J. Robinsona za najbardziej korzystne. Celem Robinsona było stworzenie możliwie najsolidniejszego i najbardziej niezawodnego karabinka. W skład rodziny XCR wchodzi XCR-L, wykorzystujący w standardzie nabój 5,56 mm x 45 NATO oraz XCR-M, wykorzystujący domyślnie nabój 7,62 mm x 51 NATO. Artykuł koncentruje się wokół XCR-L, którego filmowa recenzja znajduje się na końcu.

XCR to modułowa konstrukcja, dzieląca się w zasadzie na trzy podzespoły – komorę zamkową z lufą i zespołem ruchomym, komorę spustową z mech. spustowym i gniazdem magazynka oraz kolbę. Obie komory wykonane są z aluminium, co wyróżnia karabinek na tle innych konstrukcji, wykorzystujących polimerowe komory spustowe. Zespół ruchomy zawarty jest całkowicie w komorze zamkowej, co umożliwia zastosowanie niewpływającej na funkcjonowanie broni składanej kolby. Kolejną ważną cechą jest możliwość szybkiej wymiany lufy i zmiany wykorzystywanego naboju.

Zdjęcie: Magazyn Militarny MILMAG

XCR-L / Zdjęcia: Robinson Armament

XCR-M

Poczynając od lufy – jej długość zależna jest poniekąd od wersji długościowej komory zamkowej: Micro, Mini, Standard, Mid, Competition (kolejno na zdjęciach poniżej). Pomijając tą zależność, wszystkie dostępne długości lufy dla wersji na nabój 5,56 mm x 45 NATO to:

• 7, 5 cali (190 mm),
• 9,5 cali (241 mm),
• 11 cali (279 mm),
• 12 cali (304 mm),
• 14,7 cali (373 mm),
• 15, 3 cali (388 mm),
• 16 cali (406 mm),
• 18,6 cali (472 mm).

Poszczególne wersje dostępne są w wersjach o grubszych lub cieńszych ściankach. Lufy w przeważającej części wykonywane są ze stali 4150 i poddawane są procesowi chromowania (produkowane są także takie ze stali nierdzewnej 416R). Bruzdowanie odbywa się metodą przeciągania. W zależności od wybranej lufy, producent oferuje następne skoki bruzdowania:

• 1:7 cali,
• 1:8 cali,
• 1:9 cali.

Urządzenia wylotowe montowane są na gwincie 1/2×28 TPI.

Odmiany XCR-L to zarówno krótkie karabinki…

…jak i sportowe modele z długim łożem

Na lufie znajduje się blok gazowy systemu tłokowego o długim skoku. Umiejscowienie bloku, ponownie, zależy od wybranej lufy/wersji karabinka. W poszczególnych konfiguracjach, blok gazowy osłonięty jest przez łoże. Użytkownik ma w obu przypadkach do wyboru 8 ustawień (w tym całkowite odcięcie gazu).

Lufa (wraz z systemem gazowym) to szybko wymienny moduł. Mocowana jest za pomocą śruby znajdującej się na samym początku łoża, na godzinie 6.

Komora zamkowa ma wyjątkowo prostą konstrukcję, a łoże jest jej integralną częścią. XCR dostępny jest obecnie z otworami montażowymi M-LOK na godzinie 3, 6 i 9. Na łożu umieszczono także liczne otwory wentylacyjne, otaczające zarówno lufę jak i system gazowy. Okno wylotu łusek jest nieosłonięte, za nim umieszczono odbijacz łusek. Po lewej stronie komory, na wysokości zespołu ruchomego, znajduje się rękojeść napinająca. Konstrukcyjnie przypomina tą z karabinu FN FAL. Wyposażona jest w długą osłonę chroniącą wnętrze broni przed brudem. Wedle projektanta, jej umiejscowienie jest znacznie bardziej ergonomiczne względem konkurujących konstrukcji – znajduje się niżej, dzięki czemu pozbyto się ryzyka zahaczenia dłonią o elementy optyki lub jej montażu podczas przeładowania. Rękojeść nie porusza się wraz z zespołem ruchomym, ale może w sytuacji awaryjnej uchwycić suwadło (poprzez wciśniecie rękojeści i popchaniu delikatnie do przodu).

Przez górną powierzchnię komory zamkowej poprowadzono szynę MIL-STD-1913. Dzięki temu, że łoże jest integralną częścią komory zamkowej, użytkownik ma zapewnioną stabilną podstawę pod wszelakie akcesoria pokroju wskaźników laserowych czy przystawek nokto- i termowizyjnych. Przy samym początku szyny, po lewej stronie, umieszczono przycisk rozkładania.

Zespół ruchomy można uznać za ewolucję zespołu AK. Podobieństwo zauważyć można w wykorzystaniu tłoka o długim skoku, kształcie kanału wodzika jak i w kształcie samego zamka, który wykorzystuje trzy duże występy ryglowe. Wyrzutnik, podobnie jak w AK, umieszczony jest wewnątrz komory zamkowej.

Komora spustowa swoimi kształtami bardzo przypomina tą z AR-15. Mocowana do komory zamkowej za pomocą dwóch trzpieni, wyposażona jest w charakterystyczne przewyższenie, które stanowi powierzchnię montażową dla kolby. Gniazdo magazynka przeznaczone jest do magazynków standardu AR-15. Pomiędzy gniazdem magazynka a kabłąkiem, po obu stronach, umieszczono przycisk blokady magazynka i dźwignie blokady/zrzutu zespołu ruchomego.

Mechanizm spustowy czerpie inspirację z mechanizmu spustowego AK, będąc jednak dwustopniowym, o oporze około ~1,6 kg. Dalej, za kabłąkiem, znajduje się chwyt pistoletowy standardu AR-15. Nad nim – obustronny selektor o 60 stopniowym kącie działania. Standardowa kolba wyposażona jest w wysuwaną stopkę i regulowaną bakę (3-stopniowo). Kolba składana jest na prawą stronę karabinka.

Dane techniczne XCR-L z komorą zamkową Standard i 16 calową lufą:

Długość całkowita	kolba rozłożona 958 mm, kolba rozłożona 695 mm
Masa (rozładowany)	3375 g

 

Karabinki dostępne są w kilku wersjach kolorystycznych, m.in. czarnej, Olive Drab, Flat Dark Earth i Sniper Grey.

XCR-L to karabinek z możliwością szybkiej zmiany wersji nabojowej. Na stronie producenta podano dostępne do niego naboje:

• 5,56 mm x 45 NATO,
• .300 Blackout,
• 7,62 mm x 39 (wykorzystuje magazynki C Products Defense),
• 6.8 SPC II,
• 6,5 Grendel,
• 5,45 mm x 39,
• .224 Valkyrie.

Prowadzone są również prace nad wersją na nabój 6 mm ARC.

W skład rodziny XCR wchodzi również model XCR-M przeznaczony do użytku z dłuższymi nabojami karabinowymi. Producent oferuje wersje zasilane nabojami:

• 7,62 mm x 51 NATO,
• .243 Winchester,
• .260 Remington,
• 6.5 Creedmoor.

 

Oficjalnym dystrybutorem Robinson Armament jest spółka Mildat z siedzibą w Warszawie. Karabinki XCR-L i XCR-M zaprezentowano m.in. podczas targów POLSECURE 2023 obok innych produktów w ofercie spółki (m.in. optyka Primary Arms).

Dziękujemy firmie Mildat za udostępnienie broni na potrzeby recenzji.

Dziękujemy Małopolskiemu Centrum Strzelectwa w Bochni za udostępnienie strzelnicy.

Testy produktów prowadzimy niezależnie, opinie są wyłączną oceną autorki lub autora. Reklamodawca nie ma możliwości ingerencji w treść recenzji.