Polski eksport uzbrojenia w 2019

Departament Polityki Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Zagranicznych (MSZ) opracował i opublikował raport dotyczący eksportu polskiego uzbrojenia i sprzętu wojskowego w 2019. Z dokumentu wynika, że w porównaniu z 2018 eksport specjalny w ubiegłym roku spadł aż o 20% z 486,9 mln EUR (2,19 mld zł) do 390,5 mln EUR (1,76 mld zł). Największymi odbiorcami polskiego uzbrojenia, według wartości zawartych umów, pozostają podmioty z USA (32%). Dalsze miejsca zajmują Ukraina (11%), Algieria (9%) i Tajlandia (8%).

Jednocześnie wzrosła liczba indywidualnych zezwoleń na wywóz z 753 do 1106. Najwięcej, bo 458 zezwoleń, udzielono na wywóz do Ameryki Północnej. Dalej znalazły się Unia Europejska (298 zezwoleń) i pozostałe państwa europejskie (184). Pozostałe kierunki eksportu to Azja Południowa (38 zezwoleń), Afryka Północna (30), Azja Południowo-Wschodnia (27), Bliski Wschód (22), Afryka Subsaharyjska (14), Azja Północno-Wschodnia (10), Ameryka Południowa (9), Azja Środkowa (7), Oceania (5) oraz Ameryka Środkowa i Karaiby (4).

Jeśli chodzi o kategorie eksportu, najwięcej zezwoleń według ich wartości dotyczyło kategorii ML 10, czyli statków powietrznych i ich części na kwotę 191,4 mln EUR (861,4 mln zł). Na kolejnych miejscach znalazły się: pojazdy kołowe (ML 6) za 45,2 mln EUR (203,4 mln zł), bomby, torpedy, rakiety, pociski rakietowe itp. (ML 4) za 30,2 mln EUR (136 mln zł), amunicja i zapalniki nastawcze (ML 3) za 29,06 mln EUR (130,8 mln zł), sprzęt opancerzony lub ochronny (ML 13) za 23,27 mln EUR (104,7 mln zł), sprzęt kierowania ogniem (ML 5) za 20,45 mln EUR (92 mln zł), broń gładkolufowa o kalibrze 20 mm lub większym, inna broń i uzbrojenie o kalibrze większym niż 12,7 mm (ML 2) za 13,5 mln EUR (60,75 mln zł), sprzęt i elementy do produkcji uzbrojenia (ML 18) za 12,97 mln EUR (58,4 mln zł), broń gładkolufowa o kalibrze mniejszym niż 20 mm, inne uzbrojenie i broń automatyczna o kalibrze 12,7 mm (ML 1) za 5,78 mln EUR (26 mln zł), odkuwki, odlewy i inne półfabrykaty (ML 16) za 5,19 mln EUR (23,4 mln zł), materiały wysokoenergetyczne (ML 8) za 3,9 mln EUR (17,55 mln zł), sprzęt elektroniczny (ML 11) za 2,6 mln EUR (11,7 mln zł), technologie (ML 22) za 2,45 mln EUR (11 mln zł), sprzęt do zobrazowywania lub przeciwdziałania (ML 15) za 1,52 mln EUR (6,84 mln zł), okręty i ich elementy (ML 9) za 1,08 mln EUR (4,86 mln zł), różnorodny sprzęt (ML 17) za 945 tys. EUR (4,25 mln zł), chemiczne lub biologiczne środki trujące (ML 7) za 394 tys. EUR (1,77 mln zł), oprogramowanie (ML 21) za 382 tys. EUR (1,72 mln zł) oraz sprzęt specjalistyczny do szkolenia wojskowego (ML 14) za 477 EUR (2,14 tys. zł).

Jeśli chodzi o poszczególnych importerów polskiego uzbrojenia według liczby wydanych licencji: USA (398), Ukraina (118), Kanada (60), Niemcy (58), Norwegia (56), Czechy (48), Wielka Brytania (45), Indie (36), Algieria (30), Hiszpania (27), Francja (26), Bułgaria (21), Niderlandy (17), Szwecja (10), Singapur (10), Korea Płd. (9), Słowacja (9), Malezja (8), Włochy (7), Kazachstan (7), Wietnam (6), Brazylia (6), Zjednoczone Emiraty Arabskie (5), Belgia (5), Australia (5), Serbia (5), Rumunia (4), Etiopia (4), Finlandia (4), RPA (3), Łotwa (3), Szwajcaria (3), Litwa (3), Uganda (3), Peru (3), Irak (2), Oman (2), Turcja (2), Arabia Saudyjska (2), Portugalia (2), Indonezja (2), Chorwacja (2), Liban (2), Meksyk (2), Austria (2), Gwatemala (2), Gabon (2), Tajlandia (1), Nigeria (1), Estonia (1), Pakistan (1), Katar (1), Węgry (1), Jordania (1), Bangladesz (1), Tajwan (1), Irlandia (1), Niger (1) i Słowenia (1). Ponadto, poliski sprzęt trafił do Danii i Chile, ale bez nadania nowej licencji.

Ciekawe jest zestawienie eksportu wg kategorii Rejestru uzbrojenia konwencjonalnego ONZ. Wynika z niego, że Polska sprzedała do USA czołg T-72, a do Wielkiej Brytanii T-34. Do Tajlandii i USA trafiły po trzy nowo wyprodukowane śmigłowce S-70i Black Hawk International, a do Niemiec używany samolot MiG-21. Do USA wyeksportowano także 38 przenośnych przeciwlotniczych zestawów rakietowych (ppzr) Grom, a na Ukrainę i do Czech, po odpowiednio 28 i 12, pojazdów różnego typu. Pozostały eksport to przeciwlotniczy zestaw artyleryjski Flak/Gepard do Australii, działo pancerne Hetzer do Kanady, Toyota LC200 do Pakistanu, 2 armaty M3 90 mm i M2A1 105 mm do Niderlandów.

Z powyższego wynika, że oprócz ppzr Grom z Mesko i śmigłowców Black Hawk z PZL-Mielec za sprzedaż nowoczesnego wyposażenia i uzbrojenia odpowiada jedynie kilka spółek.  Większość systemów elektronicznych i kierowania ogniem najprawdopodobniej wyeksportowała Grupa WB, materiałów wybuchowych Nitro-Chem, a broni strzeleckiej Fabryka Broni Łucznik-Radom i Zakłady Mechaniczne Tarnów. Co ciekawe spory odsetek  eksportu stanowiły eksponaty muzealne, wyposażenie wycofane z eksploatacji lub sprzęt wojskowy pochodzący z innych państw. (Polski trotyl do USA, 2018-09-02; Grupa WB przedłuża Amerykanom licencję na produkcję Fonetu, 2020-08-13)

Jeśli chodzi o broń strzelecką, Polska wyeksportowała do Szwajcarii i USA, odpowiednio, 44 i  5238 rewolwerów i pistoletów samopowtarzalnych. W przypadku karabinów i karabinków: do Bangladeszu trafiła 1 egzemplarz, do Czech 4300, do Kanady 2, do Szwajcarii 102, a do USA 7388. Polska nie wyeksportowała żadnych pistoletów maszynowych, natomiast 390 karabinków szturmowych trafiło do Nigerii, 40 lekkich karabinów maszynowych do Niderlandów, a 8 innych konstrukcji strzeleckich do Czech (Produkcja Beryli M762 w Nigerii, 2018-03-26).

Ponadto, sprzedano 9 ręcznych granatników podwieszanych/nasadkowych do USA, 26 przenośnych wyrzutni rakiet do Niderlandów oraz innych konstrukcji do Czech (2), na Ukrainę (1) i do Zjednoczonych Emiratów Arabskich (100).

Polska była również pośrednikiem w eksporcie uzbrojenia z innych państw: z Kanady do Austrii (2 licencje), z Białorusi do Czech (1), z Kanady do Francji (3), z Kanady do Hiszpanii (3), z Kanady do Niderlandów (1), z Kanady do Izraela (1), z grupy państw (USA, Wielka Brytania, Niderlandy, Austrii, Francji, Serbii, Izraela i Turcji) do Kanady (21), z grupy państw (Wielka Brytania, USA, Francja, Kanada, Hiszpania) do Niemiec (4), z Kanady do Serbii (1), z Kanady do Szwajcarii (1), z Kanady do Turcji (1), z grupy państw (Bośnia i Hercegowina, Bułgaria i Serbia) do Ugandy (2), z Kanady do USA (7), z Kanady do Wielkiej Brytanii (7), z Niemiec do grupy państw (Austria, Francja, Włochy, Szwecja, Wielka Brytania, Arabia Saudyjska, Singapur, Korea Płd., Turcja i USA) (1), z Hiszpanii do grupy państw (Austria, Francja, Wielka Brytania, Kanada, Izrael i USA) (1) oraz z Niemiec do grupy państw (Francja, Włochy, Holandia, Hiszpania, Wielka Brytania, Izrael, USA) (1).