27 czerwca francuskie Ministerstwo Obrony poinformowało, że od 2019 zostanie przywrócona obowiązkowa służba wojskowa. Pobór na czas pokoju został zawieszony w 1996, a oficjalnie zakończenie obowiązkowej służby wojskowej ogłosił prezydent Jacques Chirac w 2001. Według pomysłodawców celem przedsięwzięcia, które będzie stopniowo realizowane począwszy od 2019, jest promowanie zaangażowania młodych ludzi, docenianie obywatelstwa i wzmacnianie spójności społecznej.
Francja była pierwszym państwem, które pod koniec XVIII wieku wprowadziło armię poborową. Odbycie służby wojskowej było warunkiem uzyskania obywatelstwa / Zdjęcie: Kalie Frantz/US Army
W czasie pierwszego etapu poboru, rekruci obu płci w wieku 16 lat przez miesiąc będą nawiązywać relacje, angażować się kulturalne i społecznie równolegle z tradycyjnym szkoleniem z wojskiem, policją lub strażą pożarną. Drugi dobrowolny etap ma trwać od 3 do 12 miesięcy i będzie obejmować służbę w wojsku lub innych formacjach mundurowych, ale także służbach związanych z ochroną środowiska, dziedzictwa narodowego czy opieką społeczną. Program, szacowany na 1,6 mld EUR (7,02 mld zł) rocznie będzie realizowany wspólnie z ministerstwem edukacji.
W 2017 Emmanuel Macron podczas kampanii prezydenckiej zapowiadał wprowadzenie nieco innego modelu obowiązkowej służby wojskowej. Kandydat na prezydenta chciał, aby każdy obywatel między osiemnastym a dwudziestym pierwszym rokiem życia był zobligowany do odbycia co najmniej jednomiesięcznego przeszkolenia wojskowego.
Francja była pierwszym państwem, które wprowadziło armię poborową. Odbycie służby wojskowej było warunkiem uzyskania obywatelstwa. Po raz pierwszy pobór przeprowadzono podczas rewolucji 1789-1799 i był on kontynuowany w różnych formach przez około 200 lat.
Analiza
Francja nie jest jedynym państwem, które zdecydowało się na odwieszenie obowiązkowej służby wojskowej. O przywróceniu poboru zawieszonego w 2010, informował na początku września 2016 szwedzki minister obrony Peter Hultqvist. Ostatecznie 1 stycznia 2018 w Szwecji została przywrócona obowiązkowa służba wojskowa. Osiem lat wcześniej uznano, iż masowy pobór do wojska nie odpowiada współczesnym wymaganiom pola walki. Decyzja z 2016 obejmie wszystkich obywateli szwedzkich urodzonych po 1999 i oczekuje się, że liczba 18-latków obojga płci wyniesie 4 tys. rocznie (Szwecja przywraca pobór, 2017-09-02).
Również w 2016 decyzją prezydent Dalii Grybauskaite przywrócono obowiązkową służbę wojskową na Litwie. Podpisana ustawa wprowadziła 1 września 2016 model mieszany, oparty o żołnierzy poborowych i zawodowych. Służba obejmuje 3,5-4 tys. rekrutów rocznie. Obowiązkową służbę wojskową na Litwie zniesiono w 2008, jednakże w marcu 2015 podjęto decyzję o tymczasowym jej przywróceniu na 5 lat, argumentując to zagrożeniem ze strony Rosji po jej inwazji na Ukrainę. Ustawa z 2016 przywróciła ją bezterminowo.