ASOP z Izraela

Według Rafaela, system Trophy jest zdolny do neutralizacji różnorodnych typów zagrożeń, od granatników przeciwpancernych, pocisków kumulacyjnych, po kierowane pociski przeciwpancerne z głowicami tandemowymi.

Po wykryciu zagrożenia, system Trophy wystrzeliwuje w jego kierunku podpociski nie przenoszące materiałów wybuchowych. „Mamy do czynienia z trafieniem kinetycznym, które generuje minimum zagrożenia dla żołnierzy piechoty przebywających w pobliżu atakowanego pojazdu”. Według przedstawicieli Rafaela, skuteczność systemu została wielokrotnie potwierdzona podczas walk prowadzonych przez izraelskie wojska w terenach zurbanizowanych.

Neutralizacja wspomnianego zagrożenia bez detonacji ładunków wybuchowych jest jedną z kluczowych cech systemu Trophy. Nie powoduje bowiem aktywowania jego głowicy bojowej.

Jak podaje izraelskie przedsiębiorstwo, pierwsze bojowe zastosowanie systemu Trophy miało miejsce w marcu 2011 w trakcie operacji na granicy Strefy Gazy, kiedy wyposażony w system czołg Merkawa Mk4 zdołał obronić się przed pociskiem wystrzelonym z ciężkiego granatnika RPG-29, nie odnosząc większych szkód własnych. Od tego momentu Trophy było używane setki razy i zneutralizowało liczne pociski, zagrażające izraelskim pojazdom.

Największy sukces odniesiono w trakcie operacji “Ochronny Brzeg” w Strefie Gazy w 2014, kiedy bojówki Hamasu ostrzelały izraelskie czołgi Merkawa Mk4 i transportery opancerzone Namer z broni przeciwpancernej różnych typów.

Podczas jednego z tych „spotkań” system Trophy dowiódł swojej efektywności, chroniąc czołg przed rosyjskim przeciwpancernym pociskiem kierowanym 9M133 Kornet wystrzelonym z odległości około 4 kilometrów.

Rafael Advanced Defense Systems wskazuje również na rolę Trophy jako systemu świadomości sytuacyjnej, dostarczającego załodze chronionego pojazdu informacji o zagrożeniach w czasie rzeczywistym. Przedstawiciel izraelskiego przedsiębiorstwa stwierdził w rozmowie z MILMAG Defense&Space, że „po przechwyceniu pierwszego pocisku, dane z czujników systemu pozwalają załodze na neutralizację kolejnych zagrożeń albo na przekazanie informacji innym jednostkom na ziemi i w powietrzu”.

W sierpniu 2009 IDF ogłosiły pełną gotowość bojową systemu Trophy. Od tego czasu jest on w seryjnej produkcji. Obecnie, wyposażone w system czołgi Merkawa Mk 4 regularnie biorą udział w działaniach bojowych prowadzonych przez siły obronne Izraela.

System Trophy zapewnia dookolną ochronę pojazdom oraz pełną świadomość sytuacyjną załodze. W razie potrzeby istnieje możliwość dezaktywacji wybranych sektorów chronionej sfery, np. w celu ograniczenia ryzyka obrażeń żołnierzy piechoty znajdujących się w bezpośredniej bliskości pojazdu.

Producent podkreśla, że system jest zaprojektowany do neutralizacji pocisków przeciwpancernych nadlatujących z różnych odległości i kierunków. Jego uniwersalność ma pozwalać na montaż na praktycznie każdym typie czołgu lub pojazdu opancerzonego.

Pierwsze wersje Trophy miały masę ok. 800 kg. Jednak z czasem, w miarę kolejnych ulepszeń, producentom udało się „odchudzić” system. Dzięki temu ma on mniejszy wpływ na właściwości trakcyjne chronionego pojazdu, a także jego zasięg.

System występuje w kilku wersjach. W odmianie HV jest przeznaczony do montażu na czołgach i ciężkich wozach opancerzonych, w tym bojowych wozach piechoty lub transporterach. Wersja LV znajdzie z kolei zastosowanie na lżejszych pojazdach.

Użycie aktywnych systemów obrony pojazdów zawsze wiąże się z ryzykiem strat lub obrażeń zadanych własnych oddziałom piechoty, które towarzyszą ochranianym pojazdom na polu walki. „Szkody uboczne powodowane przez nasz system są bardzo małe. System aktywuje się tylko w razie wykrycia faktycznego zagrożenia”, zapewnił w rozmowie z MILMAG Defense&Space jeden z wiceprezesów Rafaela.

Z informacji przekazanych przez producenta wynika, że szanse na przypadkowe zranienie piechura w trakcie działania systemu Trophy nie przekraczają 1%.

Trophy jest systematycznie używany w warunkach bojowych odkąd wszedł do wyposażenia izraelskich czołgów Merkawa Mk 4 oraz transporterów opancerzonych Namer. Przekłada się to na stały wzrost zainteresowania systemem ze strony potencjalnych klientów eksportowych.

23 lutego 2017 US Army i General Dynamics Land Systems (GDLS) podpisały pierwszą umowę na dostosowanie czołgów podstawowych M1 Abrams do przenoszenia zestawów Trophy HV. Początkowa wartość porozumienia wyniosła 79,76 mln USD (294 mln zł). 28 września podpisano kolejną umowę, która zwiększyła wartość przedsięwzięcia o 9,9 mln USD (36,5 mln zł).

W październiku 2019 spółki Leonardo DRS i Rafael Advanced Defense Systems poinformowały o dostawie pierwszych systemów Trophy HV, które będą zintegrowane z czołgami podstawowymi M1A2B i M1A1FEP Abrams piechoty morskiej (USMC) i wojsk lądowych (US Army) USA.

Poinformowano również, że w ramach pilnej potrzeby operacyjnej biuro PEOGCS (Program Executive Office for Ground Combat Systems US Army) ma wyposażyć w izraelskie ASOP wozy opancerzone czterech brygadowych grup bojowych ABCT (Armored Brigade Combat Team) US Army.

Pierwsza z dostaw jest zwieńczeniem wieloletniego cyklu prób. Zespół składający się z przedstawicieli amerykańskiego i izraelskiego wojska i przemysłu pracował, aby zaadaptować i zintegrować Trophy HV z czołgami Abrams. Kilka M1A2B US Army z zabudowanym Trophy HV zostało przetestowanych w Europie, m.in. w Polsce, podczas ćwiczeń „Saber Strike 18”.

Podczas odbywającego się w dn. 21-24 stycznia 2019 forum „International Armored Vehicles” w Londynie, władze Niemiec potwierdziły plan wyposażenia kompanii czołgów Leopard 2 w izraelski system obrony aktywnej Trophy HV. Pojazdy mają wejść w skład kolejnej zmiany sił natychmiastowego reagowania NATO (Very High Readiness Joint Task Force, VJTF) w 2023.

Montaż Trophy na ‘prototypowych’ czołgach oraz testy ASOP miały odbyć się już w 2019. Według harmonogramu prac, przedsięwzięcie ma zakończyć się do 2021. Gotowość operacyjną system ma osiągnąć rok później.

Ogółem planuje się zakup 17 zestawów, z których 13 trafi na czołgi, a pozostałe 4 będą służyć jako magazyn części zamiennych. Bundeswehra chce bowiem gruntownie przetestować system, zanim dokona wyboru docelowego ASOP dla swoich pojazdów opancerzonych.

W przyszłości wojska lądowe Niemiec (Heer) mają dysponować 328 czołgami rodziny Leopard 2 w wersjach 2A6, 2A6M i 2A7. Część z nich jest obecnie modyfikowana do wersji 2A7V. Teoretycznie, wszystkie pojazdy mają w przyszłości zostać wyposażone w systemy aktywnej obrony.

Co ciekawe w 2016 Bundeswehra podjęła się wstępnych prac związanych z integracją czołgów Leopard 2 z systemem Trophy, a także konkurencyjnym ASOP Iron Fist od Elbit System. Oba oceniono wówczas wyżej, niż oferowany przez rodzimy Rheinmetall system AMAP-ADS.

Czołgi rodziny Leopard 2 były dotąd używane bojowo w Afganistanie i Syrii. Tureckie wojska lądowe utraciły w Syrii co najmniej 10 czołgów w wersji 2A4, z czego kilka zostało rażonych za pomocą przeciwpancernych pocisków kierowanych.