4 lutego rząd izraelski zezwolił spółce Aeronautics Defense Systems na wznowienie licencji eksportowej na produkcję bezzałogowych statków latających (bsl) Orbiter 1K (lokalnie nazwanych Zarba) dla azerskiej spółki Azad Systems. Jednocześnie przywrócono notowania akcji Aeronautics Defense Systems na Giełdzie Papierów Wartościowych (TASE) w Tel Awiwie. Produkcja została zawieszona, gdy podczas demonstracji w locie aparatu z głowicą bojową doszło do próby zaatakowania armeńskiej instalacji wojskowej. Odpowiedzialni za incydent pozostają zawieszeni w swoich obowiązkach na czas toczącego się dochodzenia.

Orbiter 1K jest zdolny do wykonywania 2-3 godzinnego lotu, przenosząc niewielką głowicę bojową i głowicę optoelektroniczną pracującą w podczerwieni / Zdjęcie: Aeronautics Defense Systems

Orbiter 1K jest zdolny do wykonywania 2-3 godzinnego lotu, przenosząc niewielką głowicę bojową i głowicę optoelektroniczną pracującą w podczerwieni / Zdjęcie: Aeronautics Defense Systems

7 lipca 2017 przedstawiciele spółki Aeronautics, podczas demonstracji w Azerbejdżanie uzbrojonego w głowicę bojową o masie 1-2 kg bsp Orbiter 1K, skierowali aparat w kierunku sił armeńskich w Górskim Karabachu. Decyzja o ataku została podjęta na prośbę dowództwa sił zbrojnych Azerbejdżanu, któremu prezentowano możliwości systemu. Aparat uległ jednak katastrofie w pobliżu armeńskiej instalacji wojskowej raniąc dwóch armeńskich żołnierzy.

Do zdarzenia doszło w okresie zwiększonego napięcia, po zerwaniu zawieszenia broni pomiędzy Azerbejdżanem a Armenią. Po incydencie, jeszcze w sierpniu tego samego roku, izraelska Agencja Kontroli Eksportu Wojskowego DECA (Defense Export Control Agency) zdecydowała o zawieszeniu licencji eksportowej. 4 września Yahbal, oddział izraelskiej policji zajmujący się przestępstwami poza granicami kraju, rozpoczął śledztwo w tej sprawie.

Atak na prawdziwy cel był złamaniem izraelskiego prawa, gdyż Izrael nie uważa Armenii za państwo wrogie. Według izraelskiego dziennika Maariv, do przeprowadzenia uderzenia próbowano zmusić dwóch pracowników Aeronautics Defense Systems. Ci jednak odmówili. Ostatecznie atak próbowali przeprowadzić ich przełożeni, jednak nie byli wystarczająco przeszkoleni więc głowica nie trafiła w cel.

Analiza
W styczniu 2017 Aeronautics Defense Systems i Azad Systems zawarły porozumienie o wartości około 71,5 mln NIS (75,8 mln zł) na produkcję licencyjną systemu bezzałogowego Orbiter 1K. Azerska spółka joint venture z siedzibą w Baku została powołana z inicjatywy Ministerstwa Obrony tego kraju i spółki Aeronautics w 2011 w celu produkcji bsl z rodziny Aerostar i Orbiter. Aeronautics to trzeci największy producent systemów bezzałogowych w Izraelu, po spółkach Israel Aerospace Industries (IAI) i Elbit Systems.

Siły zbrojne Azerbejdżanu są także użytkownikiem większych systemów bezzałogowych zaprojektowanych w Izraelu. Eksploatują IAI Harop z głowicą bojową o masie 23 kg, a także – zaprezentowane w styczniu 2019 –Elbit Systems SkyStriker z głowicą bojową o masie od 5 do 10 kg. Ten pierwszy został użyty 5 kwietnia 2016 podczas ataku na autobus przewożący żołnierzy armeńskich, w wyniku którego zginęło siedmiu z nich.