Airbus Defence and Space poinformowała, że od grudnia 2019 na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS przebywa zmodernizowany, autonomiczny robot-asystent CIMON-2 (Crew Interactive MObile CompanioN), oparty na sztucznej inteligencji i wchodzący w interakcje z astronautami. Wstępne próby, począwszy od stycznia do lutego 2020, były nadzorowane przez włoskiego astronautę Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) płk Lucę Parmitano. Urządzenie pozostanie na pokładzie stacji przez 3 lata.
Nazwa robota-asystenta CIMON-2 nawiązuje do „profesora Simona Wrighta” robotycznego asystenta czy też „latającego mózgu”, występującego w japońskim serialu science fiction pt. Captain Future
Robot-asystent został zbudowany przez Airbusa w zakładach we Friedrichshafen i Bremie na zlecenie niemieckiej agencji kosmicznej DLR (Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt). Projekt został całkowicie sfinansowany przez niemieckie Federalne Ministerstwo Gospodarki i Energii. Algorytmy sztucznej inteligencji (SI) sterowanej głosem zapewnia technologia AI Watson, którą dostarczyła amerykańska spółka IBM Cloud. Z kolei naukowcy ze Szpitala Uniwersyteckiego im. Ludwiga Maximiliana w Monachium (LMU) pomogli opracować i nadzorują ludzkie aspekty systemu pomocy i interakcji. Centrum wsparcia biotechnologii kosmicznych BIOTESC z Uniwersytetu w szwajcarskiej Lucernie odpowiada za działanie CIMON-2 w module laboratorium kosmicznego Columbus i wspiera z Ziemi interakcję astronautów z asystentem.
CIMON-2 został dostarczony na ISS w kapsule towarowej statku kosmicznego SpaceX Dragon w ramach misji CRS-19, wystrzelonej 5 grudnia 2019 za pomocą rakiety nośnej Falcon 9 Block 5 z Centrum Lotów Kosmicznych Johna F. Kennedy’ego na przylądku Canaveral na Florydzie (Testy statku kosmicznego Orion MPCV, 2020-03-17).
CIMON-2 to swobodnie poruszające się w stanie nieważkości, sferyczne urządzenie przypominające humanoidalną głowę o średnicy 320 mm i masie 5 kg, które może działać bez przerwy przez 3 godziny na zasilaniu akumulatorowym. Robot wchodzi w interakcje z astronautami zarówno podczas badań naukowych, jak i zapewniając rozrywkę astronautom, narażonym na stres podczas długotrwałego i odizolowanego pobytu na ISS (Testy satelitów Airbus Pléiade Neo, 2020-02-25).
CIMON-2 w szczególności może być wykorzystywany do wykonywania rutynowych zadań, takich jak dokumentowanie eksperymentów, wyszukiwanie obiektów i inwentaryzacja, a także zapewnianie rozrywki w stresogennym środowisku na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS /Zdjęcie i Grafika: Airbus Defence and Space
Robot został całkowicie wydrukowany za pomocą drukarki addytywnej (3D), wykorzystuje nawigację swobodną oraz system wykrywania i rozpoznawania twarzy. CIMON-2 nawiązuje głosowy kontakt dzięki głośnikowi z astronautami i obsługą naziemną poprzez układy łączności stacji, ma dostęp do biblioteki danych, a dzięki kamerze wysokiej rozdzielczości i kamerze stereo, może być wykorzystywany jako mobilna kamera do bieżącej pracy w kosmosie. Robot wyposażono w osiem mikrofonów do określania kierunków i dodatkowy mikrofon kierunkowy do poprawy rozpoznawania głosu (Fotobioreaktor Airbusa na ISS, 2019-04-27).
Dzięki sztucznej inteligencji, urządzenie potrafi rozpoznawać ludzką mowę, ale nie ma funkcji samodzielnego uczenia się, dlatego wymaga aktywnego instruktażu ze strony człowieka. Technologia SI zapewnia także lepszą nawigację w stanie nieważkości planując wszystkie ruchy i rozpoznawać obiekty na pokładzie stacji. Robot porusza się we wszystkich kierunkach, dzięki 12 wirnikom umieszczonym w otworach wewnątrz urządzenia. Pozwalają one na wykonywanie poleceń astronautów, podążanie za nimi (także samodzielnie), a nawet wykonywanie gestów, takich jak skinienie czy potrząsanie głową.
Pierwsza wersja robota-asystenta, CIMON-1, została opracowana przez około 50-osobowy zespół projektowy DLR, Airbusa, IBM i LMU, począwszy od sierpnia 2016, w ciągu dwóch lat. Prototyp przebywał na ISS od 2 lipca 2018 do 27 sierpnia 2019 podczas misji Horizons. Zadebiutował wówczas, 15 listopada 2018 podczas 90-minutowej interakcji z niemieckim astronautą ESA inż. Alexandrem Gerstem, jako pierwsze takie urządzenie w historii lotów kosmicznych. Robot powrócił na Ziemię i został ogłoszony niemieckim dobrem kultury. Jego następca, CIMON-2, został zbudowany przez 20-osobowy zespół w niecałe 12 miesięcy. Charakteryzuje się ulepszonymi mikrofonami, układem sterowania, stabilnością oprogramowania i ulepszonymi zdolnościami sztucznej inteligencji. Czas pracy na akumulatorach wydłużono o 30%.