Przejdź do serwisu tematycznego

Sport
zestaw do pielęgnacji dłoni wspinaczy Crux Hand Care Kit - pełna zawartość

Manicure dla wspinaczy – recenzja zestawu Crux HAND CARE KIT

2025-06-18

Mówi się, że jednym z najważniejszych narzędzi każdego wspinacza są dłonie. Podczas wspinania w skałach albo na panelu, podczas treningów na chwytotablicy czy drążku, właściwie przez cały czas palce…

Pociąg na narty

Pociąg na narty: Minister planuje zimowe połączenia z Alpami

2025-06-11

Minister Infrastruktury zapowiada na antenie Radia Zet uruchomienie sezonowych, bezpośrednich połączeń kolejowych z Polski prosto w Alpy na zimę 2025/2026. Jak wyglądają obecnie połączenia…

Huawei Watch Fit 4, zegarek sportowy w dobrej cenie

2025-05-23

Kolejne budżetowe, a jednocześnie całkiem porządne smartwatche pojawiają się na rynku. W końcu jest w czym wybierać i można w całkiem przyzwoitej ceni złapać całkiem fajne…

Forerunner 970 i 570 – nowe zegarki do biegania od Garmina

2025-05-16

Garmin zaprezentował właśnie dwa nowe zegarki dla biegaczy i triatlonistów. Mają one bogaty pakiet funkcji wspierających ludzi uprawiających te sporty, a także sporo…

Must HEWEA. Poczuj adrenalinę i moc niezawodności

2025-06-06

Miłośnicy off-roadu, przygotujcie swoje maszyny! Już 26 lipca 2025 roku w OFF-ROAD PARK Częstochowa odbędzie się Amatorski Rajd „Must HEWEA” –…

Koniec jazdy quadami w Tatrach?

2025-04-28

Turyści na quadach i motorach crossowych, a także ci, którzy kierują czterokołowymi buggy, mocno uprzykrzają życie mieszkańcom gmin pod Tatrami. Władze Zakopanego, przyłączają się do Poronina…

Drugi Rajd Rowerowy Weteranów już 9 czerwca

2025-06-06

Dnia 9 czerwca 2025 roku w Międzyrzeczu rusza II Rajd Rowerowy Weteranów, w którym to uczestnicy spotkają się w jednym celu: uczczenia pamięci  żołnierzy poległych w misjach poza…

Rowery wodorowe Hyryd Sport Bike 1.0 firmy HydroRide

Rowery Hyryd Sport Bike 1.0 już niebawem w Polsce

2025-05-26

Rowery z napędem wodorowym są przyszłością komunikacji. Łączą ekologię, zdrowy tryb życia i wygodę poruszania się, zwłaszcza po mieście. Już niebawem w Polsce powinny pojawić…

Must HEWEA. Poczuj adrenalinę i moc niezawodności

2025-06-06

Miłośnicy off-roadu, przygotujcie swoje maszyny! Już 26 lipca 2025 roku w OFF-ROAD PARK Częstochowa odbędzie się Amatorski Rajd „Must HEWEA” –…

Tegoroczny Pieniny Ultra-Trail® będzie rekordowy

2025-04-04

W weekend 25-27 kwietnia odbędzie się 12 edycja Pieniny Ultra-Trail®. Jeden z najważniejszych festiwali biegów górskich w Polsce kusi emocjami i nagrodami.

Wynajem łodzi na Mazurach jest po to by podziwiać piękne widoki

Wynajem łodzi na Mazurach 2025: Ile kosztuje Przygoda?

2025-06-02

MAZURY – Kraina Wielkich Jezior właśnie wkracza w czerwcowy klimat. Po najzimniejszym maju od trzech dekad rośnie apetyt na letni relaks na wodzie. Wszyscy wypatrują…

Spływ kajakowy Błękitny San w drugi weekend czerwca

2025-05-06

W dniach 13-15 czerwca 2025 roku odbędzie się piąta edycja Ogólnopolskiego Spływu Kajakowego Błękitny San. Miłośników kajakarstwa i przyrody czeka niezwykła przygoda…

Pociąg na narty

Pociąg na narty: Minister planuje zimowe połączenia z Alpami

2025-06-11

Minister Infrastruktury zapowiada na antenie Radia Zet uruchomienie sezonowych, bezpośrednich połączeń kolejowych z Polski prosto w Alpy na zimę 2025/2026. Jak wyglądają obecnie połączenia…

Rekordowa zima to przedewszystkim turyści w Zermatt

Szwajcarski boom narciarski: Rekordowa zima w Alpach

2025-06-05

Szwajcarskie stoki narciarskie przeżyły prawdziwe oblężenie w sezonie zimowym 2024/2025, bijąc historyczne rekordy liczby noclegów. Wciąż spływają dane podsumowujące minioną zimę…

Poradnik samoobrony – część 2

2021-05-18

W poprzednim odcinku  rozpocząłem cykl artykułów związany z szeroko rozumianą samoobroną. Poruszyłem wówczas aspekt prawny, przeanalizowałem sytuację niebezpieczną (próba kradzieży) i przedstawiłem kilka…

Poradnik samoobrony – część 1

2021-05-12

Kiedy słyszymy słowo samoobrona, zazwyczaj kojarzy nam się z walka związaną z obroną siebie, swoich bliskich lub dobra powierzonego nam pod opiekę. Rozszerzając…

zestaw do pielęgnacji dłoni wspinaczy Crux Hand Care Kit - pełna zawartość

Manicure dla wspinaczy – recenzja zestawu Crux HAND CARE KIT

2025-06-18

Mówi się, że jednym z najważniejszych narzędzi każdego wspinacza są dłonie. Podczas wspinania w skałach albo na panelu, podczas treningów na chwytotablicy czy drążku, właściwie przez cały czas palce…

Góry będą patrzyć na Tatra Fest 2025

Tatra Fest 2025: Święto Gór, Sportu i Ludzi

2025-06-02

Zakopane czeka na wielkie wydarzenie! Już niedługo, od 13 do 15 czerwca, w stolicy Tatr odbędzie się Tatra Fest 2025. To festiwal, który łączy sport na światowym…

Relaks
Bezpieczny kierunek na wakacje? Kraków i Polska!

Bezpieczny kierunek na wakacje? Polska!

2025-06-20

Czy wiecie, że tego lata nie musicie szukać dalekich kierunków, by poczuć się naprawdę bezpiecznie i komfortowo? Okazuje się, że to właśnie Polska w 2025 roku jawi się…

Kolej na Lato 2025

2025-06-17

Od 15 czerwca PKP Intercity startuje z projektem „Kolej na Lato 2025”, największą letnią ofensywą w historii przewoźnika. Rekordowa liczba pociągów, szybsze przejazdy do nadmorskich…

Dzień Dziecka 2025 nie może obyć się bez malowania twarzy

Dzień Dziecka 2025: Atrakcje w 5 największych miastach!

2025-05-28

Pierwszy czerwca to magiczny dzień, w którym cała uwaga skupia się na naszych najmłodszych i Jeśli zastanawiacie się, jak sprawić, by Dzień Dziecka był niezapomniany, zajrzyjcie…

Tradycyjne Święto Rękawki w Krakowie już 22 kwietnia

2025-04-14

Historycznie święto Rękawki było serią wiosennych obrzędów na cześć zmarłych, odprawianych w tradycji przedchrześcijańskiej. Współcześnie, od roku 2001, Centrum Kultury Podgórza oraz Drużyna Wojów…

Pyrkon 2025

Pyrkon 2025: Fantastyczna energia opanowała Poznań!

2025-06-14

Od wczoraj Poznań ponownie jest stolicą polskiej fantastyki. W piątek ruszyła dwudziesta trzecia edycja festiwalu Pyrkon, która na teren Międzynarodowych Targów Poznańskich przyciągnęła dziesiątki…

Góry będą patrzyć na Tatra Fest 2025

Tatra Fest 2025: Święto Gór, Sportu i Ludzi

2025-06-02

Zakopane czeka na wielkie wydarzenie! Już niedługo, od 13 do 15 czerwca, w stolicy Tatr odbędzie się Tatra Fest 2025. To festiwal, który łączy sport na światowym…

Pyrkon 2025

Pyrkon 2025: Fantastyczna energia opanowała Poznań!

2025-06-14

Od wczoraj Poznań ponownie jest stolicą polskiej fantastyki. W piątek ruszyła dwudziesta trzecia edycja festiwalu Pyrkon, która na teren Międzynarodowych Targów Poznańskich przyciągnęła dziesiątki…

Floryda – American Police Hall of Fame

2024-11-09

Będąc w okolicy Vailant Air Command warto podjechać do muzeum Police Hall of Fame. To naprawdę rzut beretem i dojechać tam można w pięć minut,…

Targi BookGame 2025 już w ten weekend w Krakowie

2025-03-20

W Krakowie po raz trzeci odbywają się targi gier planszowych i stolikowych BookGame. To jedno z największych wydarzeń tego typu w Polsce.

Zjava, czyli Warszawski weekend z grami

2025-02-13

W najbliższy weekend w Warszawie spotykają się miłośnicy gier fabularnych i planszowych. Wydarzenie to skierowane jest zarówno do nowicjuszy jak i weteranów tego typu rozrywek.

Między historią a fikcją – czy warto przeczytać „Wojnę Wschodnią. Kroniki”?

2025-02-14

Co by było, gdyby zimna wojna przerodziła się w otwarty konflikt zbrojny?
Piotr Langenfeld w swojej książce „Wojna Wschodnia. Kroniki” zabiera nas do alternatywnej wersji historii Polski…

„Zabić Ukrainę. Alfabet rosyjskiej agresji” – wojna oczami reportera

2025-02-12

Marcin Ogdowski to jeden z najbardziej cenionych polskich korespondentów wojennych, znany z bezkompromisowych, rzetelnych i często brutalnie szczerych relacji z frontów wojennych. Jego najnowsza książka,…

algi atakują Morze Śródziemne

Wakacje w cieniu inwazji: Algi, które najechały Morze Śródziemne

2025-06-09

Planujesz wakacje na słonecznych wybrzeżach Morza Śródziemnego? Wybierasz Hiszpanię, Portugalię a może Sycylię albo Majorkę? Zanim spakujesz walizki, poznaj nowe wyzwanie, z którym mierzą się…

Park Narodowy Doliny Dolnej Odry to malownicze miejsce

Czy Park Narodowy Doliny Dolnej Odry powstanie już niebawem?

2025-05-30

Stoimy u progu utworzenia nowego Parku Narodowego, obejmującego Dolinę Dolnej Odry. Decyzje włodarzy samorządowych już zapadły. Czas, by sprawą zajęła się „Warszawa”!

Zagrożenie ze strony niedźwiedzi!

2025-04-04

Przełom marca i kwietnia to okres kiedy głodne niedźwiedzie opuszczają swoje gawry po zimowym śnie. Spotkanie z kudłatymi zwierzętami jest w tym okresie najbardziej niebezpieczne.

Zamknięte szlaki w Karkonoskim Parku Narodowym

2025-03-14

Zaczyna się sezon godowy cietrzewi i sokołów. Od 15 marca zamknięte będą niektóre szlaki po polskiej i czeskiej stronie Karkonoszy.

Bezpieczny kierunek na wakacje? Kraków i Polska!

Bezpieczny kierunek na wakacje? Polska!

2025-06-20

Czy wiecie, że tego lata nie musicie szukać dalekich kierunków, by poczuć się naprawdę bezpiecznie i komfortowo? Okazuje się, że to właśnie Polska w 2025 roku jawi się…

Kolej na Lato 2025

2025-06-17

Od 15 czerwca PKP Intercity startuje z projektem „Kolej na Lato 2025”, największą letnią ofensywą w historii przewoźnika. Rekordowa liczba pociągów, szybsze przejazdy do nadmorskich…

Turystyka
Bezpieczny kierunek na wakacje? Kraków i Polska!

Bezpieczny kierunek na wakacje? Polska!

2025-06-20

Czy wiecie, że tego lata nie musicie szukać dalekich kierunków, by poczuć się naprawdę bezpiecznie i komfortowo? Okazuje się, że to właśnie Polska w 2025 roku jawi się…

UOKIK skontroluje linie lotnicze

UOKiK skontroluje tanie linie

2025-06-18

Tanie linie lotnicze – wygoda czy ukryte koszty? UOKiK mówi „sprawdzam”! Dowiedz się, dlaczego popularni przewoźnicy znaleźli się pod lupą Urzędu i jak…

Cogiteon

Muzeum Lotnictwa Polskiego i Centrum Nauki Cogiteon łączą siły

2025-06-17

Od zeszłego czwartku, dzięki nowemu porozumieniu między Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie a Małopolskim Centrum Nauki Cogiteon, turyści chcący odwiedzić obie instytucje zapłacą…

Albania

Plaże w Kraju Orłów: Albania Nieodkryta

2025-06-12

Szukacie słońca, turkusowej wody i krajobrazów, które zapierają dech w piersiach, ale macie już trochę dość tłumów w Chorwacji czy wygórowanych cen w innych popularnych kurortach?…

nadrzeczny krajobraz

Domek myśliwski w krainie bocianów

2025-06-09

Wędrówki z namiotem na plecach są dla mnie synonimem wolności. Mamy przy sobie wszystko, co jest niezbędne do przetrwania (przynajmniej na kilka następnych dni). Możemy robić…

Podlaski Bon Turystyczny, co trzeba wiedzieć?

2025-05-27

W niedzielę pierwszego czerwca rusza druga transza dofinansowań na Podlaski Bon Turystyczny. Przypominamy co trzeba wiedzieć by odebrać bon i zapłacić nim za odpowiedni nocleg.

Dubrownik piękne, historyczne miasto

Dubrownik mówi: „Respect the City”

2025-06-09

Dubrownik, perła Adriatyku, staje przed Tobą otworem… ale na nowych zasadach! Zmagając się z nadmiarem turystów, miasto zaostrza słynną kampanię „Respect the City”. Od 2025…

Podlaski Bon Turystyczny, co trzeba wiedzieć?

2025-05-27

W niedzielę pierwszego czerwca rusza druga transza dofinansowań na Podlaski Bon Turystyczny. Przypominamy co trzeba wiedzieć by odebrać bon i zapłacić nim za odpowiedni nocleg.

Samochodem przez USA: z Las Vegas do Yellowstone, cz. 20 Goblin Valley State Park

2025-05-27

Po opuszczeniu Moab i Parku Narodowego Arches, czekało na nas jeszcze dosłownie kilka ciekawych miejsc do odwiedzenia. Wyjechaliśmy z samego rana i ruszyliśmy do Goblin Valley State…

Samochodem przez USA: z Las Vegas do Yellowstone, cz. 19 Arches National Park

2025-05-10

Noc spędziliśmy w Moab. Uwielbiam to miasteczko. Roi się tam od hoteli, sklepów z pamiątkami i świetnych restauracji. To miejsce to jaka sama nazwa wskazuje „Gateway to outdoors”…

UOKIK skontroluje linie lotnicze

UOKiK skontroluje tanie linie

2025-06-18

Tanie linie lotnicze – wygoda czy ukryte koszty? UOKiK mówi „sprawdzam”! Dowiedz się, dlaczego popularni przewoźnicy znaleźli się pod lupą Urzędu i jak…

Kolej na Lato 2025

2025-06-17

Od 15 czerwca PKP Intercity startuje z projektem „Kolej na Lato 2025”, największą letnią ofensywą w historii przewoźnika. Rekordowa liczba pociągów, szybsze przejazdy do nadmorskich…

zestaw do pielęgnacji dłoni wspinaczy Crux Hand Care Kit - pełna zawartość

Manicure dla wspinaczy – recenzja zestawu Crux HAND CARE KIT

2025-06-18

Mówi się, że jednym z najważniejszych narzędzi każdego wspinacza są dłonie. Podczas wspinania w skałach albo na panelu, podczas treningów na chwytotablicy czy drążku, właściwie przez cały czas palce…

Buty Haix Black Eagle Adventure 3.0 GTX WS low postawione na łodzi, obok mocowania cumy

Wytuptane na lądzie i wodzie – recenzja butów Haix Black Eagle Adventure 3.0 GTX WS low

2025-06-16

Buty outdoorowe, albo trekkingowe, to jeden z tych tematów, o których można rozpisywać się godzinami. Obuwie trekingowe głównie kojarzy się z typowymi buciorami o wysokiej cholewce stabilizującej…

Atrakcje Turystyczne Bułgarii -

Atrakcje turystyczne Bułgarii: Podróż przez świat historii i natury

2025-06-13

Bułgaria dla wielu Polaków wciąż kojarzy się głównie ze Złotymi Piaskami i przystępnymi cenowo wakacjami All-Inclusive. To obraz prawdziwy, ale zaledwie fragment fascynującej mozaiki,…

Szybki wypad do Wenecji? Szykuj się na ekstra wydatek

2025-06-11

Wakacje tuż, tuż, a wielu z Was zapewne marzy o słonecznej Italii. Kiedy już wybierzecie się do Włoch, trudno będzie oprzeć się pokusie, by nie zajrzeć…

Bezpieczny kierunek na wakacje? Kraków i Polska!

Bezpieczny kierunek na wakacje? Polska!

2025-06-20

Czy wiecie, że tego lata nie musicie szukać dalekich kierunków, by poczuć się naprawdę bezpiecznie i komfortowo? Okazuje się, że to właśnie Polska w 2025 roku jawi się…

Protesty anty-turystyczne. Mieszkańcy mówią „nie”!

2025-06-16

Wakacje na południu Europy to dla wielu raj, lecz dla mieszkańców bywają koszmarem. 15 czerwca 2025 roku tysiące ludzi wyszło na ulice hiszpańskich, włoskich…

Sezon na poroża

2025-03-07

Na początku marca sezon, w którym samce jeleni i danieli zrzucają swoje poroże. Naturalnie znalezione rogi mogą być ciekawą pamiątka z wycieczki, ale gdzie i w jakich okolicznościach…

Schronisko PTTK na Magurze Małastowskiej powróci!

2025-02-12

Zamknięte w 2021 roku Schronisko PTTK na Magurze Małastowskiej ma zostać odnowione i rozbudowane. Prace ruszą wiosną.

Camper & Travel i SlowTravel – targi aktywnego wypoczynku

2025-04-24

Już najbliższy weekend na terenie Targów Kielce odbędą się dwa wydarzenia, które powinny zainteresować wszystkich miłośników aktywnego spędzania wolnego czasu. W świętokrzyskiej…

Czwarty Warsaw Caravaning Festival już za trzy tygodnie

2025-04-23

W drugi majowy weekend na warszawskim Torze Służewiec odbędzie się czwarta edycja zlotu Warsaw Caravaning Festival. Wielbiciele caravaningu zachęcają wszystkich do odwiedzin na festiwalu…

Człowiek
Grit X2

Polar Grit X2. Kompaktowy zegarek dla globtroterów

2025-06-18

Polar prezentuje Grit X2 – kompaktowy i wytrzymały zegarek outdoorowy, który ma zredefiniować rynek urządzeń do noszenia. Nowy model łączy flagowe technologie marki, w tym…

Garmin Venu X1

Garmin Venu X1. Stylowy smartwatch premium od Garmina

2025-06-16

Garmin rozszerza swoją ofertę premium o bardzo stylowy model Venu X1, kierując go do klientów, dla których zaawansowane funkcje smart są równie ważne, co rozbudowane możliwości…

Nowe noże SIG Sauer x Eikonic Knife Company

2025-06-13

SIG Sauer, pochodzący z USA producent broni palnej, połączył siły z marką Eikonic Knife Company, aby stworzyć nową linię noży składanych klasy…

Recenzja systemu oświetlania Wisport Sunfibre

2025-06-06

Widoczność na drodze jest motywem przewodnim niezliczonych kampanii informacyjnych. Zwłaszcza kiedy napotkamy niespodziewane trudności, takie jak mgła, śnieżyca czy deszcz, ryzyko wypadków…

Garmin Venu X1

Garmin Venu X1. Stylowy smartwatch premium od Garmina

2025-06-16

Garmin rozszerza swoją ofertę premium o bardzo stylowy model Venu X1, kierując go do klientów, dla których zaawansowane funkcje smart są równie ważne, co rozbudowane możliwości…

Nowe noże SIG Sauer x Eikonic Knife Company

2025-06-13

SIG Sauer, pochodzący z USA producent broni palnej, połączył siły z marką Eikonic Knife Company, aby stworzyć nową linię noży składanych klasy…

Amazfit Balance 2 w dwóch odsłonach

Amazfit Balance 2: “Średniopółkowiec” z potencjałem

2025-05-29

Na horyzoncie pojawia się kolejna świeżynka od Zepp Health – Amazfit Balance 2. Ten najnowszy smartwatch chińskiego producenta to nie tylko ewolucja, ale spory skok w przód…

Forerunner 970 i 570 – nowe zegarki do biegania od Garmina

2025-05-16

Garmin zaprezentował właśnie dwa nowe zegarki dla biegaczy i triatlonistów. Mają one bogaty pakiet funkcji wspierających ludzi uprawiających te sporty, a także sporo…

Kosmiczne jedzenie Astro menu od LYOFOOD w sprzedaży

2025-05-23

LYOFOOD, polski producent żywności liofilizowanej, wprowadza do dystrybucji nowe Astro menu, w skład którego wchodzą polskie dania oraz desery stworzone na potrzeby projektu Bonus Food…

Pierwszy hotel Mövenpick w Polsce

2025-02-10

6 lutego w Karpaczu otwarty został pierwszy w Polsce hotel należący do szwajcarskiej sieci Mövenpick. W pięciogwiazdkowym hotelu gości czeka ponad sto pokoi wraz z odpowiednim…

Patagonia

Śmieciozoik. Patagonia stanęła do walki z fast fashion

2024-08-26

Patagonia w filmie „The Shitthropocene” ostrzega przed erą „taniego szajsu” i niekończącej się konsumpcji. Choć humorystyczny ton nawiązuje do stylu Philomeny Cunk, przekaz filmu…

Tani sprzęt – problem czy rozwiązanie? Recenzja refleksyjna

2024-04-26

Ale tandeta… Do czego to ma służyć? Z czego to zrobili, z gumolitu? Ostrości nie trzyma i gnie się na wszystkim! Ale słabe szwy… I już się sprało… Oraz wiele, wiele innych narzekań.…

Guns N’ Roses zagra na Rock For People!

2024-12-09

Organizatorzy festiwalu Rock For People, który organizowany jest w Hradec Kralove w Czechach, ogłosili dzisiaj kolejną gwiazdę, dodając jednocześnie piąty dzień. Z okazji 30.…

Rock For People – znamy pierwsze gwiazdy!

2024-11-14

Rock for People zachwycił fanów ogłoszeniem pierwszych trzydziestu artystów – w tym dwóch headlinerów – którzy wystąpią na 30. edycji festiwalu. W lecie Park…

Grit X2

Polar Grit X2. Kompaktowy zegarek dla globtroterów

2025-06-18

Polar prezentuje Grit X2 – kompaktowy i wytrzymały zegarek outdoorowy, który ma zredefiniować rynek urządzeń do noszenia. Nowy model łączy flagowe technologie marki, w tym…

Garmin Venu X1

Garmin Venu X1. Stylowy smartwatch premium od Garmina

2025-06-16

Garmin rozszerza swoją ofertę premium o bardzo stylowy model Venu X1, kierując go do klientów, dla których zaawansowane funkcje smart są równie ważne, co rozbudowane możliwości…

Grit X2

Polar Grit X2. Kompaktowy zegarek dla globtroterów

2025-06-18

Polar prezentuje Grit X2 – kompaktowy i wytrzymały zegarek outdoorowy, który ma zredefiniować rynek urządzeń do noszenia. Nowy model łączy flagowe technologie marki, w tym…

Ze Smart Band 10 można śmiało wybrać się pobiegać

Wszystko co wiemy o Xiaomi Smart Band 10

2025-06-10

Xiaomi przygotowuje się do wprowadzenia na rynek nowej generacji swojej popularnej opaski fitness, Smart Band 10. Urządzenie ma zaoferować większy ekran i częściowo aluminiową…

Bezpańskie psy

Bezpańskie psy pod ostrzałem. Turyści rozśwcieczeni

2024-08-28

Nowe tureckie prawo jest skierowane bezpośrednio w bezpańskie psy, których na tę chwilę jest około 4 milionów w całym kraju. Prawo wymusza na gminach ubój tych zwierząt…

Lornetka Vortex Vulture 10×56 HD

2024-05-19

Przyznam, że gdy pierwszy raz zetknąłem się z lornetką Vulture HD 10×56 od Vortexa, nie byłem przekonany, czy jest faktycznie tak superancka, jak świadczą pochlebne opinie na rozmaitych…

Kalendarium

Krakowski Festiwal Górski 2024 – pięć rzeczy, które trzeba wiedzieć

2024-12-05

Krakowski Festiwal Górski odbędzie się już w najbliższy weekend (7-8 grudnia) w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Pasjonaci gór i wspinacze – jeśli jeszcze…

Pol'and'Rock

Pol’and’Rock Festival 2024. Kolejne gwiazdy zapowiedziane

2024-06-28

Coraz więcej gwiazd dołącza do line-upu Pol’and’Rock Festival 2024. Co więcej, ostatnio ogłoszono artystę, który z pewnością zaskoczy wielu fanów. Kogo zobaczymy na scenie podczas…

Żar i płomień: jak rozpalać, utrzymywać i używać ognia

Ogień to jeden z czterech żywiołów. Najstarsze świadomie używane przez ludzi źródło energii, bez którego nie byłoby naszej cywilizacji. Dziś mimo płonnych frazesów o ujarzmieniu natury wciąż jesteśmy od niego zależni.

Każdy kto bywał na biwakach wie jak ważny jest ogień, gdy przebywamy w terenie. Dając światło i ciepło staje się punktem centralnym każdego obozu. Jest z jednej strony życiodajny, z drugiej pozostaje groźnym i destruktywnym żywiołem. Posługiwanie się ogniem to trudna sztuka, której fragmenty opiszę w artykule. Skupię się na jego użytkowaniu i różnych rodzajach opału.

Rozpalanie

Metod rozpalania ognia jest wiele. Każda kultura wytworzyła własne związane ze środowiskiem, w którym przyszło się jej rozwijać. Niemniej w każdej można wyróżnić cztery fazy: źródło ognia, hubka, podpałka i opał. Ich określenie i dalszy podział zależy od zastosowanego surowca i narzędzi.
My, współcześni Europejczycy, dysponujemy dziesiątkami sposobów na rozniecanie ognia. Nosimy zapałki i zapalniczki, a czasem krzesiwa magnezowe. Dodatkowo odtwarzamy stare, przedpotopowe metody, takie jak łuk lub świder ogniowy albo krzesiwa kowalskie. Wszystko to nazywamy źródłami ognia. Ich zadaniem jest dostarczenie iskry i wytworzenie na tyle dużej temperatury, żeby zajęła się hubka. To umowny termin określający pierwszy materiał, który zapalamy od iskry.
Hubka płonie przez kilka sekund i umożliwia przekazanie ognia dalej. Nazwa pochodzi od sproszkowanego, wewnętrznego miąższu Huby: zdrewniałych owocników grzybów nadrzewnych i nadrewnowych. Po wysuszeniu ten materiał wyjątkowo łatwo zajmuje się ogniem. Rolę tą może pełnić puch roślinny (oset i pałka wodna), zeskrobana kora brzozowa, a z nowocześniejszych metod: strzępy papieru, wata opatrunkowa, tampon i inne.
Pierwszy płomień przenosimy na podpałkę. W tej kategorii mieszczą się wszystkie materiały, które palą się kilkanaście-kilkadziesiąt sekund, a czasem nawet kilka minut. Proces zachodzi w znacznie wyższej temperaturze, emitując więcej światła i ciepła. Najczęściej w tej roli wykorzystywana jest kora brzozowa, suche, cienkie gałązki, igliwie, suche trawy lub podpałki chemiczne (na przykład grillowa) i preparowane (choćby strużki drewna nasączone żywicą). Te ostatnie mogą jednocześnie pełnić rolę hubki, czyli zapalać się od źródła ognia, a potem palić się nawet kilka minut.
Opałem jest to wszystko, co wkładamy do ognia chcąc go podtrzymać. Stare powiedzenie mówi, że ogień jest żywą istotą: musi jeść i oddychać. To prawda, bo bez tlenu i stale dostarczanego opału po prostu zgaśnie. W warunkach obozowych tę rolę najczęściej pełni drewno, które znajdujemy wokół siebie. Zwykle są to gałęzie, czasem jakieś pieńki, zdarza się, że martwe drzewko, które dobrze posłuży do wytworzenia żaru. Na stepach i pustyniach jako opał służą wysuszone odchody ludzkie i zwierzęce.


Narzędzia przydatne przy ognisku: siekierka, nóż, źródła ognia, hubki i rozpałki

Opału nigdy nie wrzucamy do ognia. Według tradycji wielu ludów pierwotnych wrzucanie czegoś do ognia jest obrazą dla żywiołu. To objaw braku szacunku dla Dziadka ognia, któremu posiłek (opał) należy podawać, a nie rzucać jak psu. Te same zwyczaje mówią, że rozpalający się ogień należy powitać, a gaszony pożegnać. Nie należy też palić w nim śmieci.


Kilka przydatnych odmian hubki i rozpałki. Od lewej: puch ostu, pałka wodna, tampon higieniczny, wata opatrunkowa, kora brzozowa i gałązki sosnowe z igliwiem

Cel

Istnieją dwa podstawowe cele rozpalania ognia. Pierwszym z nich jest uzyskanie światła. W ciemnościach jest trudno zrobić cokolwiek. W razie zagrożenia pożarowego lepiej użyć latarek, bowiem są bezpieczniejsze i bardziej funkcjonalne. Drugim celem jest uzyskanie ciepła. Potrzebujemy go do zachowania funkcji życiowych organizmu chroniąc go przed wychłodzeniem i częściej stosujemy do przygotowania potraw. Tu zastępstwem może być turystyczna kuchenka. Jeżeli wprowadzono zakaz wstępu do lasu, temperatura powietrza raczej nikomu nie będzie zagrażała.


Puch ostu ułożony z korą brzozową (widoczna strona wewnętrzna), czyli hubka i rozpałka gotowe do podpalenia

Ognisko w lesie

Należy być świadomym, do czego ogień jest nam potrzebny oraz w jakim środowisku go palimy. Od tego zależy czy spełni swoje zadanie i nie wyrwie się spod kontroli. Najczęściej będziemy chcieli rozpalać ognisko w lesie. Prawo narzuca tutaj wiele ograniczeń. Należy bezwzględnie trzymać się wyznaczonych do tego miejsc i zwracać uwagę na poziom zagrożenia pożarowego. Dotyczy to również lasów prywatnych.
Przy trzecim stopniu zagrożenia pożarowego obowiązuje zakaz wstępu do lasu. To nie przelewki. Wówczas wilgotność gleby i powietrza jest tak niska, że naprawdę jedna iskra jest zdolna wywołać pożar na ogromnej przestrzeni. O szczególne zachowanie rozsądku proszeni są wszyscy miłośnicy survivalu. Żadne ostrzeżenie przeciwpożarowe nie jest bezpodstawne. Leśnicy wiedzą co robią, mają za sobą lata nauki i doświadczenia. Lepiej niż ktokolwiek inny znają specyficzne warunki obszarów leśnych którymi się opiekują.
Jeśli koniecznie chcecie palić ogień w lesie, niech to będzie w miejscu do tego wyznaczonym. Tu można szlifować swoje umiejętności w przekonaniu, że nie spowoduje się wypadku. Poza takimi miejscami, możemy rozpalać ogień tylko w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia. Na przykład, kiedy zgubimy się w górach i musimy się ratować przed wychłodzeniem organizmu.


Wykarczowany pieniek drzewa. Dobra wkładka na dno ogniska do utrzymywania żaru

Zabezpieczenie ognia

Można zastosować wiele różnych układów ogniska. W zależności od warunków i celu palenia ognia, różne układy i metody sprawdzają się lepiej lub gorzej. Ważne jest, żeby posługiwać się opałem w miarę suchym i dobrze dobranym: nie za twardym, nie za miękkim i połamanym w taki sposób, aby pasował do wielkości ogniska.


Przekrój wilgotnego, zbutwiałego drewna. Z punktu widzenia poszukiwacza opału niegodne uwagi

Rozpalając ognisko należy pamiętać, żeby ogień zabezpieczyć. Odsunąć ściółkę leśną, suchą trawę, wykopać talerz (okrągłe wgłębienie w ziemi) i obłożyć ognisko kamieniami. To podstawowe zasady bezpieczeństwa, chroniące przed wypadkami i las przed tragicznymi skutkami ludzkiej nieuwagi.
Ognisko musi być maksymalnie oddalone od drzew i zabezpieczone. Podstawą jest głęboki talerz i kamienie albo wał ziemny wokół paleniska. Ten ostatni dobrze jest wzmocnić od wewnątrz kamieniami lub patykami. Obowiązkowo należy uprzednio odsunąć ściółkę.
Na nadmorskiej plaży trzeba wziąć pod uwagę silne porywy wiatru. Nie chodzi tu tylko o ochronę ogniska przed zgaszeniem, ale też zabezpieczenie przed wydmuchami żaru z paleniska. Możemy w tym celu poszukać zagłębienia terenu lub zbudować zasłonę z gałęzi.
Jeszcze większym problemem są podmuchy wiatru na stepach. Tu nie obejdzie się bez wkopania ogniska w ziemię i zasłony. Nie chcemy, żeby stepowy wicher roznosił miriady iskier po suchej trawie rosnącej wokół nas.


Źle potraktowany opał z drzew iglastych generuje duże ilości iskier. Należy uważać, bo wystarczy jeden silniejszy powiew by wywołać pożar

Do gotowania i oświetlania

Generalnie możemy podzielić układy ogniska na dwie grupy: do gotowania i oświetlania lub ogrzewania i pieczenia. Zasada jest prosta – w pierwszej konfiguracji potrzebny jest płomień. Otwarty ogień jest mniej gorący od żaru, ale do zagotowania wody potrzebujemy tylko 100 stopni Celsjusza.
Do gotowania i oświetlania stosuje się te układy ognisk, w których gałęzie stoją ukośnie w palenisku zapewniając większy dostęp powietrza. Płomień strzela w górę, obejmuje pojemnik z wodą, któremu przekazuje dużo energii i w krótkim czasie uzyskać można wrzątek. Najbardziej użyteczny będzie stożek (stos, watra) lub przeciwdeszczowy szałas. Duży płomień oznacza oczywiście więcej światła.


Wysoki płomień oświetla i pozwala wygodnie gotować. Do tego celu najlepiej nadaje się opał z drzew iglastych

Do ogrzewania i pieczenia

Do ogrzewania i pieczenia, potrzebny jest żar. Jego wytworzenie wymaga wolniejszego spalania z mniejszym dostępem powietrza. Lepsze są więc te układy ogniska, w których drewno po prostu leży w palenisku. Wytwarza ono wyższą temperaturę, pali się wolniej i generuje mniej popiołu.
Do ogrzewania i pieczenia należy użyć grubszego opału i dać ognisku trochę czasu, aby żaru się uzbierało. Możemy bezpieczniej niż przy płomieniach ułożyć się w pobliżu. W nagromadzony żar da się wsunąć ziemniaki, rybę w glinie lub menażkę z mięsem. Taki układ ognia posłuży też do rozgrzewania kamieni. Przydadzą się, gdy nie mamy ognioodpornego pojemnika na wodę lub chcemy je wnieść do szałasu by uzyskać improwizowany grzejnik. Trzeba pamiętać, aby kamienie nie były wyciągnięte z wody. Wówczas pękają w żarze i mogą strzelać odłamkami na boki. Do ogrzewania i pieczenia sprawdzi się palenisko typu studnia, stos syberyjski lub układanie kłód poziomo, prostopadle do siebie.


Opał z drzew liściastych lepiej sprawdza się do wytwarzania żaru. Przy takim ognisku można się ogrzać, smażyć i podpiekać jedzenie

Opał

Opałem jest najczęściej znalezione w lesie drewno. Głównymi czynnikami decydującymi o tym, jak ognisko będzie się palić są jego jakość i grubość. Opał powinien być spoisty, twardy i suchy. Opadłe gałęzie, zwalone pnie i pniaki, martwe drzewa jeszcze stojące w lesie, martwe gałęzie w dolnych partiach pni drzew to materiał którego szukamy.
Zbyt duże do naszych potrzeb gałęzie i pniaki łupiemy stosownymi narzędziami. Należą do nich saperka, siekierka lub nóż. Uważać należy na sęki. Przy łupaniu nożem (batonowniu) szczególnie twardych gatunków drewna mogą nawet zniszczyć ostrze. Kłody należy ciąć wzdłuż po długości, a nie w poprzek układu włókien.
Warto wiedzieć, że drewno potrzebuje czasu by dogłębnie przemoknąć. Wewnątrz grubszego kawałka możemy znaleźć fragment wystarczająco suchy na rozpałkę lub podtrzymania ognia, nim strona zewnętrzna wyschnie.
Istotną kwestią jest gatunek drzewa, z którego pochodzi opał. Każde jest trochę inne, a odmienne właściwości wpływają na proces spalania. Pospolite krzewy, jak leszczyna, kruszyna lub wierzba (drzewo, nie krzew), mimo że mają pozornie twarde gałęzie palą się błyskawicznie. Dają niewielki płomień i mało żaru. Nie warto ich używać na opał, jeśli w zasięgu znajdzie się coś innego.


Buk. Łatwo go rozpoznać dzięki charakterystycznej gładkiej, srebrzystej korze. Drewno uschłych gałęzi nabiera pomarańczowego zabarwienia

Drzewa iglaste

Uogólniając, drewno drzew iglastych jest bardziej miękkie, pali się szybko w niższej temperaturze i daje spory płomień. Nadaje się do gotowania i oświetlania. Małe gałązki oraz suche igliwie doskonale pełnią funkcję rozpałki. W lasach iglastych, szczególnie młodszych, łatwo znaleźć martwe drzewka, a na pniach wiele obumarłych gałązek. Drewno spala się niemal całkowicie i daje mało żaru. Szybko nasiąka wodą, ale też szybko schnie, więc krótko po deszczach łatwiej o suchą sosnę niż buka. Paląc drewno iglaste należy bardzo uważać, gdyż powoduje to znaczne iskrzenie, szczególne igliwie.

 


Rude sosny na tle innych drzew to typowy pokrój i widok polskiego lasu

Drzewa liściaste

Drewno drzew liściastych jest twardsze i pali się wolniej, za to w wyższej temperaturze. Powstaje z niego dużo żaru, a płomień jest mniejszy. Długo trzyma wilgoć. Trudniej je łupać, a sęki są wyjątkowo trudne do rozbicia. Jest też mniej łamliwe. Jednak, jeśli chcemy zbudować długo płonący stos, utrzymać żar i ogrzać obozowisko, nic nie zastąpi porządnego kawałka grabu lub dębu. Włożony na dno ogniska, może trzymać żar przez wiele godzin i ułatwić ponowne rozpalenie o poranku.

Wartość energetyczna

Wartość energetyczna to bardzo ważny współczynnik dla drewna kupowanego na opał. Dla nas trochę mniej przydatny, gdyż zależy od wielu czynników na które nie mamy wpływu. Istotna jest długość i sposób suszenia, wilgotność, udział kory w masie drewna i tak dalej. Dla korzystających z tego co podarowała matka natura, kilowatogodziny i kilokalorie mają znikomą wartość informacyjną.
Mimo to, warto zapoznać się z tabelą wartości energetycznej kilku wybranych gatunków drewna. Wybór dokonano na podstawie częstotliwości występowania danych drzew w polskich lasach. Jedna kilowatogodzina (kWh) to mniej więcej 860 kilokalorii (kcal). Jest to przelicznik przybliżony, tylko dla zobrazowania zagadnienia.

Na podstawie własnych doświadczeń udało się sporządzić tabelę przydatną każdemu miłośnikowi polowych ognisk.

Tabele uświadamiają, czego możemy się spodziewać po drewnie z danego gatunku drzewa i dlaczego czasem warto posegregować materiał zebrany na ognisko.

Co omijać

Pozostaje jeszcze poruszyć kwestię, czym palić nie należy. Po pierwsze: próchnem i zbutwiałym drewnem, które jest mało spoiste. Suche spala się błyskawicznie, a wilgotne przydusza ogień i tworzy bardzo dużo dymu. Tak samo będą się zachowywały w ognisku huby, kora, mech i szyszki, które w dodatku często strzelają. Na opał nie będą nadawały się także świeże gałęzie i kawałki drewna. Dlatego nie warto ścinać żywych drzew i ich elementów. Taki materiał jest zbyt mokry, żeby się dobrze palił. Skręcone wiechcie trawy dadzą słomiany ogień, czyli spalą się błyskawicznie lub utworzą żar o relatywnie niewielkiej temperaturze. Analogicznie zachowają się suche liście.

Rozpoznawanie drzew

Najtrudniejszym zagadnieniem jest rozpoznawanie gatunków drzew. Można oczywiście próbować rozpoznawać je na zdjęciach, ale lepsze są jednak własne doświadczenia. Pamiętać należy o kilku prostych zasadach. Po pierwsze, drzewa rozpoznajemy po korze i listowiu (warto dodać, że igły to też forma listowia). Po drugie, martwe gałęzie wyglądają nieco inaczej niż żywe. Przed rozpaleniem ogniska warto pójść do lasu i ocenić go pod tym kątem. Po trzecie, to że jakaś gałąź leży pod sosną wcale nie oznacza, że jest sosnowa. W to miejsce mogli ją przynieść inni ludzie, zawlec zwierzęta czy przygnać wiatr. To tworzy bałagan w lesie, a my potrzebujemy się w tym zamieszaniu odnaleźć.


Typowy widok młodego lasu iglastego (w tym przypadku jodłowy). Rzadkie poszycie i dużo martwych gałązek na pniach drzew, które tylko czekają by je zebrać na rozpałkę


Sosna o grubo karbowanej korze w dolnej partii pnia z wyraźnym wykwitem żywicznym

Dąb

Dąb to dawne święte drzewo Słowian, poświęcone Perunowi. Drewno doskonałe do ogrzewania obozu i rozgrzewania kamieni. Pali się równo i powoli, daje mnóstwo żaru, który czasem ciężko ugasić. Dąb jest twardy, trudno łamliwy i zupełnie nie nadaje się na rozpałkę. Porcjować najlepiej piłą, bo potrafi ukruszyć siekierę, o nożach nie wspominając. Wrzucając solidny kawał dębu do ogniska uzyskamy żar utrzymujący się wiele godzin. Dokładamy go do ogniska najlepiej gdy jest już dobrze rozżarzone. Dąb występuje w lasach grądowych i mieszanych, czasem w postaci gajów dębowych. Rzadko występuje w górach i nie lubi nadmiaru wilgoci.

 


Dąb. Najbardziej charakterystyczny dla tego drzewa jest kształt liści i podłużna faktura kory. Im starsze drzewo tym większe fraktale

Buk

Buk ma zbliżone właściwości do dębu. Występuje z reguły na wyżynach, często w towarzystwie jodły i świerka. Dla naszych potrzeb to idealne połączenie. Po liściach można go pomylić z grabem, ale do naszych celów nie jest to duża różnica, gdyż palą się tak samo.


Dosyć typowy pokrój buka. Należy uważać, bo to drzewo bardzo łatwo ulega zwyrodnieniom, zmieniającym jego kształt i fakturę kory

Brzoza

Brzoza to jedno z najbardziej popularnych drzew w Polsce. Występuje niemal na każdej wysokości, nie ma dużych wymagań glebowych – jest rośliną pionierską. Prędzej czy później zawsze można je znaleźć. Trudniej o nie w głębi lasu, bo lubi dostęp światła słonecznego. Brzoza jest dobra na opał, choć daje niewielki płomień. Wysuszona kora to fantastyczna rozpałka. Łatwo znaleźć powalone pnie, z których okrywa odchodzi płatami. Brzoza rośnie w lasach liściastych i mieszanych, czasem wtrąca się też do iglastych. Warto zabrać zapas kory, na wypadek gdyby głębiej w puszczy już jej nie było.

Brzozę można łatwo rozpoznać po efektownej, cienkiej i białej korze

Jodła

Jodła tego drewna nie należy używać, gdy naprawdę się nie musi. A na pewno nie należy drzewa niszczyć. Jodła to roślina chroniona i bardzo cenna dla ekosystemu, a dla nas nieszczególnie przydatna. Po korze łatwo pomylić ze świerkiem, ale ten ma zupełnie inne igliwie. Igły jodły są płaskie i charakteryzują się dwoma jasnymi paskami w części spodniej. Pali się całkiem nieźle, daje spory płomień, dobrze się na niej gotuje, jednak jeśli masz wybór, użyj świerka.


Kora jodły o porowatej, drobnej fakturze


Igły jodły widziane od spodu. Dwa jasne paski na każdej, są cechą charakterystyczną dla tego drzewa

Modrzew

Modrzew był niegdyś popularny. Obecnie jego drzewostan jest silnie przetrzebiony i trudno go znaleźć w polskich lasach. Gałązki nadają najwyżej na rozpałkę. Większy pień, jak na drzewo iglaste, daje dużo żaru. Pamiętaj, że modrzew jest chroniony, więc jeśli nie umierasz z zimna – nie ruszaj.

Kora modrzewia z wiekiem staje się gruba i głęboko spękana

Liście modrzewia, jako jednego z nielicznych gatunków drzew iglastych, opadają na zimę

Świerk

Świerk to klasyczne, pospolite drzewo iglaste. Pień jest podobny do jodłowego, ale odróżnia się krótkimi, ostrymi i okrągłymi igłami. Suche gałązki z igliwiem nadają się na rozpałkę. Drewno świerkowe daje spory płomień, szybko się spala i dostarcza znikomą ilość żaru. Najbardziej lubi góry i tereny wyżynne, gdzie często towarzyszy bukom.

Świerk to drzewo wiecznie zielone – nie gubi liści (igieł) na zimę. Igły są ciemozielone, skrętnoległe i sztywne, na przekroju czworokątne

Sosna

Sosna to najpospolitsze w Polsce drzewo iglaste. Występuje w różnych odmianach na każdej wysokości we wszystkich klimatach umiarkowanych. Charakterystyczna ruda kora i długie igły sprawiają, że jest nie do pomylenia z żadnym innym drzewem. Sosna jest doskonała na rozpałkę i do gotowania. Drewno zawiera dużo żywicy, więc łatwo znaleźć smolne kawałki: fragmenty przesycone, niegdyś używane do produkcji smoły. Paląc się wydzielają dużo gęstego, tłustego dymu. Smolne drewno, jak inaczej się je nazywa, po rozszczepieniu znane jest jako łuczywo. To doskonały materiał na rozpałkę, może się zapalić nawet, gdy jest wilgotny.


Wysuszony pień sosny stojący w lesie. Kora sama odchodzi płatami. Po powaleniu i pocięciu, opał doskonały. Drewno miękkie, więc więcej światła a mniej żaru


Przekrój gałązki sosnowej z dużą ilością żywicy. Wyraźnie widoczna młoda, ruda kora

Podsumowanie

Poruszyliśmy wiele kwestii dotyczących relacji drewno-ogień. Podsumowując, można stwierdzić, że do gotowania lepiej nada się drewno iglaste, a do ogrzewania liściaste. Pamiętajmy zawsze o zasadach bezpieczeństwa. Oprócz tego, zapraszamy serdecznie do lasu, aby oglądać, badać, poznawać i eksperymentować, nabierać wiedzy z doświadczenia i przekładać teorię na praktykę. Niech wszystkie rozniecone przez was ogniska dobrze się palą, spełniają swoje zadania, nie powodując wypadków i pożarów. Howgh!

Sprawdź podobne tematy, które mogą Cię zainteresować

Komentarze

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.

Dodaj komentarz

X