We wtorek, 11 marca 2025, Air Force Life Cycle Management Center (AFLCMC) Dowództwa Logistycznego USAF z bazy lotniczej Robins w stanie Georgia, w imieniu Departamentu Obrony USA, zawarło umowę o wartości 98 438 453 USD (379,43 mln zł) z Battelle Memorial Institute w Columbus w Ohio na produkcję i wsparcie zestawów do prowadzenia oprysków lotniczych EMASS (Electronic Modular Aerial Spray System) ze średnich samolotów transportowych Lockheed Martin C-130J-30 Super Hercules.
Dysze wylotowe systemu EMASS / Zdjęcia: USAF
Ta umowa obejmuje wszystkie części, elementy, komponenty elektroniczne, zakup elementów o długim czasie realizacji, tymczasowe wsparcie umowy i zestawy produkcyjne. Prace będą wykonywane w Columbus, w Ohio i oczekuje się, że zostaną ukończone do 10 marca 2030. Battelle Memorial Institute była jedynym oferentem. W momencie zawarcia umowy żadne środki nie zostały jeszcze uruchomione.
Zestawy EMASS trafią na wyposażenie 910. Skrzydła Lotnictwa Transportowego (910th Airlift Wing) z bazy lotniczej Youngstown Air Reserve Station w stanie Ohio, które jest jedyną jednostką w USAF wykonującą powierzchniowe opryski i zrzut innych substancji rozpylających przeciwko owadom przenoszącym choroby, szkodnikom, jak i neutralizacji wycieków ropopochodnych poprzez rozpraszanie ich w dużych zbiornikach wodnych, walkę z pożarami czy neutralizację niewybuchów na poligonach. Od 17 lipca 2024 rozpoczęły się dostawy najnowszych samolotów C-130J-30 Super Hercules, które w ośmiu egzemplarzach w tej roli będą zastępować sześć starszych C-130H.
Zbiornik na substancje czynne wewnątrz ładowni C-130
System EMASS opracowywany od początku lat 2000. wszedł w fazę testową w lipcu 2022, jako następca obecnie stosowanego systemu MASS (Modular Aerial Spray System), opracowanego w latach 1980. W marcu 2023 zrealizowano pierwsze ćwiczenia z nowym zestawem, a testy wdrożeniowe kontynuowano w marcu 2024. Teraz rozpocznie się produkcja seryjna.
W porównaniu ze swoim poprzednikiem, jak nazwa wskazuje, system jest w pełni elektronicznie sterowany. Składa się ze zbiornika na substancje czynne umieszczonego wewnątrz ładowni samolotu transportowego C-130 Hercules oraz dysz wylotowych rozmieszczonych na zewnątrz po obu stronach kadłuba w jego tylnej części, które pod ciśnieniem rozpylają odpowiednie środki.
Poza tym większość części zamiennych do MASS nie jest już produkowana (w tym części ruchomych), a starszy zestaw mógł pomieścić zaledwie 7570 litrów (2000 galonów), podczas gdy EMASS może pomieścić do 13 250 l (3500 galonów). Przy czym przy typowych zadaniach zbiorniki nie są zapełniane maksymalnie, a odpowiednio, do 6815 l (1800 galonów) i 11 350 l (3000 galonów).
Przykładowe zadanie dla 910. Skrzydła Lotnictwa Transportowego to prowadzenie z pułapu zaledwie 45 metrów (150 stóp) oprysku insektycydu o nazwie Dibrom do masowego zabijania przenoszących różne choroby dużych chmar komarów. Zaledwie 3,8 l (1 galon) tej substancji pozwala na pokrycie obszaru o powierzchni 51,8 ha (128 akrów) na 103,6 ha (256 akrów). Choć jest uznawany przez amerykańską Agencję Ochrony Środowiska EPA (Environmental Protection Agency) za bezpieczny dla człowieka, to np. w Unii Europejskiej jest zakazany, gdyż zawiera fosforan Naled, uznawany za potencjalnie niebezpieczny (jako wysoce toksyczny dla pszczół oraz umiarkowanie toksyczny dla ptactwa). Co ciekawe, w latach 2015-2016 opryski Dibromem pozwoliły na zapobiegnięcie rozprzestrzeniania się wirusa Zika w USA.