11 stycznia Władimir Lepin, dyrektor generalny rosyjskiego koncernu TIEChMASz, poinformował że 40-mm granatnik maszynowy AGS-40 Bałkan przechodzi obecnie wojskowe próby poligonowe. Obejmują one sprawdzenie zmodernizowanych elementów broni (m.in. podajnika, taśmy nabojowej i celownika dzienno-nocnego), co miało polepszyć niezawodność i efektywność konstrukcji. Testy produkowanego przez Koncern Kałasznikowa AGS-40 mają zakończyć się w 2018, a po pozytywnej ocenie granatnika planowane jest jego przyjęcie do uzbrojenia sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej.

Masa granatnika maszynowego AGS-40 Bałkan na podstawie trójnożnej wynosi 32 kg, zaś załadowanej 20-nabojowej skrzynki amunicyjnej to 14 kg. Amunicja podawana jest z prawej strony. Z granatnika można prowadzić ogień stromotorowy oraz prostoliniowy na maksymalną odległość 2500 metrów z szybkostrzelnością maksymalną 400 strzałów/min. Granat wylatuje z lufy o długości 400 milimetrowej z prędkością początkową 240 m/s / Zdjęcie: Witalij W. Kuzmin

Masa granatnika maszynowego AGS-40 Bałkan na podstawie trójnożnej wynosi 32 kg, zaś załadowanej 20-nabojowej skrzynki amunicyjnej to 14 kg. Amunicja podawana jest z prawej strony. Z granatnika można prowadzić ogień stromotorowy oraz prostoliniowy na maksymalną odległość 2500 metrów z szybkostrzelnością maksymalną 400 strzałów/min. Granat wylatuje z lufy o długości 400 milimetrowej z prędkością początkową 240 m/s / Zdjęcie: Witalij W. Kuzmin

Nowa konstrukcja rodziła się w bólach od blisko 40 lat. Prace rozpoczęto w latach 1980. w Centralnym Biurze Badawczo-Projektowym Broni Sportowej i Myśliwskiej CKIB SOO w Tule. Powstał wówczas granatnik maszynowy TKB-0134 Kozlik z – opracowaną przez placówkę naukowo-produkcyjną GNPP Pribor – amunicją bezłuskową 40 mm 7P39. Prace zawieszono pod koniec lat 1980. z powodów ekonomicznych i rozpadu ZSRR.

Wznowiono je kilka lat później, inspiracją były analizy wykorzystania amerykańskich 40-mm granatników maszynowych Mk 19 Mod 3 podczas konfliktu w Iraku w roku 1990. Amerykańska broń była zdolna prowadzić ogień na dystans ponad 2200 m, gdy maksymalny zasięg ognia radzieckiego 30-mm AGS-17 (Indeks GRAU 6G11) wprowadzonego w roku 1971 wynosił wówczas 1700 m. Takie same osiągi miał jego następca, opracowany w latach 1990. lżejszy AGS-30 (6G25), wprowadzony do uzbrojenia w 1995. Zaletą radzieckich modeli była jednak masa (bez amunicji i akcesoriów): 31 kg dla AGS-17 i 16 kg dla AGS-30. Dla porównania amerykański Mk 19 Mod 3 waży 35,2 kg.

Rosjanie początkowo skupili się na stworzeniu nowej amunicji 30 mm x 29. Pod koniec lat 1990. wprowadzili dwa nowe 30-mm granaty 7P36D do AGS-17 i w 1999 GPD-30 do AGS-30. Spowodowało to zwiększenie zasięgu broni do 2100 m. Niemniej, jednoznacznie stwierdzono, że amunicja 30 mm x 29, która zawiera niemal dwukrotnie mniej materiału wybuchowego, ustępuje pod względem siły rażenia nabojom 40 mm x 53SR używanym przez Amerykanów. Ponadto niemożliwe okazało się dalsze zwiększenie zasięgu AGS-17/30 bez zwiększenia długości lufy.

Dlatego pod koniec lat 1990. powrócono do pomysłu opracowania granatnika maszynowego większego kalibru. Początkowo prowadzono je pod auspicjami FGUP GNPP (Federalnego Centrum Naukowo-Produkcyjnego) Pribor – odpowiedzialnego za rozwój i produkcję amunicji do broni strzeleckiej. Konstruktorzy z tej placówki początkowo proponowali broń większego kalibru, która zamiast razić cel 2-3 granatami o mniejszej średnicy miała wystrzeliwać tylko jeden, większy pocisk i to na większy dystans do 2500 m. Wojsko jednak odrzuciło ten pomysł ze względu na większą masę i mniejszą manewrowość konstrukcji.

Dlatego od końca lat 1990. rozpoczęły się ponownie prace nad granatnikiem maszynowym kalibru 40 mm. Pribor współpracował przy rozwoju nowej konstrukcji z dwoma rywalizującymi spółkami: Zawod imieni W. A. Diegtariowa (ZiD) z Kowrowa i Iżewskij Maszynostroitielnyj Zawod (IżMasz) z Iżewska. W pierwszym przedsiębiorstwie skupiono się na rozwoju modelu z ruchomą lufą, w drugim podjęto współpracę z CKIB SOO z Tuły. Model z Iżewska bazował na wcześniejszym TKB-0134 konstrukcji Walerija N. Tielesza (rocznik 1939, konstruktor z CKIB SOO z Tuły, twórca m.in. granatnika podwieszanego GP-25/6G15, systemu broni OC-14 Groza, granatnika rewolwerowego RG-6). Broń, która powstała przy współpracy Ju. P. Gałkina i Ju. W. Lebiediewa nazwano AGS-40 Bałkan.

Badania zakładowe granatników maszynowych rozpoczęły się w 2007. W rok później dostarczono wojsku sześć prototypów AGS-40, ale szybko okazało się, że konstrukcje były na tak wstępnym etapie rozwoju, że trzeba było je przerwać. Pierwszy raz broń zaprezentowano w 2009 na wystawie w Abu Zabi. W 2010 po opracowaniu prototypów w ZiD w Kowrowie przerwano finansowanie projektu i ostatecznie prace toczyły się już tylko w Iżewsku. W tym samym czasie przez dwa lata dopracowywano też 40-mm amunicję. Problemy z nabojami udało się przezwyciężyć dopiero w 2012. Na początku 2015 AGS-40 przeszedł z wynikiem pozytywnym badania kwalifikacyjne (państwowe) i nadano mu indeks GRAU 6G27. Wyprodukowano partię wdrożeniową broni, przeznaczoną m.in. do stworzenia tabel balistycznych i prób wojskowych.

40-mm granatnik maszynowy AGS-40 Bałkan ma dwuosobową obsługę. Broń może być mocowana na trójnogu lub podstawach na lekkich pojazdach, śmigłowcach oraz jednostkach pływających. AGS-40 przeznaczony jest do rażenia celów powierzchniowych, obezwładniania siły żywej i niszczenia okopanych stanowisk piechoty. AGS-40 kompletowany jest z celownikiem optycznym PAG-17 (Priceł Awtomaticzeskowo Granatomiota) o powiększeniu 2,7x wprowadzonym z AGS-17 w latach 1970.

Broń zasilana jest 40-mm amunicją bezłuskową 7P39 i ma dwukomorowy układ miotający (komora wysokiego ciśnienia połączona z komorą niskiego ciśnienia). Prędkość wylotowa z 400-mm lufy to 240 m/s. Z AGS-40 można prowadzić ogień na wprost i stromotorowy z szybkostrzelnością teoretyczną 400 strz./min. Zasięg skuteczny wynosi 2500 m i jest o blisko połowę większy od AGS-17.