Przejdź do serwisu tematycznego

Sport

Helikon-Tex Vehicle Med Kit – apteczka nie do bagażnika

2025-07-14

Wyobraź sobie, że jedziesz przez las, radio buczy, kawa stygnie w uchwycie, a dzieci z tyłu urządzają turniej w „kto głośniej krzyknie MAMOOOO!”. Nagle pieszy, sarna,…

Mężczyzna w biało-czerwonej koszulce z pełną koncentracją przygląda się dokmentom

Znamy mistrza Polski w indywidualnych marszach na orientację

2025-07-01

Maciej Urbaniak z Myślenic został mistrzem Polski w indywidualnych marszach na orientację! To już trzeci złoty medal zawodów seniorskich w dorobku zawodnika Stowarzyszenia Rozwoju Orienteeringu.…

Huawei Watch Fit 4, zegarek sportowy w dobrej cenie

2025-05-23

Kolejne budżetowe, a jednocześnie całkiem porządne smartwatche pojawiają się na rynku. W końcu jest w czym wybierać i można w całkiem przyzwoitej ceni złapać całkiem fajne…

Forerunner 970 i 570 – nowe zegarki do biegania od Garmina

2025-05-16

Garmin zaprezentował właśnie dwa nowe zegarki dla biegaczy i triatlonistów. Mają one bogaty pakiet funkcji wspierających ludzi uprawiających te sporty, a także sporo…

Helikon-Tex Vehicle Med Kit – apteczka nie do bagażnika

2025-07-14

Wyobraź sobie, że jedziesz przez las, radio buczy, kawa stygnie w uchwycie, a dzieci z tyłu urządzają turniej w „kto głośniej krzyknie MAMOOOO!”. Nagle pieszy, sarna,…

Must HEWEA. Poczuj adrenalinę i moc niezawodności

2025-06-06

Miłośnicy off-roadu, przygotujcie swoje maszyny! Już 26 lipca 2025 roku w OFF-ROAD PARK Częstochowa odbędzie się Amatorski Rajd „Must HEWEA” –…

Garmin Edge MTB

Garmin Edge MTB – Komputer rowerowy rodem z science-fiction

2025-06-23

Garmin wkracza na nowe szlaki, prezentując Edge MTB – swój pierwszy, w pełni dedykowany komputer rowerowy dla pasjonatów kolarstwa górskiego. Nowe urządzenie…

Drugi Rajd Rowerowy Weteranów już 9 czerwca

2025-06-06

Dnia 9 czerwca 2025 roku w Międzyrzeczu rusza II Rajd Rowerowy Weteranów, w którym to uczestnicy spotkają się w jednym celu: uczczenia pamięci  żołnierzy poległych w misjach poza…

Must HEWEA. Poczuj adrenalinę i moc niezawodności

2025-06-06

Miłośnicy off-roadu, przygotujcie swoje maszyny! Już 26 lipca 2025 roku w OFF-ROAD PARK Częstochowa odbędzie się Amatorski Rajd „Must HEWEA” –…

Tegoroczny Pieniny Ultra-Trail® będzie rekordowy

2025-04-04

W weekend 25-27 kwietnia odbędzie się 12 edycja Pieniny Ultra-Trail®. Jeden z najważniejszych festiwali biegów górskich w Polsce kusi emocjami i nagrodami.

Wynajem łodzi na Mazurach jest po to by podziwiać piękne widoki

Wynajem łodzi na Mazurach 2025: Ile kosztuje Przygoda?

2025-06-02

MAZURY – Kraina Wielkich Jezior właśnie wkracza w czerwcowy klimat. Po najzimniejszym maju od trzech dekad rośnie apetyt na letni relaks na wodzie. Wszyscy wypatrują…

Spływ kajakowy Błękitny San w drugi weekend czerwca

2025-05-06

W dniach 13-15 czerwca 2025 roku odbędzie się piąta edycja Ogólnopolskiego Spływu Kajakowego Błękitny San. Miłośników kajakarstwa i przyrody czeka niezwykła przygoda…

Pociąg na narty

Pociąg na narty: Minister planuje zimowe połączenia z Alpami

2025-06-11

Minister Infrastruktury zapowiada na antenie Radia Zet uruchomienie sezonowych, bezpośrednich połączeń kolejowych z Polski prosto w Alpy na zimę 2025/2026. Jak wyglądają obecnie połączenia…

Rekordowa zima to przedewszystkim turyści w Zermatt

Szwajcarski boom narciarski: Rekordowa zima w Alpach

2025-06-05

Szwajcarskie stoki narciarskie przeżyły prawdziwe oblężenie w sezonie zimowym 2024/2025, bijąc historyczne rekordy liczby noclegów. Wciąż spływają dane podsumowujące minioną zimę…

Poradnik samoobrony – część 2

2021-05-18

W poprzednim odcinku  rozpocząłem cykl artykułów związany z szeroko rozumianą samoobroną. Poruszyłem wówczas aspekt prawny, przeanalizowałem sytuację niebezpieczną (próba kradzieży) i przedstawiłem kilka…

Poradnik samoobrony – część 1

2021-05-12

Kiedy słyszymy słowo samoobrona, zazwyczaj kojarzy nam się z walka związaną z obroną siebie, swoich bliskich lub dobra powierzonego nam pod opiekę. Rozszerzając…

zestaw do pielęgnacji dłoni wspinaczy Crux Hand Care Kit - pełna zawartość

Manicure dla wspinaczy – recenzja zestawu Crux HAND CARE KIT

2025-06-18

Mówi się, że jednym z najważniejszych narzędzi każdego wspinacza są dłonie. Podczas wspinania w skałach albo na panelu, podczas treningów na chwytotablicy czy drążku, właściwie przez cały czas palce…

Góry będą patrzyć na Tatra Fest 2025

Tatra Fest 2025: Święto Gór, Sportu i Ludzi

2025-06-02

Zakopane czeka na wielkie wydarzenie! Już niedługo, od 13 do 15 czerwca, w stolicy Tatr odbędzie się Tatra Fest 2025. To festiwal, który łączy sport na światowym…

Relaks

Miecze w Karpackiej Troi

2025-07-02

Miecz to szczególny element uzbrojenia, towarzyszący nam od epoki brązu. Karpacka Troja, skansen archeologiczny zlokalizowany w Trzcinicy koło Jasła, zaprasza na szczególne wydarzenie. W ramach…

system promocji w PKP Intercity

Nowy system promocji w PKP Intercity

2025-06-27

PKP Intercity wprowadza istotne zmiany w swojej ofercie biletowej. Nowy system promocji w PKP Intercity, który zacznie obowiązywać od 3 lipca, opiera się na dynamicznym zarządzaniu…

Co spakować dziecku na kolonie? Buty i plecak na pewno!

Wakacyjny niezbędnik: Co spakować dziecku na kolonie?

2025-06-26

Pakowanie na obóz to sztuka! Jak spakować plecak tak, by młody człowiek miał wszystko, czego potrzebuje, a jednocześnie nie dźwigał zbędnych ciężarów? Przygotujcie się na wakacyjną…

Lornetka dla dzieci Swarovski MY Junior 7×28 – bo świat jest piękny

2025-06-20

Pamiętam, jak za dziecięcych lat spoglądałem na starą lornetkę wujka i korciło mnie sobie przez nią pooglądać to, co na co dzień było poza zasięgiem. I niby wojskowy…

Miecze w Karpackiej Troi

2025-07-02

Miecz to szczególny element uzbrojenia, towarzyszący nam od epoki brązu. Karpacka Troja, skansen archeologiczny zlokalizowany w Trzcinicy koło Jasła, zaprasza na szczególne wydarzenie. W ramach…

Pyrkon 2025

Pyrkon 2025: Fantastyczna energia opanowała Poznań!

2025-06-14

Od wczoraj Poznań ponownie jest stolicą polskiej fantastyki. W piątek ruszyła dwudziesta trzecia edycja festiwalu Pyrkon, która na teren Międzynarodowych Targów Poznańskich przyciągnęła dziesiątki…

Pyrkon 2025

Pyrkon 2025: Fantastyczna energia opanowała Poznań!

2025-06-14

Od wczoraj Poznań ponownie jest stolicą polskiej fantastyki. W piątek ruszyła dwudziesta trzecia edycja festiwalu Pyrkon, która na teren Międzynarodowych Targów Poznańskich przyciągnęła dziesiątki…

Floryda – American Police Hall of Fame

2024-11-09

Będąc w okolicy Vailant Air Command warto podjechać do muzeum Police Hall of Fame. To naprawdę rzut beretem i dojechać tam można w pięć minut,…

Targi BookGame 2025 już w ten weekend w Krakowie

2025-03-20

W Krakowie po raz trzeci odbywają się targi gier planszowych i stolikowych BookGame. To jedno z największych wydarzeń tego typu w Polsce.

Zjava, czyli Warszawski weekend z grami

2025-02-13

W najbliższy weekend w Warszawie spotykają się miłośnicy gier fabularnych i planszowych. Wydarzenie to skierowane jest zarówno do nowicjuszy jak i weteranów tego typu rozrywek.

Między historią a fikcją – czy warto przeczytać „Wojnę Wschodnią. Kroniki”?

2025-02-14

Co by było, gdyby zimna wojna przerodziła się w otwarty konflikt zbrojny?
Piotr Langenfeld w swojej książce „Wojna Wschodnia. Kroniki” zabiera nas do alternatywnej wersji historii Polski…

„Zabić Ukrainę. Alfabet rosyjskiej agresji” – wojna oczami reportera

2025-02-12

Marcin Ogdowski to jeden z najbardziej cenionych polskich korespondentów wojennych, znany z bezkompromisowych, rzetelnych i często brutalnie szczerych relacji z frontów wojennych. Jego najnowsza książka,…

Lornetka dla dzieci Swarovski MY Junior 7×28 – bo świat jest piękny

2025-06-20

Pamiętam, jak za dziecięcych lat spoglądałem na starą lornetkę wujka i korciło mnie sobie przez nią pooglądać to, co na co dzień było poza zasięgiem. I niby wojskowy…

algi atakują Morze Śródziemne

Wakacje w cieniu inwazji: Algi, które najechały Morze Śródziemne

2025-06-09

Planujesz wakacje na słonecznych wybrzeżach Morza Śródziemnego? Wybierasz Hiszpanię, Portugalię a może Sycylię albo Majorkę? Zanim spakujesz walizki, poznaj nowe wyzwanie, z którym mierzą się…

Zagrożenie ze strony niedźwiedzi!

2025-04-04

Przełom marca i kwietnia to okres kiedy głodne niedźwiedzie opuszczają swoje gawry po zimowym śnie. Spotkanie z kudłatymi zwierzętami jest w tym okresie najbardziej niebezpieczne.

Zamknięte szlaki w Karkonoskim Parku Narodowym

2025-03-14

Zaczyna się sezon godowy cietrzewi i sokołów. Od 15 marca zamknięte będą niektóre szlaki po polskiej i czeskiej stronie Karkonoszy.

system promocji w PKP Intercity

Nowy system promocji w PKP Intercity

2025-06-27

PKP Intercity wprowadza istotne zmiany w swojej ofercie biletowej. Nowy system promocji w PKP Intercity, który zacznie obowiązywać od 3 lipca, opiera się na dynamicznym zarządzaniu…

Fala upałów we Włoszech

Potężna fala upałów we Włoszech

2025-06-26

Włochy zmagają się z potężną falą upałów, którą przyniósł afrykański antycyklon o nazwie „Pluton”. Temperatury w całym kraju osiągają rekordowe wartości, zmuszając Ministerstwo…

Turystyka
Warmińsko-Mazurski Bon Turystyczny

Warmińsko-Mazurski Bon Turystyczny: 500 zł na jesienny wypad!

2025-07-14

Tanie wakacje na Mazurach stają się faktem! Jeśli marzysz o jesiennym resecie w Krainie Tysiąca Jezior, ale obawiasz się o budżet, mamy dla Ciebie świetne…

Helikon-Tex Vehicle Med Kit – apteczka nie do bagażnika

2025-07-14

Wyobraź sobie, że jedziesz przez las, radio buczy, kawa stygnie w uchwycie, a dzieci z tyłu urządzają turniej w „kto głośniej krzyknie MAMOOOO!”. Nagle pieszy, sarna,…

Miecze w Karpackiej Troi

2025-07-02

Miecz to szczególny element uzbrojenia, towarzyszący nam od epoki brązu. Karpacka Troja, skansen archeologiczny zlokalizowany w Trzcinicy koło Jasła, zaprasza na szczególne wydarzenie. W ramach…

Samochodem przez USA: z Las Vegas do Yellowstone, cz. 21 Park Narodowy Capitol Reef

2025-06-20

Zobaczenie Goblin Valley nie zajęło nam dużo czasu, a zaraz obok był kolejny Park Narodowy, którego nie sposób było pominąć. Położony w sercu południowego Utah,…

Warmińsko-Mazurski Bon Turystyczny

Warmińsko-Mazurski Bon Turystyczny: 500 zł na jesienny wypad!

2025-07-14

Tanie wakacje na Mazurach stają się faktem! Jeśli marzysz o jesiennym resecie w Krainie Tysiąca Jezior, ale obawiasz się o budżet, mamy dla Ciebie świetne…

Bezpieczny wypoczynek. Jak przystosować obiekt na obóz

2025-06-25

Zbliżają się wakacje, a z nimi czas obozów i kolonii! Jako rodzice, chcemy dla naszych dzieci jak najlepiej – by miały udany, bezpieczny i pełen…

Tatry - widok spod przełęczy pod Wołowcem

Wycieczka jednodniowa – jak zaplanować, gdzie jechać i co zabrać?

2025-07-08

Jak mówimy o wycieczkach jednodniowych to najlepiej, aby dotarcie do miejsca docelowego zajmowało mniej niż zaplanowane atrakcje. Choć czasem bywa porównywalnie lub odwrotnie,…

Dubrownik piękne, historyczne miasto

Dubrownik mówi: „Respect the City”

2025-06-09

Dubrownik, perła Adriatyku, staje przed Tobą otworem… ale na nowych zasadach! Zmagając się z nadmiarem turystów, miasto zaostrza słynną kampanię „Respect the City”. Od 2025…

Samochodem przez USA: z Las Vegas do Yellowstone, cz. 20 Goblin Valley State Park

2025-05-27

Po opuszczeniu Moab i Parku Narodowego Arches, czekało na nas jeszcze dosłownie kilka ciekawych miejsc do odwiedzenia. Wyjechaliśmy z samego rana i ruszyliśmy do Goblin Valley State…

Samochodem przez USA: z Las Vegas do Yellowstone, cz. 19 Arches National Park

2025-05-10

Noc spędziliśmy w Moab. Uwielbiam to miasteczko. Roi się tam od hoteli, sklepów z pamiątkami i świetnych restauracji. To miejsce to jaka sama nazwa wskazuje „Gateway to outdoors”…

Tatry - widok spod przełęczy pod Wołowcem

Wycieczka jednodniowa – jak zaplanować, gdzie jechać i co zabrać?

2025-07-08

Jak mówimy o wycieczkach jednodniowych to najlepiej, aby dotarcie do miejsca docelowego zajmowało mniej niż zaplanowane atrakcje. Choć czasem bywa porównywalnie lub odwrotnie,…

system promocji w PKP Intercity

Nowy system promocji w PKP Intercity

2025-06-27

PKP Intercity wprowadza istotne zmiany w swojej ofercie biletowej. Nowy system promocji w PKP Intercity, który zacznie obowiązywać od 3 lipca, opiera się na dynamicznym zarządzaniu…

W takim potoku można znaleźć realgar

Realgar – Zabójcze Serce Bieszczadów

2025-07-14

Wygląda jak rubinowe serce, porzucone przez mitycznego olbrzyma w górskim potoku. Jest piękne, rzadkie i… śmiertelnie niebezpieczne. Ten niezwykły minerał to realgar, a jego…

w schoniskach można było spać na glebie

Nie będzie już „gleby”?

2025-06-20

Wszyscy, którzy kochają górskie wędrówki i noclegi w schroniskach PTTK, dobrze znają to pojęcie – „gleba”. To symbol przygody, spontaniczności i oczywiście wolności. Jednak ta kultowa tradycja…

Atrakcje Turystyczne Bułgarii -

Atrakcje turystyczne Bułgarii: Podróż przez świat historii i natury

2025-06-13

Bułgaria dla wielu Polaków wciąż kojarzy się głównie ze Złotymi Piaskami i przystępnymi cenowo wakacjami All-Inclusive. To obraz prawdziwy, ale zaledwie fragment fascynującej mozaiki,…

Szybki wypad do Wenecji? Szykuj się na ekstra wydatek

2025-06-11

Wakacje tuż, tuż, a wielu z Was zapewne marzy o słonecznej Italii. Kiedy już wybierzecie się do Włoch, trudno będzie oprzeć się pokusie, by nie zajrzeć…

Bezpieczny kierunek na wakacje? Kraków i Polska!

Bezpieczny kierunek na wakacje? Polska!

2025-06-20

Czy wiecie, że tego lata nie musicie szukać dalekich kierunków, by poczuć się naprawdę bezpiecznie i komfortowo? Okazuje się, że to właśnie Polska w 2025 roku jawi się…

Protesty anty-turystyczne. Mieszkańcy mówią „nie”!

2025-06-16

Wakacje na południu Europy to dla wielu raj, lecz dla mieszkańców bywają koszmarem. 15 czerwca 2025 roku tysiące ludzi wyszło na ulice hiszpańskich, włoskich…

W takim potoku można znaleźć realgar

Realgar – Zabójcze Serce Bieszczadów

2025-07-14

Wygląda jak rubinowe serce, porzucone przez mitycznego olbrzyma w górskim potoku. Jest piękne, rzadkie i… śmiertelnie niebezpieczne. Ten niezwykły minerał to realgar, a jego…

Sezon na poroża

2025-03-07

Na początku marca sezon, w którym samce jeleni i danieli zrzucają swoje poroże. Naturalnie znalezione rogi mogą być ciekawą pamiątka z wycieczki, ale gdzie i w jakich okolicznościach…

Helikon-Tex Traveler Enlarged – terenowy tron?

2025-07-13

Ktoś może twierdzić, że survival, bushcraft i w ogóle lasobuszowanie „liczy się” tylko wtedy, kiedy znosimy niewygody, hartujemy się, planowo marzniemy i w ogóle. W porządku, szanuję…

Camper & Travel i SlowTravel – targi aktywnego wypoczynku

2025-04-24

Już najbliższy weekend na terenie Targów Kielce odbędą się dwa wydarzenia, które powinny zainteresować wszystkich miłośników aktywnego spędzania wolnego czasu. W świętokrzyskiej…

Człowiek

Helikon-Tex Vehicle Med Kit – apteczka nie do bagażnika

2025-07-14

Wyobraź sobie, że jedziesz przez las, radio buczy, kawa stygnie w uchwycie, a dzieci z tyłu urządzają turniej w „kto głośniej krzyknie MAMOOOO!”. Nagle pieszy, sarna,…

Helikon-Tex Traveler Enlarged – terenowy tron?

2025-07-13

Ktoś może twierdzić, że survival, bushcraft i w ogóle lasobuszowanie „liczy się” tylko wtedy, kiedy znosimy niewygody, hartujemy się, planowo marzniemy i w ogóle. W porządku, szanuję…

Helikon-Tex Traveler Enlarged – terenowy tron?

2025-07-13

Ktoś może twierdzić, że survival, bushcraft i w ogóle lasobuszowanie „liczy się” tylko wtedy, kiedy znosimy niewygody, hartujemy się, planowo marzniemy i w ogóle. W porządku, szanuję…

recenzja plandeki biwakowej Helikon Supertarp

Helikon Supertarp – czy naprawdę taki „super”?

2025-07-11

„Super” z łaciny oznacza „powyżej”, „ponad”. Stąd Superman – nadczłowiek pod każdym względem. A czy produkt Helikona służący do zawieszania powyżej naszych legowisk – czyli…

Helikon-Tex Vehicle Med Kit – apteczka nie do bagażnika

2025-07-14

Wyobraź sobie, że jedziesz przez las, radio buczy, kawa stygnie w uchwycie, a dzieci z tyłu urządzają turniej w „kto głośniej krzyknie MAMOOOO!”. Nagle pieszy, sarna,…

MagnaCut-owe nowości od Leatherman: trzy noże i dwa noże

2025-07-08

Leatherman to marka kojarząca się głównie ze składanymi kombinerkami, ale kto zagłębił się w ich ofertę minimalnie dalej, ten wie, że na tym nie poprzestali. Noże, bo o nich…

Amazfit Balance 2 w dwóch odsłonach

Amazfit Balance 2: “Średniopółkowiec” z potencjałem

2025-05-29

Na horyzoncie pojawia się kolejna świeżynka od Zepp Health – Amazfit Balance 2. Ten najnowszy smartwatch chińskiego producenta to nie tylko ewolucja, ale spory skok w przód…

Forerunner 970 i 570 – nowe zegarki do biegania od Garmina

2025-05-16

Garmin zaprezentował właśnie dwa nowe zegarki dla biegaczy i triatlonistów. Mają one bogaty pakiet funkcji wspierających ludzi uprawiających te sporty, a także sporo…

MagnaCut-owe nowości od Leatherman: trzy noże i dwa noże

2025-07-08

Leatherman to marka kojarząca się głównie ze składanymi kombinerkami, ale kto zagłębił się w ich ofertę minimalnie dalej, ten wie, że na tym nie poprzestali. Noże, bo o nich…

cztery racje żywnościowe Maverick Food Package ustawione na trawniku

Maverick Food Package – racje żywnościowe w wydaniu outdoorowym

2025-06-27

Wraz z rosnącą popularnością outdoorowych wyzwań coraz więcej osób zadaje sobie pytanie o odpowiednie przygotowanie do nich. Kwestia żywienia w terenie pozostaje jednym z elementów,…

Miecze w Karpackiej Troi

2025-07-02

Miecz to szczególny element uzbrojenia, towarzyszący nam od epoki brązu. Karpacka Troja, skansen archeologiczny zlokalizowany w Trzcinicy koło Jasła, zaprasza na szczególne wydarzenie. W ramach…

Patagonia

Śmieciozoik. Patagonia stanęła do walki z fast fashion

2024-08-26

Patagonia w filmie „The Shitthropocene” ostrzega przed erą „taniego szajsu” i niekończącej się konsumpcji. Choć humorystyczny ton nawiązuje do stylu Philomeny Cunk, przekaz filmu…

Guns N’ Roses zagra na Rock For People!

2024-12-09

Organizatorzy festiwalu Rock For People, który organizowany jest w Hradec Kralove w Czechach, ogłosili dzisiaj kolejną gwiazdę, dodając jednocześnie piąty dzień. Z okazji 30.…

Rock For People – znamy pierwsze gwiazdy!

2024-11-14

Rock for People zachwycił fanów ogłoszeniem pierwszych trzydziestu artystów – w tym dwóch headlinerów – którzy wystąpią na 30. edycji festiwalu. W lecie Park…

Streamlight Wedge i Wedge XT

Streamlight Wedge i Wedge XT – stylowe latarki do miejskiego EDC

2025-06-25

Szukasz latarki, która będzie pasować nie tylko do codziennych ubrań, ale również do garnituru? Chcesz być gotów na nieoczekiwane sytuacje podczas lunchu z managerem lub spotkania z ważnym klientem?…

Garmin Edge MTB

Garmin Edge MTB – Komputer rowerowy rodem z science-fiction

2025-06-23

Garmin wkracza na nowe szlaki, prezentując Edge MTB – swój pierwszy, w pełni dedykowany komputer rowerowy dla pasjonatów kolarstwa górskiego. Nowe urządzenie…

Grit X2

Polar Grit X2. Kompaktowy zegarek dla globtroterów

2025-06-18

Polar prezentuje Grit X2 – kompaktowy i wytrzymały zegarek outdoorowy, który ma zredefiniować rynek urządzeń do noszenia. Nowy model łączy flagowe technologie marki, w tym…

Ze Smart Band 10 można śmiało wybrać się pobiegać

Wszystko co wiemy o Xiaomi Smart Band 10

2025-06-10

Xiaomi przygotowuje się do wprowadzenia na rynek nowej generacji swojej popularnej opaski fitness, Smart Band 10. Urządzenie ma zaoferować większy ekran i częściowo aluminiową…

Lornetka dla dzieci Swarovski MY Junior 7×28 – bo świat jest piękny

2025-06-20

Pamiętam, jak za dziecięcych lat spoglądałem na starą lornetkę wujka i korciło mnie sobie przez nią pooglądać to, co na co dzień było poza zasięgiem. I niby wojskowy…

Bezpańskie psy

Bezpańskie psy pod ostrzałem. Turyści rozśwcieczeni

2024-08-28

Nowe tureckie prawo jest skierowane bezpośrednio w bezpańskie psy, których na tę chwilę jest około 4 milionów w całym kraju. Prawo wymusza na gminach ubój tych zwierząt…

Kalendarium

Krakowski Festiwal Górski 2024 – pięć rzeczy, które trzeba wiedzieć

2024-12-05

Krakowski Festiwal Górski odbędzie się już w najbliższy weekend (7-8 grudnia) w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Pasjonaci gór i wspinacze – jeśli jeszcze…

Pol'and'Rock

Pol’and’Rock Festival 2024. Kolejne gwiazdy zapowiedziane

2024-06-28

Coraz więcej gwiazd dołącza do line-upu Pol’and’Rock Festival 2024. Co więcej, ostatnio ogłoszono artystę, który z pewnością zaskoczy wielu fanów. Kogo zobaczymy na scenie podczas…

Kuchenka gazowa w zimie

Biwakowanie zimą to w Polsce wyjątkowo mała nisza, a według moich obserwacji wewnątrz niej większość gotuje na ognisku. Nie ma w tym nic złego, po prostu nie jestem fanem

Kuchenki gazowe są dla mnie o wiele wygodniejsze, a w stosunku do wielopaliwowych prostsze i lżejsze. Z moich doświadczeń wynika, że z odpowiednim przygotowaniem można bardzo skutecznie gotować na gazie do -10C, a nawet -15C.

Teoria, wrzenie gazów

Jeśli używamy kartusza gazowego pionowo, to gaz w nim zawarty będzie wydostawał się w następujących temperaturach [1]:

  • butan do -0,5C
  • izobutan do -12C
  • propan do -42C

Jednocześnie nie możemy napełnić kartusza samym propanem, bo generuje on za duże ciśnienie i wymaga specjalnych, ciężkich pojemników i zaworów [1]. Optymalne mieszanki zawierają 20-40% propanu. Reszta najczęściej wypełniana jest butanem albo droższym izobutanem. Kartuszem, którego sam używam w zimie, jest MSR IsoPro, 20% propanu, 80% izobutanu.

Nieoficjalnie, na własne ryzyko, można napełnić kartusz turystyczny czystym propanem. Większe ciśnienie najczęściej jest w granicach tolerancji, ale to oczywiście zależy od konkretnego kartusza i konkretnej kuchenki. Natomiast sprzęt posiada zapas tolerancji nie bez powodu, dlatego odradzam komukolwiek takie eksperymenty. Wspominam o tym tylko dla kompletności, bo tak, jest to możliwe i są osoby, które tak robią.

Spadek ciśnienia

Sama temperatura otoczenia nie gwarantuje nam poprawnego działania kuchenki. Wraz z gotowaniem gaz w stanie ciekłym musi odparować, by wypełnić przestrzeń w kartuszu. Proces parowania jest kosztowny energetycznie i powoduje spadek temperatury kartusza poniżej temperatury otoczenia. Możemy więc odpalić kuchenkę, która po jakimś czasie zacznie słabnąć i zgaśnie.

Mit osobnego wypalania

Nie jest prawdą, że istnieją temperatury w których z kartusza będzie wydostawał się sam propan (natomiast będzie się on spalał szybciej). Z tego samego powodu nie odpalimy kuchenki w -40 stopniach, nawet jeśli mamy nowy kartusz, w którym na pewno jest sporo propanu.

Temperatura wrzenia zależy od mieszanki i jest wypadkową ilości propanu i (izo)butanu. Jeśli używamy kartusza pionowo, to propan ma tendencję wypalać się szybciej niż towarzyszący mu (izo)butan, dlatego z czasem procentowy skład propanu spada, a temperatura wrzenia kartusza rośnie. Tego problemu nie ma, jeśli używamy odwróconego kartusza. W tym trybie cała mieszanka spala się równomiernie.

Mechanizmy wspomagające w kuchenkach

  1. Regulator ciśnienia
    Ciśnienie mieszanki gazu, a tym samym ilość, jaka wydostaje się przez zawór, zależy od jego temperatury – szczególnie dla operacji pionowej. Dlatego kuchenki standardowo są dostosowane do sytuacji, w której użytkownik maksymalnie odkręcona zawór podczas wysokich temperatur. Napisanie w instrukcji, by np. w wysokich temperaturach odkręcać zawór tylko do połowy, zapewne by nie wystarczyło. Moc standardowej kuchenki spada więc razem ze spadkiem temperatury. By ograniczyć to zjawisko, producenci zaczęli wykorzystywać w wybranych konstrukcjach regulator, starający się automatycznie zachować stałe ciśnienie wydostającego się gazu [3].
  2. Zintegrowane kuchenki z radiatorem.
    Takie zestawy znacznie podnoszą efektywność kuchenki, co szczególnie w zimie jest nieocenione
  3. Odwrócona operacja / tryb płynny
    Niektóre(!) kuchenki pozwalają używać kartusza w trybie odwróconym. Dzięki temu w przepływie paliwa pomaga nam grawitacja i przestajemy być uzależnieni od temperatury wrzenia mieszanki gazów. Nie jest to jednak złoty środek. Mimo wszystko wraz ze spadkiem temperatury efektywność gazu spada.
    UWAGA! Nie każda kuchenka ze zdalnym kartuszem pozwala na bezpieczną operację z odwróconym kartuszem. Czytajcie instrukcje. Najczęściej wymagane jest odpalenie kuchenki najpierw w trybie pionowym. Niepoprawne użytkowanie może zmienić palnik w miotacz ognia.
  4. Pętla zwrotna
    Kuchenki ze zdalnymi kartuszami pozwalającymi na operację odwróconą praktycznie zawsze mają pętlę zwrotną. Przewód paliwowy jest prowadzony w okolicach palnika. Powoduje to odparowywanie gazu, zanim dotrze do wylotu, i poprawia efektywność spalania.

Jak sobie radzić w zimie

  1. Używajmy mieszanek gazu odpornych na niższe temperatury, czyli takich, które zawierają więcej izobutanu. Unikajmy zimą butanu.
  2. Musimy dbać o to, by nasz kartusz za bardzo się nie wychłodził. Nośmy go przy ciele, w okolicach termosu, śpijmy z nim.
  3. Gdy w trakcie gotowania moc kuchenki wyraźnie spada, jeśli temperatura na to pozwala, to spróbujmy ogrzać kartusz dłońmi. Jeśli jest na to za zimno, to…
  4. Woda płynąca w potoku ma temperaturę minimum 0 stopni. Mamy też ze sobą zazwyczaj wodę pitną, o którą dbamy, by nie zamarzła. Możemy więc nalać jej do naczynia i umieścić w nim kartusz. W przypadku mrozu ograniczy to znacznie spadek temperatury kartusza, a więc również efektywności kuchenki wraz z czasem gotowania [4].
    Przypominam, że temperatura kartusza spada wraz z ciśnieniem w kartuszu, czyli może spaść poniżej temperatury otoczenia.
  5. Osłaniamy kartusz od podłoża. Ja zrobiłem z karimaty osłonkę na pojemnik na wodę, w którym stoi kartusz.
  6. Rozszerzenie punktu 4 (niebezpieczne!): jeśli mamy gorącą wodę w termosie albo po ostatnim gotowaniu, możemy dolać ją do naczynia. Nie przesadzajmy jednak, za duża temperatura może spowodować niekontrolowaną ucieczkę gazu.
  7. Bardzo niebezpiecznie: jeśli używamy kuchenki, z której wiele ciepła ucieka na boki, możemy osłonić ją tak, by ciepłe powietrze ogrzewało kartusz. Jeśli ktoś się na to zdecyduje, polecam połączyć to z umieszczeniem kartusza w naczyniu. Woda w naczyniu utrudni nagły skok temperatury. Nie przesadzajmy jednak, za duża temperatura może spowodować niekontrolowaną ucieczkę gazu.

Rozwiązania, których nie polecam

  1. Podgrzewanie zamiast gotowania. Można zabrać zwykłą kuchenkę i zwykłą mieszankę propan-butan. Taki zestaw odpali może nawet do -10C, ale zwykle nie zagotuje wody. Jeśli planujemy topić śnieg na wodę pitną, to nie wystarczy. Wspominam o tym, bo widziałem niejednokrotnie, że tak ludzie robią i się nie przejmują. Teoretycznie wystarcza to do zrobienia jedzenia, ale nie polecam nikomu.
  2. Coleman sprzedaje kartusze „Extreme”, 40% propanu, 60% butanu. Można wykorzystać większy kartusz, będzie działał bardzo sprawnie – 30-50% zużycia. Moim zdaniem szkoda tyle nosić.

Dlaczego używam Jetboila MiniMo?

 

  1. Pojemność 1l jest w sam raz dla jednej osoby do topienia śniegu.
  2. Bo ma automatyczny regulator ciśnienia [3].
  3. Bo lubię zintegrowaną konstrukcję. Kuchenki z osobnym kartuszem trudniej przemieszczać i trudniej używać naczyń z radiatorem.
  4. Bo zawiodła mnie dopiero na -13C, podczas silnego wiatru i opadów śniegu

O zimowych wypadach możesz poczytać na blogu Góry bez Schronisk, który prowadzi autor tego artykułu.

[1] https://adventuresinstoving.blogspot.com/2011/11/why-not-just-use-propane.html

[2] https://adventuresinstoving.blogspot.com/2012/04/gas-in-cold-weather-myth-of-fractioning.html

[3] https://www.msrgear.com/blog/technology-stove-pressure-regulators-work/

[4] https://www.msrgear.com/blog/faq-how-does-putting-your-fuel-canister-in-water-help-it-work-better-in-freezing-temperatures/

Komentarze

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.

Dodaj komentarz

X